Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/262
KARAR NO : 2021/577
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 14/07/2017
NUMARASI: 2015/469 E. 2017/612 K.
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kıymetli Evraktan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ : 27/05/2021
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesi ile; Müvekkilinin dava dilekçesinde belirtilen 3 adet çekin karşılıksız çıkması üzerine davalı tarafa, … Bankası Bostancı Şubesi’ne ait, 100.000 USD ve 70.000 USD bedelli iki adet çeki 06.02.2013 tarihli tutanak ile teslim ettiğini, tutanak ile karşılıksız olan 3 adet çekin iade edileceğinin karar altına alındığını, söz konusu çeklerin de karşılıksız çıkması üzerine, davalı ile çeklerin keşidecisi …. Tic. San ve Ltd. Şti. arasında yapılan 27.03.2013 tarihli protokol ile 100.000 USD ve 70.000 USD bedelli çekler keşidecisi tarafından davalıya ödenerek, davalı tarafından keşidecinin ibra edildiğini, davalının çeklerin bedelini almış olmasına rağmen, 06.02.2013 tarihli tutanakta belirtilen 3 adet çeki iade etmediğini belirterek, 3 adet çekten dolayı borçlu olmadıklarının tespitine karar verilmesini talep etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesi ile; Dava konusu çeklerin yerine verilen … Ltd.Şti.’ ne ait çeklerin de yasal ödeme süresi içeriside davacı ve keşidecisi tarafından ödenmeyerek karşılıksız kaldığının dava dilekçesi ile kabul edildiğini, dolayısıyla taraflar arasında imza altına alındığı iddia edilen 06/02/2013 tarihli anlaşma hükümlerinin yerine getirilmediğinin sabit olduğunu, dava dilekçesinde bahsedilen 27/03/2013 tarihli protokolde davacı imzası bulunmadığından protokolün tarafı olmadığını, 70.000 USD borcun davacı tarafça halen müvekkiline ödenmediğini, davacı tarafın ödemeye ilişkin bir belge ve delil sunmadığını, davacı tarafın açtığı davanın haksız ve hukuka aykırı olduğunu, davacı ve dava konusu edilen çeklerin keşidecisi …. A.Ş. aleyhine müvekkili tarafından İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı dosyaları ile icra takibi başlatıldığını, davacı ve dava konusu çeklerin keşidecileri tarafından, takip dosyalarına ödeme yapılmadığını, bu sebeple davanın reddini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesice; ”Davanın menfi tespit istemine ilişkin olduğu, davaya konu … seri nolu çeklerin 12.07.2012 tarihli tutanak ile davalıya teslim edildiği, çeklerin bedeli tahsil edilemediğinden, davacının davalı tarafa 06.02.2013 tarihli tutanak ile … ve … seri nolu keşidecisi … San. Tic. Ltd. Şti olan 2 adet çek verdiği, aynı tutanakta ilk verilen 3 adet çekin, 06.02.2013 tarihli tutanak ile verilen çekler tahsil edildiğinde geri verileceğinin belirtildiği konusunda taraflar arasında ihtilaf olmadığı, 27.03.2013 tarihli protokol incelendiğinde; 2878, 2877, 2840 nolu çeklerin belirtildiği, davalının iş bu çeklere karşılık 200.000,00 USD ödeme almış olduğu ve … nolu çeklerden ötürü hiç bir alacağı kalmadığını beyan ve taahhüt ettiği ve çekler ödeme yapılması ile keşideci … San. Tic. Ltd. Şti’e teslim edileceğinin yazdığı, protokolün son cümlesinde ödeme yapılması halinde yazmakta ise de, ilk cümle ve davalı tarafın imzasının üstündeki cümle dikkate alındığında, ödemenin yapılmış olduğunun yazdığı, ayrıca davalıya 200.000,00 USD bedel ödenmiş ise de, 70.000,00 USD tutarında ki çeke