Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/895 Esas
KARAR NO: 2022/419
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 22/03/2018
NUMARASI: 2017/37 E. – 2018/102 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 17/03/2022
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: Davacı taraf dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 1972 yılından bu yana metal ambalajlar ve kavanoz kapakları alanında faaliyet gösterdiğini, müvekkili adına … nolu tasarım başvurusunda bulunulduğunu ve başvurunun davalının davaya konu tasarımları sebebiyle reddedildiğini, sonrasında davalı tarafından müvekkiline tasarım haklarına tecavüze son vermesi talepli ihtarname yollandığını, davalı adına tescilli … ve … nolu gıda kabı tasarımlarının yeni ve ayırt edici olmaması sebebiyle reddedilmesi gerektiğini yargılama gideri ve ücreti vekaletin davalı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı taraf cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin yıllardan bu yana plastik sektöründe faaliyet gösterdiğini bir çok tasarımın sahibi olduğunu, davacı tarafın kötü niyetli olarak müvekkilinin tasarımları ile benzer tasarım başvurusunda bulunduğunu ve başvurunun TPMK tarafından haklı olarak reddedildiğini, müvekkili tasarımlarının kendine özgü ve ayırt edici olduğunu, davanın reddini, yargılama gideri ve ücreti vekaletin davacıya yükletilmesini talep ve beyan etmiştir. İlk derece mahkemesince; “Somut olayda davaya konu tasarımların tescil tarihinden çok önce bilinen kullanılan tasarımlar olup benzerlerinin daha önce Türkiye de ve Dünyada var olduğundan tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıfları bulunmadığından davacı tarafın dava açma hakkı olup davalıya ait tasarımların hükümsüzlüğüne kayıtlardan terkinine” karar verilmiştir.Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle;-Yerel mahkemenin, eksik inceleme sonucu hatalı tespitler içeren bilirkişi raporuna istinaden usul ve yasaya aykırı karar verdiğini, bilirkişi heyetinin tüm tasarımlar üzerinde inceleme yapmadan, genel geçer ifadeler ile müvekkili şirkete ait tasarımların yeni olmadığını ileri sürdüğünü, bilirkişi heyetinin yenilik değerlendirmesi yaparken hataya düşerek her iki ürünün gıda kabı olması halinde tasarımlarının aynı olmasının kaçınılmaz olacağı yönünde değerlendirme yaptığını,” söz konusu tasarımların da genel formu kare prizmadır; düşey kenarları yuvarlatılmış yapıdadır; tek farklılık kapağı açma kolaylığı sağlayan yapıdadır ki bu çok küçük bir farklılıktır.” sözleri ile bilirkişi heyetinin yenilik değerlendirmesi konusunda hatalı bir görüşe sahip olduğunu, bir tasarımın yeni olması için her şeyi ile yeni bir tasarım aranmamakta, aksine kendine özgü bir tasarıma sahip olmasının yeterli olduğunu, Müvekkiline ait tescilli tasarım incelendiğinde, davacı yanın sunmuş olduğu örnek tasarımlara benzemediğini, bilinçlenmiş kullanıcı nezdinde tasarımların farklı olduğunun tespit edilebileceğinin açık olduğunu, birbirlerinden açıkça ayırt edilebilir durumda olduğunu, bu sebeplerle de müvekkilinin tasarımının yenilik ve ayırt edicilik özelliklerine haiz nitelikte olduğunu,-Davacının, müvekkilinin … sayılı tescilli tasarımının yeni ve ayırt edici olmadığından bahisle mahkeme dosyasına bir takım OHIM tescilleri sunduğunu ancak bu tescillerin müvekkilinin tasarımı ile benzer olmadığını, bu tasarımların bir kısmının iptal edildiğini ve hataen bilirkişi heyeti tarafından incelemeye alındığını, 18.08.988 tarih ve … sayılı ve 02.09.1999 tarihli… sayılı