Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1262
KARAR NO: 2022/1611
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 13/11/2018
NUMARASI: 2017/455 E. – 2018/322 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 22/11/2022
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Müvekkilinin 1993 yılında kurulmuş bir şirket olup, kurulduğu yıldan beri baca konusunda müşterilerine kapsamlı çözümler sunduğunu, baca konusunda Türkiye’de … belgesini alarak ürünlerine CE etiketi ekleyen bir firma olduğunu, ürün yelpazesinde bulunan paslanmaz çelik bacanın yanı sıra çamaşır ve çöp atma kanalları, baca gazı arıtma filtresi, kendi kendini taşıyabilir sanayi bacaları ürün yelpazesiyle konut, iş merkezi, otel, hastane ve fabrikaların ilk tercih ettiği firmaların başında geldiğini, müvekkili tarafından davalı aleyhine İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/143 Esas sayılı dosyası ile patent ihlali sebebiyle tazminat davası açıldığını, işbu davada davalının tescile dayalı üretim yaptığını savunduğunu ancak davalı aleyhine Bakırköy 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2016/54 Değişik iş dosyasıyla delil tespiti yapılmış olduğunu, iş bu dosyada belirtildiği üzere davalı tarafından müvekkiline ait olan faydalı modellerin taklit edildiğini, davalı tarafından müvekkiline ait faydalı modellerin bazı bölümlerinin taklit edilerek farklı farklı fonksiyonları için sanki kendisine ait ve yeni bir buluş gibi tescil aldığını, davalının müvekkilinin faydalı modellerini ve buluşlarını taklit ederek almış olduğu tescillerin iptalinde şüphesiz haklı menfaati bulunduğunu beyanla müvekkilinin 551 sayılı KHK nın 165/2 maddesinde “faydalı model belgesinin hükümsüzlüğü, zarar gören üçüncü kişiler tarafından talep edilebilir” hükmü gereğince işbu davanın açıldığını, İstanbul Anadolu 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2016/143 Esas sayılı dosyası ile işbu davanın birleştirilmesini talep ettiğini, davalıya ait … no’lu “çöp ve çamaşır atma baca sistemi”, … no’lu “çöp ve çamaşır atma sistemlerinde yukarı açılan kapak sistemi”, … no’lu “çöp ve çamaşır atma sistemlerinde aşağıya açılır kapak”, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde hareketli dirsek mekanizması başlıklı faydalı modellerin iptaline ve hükümsüzlüğüne ve TPE deki sicilden terkin edilmesine kararı verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Müvekkili şirketin uzman kadrosu ile … standartlarına uygun olarak CE belgeli baca üretimi yaptığını, davacı tarafın huzurdaki davayı Mahkemenin 2016/143 Esas sayılı dava dosyasındaki haksız taleplerini bertaraf etmek adına haksız olarak ikame ettiğini, davacı tarafın anılan dava dosyasında müvekkilinin tescilli faydalı model belgeleri ile üretim yapmasının taklit ve tecavüz oluşturduğu iddiasında bulunduğunu ancak böyle bir durumun iddia olarak ileri sürülmesinin mümkün olmadığını, bu defa ise haksız olarak açılan ilk davadan sonuç alınamayacağı anlaşıldığından, huzurdaki ikinci davanın haksız olarak ikame edildiğini, öncelikle hükümsüzlük davasının tecavüz davasından sonra açıldığından ve her dava açıldığı andaki duruma göre değerlendirilebileceğinden, daha sonra açılan işbu davanın önce açılan davaya hiçbir etkisi olmayacağını, bu sebeple davaların birleştirilmesi veya bekletici mesele yapılması taleplerini kesinlikle kabul etmediklerini, işbu davadaki hükümsüzlük taleplerinin ise haksız ve hukuka aykırı olduğunu, müvekkilinin faydalı model belgelerinin yeni ve sanayiye uygulanabilir olduğunu ayrıca davacı tarafın hükümsüzlük davası açmakta hiçbir menfaati olmadığını, davacı tarafından daha önce zaten tecavüz ve haksız rekabet davası açıldığını, her iki davanın birbiri ile örtüşen değil, birbiri ile tezat iddialarla açılabilen davalar olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini savunmuştur. İlk Derece Mahkemesince; “… Dava, davalı adına tescilli … numaralı “ÇÖP VE ÇAMAŞIR ATMA BACA SİSTEMİ”, … numaralı “ÇÖP VE ÇAMAŞIR ATMA SİSTEMLERİNDE YUKARI AÇILAN KAPAK SİSTEMİ”, … numaralı “ÇÖP VE ÇAMAŞIR ATMA SİSTEMLERİNDE AŞAĞIYA AÇILIP KAPAK SİSTEMİ” ve … numaralı “ÇÖP VE ÇAMAŞIR ATMA SİSTEMLERİNDE HAREKETLİ DİRSEK MEKANİZMASI” isimli faydalı modellerin yenilik özelliklerinin bulunmadığı iddiasıyla açılan hükümsüzlük davasıdır. … Limited. Şirketi adına kayıtlı …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … sayılı faydalı model belgelerinin ve … nolu faydalı model başvurusuna ait başvuru örneğinin Türk Patent ve Marka Kurumundan istenilmiş, ayrıca taraflara ait ticaret sicil kayıtları da dosya içine getirtilmiştir. Yine davacı … adına tescilli …, …, … ve … numaralı faydalı model belgelerinin tescil kayıtları da dosya içine getirtilmiştir. … Dosyamız içerisine alınan 21.08.2017 tarihli bilirkişi raporunda özetle; “… nolu “çöp ve çamaşır atma sistemlerinde aşağı açılır kapak” buluş başlıklı faydalı modelin tescil edilebilirlik şartlarına haiz olduğu ve başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşıdığı, … nolu “çöp ve çamaşır atma sistemlerinde yukarı açılan kapak sistemi” buluş başlıklı faydalı modelin tescil edilebilirlik şartlarına haiz olduğu ve başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşıdığı, … nolu “çöp ve çamaşır atma baca sistemi” buluş başlıklı faydalı modelin tescil edilebilirlik şartlarına haiz olduğu ve başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşıdığı, … nolu “çöp ve çamaşır atma sistemlerinde hareketli dirsek mekanizması” buluş başlıklı faydalı modelin tescil edilebilirlik şartlarına haiz olduğu ve başvuru tarihi itibariyle yenilik unsuru taşıdığı sonuç ve kanaatine varıldığı bildirilmiştir. … Yine başka bir bilirkişi heyetinden alınan 22.01.2018 tarihli bilirkişi raporunda ise; davaya konu davalı adına tescilli …, …, … ve … sayılı faydalı model belgelerinin bütün istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yeni olduğu beyan edilmiştir. … Dava açıldığı tarihte yürürlükte olan 551 sayılı KHK’nin 1. maddesine göre “bu KHK’nin amacı buluşlara patent ve faydalı model belgesi vererek korumaktır.” Yine 551 sayılı KHK’nın 154. maddesi uyarınca, “bu KHK’nin 156. madde hükmüne göre yeni ve 10. madde anlamında sanayiye uygulanan buluşlar faydalı model belgesi verilerek korunur.” Aynı KHK’nin 156. maddesinde de faydalı model belgesine konu buluşun yenilik koşulu açıklanmıştır. Anılan madde metinlerinden de anlaşılacağı üzere KHK’da patentlerden farklı olarak buluş basamağı koşulu getirilmemiş olmakla birlikte, faydalı model belgesi ile korunması gereken sınai hak konusunun öğretide ve Yargıtay kararlarında da açıklandığı üzere (basit bir çözümü içeren küçük/faydalı) buluş niteliğinde bulunması gerekmektedir. Dolayısıyla, 551 sayılı KHK’nin 154 ve devamı maddelerinde ifade edilen yenilik unsuru, aynı zamanda faydalı model korunması amacına uygun nitelikte bir küçük buluş vasfına sahip olmalıdır. … Davalıya ait … numaralı “Çöp ve çamaşır atma sistemlerinde aşağı açılır kapak” buluş başlıklı faydalı model incelendiğinde, 1 bağımsız ve 5 bağımlı olmak üzere 6 adet isteme sahip olduğu, 1 numaralı bağımsız istemin koruma kapsamını belirleyen istemler incelendiğinde, hareketli kapağın otomatik olarak açılıp kapanmasını sağlayan en az bir tahrik elemanı, tahrik elemanının hareketli kapağın açılıp kapanma şeklini ve miktarını ayarlamasını sağlayan en az bir algılayıcı/sensör ve/veya hareketli kapağın açılıp kapanmasını sağlayan en az bir kontrol elemanı özelliklerinin koruma altına alındığı, davalıya ait … numaralı “Çöp ve çamaşır atma sistemlerinde yukarı açılan kapak sistemi” buluş başlıklı faydalı modelin bir bağımsız ve 7 bağımlı olmak üzere 8 istemden oluştuğu, 1 numaralı bağımsız istemin koruma kapsamını belirleyen istemler incelendiğinde, hareketli kapak elemanının otomatik olarak açılıp kapanmasını sağlayan en az bir tahrik elemanı, tahrik elemanının hareketi ilettiği tahrik kolları, tahrik kolları ile açılıp kapanmasını sağlamak üzere tahrik elemanını kontrol eden en az bir kontrol elemanı ve/veya kontrol ünitesi içeren yukarı açılan kapak özelliklerinin