ilişkin bir bedel ödenmediği, ancak 27.03.2013 tarihli protokolde … Çek nolu 3 adet çek için 200.000,00 USD ödeme yapıldığı ve bu ödemenin karşılığında 3 adet çek içinde keşidecinin ibra edilmiş olduğu ve çeklerin keşideciye teslim edilmiş olduğu görüldüğünden, davacı tarafından davalıya ciro yolu ile teslim edilen … seri nolu çeklerin bedelinin ödenmiş olduğunun kabulü gerekeceğinden, aynı hak nedeni ile mükerrer ödeme ve talebin olmayacağı gözetilerek davanın kabulüne” karar verilmiştir.Davalı vekili istinaf dilekçesi ile; 1- Davanın hak düşürücü ve zamanaşımı süreleri içerisinde açılmadığından, usulden reddi gerekirken mahkemece davanın kabulüne karar verilmesinin hukuka aykırı olduğunu, 2- Davacının, dava konusu çeklerin karşılıksız çıkması üzerine müvekkiline, … Bankası Bostancı Şubesi’ne ait … nolu ve 20.02.2013 tarihli, 100.000 USD bedelli, … nolu 15.02.2013 tarihli 70.000USD bedelli çeklerin 06.02.2013 tarihli tutanak ile teslim edildiğini ve bu tutanakta karşılıksız olan 3 adet çekin iade edileceğinin karar altına alındığını belirterek hak iddia ettiğini, ancak mahkemece hükümde; 06.02.2013 tarihli tutanak ile tarafların, karşılıksız kalan 3 adet çek yerine verilen … Ltd. Şti.’ne ait iki adet çekin vadesinde tahsil edildiği takdirde davacıya iade edilmesi konusunda anlaşıldığının gözardı edildiğini, Dava konusu edilen çeklerin yerine verilen … Ltd. Şti.’ne ait çeklerin de yasal ödeme süresi içerisinde davacı ve keşidecisi tarafından ödenmeyerek karşılıksız kaldığının dava dilekçesi ile kabul edildiğinden, 06.02.2013 tarihli anlaşma hükümlerinin yerine getirilmediğinin sabit olduğunu, 3- Davacının 27/03/2013 tarihli protokol’de imzası olmadığını ve protokolün tarafı olmadığından, protokol ile davacının ibra edilmediğini, mahkemece 27/03/2013 tarihli protokole dayanılarak hüküm kurulduğunu, hüküm gerekçesinde dahi, davacının müvekkiline dava konusu çekler sebebi ile 70.000-USD borçlu olduğunun sabit olduğunu, Müvekkili ile davacı arasındaki 06/02/2013 tarihli protokol uyarınca karşılıksız kalan 3 adet çek yerine verilen … Ltd. Şti.’ne ait iki adet çekin vadesinde tahsil edildiği takdirde davacıya iade edilmesi konusunda anlaşıldığını, söz konusu çeklerin vadesinde ödenmediğini, hatta vadesinden sonra dahi 70.000-USD eksik ödeme yapıldığını, davacı eksik ödenen 70.000-USD yönünden ibra edildiğine dair hiçbir belge sunmadığından, 70.000-USD’yi ödemesi gerektiğini, 27.03.2013 tarihli protokol ile toplam 270.000-USD bedelli üç adet çek için 200.000-USD’nin … tarafından ödendiği belirtilerek, bu ödeme karşılığında … Ltd. Şti.’nin ibra edildiği belirtildiğinden, söz konusu protokol ile davacının ibra edilmediği gibi, davaya konu edilen çek bedellerinin 70.000-USD’ye karşılık gelen kısmının ödenmediğinin sabit olduğunu,4- … Ltd. Şti. tarafından ödenen 200.000-USD’nin … Ve … nolu çeklere ilişkin olduğunu, davacı tarafın borcu olması sebebi ile, 06.02.2013 tarihli tutanak ile teslim edilen 2878 nolu çek bedeli ödenmeksizin, bila bedel 200.000 USD’yi tahsil edebilmesi amacı ile … teslim edildiğinin, davacının sunduğu belge içerikleri ile sabit olduğunu,5- 70.000-USD’nin davacı tarafça halen müvekkiline ödenmediğini ve ödemeye ilişkin belge ve delil sunulmadığını, müvekkilinin alacağının ticari defter ve kayıtları incelendiğinde tespit edilebileceğini, mahkemeden talep edilmesine rağmen, inceleme