bir tasarım bulunmayıp, davacının belirttiği sayılı tasarımın tescili bulunmadığını, 27.03.1996 tarihli ve … sayılı OHIM tescilinin Locarno sınıf numarası 07.01 yani çini, cam eşyası, kaplar ve aynı nitelikteki benzer malzemeler olduğunu, müvekkilinin … sayılı tescilli tasarımı ile öncelikle malzeme yönünden fark yarattığını, ayrıca kabın 3 kenarı düz olarak gelmekte iken ön tarafı kavisli ve yuvarlak bir hatta gelmekte tutma yeri de yuvarlak bir çıkıntıdan oluşmakta olduğunu, davacının örnek olarak belirttiği 03.09.1999 tarihli ve … sayılı OHIM tasarımının müvekkilinin tasarımı ile hiç bir bağ ve benzerliği bulunmadığını, ilgili tasarımın desenli bir kapak olduğunu ve bu durumun 09.07.03 Locarno sınıfına tabi olmasından da anlaşıldığını, 16.01.1985 tarihli ve … sayılı OHIM tescilli tasarımın ise meyve kabı(07.01.29) Locarno Sınıfı içerisinde tescil edildiğini, müvekkilinin tasarımı ile gözle görülür küçük ayrıntılardan öte farklılıklara sahip nitelikte olduğunu, ilgili tasarımın yassı yüzeyde desenli bir kapağa sahip, kenarları yuvarlatılmış, yüzeyi şekilli ve kapak açma bölmeleri sağ ve solda bırakılan çıkıntılardan oluştuğunu, 09.12.1986 tarih ve … sayılı OHIM tescilli tasarımın farklı olduğunu, 19.12.1985 tarih ve … sayılı OHIM tescilli tasarımın farklı olduğunu, 23.01.2007 tarih ve … sayılı ve 27.03.1996 tarih ve … sayılı herhangi bir OHIM tescili bulunmamakta olduğunu, 05.01.20017 tarih ve … sayılı OHIM tescilli tasarım da 07.07 Locarno Sınıfında (diğer ev kapları) kaydedilmiş olup, 27.03.1996 tarih ve … sayılı OHIM tescilli tasarımı 07.02 Locarno Sınıfında (yemek pişirme araçları, gereçleri ve kapları) tescil edilmiş olup, bu haliyle müvekkilinin tasarımdan farklı olduğunu, 23.11.1983 tarih ve … sayılı OHIM tescilli tasarımın Locarno sınıfında 07.01 sınıfında tescil edilmiş olup Çini, cam eşyası kaplar ve aynı nitelikteki benzer malzemeler kapsamında olup, tasarımın malzemesinin cam olduğunu ve müvekkilinin plastik tasarımından açıkça farklı olduğunu, örnek tasarımın dikdörtgen formunda tabandan yukarı doğru açılan ağıza sahip olup, ağız kısmında 2 farklı çıkıntılı formu bulunduğunu ayrıca üstünde de yatay çizgiler/desenler bulunduğunu, sunulan tüm tasarımların müvekkilinin her iki tasarımından oldukça farklı olduğunu, teker teker tüm tasarımlar dikkate alınarak tek tek değerlendirmeyen ve bu konuda herhangi bir inceleme yapılmadan tanzim edilen rapora itibar edilerek hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu, -Bilirkişi heyetinin davacı tarafından dava dosyasına sunulmayan TPMK nezdindeki tasarımlar üzerinde hukuka aykırı olarak inceleme yaptığını, davacının sunmuş olduğu OHIM tescillerinin hiçbirinin müvekkili tasarımları ile benzer olmadığını, davacının sunduğu deliller ile davasını ispat edemediğini, dosyanın re’sen araştırma ilkesinin geçerli olduğu davalardan olmadığını, davacı tarafın TPMK nezdinde herhangi bir delil dosyaya sunmamışken, bu konuda inceleme yapılmasının ve buna dayalı hüküm kurulmasının usul ve yasaya aykırı olduğunu,-Bilirkişi raporunun eksik ve hatalı olduğunu bu sebeple dosyaya uzman görüşü raporu sunulduğunu, ürün malzemesinin (cam, plastik, karton vs.), ürün işlevinin (kilitlenebilir, basınç ile doldurma, ince kapak, örtme kapak, kalın kapak, kilitlenmeden kapatma, vs), ürün kullanım amacının (saklama, satma) ve ürünün içinde kullanılacak malzeme türünün (yumuşak, sert, sıvı vs.) tasarımın aynılık ve ayırt edicilik incelemesinde dikkate alınması gereken önemli unsurlar olduğunu ancak