Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1244 Esas
KARAR NO: 2022/1422
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 23/10/2018
NUMARASI: 2017/1091 E. – 2018/1051 K.
DAVANIN KONUSU: Finansal Kiralamaya Sözleşmesine Konu Malın İadesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 13/10/2022
Yukarıda yazılı ilk derece Mahkemesi’nin kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; Davalı ile müvekkili şirket arasında Finansal Kurumlar Birliği tarafından 26.10.2016 tarih ve … yevmiye numaralı, … numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesinin akdedildiğini, sözleşme gereği malların (Satıcı … LTD ŞTİ 27.10.2016 Tarih ve … Numaratlı Fatura muhteviyatı: 1 Adet … MOBİL BETÖN SANTRALİ Muhteviyatı; 1 Takım … 7*4-24 m2,1 Adet Apraga … (Tartı Kapasilesi: 2.000 kg 1m3), 1Adet Mikser Besleme Bandı 800*8.300 mm, 1 Adet Çimenlo Kantarı 850 lt, 1 Adet Su Kantarı 360 lt, 1 Adet Çimento Tankı 40 ton (Dahili), 2 Adet Çimenlo Tank Halezonu 219*10.200 mm (Dahili), 1 Adet Katkı Sistemi 20 lt, 1 Adet Mobil Şase, Planet Mikser (1500/1000 lt Betoniyer), 1 Adet Redüktör … İtalya, 1 Adet Tesis Otomasyon Sitemi PLC (…- Japon) + PC, 1 Adet Elektrik Paneli ve Elemanları Telemencanique veya Sehnelder, 1 Adet Kumanda Kabini + Klima) kiralandığını, malların davalıya teslim edildiğini, davalının başka borçlarında ödeme güçlüğü içinde olduğunun öğrenildiğini, 6361 Sayılı Kanun’un 31/2. Maddesi gereği ve sözleşmenin 26/c. maddesi gereği haklı fesih sebebinin doğduğunu, davalıya Beyoğlu …Noterliğinden 02.11.2017 tarih ve … yevmiye numaralı fesih ihtarnamesinin gönderildiğini, malların iadesinin istendiğini, ancak iadenin yapılmaması karşısında İstanbul 7. ATM’nin 2027/1286 Değişik İş sayılı kararı ile mezkur mallara tedbir konulduğunu, tedbirin İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyası ile icraya konulduğunu, icraya konulmuş ise de malın yeri tespit edilemediğinden tedbir kararı kapsamında cebir icra ile de alınmasının mümkün olmadığını beyanla sözleşmenin sona ermesi sebebiyle dava konusu malların müvekkili şirkete teslim ve iadesine karar verilmesini talep etmiştir. Dava dilekçesi, tensip zaptı, duruşma gün ve saati ile gerekli ihtarlar usule uygun tebliğ ile davalıya bildirilmiş ise de davalı cevap vermeyerek 6100 Sayılı HMK m.128 kapsamında iddia olunan vakıaları inkar etmiş sayılmıştır. İlk derece mahkemesi tarafından 17.07.2018 tarihli celse 2 numaralı ara karar ile, davacıdan ödenmeyen kira taksitlerine ilişkin izahat ve kayıt sunulması istenmiş olup, davacı vekili tarafından ödenmeyen kira taksitlerine ilişkin 17.10.2018 tarihli beyanında; ” … Dava konusu Finansal Kiralama Sözleşmesinden kaynaklanan borcun davalı/ kiracı tarafından 01.11.2016 tarihinden başlamak üzere 39 taksitte ödenmesi ekli ödeme planı ile kararlaştırılmış ve ödeme planı Beyoğlu … Noterliği’nin 07.12.2016 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile davalı/kiracıya bildirilmiştir. (Ek: 1- Ödeme Planı) … Davalı/ kiracı işbu ödeme planının ilk 11 taksidini zamanında ve 02.10.2017 tarihli 12. taksidi iki gün gecikmeli olarak ödemiş, bu tarihten sonra sözleşmeden kaynaklanan borcu ile ilgili müvekkil şirkete herhangi bir ödeme yapmamıştır. (Ek: 2 – Kira Bakiye Raporu ve Vadeye Göre Kira Alacakları Raporu) … Davacı