yaptırılmadan hüküm kurulduğunu, delillerinin toplanmadığını, savunma haklarının engellendiğini, bu durumun anayasa ve uluslararası sözleşme hükümlerine, silahların eşitliğine ilkesine aykırı olduğunu,6- Davacı ve dava konusu edilen çeklerin keşidecisi aleyhine müvekkili tarafından İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı dosyaları ile icra takibi başlatıldığını, takip dosyalarına itiraz edilmediğini, ödeme yapılmadığını, davacı şirketin alacaklıları zarara uğratmak ve alacaklılardan mal kaçırmak maksadı ile ticari faaliyetine son verip başka bir adreste …San. Tic. Ltd. Şti. unvanı ile faaliyetine devam ettiğini, müvekkili tarafından yapılan hacizlere istihkak iddialarında bulunarak alacağın tahsilini geciktirmeye çalıştığını ve davanın haksız ve kötü niyetle açıldığını, mahkemece söz konusu icra takip dosyalarının incelenmediğini,7- Çek keşidecisi ve davacı şirketin müvekkiline olan borçları bitmeden çekleri talep etme hakları olmadığını, dosyaya sunulan banka yazı cevabı ile dava konusu çek bedellerinin ödenmediği, çeklerin karşılıksız işlemi gördüğü sabit olduğundan, davacının dava konusu çekler sebebi ile müvekkiline halen 70.000-USD borcu bulunduğunu, borçlu olmadığı yönünde kanaat oluşturulmasının haksız ve hukuka aykırı olduğunu, 8- Davacının müvekkiline borcu varken, söz konusu çeklerin davacıya teslimi kabul edildiğinde, kesin borç ikrarı kabul edilen ve kesin delil niteliğindeki çeklere dayanarak davacı kendi ödemediği borç bedellerini keşideciden talep edebilme hakkına sahip olacağını,9- Davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderinin yüksek olduğunu, Açıkladığı ve mahkemece resen dikkate alınacak sebeplerle Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/07/2017 Tarihli, 2015/469 Esas ve 2017/612 K sayılı kararının kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılarak davanın reddine, bu talep yerinde görülmez ise kurulan hükümlerin bozulmasına ve dosyanın bozma uyarınca yargılama yapılmak üzere mahkemesine iadesine, karar verilmesini talep etmiştir.Davacı vekili İstinafa cevap dilekçesi ile; İstinaf dilekçesinde, davalı tarafından dava konusu ile ilgisi olmayan konulara değinildiğini, uyuşmazlığın, dava konusu çeklerin karşılıksız çıkması üzerine tutanakla verilen yeni çeklerin, keşideci tarafından haricen ödenmesine ve çek asıllarının keşideciye iade edilmesine rağmen, dava konusu çeklerin müvekkiline iade edilmemesinden kaynaklandığını, 06.02.2013 tarihli tutanakla teslim edilen … Çekleri ile ilgili olarak davalı ve çeklerin keşidecisi …. Tic. San. Ve Ltd. Şti. arasında yapılan 27.03.2013 tarihli protokolle, 06.02.2013 tarihli tutanakla teslim edilen 100.000 ve 70.000 USD bedelli çekler, keşideci tarafından davalıya ödenerek, davalı tarafından keşideci … Tic. San. Ve Ltd. Şti. ibra edilerek müvekkilinin cirosu olan çeklerin, keşideciye iade edildiğini, … müzekkere cevabı ile söz konusu çeklerin bankada olduğunun bildirildiğini,Müvekkilinin cirosunun bulunduğu çeklerin, davalıda olmadığı gibi, söz konusu çekler keşideci tarafından ödendiğinden, keşideci ibra edilerek “çek asılları keşideciye teslim edildiğinden” söz konusu çeklerle ilgili olarak müvekkilinin de hiçbir borcu kalmadığını, davalının 27.03.2013 tarihinde çeklerin bedelini almış olmasına rağmen 06.02.2013 tarihli tutanakta belirtilen dava konusu 3 adet çeki müvekkiline