Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 44. Hukuk Dairesi 2020/1901 E. 2023/1351 K. 08.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1901
KARAR NO: 2023/1351
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
TARİHİ : 26/11/2019
NUMARASI: 2018/374 E. – 2019/447 K.
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarım (Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 08/11/2023
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Tarafların İddia ve Savunmaları: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin 80 yılı aşkın bir süredir faaliyette bulunan dünyanın seçkin ve tanınmış çakmak üreticilerinden biri olduğunu, müvekkil şirketin çok tanınmış çakmakları dünya çapında olduğu gibi Türkiye’de de TPMK nezdinde birçok tasarım ve marka tescilinin sahibi olduğunu, davalı şirketin hükümsüzlüğü talep edilen ve müvekkili şirketin haklarını ihlal ve bu haklara tecavüz teşkil eden … numaralı tasarımı olduğunu, davalı şirketin yeni ve ayırt edici olmayan tasarım tescili müvekkilin marka ve tasarım tescillerine ayniyete varan derecede benzer olduğunu, müvekkillerinin tasarımlarından doğan haklarına açık bir ihlal teşkil ettiğini ve bu sebeple hükümsüz kılınması gerektiğini, Davalının aynı zamanda www…com isimli internet sitesinde müvekkiline ait tanınmış ve yukarıda bahsi geçen tasarımlarını ihlal eden ürünlere yer verdiğini, Davalının … sayı ile tescilli endüstriyel tasarımın hükümsüzlüğüne ve TPMK sicilinden terkini ve tescilli endüstriyel tasarımın 3.kişilere devrinin önlenmesi için teminatsız ihtiyati tedbir kararının verilmesini, Davalı şirketin müvekkili şirketin önceki tarihli marka ve endüstriyel tasarım tescillerinden doğan haklarını ihlal ve bu haklara karşı tecavüz ve haksız rekabet oluşturan fillerin tespiti, durdurulması ve önlenmesini ve müvekkili şirketin marka ve endüstriyel tasarım tescillerine ayırt müvekkili şirketin haklarını ihlal eden ve bu haklara karşı tecavüz internet dahil olmak üzere sair her türlü mecrada kullanılmasının, hizmetlerinin piyasaya sürülmesinin durdurulması ve önlenmesini,Müvekkili şirketin marka ve endüstriyel tasarım tescillerinden ayırt edilemeyecek derecede benzer olan ve veya haksız rekabet oluşturan çakmakların , üretilmesinin, pazarlanmasının tasarıma konu ürünün üretilmesinde kullanılan makine ve kalıplara el konularak muhafaza altına alınmasına ve imhasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Bilirkişi müvekkilin ürünleri ile davacının ürünlerinin farklı olduğunu delilleri ile net bir şekilde tespit edildiği, müvekkilinin tasarımı ile davacının tasarımı tamemen farklı olduğu,davacının müvekkilin tescili tasarımı hakkında asılsız iddialar üretterek müvekkilin ticari itibarını zedelemiş telafisi mümkün olmayan zararlarına neden olduğunu, Müvekkilinin firmanın tasarımın … tasarım tescili belgesi sahibi olması, Sınai Mülkiyet kanununda tasarımda seçenek özgürlüğü kapsamında müvekkilin ürünün farklı olduğunun açık olması, Davacının ürünü ile müvekkili firma tasarımının en az oniki noktada farklılaştığının ilk bakışta dahi anlaşılması, bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iki ürünün açıkça farklı olduğunun açık olması, Yargıtay kararları ve doktrinde yer alan farklılık tanımının huzurdaki davada mevcut olması, Davacının işbu davayı ikame etmesinde kötü niyetli olması ve müvekkili firmanın telafisi güç zararlarına neden olması, yargılama sürecinin uzaması durumunda müvekkili firmanın faaliyetlerine son vermek gibi telafisi mümkün olamayan zararlarına neden olacak olması nedeni ile usul yasa ve hukuka aykırı şekilde ikame edilen davanın, ihtiyati tedbir talebinin tedbir karar verilmesini talep etmiştir.İlk Derece Mahkemesi Kararı:Mahkemece; “Davanın Reddine” karar verilmiştir.