müvekkil şirket ile davalı/kiracı arasında akdedilen Finansal Kiralama Sözleşmesi davalı/kiracı aleyhine çok sayıda icra takibi başlatıldığı ve davalının ödeme güçsüzlüğüne düştüğünün öğrenilmesi üzerine davacı tarafından 6361 sayılı FFFK’nun 31 maddesi ile taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 26/c bendi uyarınca Beyoğlu … Noterliği’nin 02.11.2017 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile sözleşmenin devamının mümkün olmadığı bildirilerek derhal feshedilmiştir. Fesholan sözleşme gereği mülkiyeti müvekkil şirkete ait olan emtianın iadesini talep zorunluğu doğmuştur.(Ek: 3- Fesih ihtarnamesinden önce davalı/kiracı aleyhine başlatılan icra takiplerinin bilgileri) …” İlk derece Mahkemesince; ”… Taraflar arasındaki Finansal Kurumlar Birliği tarafından 26.10.2016 tarih ve … yevmiye numaralı, … numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesinin 6361 Sayılı Yasanın 33. maddesi hükmüne uygun olarak ve düzenleme şeklinde yapılmıştır. Sözleşmede yazılı taşınır mal, kiralayan davacı tarafından kiracı davalıya teslim olunmuştur. … Finansal Kiralama konusu mal, 6361 Sayılı Yasanın 23. maddesi gereğince kiralayan şirketin mülkiyetindedir. Anılan Yasanın 24.maddesi hükmü gereğince de, kiracı sözleşme süresinde finansal kiralama konusu malın zilyedi olup, malı sözleşmede öngörülen şart ve hükümlere göre özenle kullanmak zorundadır. 6361 Sayılı Yasanın 30. maddesine göre sözleşme süresinin dolması, 31.maddesi hükmüne göre de; sözleşmenin ihlali hallerinde, aynı yasanın 33. maddesi gereğince kiracı finansal kiralama konusu mal yahut malları, kiralayana derhal geri vermekle yükümlüdür. … Toplanan deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı dava dilekçesinde, davalının hakkında çok sayıda icra takibi başlatılmış olması davalının başkalarına olan taahhütlerini yerine getirmemesi ve ödeme güçlüğüne düşmesi sebebiyle aralarındaki Finansal Kiralama Sözleşmesinde 26. maddesi c bendi gereğince sözleşmeyi fesh ettiklerini ve buna ilişkin ihtarname gönderdiklerini davalının sözleşme hükümleri ve 6361 sayılı yasa gereğince sözleşme konusu menkul malları taraflarına iade yükümlülüğünde olduğunu dava etmiştir. … Davacı tarafından davalıya gönderilip tebliğ edilen ihtarnamede yaptıkları araştırmada kiracı olan davalının maddi durumunun bozulduğu, aleyhine çok sayıda icra takibi başlatıldığı, 6361 sayılı yasanın 31/2 maddesi uyarınca bu şartlarda sözleşmenin devamının mümkün olmadığı bu sebeple sözleşmeyi fesh ettiklerini ve sözleşme konusu malın iadesini ihtar ettikleri görülmüştür. … Dosya içerisinde bulunan sözleşme örneği, fatura örneği ve ödeme planı ile teslim tutanağında taraflar arasında Finansal Kiralama Sözleşmesi bulunduğu, bu sözleşme kapsamında menkul malların davalıya teslim edildiği, davacının ihtarname çekerek sözleşmeyi fesh ettiği anlaşılmıştır. … 6361 sayılı Finansal Kiralama yasasının 31.maddesinde kiralayanın sözleşmeyi fesih şartları ve kiracının temerrüt hali düzenlenmiş olup, davacı davalıya çekmiş olduğu fesih ihtarnamesinde davalının maddi durumunun bozulduğu ve aleyhinde çok sayıda icra takibi yapıldığı sebebine dayanmıştır. Davacı dosyaya sunduğu delillerinde davalının Finansal Kiralama konusu ödemelere ilişkin temerrüde düştüğüne veya hakkında yapılan takiplerden