iade etmediğini, Yargıtay 15. Hukuk Dairesi’nin 2010/7083 Esas, 2011/6577 Karar no’lu ilamında belirtildiği üzere;dava konusu olayda, vadesinde ödendiğinde karşılıksız olan 3 adet çekin teslim edileceği şartının erteleyici ( taliki) şart olup, taraflarca 3. kişinin iradesine bırakıldığını, dava dışı … Firmasına ait çeklerin ödenmesi ile şartın gerçekleşeceğini, taraflar arasındaki erteleyici şartın dosyaya sunulan davalı ve dava dışı … Firması arasındaki sözleşme ile gerçekleştiğinden, taraflar arasındaki sözleşmenin sonuçlarının da doğduğunu, bu nedenlerle yerel mahkemece, “ 27.03.2013 tarihli protokol incelendiğinde; … çek nolu çeklerin belirtildiği, davalının iş bu çeklere karşılık 200.000 USD ödeme almış olduğu ve … nolu çeklerden ötürü hiçbir alacağı kalmadığını beyan ve taahhüt ettiği … ödemenin alınmasıyla keşideci ….tic. Ltd. Şti.’nin ibra edilmiş olduğu ve çeklerin keşideciye teslim edilmiş olduğu görülmüştür. Aynı hak nedeniyle mükerrer ödemenin ve talebin de olmayacağı gözetilerek davacının davasının kabulüne” karar verildiğini, kararın hukuka uygun olduğunu, dava konusu çeklerden dolayı müvekkilinin hiçbir borcu kalmadığını, bu nedenle davalının istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. maddesi gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Taraflar arasındaki ticari ilişki sebebiyle davacının 12/07/2012 tarihli çek teslim belgesi ile … A.Ş. tarafından keşide edilmiş … ait 10/01/2013 ödeme tarihli 84.000,00’er TL tutarlı …, … ve … seri nolu çekleri davalıya teslim ettiği, çeklerin karşılıksız çıkması üzerine, 06/02/2013 tarihli …ve … arasındaki “Aşağıda detaylı açıklaması yapılan 2 adet çek nezdimizdeki karşılıksız çıkan 3 adet (10/01/2013 vd.li 84.000TL … B./Sultanhamam Şb …. Keşideli) toplam 252.000,00 TL çeklerin ve açık cari hesap bakiyesi olan 33.793,00 TL olmak üzere toplam 285.793,00 TL karşılığı olarak alınmıştır. Aşağıda detayı belirtilen çekler vadesinde tahsil edildiği taktirde, karşılıksız olan 3 adet çek …’ne teslim edilecektir.” şeklinde düzenlenen tutanak ile çeklerin yerine … Ltd.Şti.’ne ait … Bankası Bostancı Şubesi’ne ait … nolu ve 20.02.2013 tarihli, 100.000 USD bedelli, … nolu 15.02.2013 tarihli 70.000USD bedelli çeklerin teslim edildiği, 27/03/2013 tarihli protokolde; keşidecisi … Ltd.Şti. olan ve … cirolu olan aşağıda detayı bulunan … nezdindeki üç adet karşılıksız çeklerin toplamı 270.000,00 USD’dir. (ikiyüz yetmiş bin usd) bu üç adet çeke karşılık olarak …’ye keşideci … Ltd. Şti tarafından protokolün imza tarihinde 200.000,00 USD (ikiyüzbin amerikan doları) ödenmiştir. …’nin iş bu ödemeden sonra … Ltd. Şti’ni ibra ettiğini, iş bu üç adet çekten dolayı herhangi bir hak ve alacağı kalmadığını ve herhangi bir ad altında para talep etmeyeceğini kabul beyan ve taahhüt eder. Ayrıca ilgili çekler ödeme yapılması ile … Ltd. Şti’ne teslim edilecektir. Karşılıksız çek dökümü; 15/02/2013 70.000,00 USD …/Bostancı Şb Çek No: …20/02/2013 100.000,00 USD …/Bostancı Şb Çek No: …28/02/2013 100.000,00 USD …/Bostancı Şb Çek No: …Çekleri teslim eden ve parayı alan Çekleri teslim alan ve parayı ödeyen … Ltd.