İleri Sürülen İstinaf Sebepleri:Davacı vekili tarafından süresinde istinaf yoluna başvurulmuş olup, davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacı müvekkil şirket …, önceki tarihli marka ile endüstriyel tasarım haklarına konu çok bilinen … markalı çakmakları kapsamında, davalı … adına tescilli … sayı ile tescilli Endüstriyel Tasarımın hükümsüzlüğü ve tasarım tesciline konu ürünlerin üretiminin ve pazarlamasının müvekkil şirkete ait önceki tarihli hakka tecavüz teşkil etmesi gerekçesiyle durdurulması talebiyle huzurdaki davayı açtığını, davalıya ait tasarım tescilinin, müvekkil şirketin önceki tarihli Marka ve Endüstriyel Tasarım tescillerinden doğan haklarını ihlal ve bu haklara karşı tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğuna dair talep ve iddialarımıza yer vermiş bunduğunu, müvekkil şirket …, dünyanın en seçkin ve tanınmış çakmak üreticilerinden biri olup, ticaret unvanının da esaslı unsurunu oluşturan … markalı çakmakların ülkeDE de dahil olmak üzere dünya genelindeki tek ve gerçek hak sahibi olduğunu, müvekkil şirkete ait … markalı çakmaklar, ömür boyu garantili ve rüzgâra dayanıklı olmasıyla tanınmakta olup, yüksek bilinirliğine, sahip olduğunu, mahkeme, gerekçeli kararında, davacı müvekkil şirkete ait .. sayılı üç boyutlu şekil markasının tescil edilmiş ise de geometrik bir şekil olduğunu belirtmiş, markanın zayıf marka olarak korunabileceğini belirttiğini, müvekkil şirkete ait … markalı çakmaklar … sayı ile koruma altında olup, çakmak ürünleri olarak bilindiğini, müvekkilin şirkete ait şekil markası geometrik bir şekil olmayıp; tüm dünya genelinde olduğu gibi ülkemde de yüksek bilinirliğe sahip ikonik bir çakmak ürünü haline geldiğini, davalıya ait tasarım tesciline ilişkin yenilik ve ayırt edicilik sunmuş değerlendirilmesi yapılırken müvekkil şirkete ait önceki tarihli piyasa kullanımlarının incelenmemesi eksik inceleme yapıldığını gösterdiğini, müvekkil şirkete ait … markalı ürünlerle, davalıya ait tasarım tesciline konu çakmak ürünlerinin aynı raflarda satışa sunulduğu, müvekkil şirkete ait … tescil numarasıyla korunan ve müvekkil şirkete ait marka … ile özdeşleşmiş bulunan … logosunun da yer aldığı markasına çok benzer kullanımın davalıya ait işyerinde olarak kullanıldığı, taraflara ait çakmak ürünlerinin, bilgilenmiş kullanıcı gözünde ayırt edilemeyecek derecede benzer olduğu ve tasarımlar arasında karıştırılma ihtimalini olduğuna dair herhangi bir değerlendirmenin bilirkişi tarafından yapılmadığı, davalının … numaralı tasarım tescili ayırt edici ve yenilik özelliğine haiz olmayıp, davacı müvekkil şirketin 80 yıl kadar önceden beri sunulan tasarım marka haklarını ihlal ettiğini, bu sebeplerle yerel mahkemece verilen kararın usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak davanın kabulüne, karar verilmesini karar verilmesini talep etmiştir.