dolayı acze düştüğü ve ödemelerini yapamadığına dair delil sunmadığı ve bu konudaki iddiasını ispatlayamadığı, davacının Finansal Kiralama Sözleşmesi’ni haklı fesih sebeplerini ispatlayamamış olması gerekçesi ile davanın reddine” karar vermiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Müvekkili ile davalı arasında akdedilen finansal kiralarma sözleşmesine ilişkin ödeme planının Beyoğlu .. Noterliği’nin 07.12.2016 tarih ve … yeymiye sayılı ihtamamesi ile davalıya bildirildiği, bu ödeme planına göre davalının kira bedelini 39 taksitte ödemesinin kararlaştırıldığı, davalı/ kiracının işbu ödeme planının ilk 11 taksitini zamanında ve 02.10.2017 tarihli 12. taksidini iki gün gecikmeli olarak ödediğini, bu tarihten sonra sözleşmeden kaynaklanan borcu ile ilgili davalının davacı müvekkiline herhangi bir ödeme yapmadığını, müvekkili şirket tarafından yapılan araştırmada davalının bankalara yüksek meblağlı nakit ve gayri nakil risklerinin bulunduğunu ve 25.10.2017 tarihinden itibaren aleyhine art arda icra takiplerinin başlatıldığının tespit edilmesi üzerine 02.10.2017 tarihli kiranın gecikmeli ve 01.11.2017 tarihli kiranın da ödenmediği hususlarının tümü birlikte göz önüne alınarak Beyoğlu … Noterliği’nin 02.11.2017 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile davalıya finansal kiralama sözleşmesinin derhal feshedildiğinin ve sözleşmeden kaynaklanan borcun ödenmesi gerektiğinin ihtar edildiği, ilk derece Mahkemesinin ise kararında finansal kiralama konusu ödemelerin yapılmasında davalının temerrüte düştüğünün ispat edilemediğinin belirtildiğini ancak davacının sözleşmeyi fesih sebebinin kiracının temerrütü olmadığını ve feshin dayanağının da FFFK m. 31/f. 1 olmadığını, davaya konu finansal kiralama sözleşmesinin davalının maddi durumunun bozulduğunun istihbar olunması üzerine müvekkili tarafından yapılan araştırmada davalı aleyhine art arda birden fazla icra takibinin başlatıldığının, bankalara nakit ve gayri nakit risklerinin bulunduğunun ve davalının ödeme güçsüzlüğüne düştüğünün, başkalarına olan taahhütlerini yerine getiremediğinin tespit edilmesi üzerine 6361 sayılı FFFK m., 31/2 ile FKS m. 26/e uyarınca haklı sebeple derhal feshedildiğini, mahkemeye kiracı ödeme planı ile birlikte kira bakiye raporu ile vadeye göre kira alacakları raporunun sunularak ödenmeyen kira taksitlerinin bildirildiğini ayrıca fesih ihtarnamesinden önce davalı aleyhine başlatılan icra takiplerinin dökümünün yer aldığı bilgilendirme yazısının da dilekçe ekinde sunulduğunu, müvekkilinin sözleşmeyi FFFK m. 31/2 ile FKS m. 26/c bendi uyarınca derhal feshetmekte haklı olduğunu, mahkemeye ibraz edilen sözleşme, tesellüm, ihtarname, kira ödeme planı, kira bakiye raporları ve müvekkil şirketin kiracı risk izleme birimi tarafından tespit edilen davalı aleyhine başlatılan icra takiplerinin listesini gösterir yazışmalar ile ispat edildiğini, davalı aleyhine başlatılan icra takiplerinin listesini gösterir yazışmadaki icra takip bilgilerinin gerçekliğinin de ekte sunulan araç haciz takyidat raporu ile sabit olduğunu, mahkemeye sunulan kira bakiye raporunda davalı aleyhine başlatılan 25.10.2017 tarihinden sonra davalı tarafından kendilerine ödeme yapılmadığını, bu durumun bile tek başına taahhüt ihlali anlamına geldiğini beyanla kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Dava; 6361 Sayılı Finansal Kiralama Kanununun hükümlerine dayalı olarak açılmış olup; 6361 Sayılı Kanun m.31/2, FKS m.26/c uyarınca finansal kiralama konusu malın davalı kiracıdan alınarak davacı kiralayana verilmesi istemine ilişkindir. 