Şti. olarak belirtildiği, çek teslim belgesi, tutanak ve protokolün incelenmesi ile tespit edilmiştir.1-Dava … seri nolu çeklerden dolayı borçlu olmadığının tespitine (menfi tespit) ilişkindir. Menfi tespit davaları İİK 72/1.maddesinde düzenlenmiş olup, icra takibinden önce ve icra takibinden sonra açılabilir. Menfi tespit davaları için, itirazın iptali ve istirdat davalarında olduğu gibi, özel olarak düzenlenmiş hak düşürücü süre ve zamanaşımı süresi mevcut değildir. Davacı tarafça, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı dosyaları ile aleyhine davalı tarafça icra takibi başlatıldıktan sonra dava açıldığından, davalı tarafın hak düşürücü süre ve zamanaşımına ilişkin istinaf sebebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir.2- …ve … arasındaki, davacının 12/07/2012 tarihli çek teslim belgesi ile teslim ettiği çeklerin karşılıksız çıkması üzerine yerine … Ltd.Şti.’ne ait … Bankası Bostancı Şubesi’ne ait … nolu ve 20.02.2013 tarihli, 100.000 USD bedelli, … nolu 15.02.2013 tarihli 70.000USD bedelli çeklerin teslim edildiği 06/02/2013 tarihli tutanakta; “yeni verilen çekler vadesinde tahsil edildiği taktirde, karşılıksız olan 3 adet çek …’ne teslim edilecektir.” şeklinde düzenleme mevcut olup, çeklerin vade tarihi 15/02/2013 ve 20/02/2013 olmasına rağmen bu vade tarihlerinden daha sonrası olan, davalı ile … San. Tic. Ltd. Şti arasındaki 27/03/2013 protokol tarihinde toplam 270.000,00 USD olan çek bedelinden 200.000,00 USD’nin ödendiği, protokol ile sabit olduğundan, 06/02/2013 tarihli tutanaktaki “yeni verilen çekler vadesinde tahsil edildiği taktirde” şartının yerine gelmediği anlaşılmakla, 06.02.2013 tarihli tarihli anlaşma hükümlerinin yerine getirilmediği sabit olduğu halde mahkemece dikkate alınmadığına ilişkin istinaf sebebi yerinde olduğundan kabulüne karar verilmiştir.3- Dosyaya sunulan 27/03/2013 tarihli protokol … ile … Ltd. Şti. arasında olup, protokol ile toplam 270.000-USD bedelli üç adet çek için 200.000-USD’nin … tarafından ödendiği belirtilerek, bu ödeme karşılığında …Ltd. Şti.’nin ibra edildiği belirtildiğinden, davacı protokolde taraf olmadığı gibi, protokolde davacının ibra edildiğine, yada çeklerin davacı tarafa teslim edileceğine ilişkin ibare olmadığından, protokolde mevcut olmayan bir ibarenin mahkemece yorum yolu ile varlığı kabul edilemeyeceğinden, protokole konu edilen çek bedellerinden 70.000-USD’ye karşılık gelen kısmının ödenmediği protokol metni ile anlaşıldığından, davalı tarafın 27/03/2013 tarihli protokolde imzası olmayan davacının protokolün tarafı olmadığı, protokol ile ibra edilmediği, 06/02/2013 tarihli protokol uyarınca karşılıksız kalan 3 adet çek yerine verilen … Ltd. Şti.’ne ait iki adet çekin vadesinde tahsil edildiğinde davacıya iade edileceği konusunda anlaşıldığı, davacının ödenmeyen 70.000-USD için ibra edildiğine dair belge sunmadığından, davaya konu çek bedellerinden 70.000-USD’nın ödenmediğinin sabit olduğuna dair istinaf talebinin kabulüne karar vermek gerekmiştir.4- Dosyaya sunulan 27/03/2013 tarihli protokolde ödemenin … Ve … nolu çeklere ilişkin olduğuna dair açıklama olmadığından, davalı tarafın … Ltd. Şti. tarafından ödenen 200.000-USD’nin … Ve … nolu çeklere ilişkin olduğu, davacı tarafın borcu olması sebebi ile 06.02.2013 tarihli tutanak ile teslim edilen … nolu çek bedeli ödenmeksizin, bila bedel 200.000,- USD’yi tahsil edebilmesi amacı ile … teslim edildiğinin, davacının sunduğu belge içerikleri ile sabit olduğuna ilişkin istinaf sebebinin yerinde olmadığından reddine karar verilmiştir.5- HMK 190. maddesi uyarınca ispat yükü kanunda özel düzenleme olmadığı