İstinafa Cevap: Davalı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; Söz konusu davada müvekkil firmanın çakmak tasarımı ile davacının ürünleri arasında hiçbir benzerlik olmadığı gerek bilirkişi marifetiyle gerek sunulan delillerle ve mahkeme kararıyla net bir şekilde ortaya konduğunu, bu sebeple, müvekkilin tpe nezdinde … numara ile tescilli tasarımı ile davacının çakmak tasarımı tamamen farklı olduğunu, davacı, müvekkilin tescili tasarımı hakkında asılsız iddialar üretterek müvekkilin ticari itibarını zedelemiş telafisi mümkün olmayan zararlarına neden olduğunu, bilirkişi müvekkilin ürünleri ile davacının ürünlerinin farklı olduğunu delilleri ile net bir şekilde tespit edildiğini, … firmasına ait şekil markası kenarları yuvarlatılmış dikdörtgen prizması biçiminde olup, kapak gövde oranı birbirine yakın olduğunu, kapak ile gövde arasında kalan birleşme bölümünün düz olduğunu, tasarımın taban birleşim noktasında ufak radyus bulunmadığını, kapak bölümünün üstünde ufak radyus bulunduğunu, davalıya ait ürünün tüm kenarları chamfer yapıldığını, davacıya ait ürüne göre daha dar olup kapak bölümünün üst bölümü eğrisel formada yapıldığını, karşılaştırılan tasarımlardan davacıya ait şekil markası daha yumuşak hatlara sahip iken hükümsüzlüğü istenen davacıya ait ürünün daha köşeli ve sert hatları olduğunu, bu nedenle bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu, bu sebeple farklı algılandıkları sonucun varıldığını, tespitinde bulunduğunu, bilirkişi ayrıca davacının mesnetsiz iddialarına dayanak olarak gösterdiği … numaralı tasarım tescili hakkında da değerlendirmelerde bulunmuş ve iki ürünün farklı olduğunu tespit ettiğini, müvekkil firmanın tasarımın … tasarım tescili belgesi sahibi olması, sınai mülkiyet kanununda tasarımda seçenek özgürlüğü kapsamında müvekkilin ürünün farklı olduğunun açık olması, bu sebeplerle davacı tarafın istinaf taleplerinin gerçeği yansıtmadığını belirterek istinaf taleplerinin reddine, yerel mahkeme kararının onanmasına, ücret ve masrafın davacı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
Gerekçe ve Sonuç: Dava endüstriyel tasarım ve marka hakkına tevacüzün, haksız rekabetin tespitine, durdurulması, önlenmesi ve tasarımın hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. Davacı vekili, davalı adına … nolu tescil edilen tasarımın yeni ve ayırt edici olmadığını, davacıya ait marka ve tasarım tescillerine ayniyete varan derecede benzer olduğunu, bu sebeple hükümsüz kılınması gerektiğini, davalı tarafından marka ve tasarım haklarını ihlal eden nitelikteki ürünlerin satışının marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiği iddiasıyla eldeki davayı açmıştır. Davalı iş yerine yapılan tespit sonucu düzenlenen 27.9.2018 tarihli teknik bilirkişi raporunda; davalıya ait … tasarım tescili ve numunenin incelenmesi sonucunda, dava konusu benzerlik ve ayırt edici nitelik yönünden değerlendirilen tasarımların “‘çakmak” tasarımı olduğunu, tasarımların kapak (l), gövde (2) ve alt ögelerden (çakmak bölümü-3) oluştuğunu, davacıya ait şekil markası ile davalı tasarımın karşılaştırılmasında, davacıya ait markadaki şekil unsurunda, kenarları yuvarlatılmış dikdörtg prizması biçiminde olup, kapak gövde oranının birbirine yakın olduğunu, kapak ile gövde arasında kalan birleşm bölümünün düz olduğunu, tasarımın taban birleşim noktasında ufak radyus bulunduğunu , kapak bölümünün üstünde hafif bir radyus olduğunu, hükümsüzlüğü istenen davalıya ail ürünün tüm kenarlarının chamfer yapılmış olduğunu, davacıya ait şekil markasına göre daha dar olup kapak bölümünün üst bölüm eğrisel formda yapıldığını, kapak ile gövde arasında kalan birleşme bölümü düz olduğunu, davacıya ait şekil markası daha yumuşak hatlara sahip iken davacıya ait ürünün daha köşeli ve seri hatları olduğunu, davacıya ait … başvuru numaralı marka ile davalıya ait … numaralı tasarım arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde de belirgin farklılıklar bulunduğunu, farklı olarak algılandıklarını, yine davalıya ait tasarım ve davalıya ait ürün ile davacıya ait … numaralı endüstriyel tasarımın karşılaştırılmasında, davacıya ait tasarımın kenarlarının yuvarlatılmış