bilirkişi raporunda bu incelemenin yapılmadığını, çelişkiler sebebiyle yeni bir rapor alınması gerektiğini, bilirkişi heyetinde tasarım uzmanı bulunmadığını, raporun kendi içinde çelişkiler içermesi, davacı beyanları dikkate alınmaksızın eksik inceleme yapılması, inceleme yapılan kısımlarda esasa ilişkin hatalar yapılması ve rapor ile tamamen çelişkili uzman raporu bulunması sebebiyle yeni bir bilirkişi heyetinden rapor alınmasına karar vermesi gerekirken, eksik ve hatalı bilirkişi raporuna dayalı hüküm kuran yerel mahkeme kararının istinaf incelemesi sonucu kaldırılmasını talep etmişlerdir. Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; Davanın, davalı adına tescilli … sayılı çoklu tasarımlardan … sıra numaralı tasarımlar (gıda kabı) ile, … sayılı tekli (gıda kabı) tasarımın hükümsüzlüğü ile sicilden terkininin talep edildiğini, davalının istinaf dilekçesinde benzer iddialar ileri sürdüğünü, teknik olarak davalının ileri sürdüğü hiç bir iddianın, dava konusu tasarımların, başvuru tarihleri itibariyle yeni olduklarının ispatlamadığını, yenilik unsurunun kamu düzeninden olduğunu ve mahkemece her aşamada resen yaptırılması gerektiğini, heyette, hem marka vekili hem de endüstri mühendisi öğretim üyesi bulunmakta olduğunu, dava konusu ürün özelinde, bilirkişilerin teknik donanım anlamında yeterli olduklarını, hiç bir teknik zorunluluk yok iken dava konusu ürünlere yönelik seçenek özgürlüğü bu derece geniş iken, bu kadar benzer ürünlerin tescilinin mevzuata aykırı olduğunu istinaf isteminin reddine karar verilmesini talep etmiştir.İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Dava davalı adına kayıtlı endüstriyel tasarım tescil belgelerinin 554 Sayılı KHK gereğince yenilik ve ayırt edicilik vasfı taşımaması gerekçesiyle açılan hükümsüzlük davasıdır.Mahkemece, iddia, savunma, bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre, tasarımın yeni olduğunun kabulü için tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın hiçbir yerinde kamuya sunulmamış olması gerektiği, davalı tarafa ait endüstriyel tasarımın küçük ayrıntılarla farklı olanlarının daha önce kamuya sunulduğu, bu sebeple davalıya ait tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasfı olmadığı gerekçesiyle davanın kabulü ile davalı tarafa ait endüstriyel tasarımın daha önce var olan bir tasarım olup, yenilik ve ayırt edicilik vasfı olmadığından hükümsüzlüğüne, TPE kayıtlarından terkin edilmesine karar verilmiştir. 554 Sayılı KHK’nın 6. maddesi(6769 Sayılı Kanunun 56. maddesi) uyarınca, bir tasarımın tescil edilebilmesi için, tasarımın aynısının başvuru veya rüçhan tarihinden önce dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulmamış olması, bir başka deyişle mutlak yenilik koşulu kabul edilmiştir. Mutlak yenilikten söz edilebilmesi için de tasarım tescil başvurusu yapılan ürünün görünümünün dünyanın herhangi bir yerinde kamuya sunulan tasarımlardan yararlanma ve benzetme serbestisi ilkesi sınırları içinde kalmak kaydıyla küçük ayrıntıların ötesinde farklı özelliklere sahip olması gerekli ve yeterlidir. Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 24.04.2017 tarih, 2015/13749 Esas, 2017/2336 Karar sayılı kararında da açıkladığı üzere bir tasarımın mutlak yenilik kriterini haiz olup olmadığı resen gözetilmelidir. Bu sebeple dava konusu olan bir tasarımın, yenilik ve ayırt edicilik niteliklerini taşıyıp taşımadığı, davaya konu tasarım tescil belgesindeki ürün tasarımı ile söz konusu ürünün piyasada mevcut, bilinen tasarımlarla arasında belirgin bir farklılığın bulunup bulunmadığı, davaya konu tasarımın yeni mi, yoksa harcı alem bir tasarım mı olup olmadığı hususlarında tasarımın ilgili olduğu alanda uzman bilirkişilerden rapor alınmak suretiyle tespit edilmeli ve sonucuna göre karar verilmelidir. Davalı her ne kadar bu konuda bilirkişi incelemesi yapılması gerekmediğini beyan etmiş ise de, bilirkişi incelemesi yapılması gerekmekle, davalının bu yöndeki istinaf isteminin yerinde olmadığı anlaşılmıştır. Ancak KHK’nın 3/a. maddesine göre göre tasarım bir ürünün tamamını veya bir parçasını çizgi, şekil, renk, biçim, doku, malzemenin eksikliği ve/veya süslemesi gibi insan duyuları ile algılanabilen çeşitli unsur veya özelliklerinin oluşturduğu görünümdür. Tasarım mevzuatının ürünün görünümünü koruduğu, buluşun tasarım mevzuatı ile korunmayacağı, bir ürünün nasıl çalıştığı sorunuyla tasarım mevzuatının ilgilenmediği, bu hususun Patent ve Faydalı Model Mevzuatı ile korunduğu, Yargıtay’a göre 554 Sayılı KHK’nın 6. maddesinde mutlak yeniliğin kabul edildiği, mutlak yeniliğin bulunup bulunmadığının incelemesinin bilirkişi aracılığı ile yapılması gerektiği, bilirkişilerin tarafların dosyaya ibraz ettikleri delillerin yanında yapacakları araştırma sonucunda elde ettikleri bilgi ve bulgulara göre rapor düzenlemesi gerekmektedir. Somut olayda davacı vekili, davalı adına tescilli … ve … nolu çoklu tasarımların yeni ve ayırt edici olmadığını ileri sürerek davalıya ait tasarımların hükümsüzlüğüne karar verilmesini istemiştir. Mahkemece görüşüne başvurulan bilirkişiler tasarımlarının yenilik ve ayırt ediciliği bulunmadığı belirtmiş ve bilirkişi görüşü kabul edilerek hükümsüzlüğüne karar verilmişse de davalı şirketin tasarımına konu gıda kutusu ve kapağının seçenek özgürlüğünün sınırlı olduğu da dikkate alındığında hükümsüzlüğü istenen tasarımın farklı geometrik şekilleri içermesi sebebiyle bilirkişilerin bu konularda yeterli açıklama yapmadıkları, bilirkişi heyeti içerisinde endüstriyel tasarımlar konusunda uzman bilirkişinin de bulunmadığı, anılan raporun denetime ve hüküm kurmaya elverişli olmadığı, tüm deliller birlikte değerlendirildikten sonra varılacak uygun sonuç dairesinde bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile yazılı şekilde karar verilmesi doğru değildir. İşbu sebeple davalı vekilinin bu yöndeki istinaf talebinin kabulüne karar verilmesi gerekmiştir. Açıklanan sebepler gereğince davalı vekilinin istinaf talebinin kısmen kabulüne, ilk derece mahkemesinin kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince kaldırılmasına karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1- Davalı vekilinin istinaf isteminin kısmen KABULÜ ile;2- Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 22/03/2018 tarih, 2017/37 E. 2018/102 K. Sayılı Kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,3- Dosyanın, yukarıda gösterilen biçimde inceleme ve değerlendirme yapılmak üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4- İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından peşin olarak yatırılan 35,90 TL maktu istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde kendisine iadesine,5- Dosya üzerinde inceleme yapılması sebebiyle vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,6- İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan giderlerin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. ve 362/1/g. maddeleri gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve KESİN olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 17/03/2022