taktirde iddia edilen vakaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Menfi tespit davalarında yerleşmiş Yargıtay uygulamaları uyarınca ispat külfeti davalı tarafa aittir. Davalı taraf cevap dilekçesinde bilirkişi incelemesi ile müvekkilinin ticari defter ve kayıtlarına dayanmış, 07/09/2016 tarihli oturumda defter incelemesi yapılmasını, 12/06/2017 tarihli oturumda bilirkişi incelemesi yapılmasını talep edilmiş olup, mahkemece bilirkişi incelemesi talebinin reddine karar verilmiştir. Davacı tarafça 70.000,-USD’nin ödendiğine ilişkin belge ve delil sunulmadığından, alacağın varlığını kanıtlamak davalı tarafa ait olduğundan, çeklerin aralarındaki ticari ilişki sebebiyle verildiği iddia edilmesi sebebiyle, ticari defter ve kayıtlar ile kanıtlanması mümkün olduğundan, ticari defterler incelenmeden karar verilmesi usule aykırı olduğundan, talep edilmesine rağmen, inceleme yaptırılmadan hüküm kurulduğu, delillerinin toplanmadığı, savunma haklarının engellendiği, bu durum anayasa ve uluslararası sözleşme hükümlerine, silahların eşitliğine ilkesine aykırı olduğuna dair davalı vekilinin istinaf sebebi yerinde olduğundan kabulü gerekmiştir.6- Davacı ve dava konusu çeklerin keşidecisi aleyhine davalı tarafça İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı dosyaları ile icra takibi başlatıldığı, takip dosyalarına itiraz edilmediği, ödeme yapılmadığı ve davanın kötü niyetle açıldığı, iddia edilerek delil olarak gösterilmesine rağmen, mahkemece icra takip dosyalarının getirtilerek incelenmediği tespit edilmiştir. Mahkemece HMK 146. maddesinde, taraflarca gösterilmiş delillerin incelenmesinden sonra karar verileceği, HMK 195/1 maddesinde, tarafların ellerinde bulunmayan delillerin mahkemece getirtileceği düzenlenmiştir. Takip dosyalarının, borçlu olunmadığı iddia edilen çeklere ilişkin olduğu beyan edilerek davalı tarafça delil olarak dayanılmasına rağmen, getirtilip incelenmeden karar verilmesi usule aykırı olduğundan, bu yöne ilişkin istinaf sebebi yerinde olmakla kabulüne karar verilmiştir.7- Dosyaya sunulan 27/03/2013 tarihli protokol … ile …Ltd. Şti. arasında olup, protokol ile toplam 270.000-USD bedelli üç adet çek için 200.000-USD’nin … tarafından ödendiği belirtilerek, bu ödeme karşılığında … Ltd. Şti.’nin ibra edildiği tespit edilmiştir. Davacı protokolde taraf olmadığı gibi, protokolde davacının ibra edildiğine, yada çeklerin davacıya teslim edileceğine ilişkin ibare olmadığından, protokolde mevcut olmayan bir ibarenin mahkemece yorum yolu ile varlığı kabul edilemeyeceğinden, protokole konu edilen çek bedellerinin 70.000,-USD’ye karşılık gelen kısmının protokol tarihinde ödenmediği, protokol metni ile sabittir. HMK 190.maddesi uyarınca ispat yükü kanunda özel düzenleme olmadığı taktirde iddia edilen vakaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. Menfi tespit davalarında yerleşmiş Yargıtay uygulamaları uyarınca ispat külfeti davalı tarafa aittir. Davaya konu çekler kayıtsız şartsız ödeme taahhüdü içerdiğinden ve davalı tarafça12/07/2012 tarihli çek teslim belgesi ile …, … ve … seri nolu çeklerden, 06/02/2013 tarihli çek teslim belgesi ile 2877 ve 2878 seri numaralı çeklerden dolayı alacağının varlığını, 27/03/2013 tarihli protokol ile protokole konu çeklerden dolayı mevcut 270.000,00 USD alacağının 200.000,00 USD’sini tahsil ettiğini kanıtlamış olup, davalı borcun tamamen sona erdiğini iddia etmesi sebebiyle davanın tamamen kabul edilebilmesi için davacının bakiye 70.000,00 USD’yi ödediğini kanıtlaması gerekmektedir. Davacı tarafça bakiye 70.000,00 USD’yi ödediğine ilişkin hiçbir belge sunmamıştır. Mahkemece kısmi ödeme 200.000,00 USD’nin 12/07/2012 tarihli ilk çek teslim belgesindeki … A.