olduğunu, gövdenin iş kontürleri tabandan kapak ve gövde birleşim noktasına kadar dışarı eğimli olup, bu noktadan kapağın bölüme doğru içeri doğu eğimli devam ettiğini, kapak ve gövde birleşim bölümünün dalgalı biçimde olduğunu, tasarımın taban birleşim noktasında ve kapak bölümünün üstünde hafif bir radyus olduğunu, karşılaştırılan tasarımlardan davacıya ait tasanm daha yumuşak hatlara sahip ilen hükümsüzlüğü istenen davacıya ait ürün daha köşeli ve sert hatları olduğunu , her iki tasarımın kapak gövde oranları birbirine yakın olduğunu, tasarımlar arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde de belirgin farklılıklar bulunduğunu, farklı olarak algılandıklarını, web sitesinin bakımda olduğu için ürün tespit edilemediğini belirtilmiştir.Tasarım yeni ve ayırt edici niteliğe sahip olması şartıyla sağlanan yasal haklar kapsamında 6769 sayılı SMK hükümleri gereğince korunur. Bu şartları taşımayan bir tasarımın hükümsüzlüğü talep edilebilir. Yenilik ve ayırt edicilik incelemesi, özel veya teknik bilgiyi gerektiren bir husus olması nedeniyle bilirkişi marifetiyle yapılması gerekmektedir. Dosyada bulunan bilirkişi raporunda davalıya ait tasarım, ürün ile davacıya ait şekil markası ve tasarımın sadece farklılıkları gösterilerek “bilgilenmiş kullanıcı” kitlesi nezdinde genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunduğu tespit edilmiş ise de ; ayırt edici nitelik araştırması yapılırken farklılıklara bakılmakla birlikte ağırlık, kıyaslanan tasarımların ortak özelliklerine verilmesi gerektiği, yine tasarımın hükümsüzlüğü talebi de olduğu dikkate alındığında yönünden yenilik unsuru taşıyıp taşımadığı değerlendirmesinin yapılması gerektiği, mahkemece yenilik unsuru taşımadığına ilişkin davacı tarafından delil sunulmadığı belirtilmiş ise de, davacı tarafın bilirkişi incelemesine delil olarak dayandığı, rapora itiraz ettiği, davacının başkaca delil sunmadığı değerlendirmesinin davanın niteliğine ve hukuka uygun olmadığı, yenilik unsurunun genel bilgi veya tecrübeyle ya da hâkimlik mesleğinin gerektirdiği hukuki bilgiyle çözümlenmesi mümkün olmayan bir durum olduğundan yeterli değerlendirme içeren denetime elverişli teknik bilirkişi raporu alınmadan karar verildiği, ayrıca davalının fiili kullanımlarının ne şekilde olduğu somut olarak tespit edilmeden marka hakkına tecavüz ve haksız rekabet iddiaları yönünden eksik incelemeye dayalı yeterli değerlendirme yapılmadan karar verildiği görülmüştür. Bu kapsamda bilirkişi raporuna karşı itirazları da karşılayacak şekilde alanında uzman yeni bir bilirkişi heyetinden, davalının tasarımı, ürünleri ve tüm kullanımları dikkate alınarak marka hakkına tecavüz, haksız rekabet iddiaları ve tasarımın yenilik ve yırt edicilik unsurları yönünden değerlendirme içeren denetimine elverişli olacak şekilde rapor alınarak yapılacak değerlendirmeden sonra hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi gerekirken, yetersiz bilirkişi raporu hükme esas alınıp, eksik incelemeye dayalı olarak davanın reddine karar verilmesi doğru görülmediğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü gerekmiştir. Davacı vekilinin İstinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-a- 6 maddesi gereğince, kararın kaldırılmasına ve davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf isteminin KABULÜ ile;2-İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 26/11/2019 tarih, 2018/374 E. 2019/447 K. Sayılı Kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA, 3-Dosyanın, yukarıda gösterilen biçimde inceleme ve değerlendirme yapılmak üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4-İstinaf yasa yoluna başvuran davacı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde kendisine iadesine,5-Dosya üzerinde inceleme yapılması sebebiyle vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,6-İstinaf yasa yoluna başvuran tarafından istinaf aşamasında yapılan giderlerin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına,6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a-6. ve 362/1-g. maddeleri gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve KESİN olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 08/11/2023