koruma altına alındığı, davalıya ait … numaralı “Çöp ve çamaşır atma baca sistemi” buluş başlıklı faydalı modelin 1 bağımsız, 7 bağımlı olmak üzere 8 istemden oluştuğu, 1 numaralı bağımsız istemin koruma kapsamını belirleyen istemler incelendiğinde, baca şeklinde modül üzerindeki kapaklı modüllerden atılan çamaşır veya çöplerin çeşidine göre ayrıştırılarak gönderildiği en az bir ayrıştırma seperatörü, modül üzerinde çeşitli kısımlara monte edilen, iç kısmını temizlemek üzere oluşturulan en az bir yıkama serpantini, kapaklı modülleri, yıkama serpantinlerini ve ayrıştırma seperatörünü kontrol eden en az bir kontrol içermesi özelliklerinin koruma altına alındığı, davalıya ait … numaralı “Çöp ve çamaşır atma sistemlerinde hareketli dirsek mekanizması” buluş başlıklı faydalı model belgesinin bir bağımsız, beş bağımlı olmak üzere 5 adet isteme sahip olduğu, 1 numaralı bağımsız bölümün koruma kapsamı incelendiğinde, tahrik elemanı üzerinde açılı hareket edilmesi sağlanan, karkasa en az bir transmisyon bilyesi ile tutturulmuş en az bir dirsek modülü içeren hareketli dirsek mekanizması özelliklerinin koruma altına alındığı tespit edilmiştir. Bilirkişiler tarafından incelenen NFPA 82 standardının, … numaralı faydalı modelin, http://www…ca/ isimli internet sitesindeki tanıtılan ürünlerin davalıya ait ve dava konusu olan faydalı modellerle benzer istemlerinin mevcut olmadığı, yenilik unsurlarını ortadan kaldırıcı delil olmadıkları, TPMK kayıtları üzerinde resen yapılan araştırmada da benzer bir tescil kaydına ulaşılamadığı tespit edilmiştir. … davalı adına tescilli …, …, … ve … numaralı faydalı modellerin sanayiye uygulanabilme özelliğine sahip ve basit bir çözümü içeren küçük/ faydalı buluş niteliğinde oldukları, bu faydalı modellerin istemlerinin yer aldığı ve yenilik unsurunu ortadan kaldıracak bir tescil kaydı veya ürün tespit edilemediğinden davanın reddine” karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Mahkemenin hükme esas aldığı raporun eksik, belirsiz ve yetersiz olduğunu, itirazlarının karşılanmadığını, Bakırköy 2. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/54 Değişik İş dosyasında Türkerler şantiyesinde yapılan tespite dayalı bilirkişi raporuyla müvekkilinin faydalı modelinin aynısını davalı tarafından taklit ettiği tespitinin hiç gözönüne alınmadığını, bilirkişi heyetinde patent vekili ve makine mühendisi olduğu halde yenilik unsuru konusunda herkesçe bilinen araştırma yöntemlerinin doğru kullanılmadığını, sadece Türk Patent Enstitüsü kayıtlarından arama yapıldığını, buluşların dünya çapında yeni olması gerektiğini, hiçbir fayda sağlamayan küçük bir ekleme ile faydalı model tescili alınmasının mevcut tescillerin bu şekilde taklit edilir hale gelmesinin tescillere duyulan güveni ortadan kaldıracağını, oysaki patent tescilinin buluşları özendirmek ve buluş sahiplerini ödüllendirmek için getirilmiş bir müessese olduğunu, davalı tarafa ait faydalı modellerin müvekkilinin faydalı modellerinden türetilmiş olduğunu, sadece müvekkilinin faydalı modellerinin bile davalının faydalı modellerini yenilik unsuru açısından geçersiz kılacak durumda olduğunu, bilirkişiler tarafından detaylı karşılaştırma yapılmadığını, bütün unsurların bulunmasını aradıklarını, iptalini talep ettikleri faydalı modellerin müvekkilinin faydalı modelindeki esas eşdeğer unsurlar alınarak türetildiğini beyanla kararın kaldırılmasını davanın kabulüne karar verilmesini talep etmişlerdir. Davalı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; Mahkemenin karar esas aldığı bilirkişi raporlarının denetime elverişli, eksiksiz ve belirli olduğunu, davaya konu ürünlerin yenilik unsuru taşıdığını, sanayiye uygulanabilir olduğunun tespit edildiğini, kıyaslamanın teknik olarak usule uygun olduğunu, davaya konu müvekkili adına tescilli …, …, … ve … sayılı faydalı model belgelerinin bütün istemlerinin başvuru tarihi itibariyle yeni olduğunu beyanla davacının istinaf taleplerinin reddine karar verilmesini savunmuştur. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Taraflar arasında uyuşmazlık konusu olan/ olmayan hususlarla bunlara ilişkin delillerin tartışılması, ret ve üstün tutulma sebepleri, sabit görülen vakıalarla bunlardan çıkarılan sonuç ve hukuki sebep şu şekildedir: Dava; davalı adına tescilli “… çöp ve çamaşır atma baca sistemi, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde yukarı açılan kapak sistemi, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde aşağıya açılır kapak, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde hareketli dirsek mekanizması” faydalı modellerinin yeni olmadığı, tescil edilebilirlik kriterlerini taşımadığı iddiası ile 551 sayılı Patent Haklarının Korunması Hakkındaki KHK’nın 154 ve 156.maddeleri gereğince hükümsüzlüğü istemine ilişkindir. 6769 sayılı SMK’nın yürürlük tarihi 10.01.2017’dir. SMK m.191/3 gereği 551 sayılı KHK yürürlükten kaldırılmıştır. Her ne kadar eldeki dava 13.11.2017 tarihinde açılmış ise de, SMK geçici m.1 gereği davaya konu patentlerin tescili 2014 ve 2015 yıllarında olmakla dava konusu talep değerlendirildiğinde 551 sayılı KHK’nın 10., 154. ve 156. maddelerinin uygulanacağı belirlenmiştir. 21.08.2017 havale tarihli bilirkişi raporunda; davalıya ait dava konusu faydalı modellerin yenilik unsurunu, sanayiye uygulanabilirlik unsurunu taşıyıp taşımadıkları, tescil edilebilirlik şartlarını taşıyıp taşımadığı ve hükümsüzlük koşullarının mevcut olup olmadığı yönünde teknik inceleme yapılmış; 551 sayılı KHK m.89, 142 kapsamında faydalı model belgesinin koruma kapsamının talep içeriği ile olduğuna dikkat edilmiş, davalı adına tescilli “… çöp ve çamaşır atma baca sistemi, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde yukarı açılan kapak sistemi, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde aşağıya açılır kapak, … çöp ve çamaşır atma sistemlerinde hareketli dirsek mekanizması” buluş başlıklı faydalı modellerin tescil edilebilirlik şartlarını haiz olduğu ve tarihi itibariyle yenilik unsuru taşıdıkları, hükümsüzlük koşullarının oluşmadığı teknik olarak belirlenmiştir. 23.01.2018 havale tarihli bilirkişi raporunda da benzer tespitler yapılıp faydalı model belgelerindeki bütün istemlerin başvuru tarihi itibariyle yeni olduğu teknik olarak belirlenmiştir. Bilirkişi raporlarının hükme esas alınmaya elverişli, denetlenebilen, belirli, eksiksiz, iddia- savunma ve toplanan bilgi- belge -deliller kapsamında teknik değerlendirmeyi tam olarak içerdiği belirlenmiştir. Davaya konu tescillerin, yeni, sanayiye uygulanabilir ve buluş basamağı eşiğinin aşılarak buluş basamağı niteliğine sahip olduğu, dolayısıyla faydalı modellerin hükümsüzlük koşullarının oluşmadığına kanaat getirildiği ilk derece Mahkemesinin kararı isabetli görülmüştür. Saptanan ve hukuksal durum bu olunca; tarafların dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dosyadaki tespitlere ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 Sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesi kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin istinaf taleplerinin 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1- Usûl ve yasaya uygun İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 13/11/2018 tarih ve 2017/455 E., 2018/322 K. sayılı kararına karşı, davacı vekili tarafından yapılan istinaf talebinin 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL maktu istinaf karar ve ilam harcından peşin yatırılan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın davacıdan tahsiliyle Hazineye gelir kaydedilmesine, 3- Davacı tarafça istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,4- İncelemenin duruşmasız olarak yapılması sebebiyle taraflar yararına vekalet ücreti tayinine yer olmadığına, 5- Taraflarca yatırılan gider avansından harcanmayan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 20/07/2017 tarih ve 7035 Sayılı Kanunun 31. maddesiyle değişik 6100 Sayılı HMK’nın 361/1. maddesi gereğince, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunma yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 22/11/2022