Ş. tarafından keşide edilmiş … ait 10/01/2013 ödeme tarihli 84.000,00’er TL tutarlı …, … ve … seri nolu çeklerden hangisine veya hangilerine karşılık geldiği tespit edilmeden tüm çeklerden borçlu olmadığının tespitine karar verilmesi doğru olmadığından, davalı tarafın 70.000,00 USD borç bulunduğuna ilişkin istinaf talebinin yerinde olduğu görülmekle kabulü gerekmiştir. 8- Mahkemece davacının davaya konu çeklerden dolayı davalı tarafa borçlu olmadığına karar verilmiş olup, çeklerin davacıya teslimine karar verilmediğinden, davalı tarafın, davacının müvekkiline borcu varken, söz konusu çeklerin davacıya teslimi kabul edildiğinde, kesin borç ikrarı kabul edilen ve kesin delil niteliğindeki çeklere dayanarak davacı kendi ödemediği borç bedellerini keşideciden talep edebilme hakkına sahip olacağına ilişkin istinaf sebebinin yerinde olmadığından reddine karar verilmiştir.9- Dava 84.000,00 TL tutarlı 3 adet çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine ilişkindir. Dava değeri 84.000,00 TLx3=252.000,00 TL’dir. Hüküm tarihi itibariyle yürürlükte olan Harçlar Kanunu uyarınca karar harcı; dava değerinin binde 68.31’i oranında ve alınması gereken harç 252.000,00 TL/1000×68,31=17.214,12 TL olup mahkemece bu miktar harca hükmedildiği tespit edilmiştir. 2017 yılı AAÜT’ne göre vekalet ücreti, ilk 35.000.00TL için %12 olup, 4.200,00 TL’ye, sonra gelen 45.000,00 TL için %11 olup, 4.950,00 TL’ye, sonraki 80.000,00 TL için %8 oranına göre 6.400,00 TLve sonra gelen 240.000,00 TL için %6 olup, kalan 92.000,00 TL için 5.520,00 TL ve toplam 21.070,00TL’dir. Davacı vekili lehine mahkemece 21.070,00TL ücrete hükmedilmesinde isabetsizlik bulunmadığından, davacı lehine hükmedilen vekalet ücreti ve yargılama giderinin yüksek olduğuna ilişkin istinaf sebebinin de yerinde olmadığından reddi gerektiğinden,Davacı vekilinin 1-4. ve 9. maddedeki istinaf sebeplerinin reddine, 2-3-5-6-7-8. maddelerdeki istinaf sebeplerinin kabulü ile Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/469 Esas ve 2017/612 Karar sayılı kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince kaldırılmasına ve yeniden yargılama yapılmak üzere mahkemesine iadesine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1- Davalı vekilinin istinaf isteminin KABULÜ ile, 2-Gebze Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 14/07/2017 tarih ve 2015/469 E. 2017/612 K. Kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,3- Dosyanın, yukarıda gösterilen biçimde inceleme ve değerlendirme yapılmak üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4- İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından peşin olarak yatırılan 4.334,93-TL nispi istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde kendisine İADESİNE,5- Dosya üzerinde inceleme yapılması sebebiyle vekalet ücreti takdirine YER OLMADIĞINA,6- İstinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan giderlerin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve KESİN olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 27/05/2021