6361 Sayılı Kanun’un sözleşmenin ihlali başlıklı 31. maddesi ”… (1) Kiralayan, finansal kiralama bedelini ödemede temerrüde düşen kiracıya verdiği otuz günlük süre içinde de bu bedelin ödenmemesi hâlinde, sözleşmeyi feshedebilir. Ancak, sözleşmede, süre sonunda mülkiyetin kiracıya geçeceği kararlaştırılmış ise, bu süre altmış günden az olamaz. Bir yıl içinde sözleşmede yer alan kira bedellerinden üçünü veya üst üste ikisini zamanında ödememesi sebebiyle ihtara muhatap olan kiracılarla yapılan sözleşmeler kiralayan tarafından feshedilebilir. (2) Taraflardan birinin sözleşmeye aykırı harekette bulunduğu hâllerde, bu aykırılık sebebiyle diğer tarafın sözleşmeyi devam ettirmesinin beklenemeyeceği durumlarda sözleşme feshedilebilir. (3) Kiracı ve kiralayan arasında finansal kiralama sözleşmesi ile ilgili ihtilaflarda, mahkemece finansal kiralama konusu malın ihtiyati tedbir kararı alınarak kiralayana veya üçüncü bir kişiye bırakılması durumunda kiralayan, mahkemeye malın rayiç değeri kadar teminat yatırmak suretiyle mal üzerinde tasarruf edebilir. Şu kadar ki; sözleşmenin feshinin haksız olduğuna karar verilmesi hâlinde kiralayan, kiracının zararını tazminle yükümlüdür. …” hükmünü haizdir. Taraflar arasındaki 26/10/2016 tarihli Finansal Kiralama Sözleşmesi 6361 Sayılı Yasanın 22. maddesi hükmüne uygun olarak yapılmıştır. Sözleşmelerde yazılı taşınır mallar, kiralayan davacı tarafından kiracı davalıya teslim olunmuştur. Aynı sözleşmenin 26/c maddesi ” … kiracının ölümü veya fiil ehliyetini kaybetmesi, tüzel kişiliğinin sona ermesi, feshi veya hakkını da tasfiye kararı alınması, iflas etmesi, iflasının istenmesi, iflas erteleme başvurusunda bulunması, konkordatoya başvurması, ödeme güçlüğüne düşmesi, maddi durumunun bozukluğunun ve başkalarına olan taahhütlerini yerine getiremediğinin tespit edilmesi, hakkında icra takibi yapılması veya aciz vesikası alınması, başka bir şirket ile birleşmesi, mal varlığının veya iş yerinin devri halinde KİRALAYAN derhal herhangi bir süre vermeksizin sözleşmeyi tek taraflı olarak fesih etmek hakkına sahip olacaktır. Bu halde KİRACI KİRALAYAN’a karşı hiçbir ad altında bir talepte bulunamaz. …” hükmünü haizdir. Finansal Kiralama konusu mal, 6361 Sayılı Yasanın 23/1. maddesi gereğince kiralayan şirketin mülkiyetindedir. Anılan Yasanın 24. maddesi hükmü gereğince de, kiracı, sözleşme süresinde finansal kiralama konusu malın zilyedi olup; malı sözleşmede öngörülen şart ve hükümlere göre özenle kullanmak zorundadır. 6361 sayılı Yasanın 30/1. maddesine göre sözleşme süresinin dolması, 30/2. maddesine göre sözleşmenin diğer sebeplerle sona ermesi ve 31. maddesi hükmüne göre de sözleşmenin ihlali hallerinde, aynı yasanın 33. maddesi gereğince kiracı finansal kiralama konusu mal yahut malları, kiralayana derhal geri vermekle yükümlüdür. Beyoğlu … Noterliği’nin … yevmiye numaralı 07.12.2016 tarihli ödeme planı ile 01.11.2016 tarihinden başlamak üzere (nihayeti 03.12.2019) 39 taksit ile borcun davalı tarafından davacıya ödeneceği kararlaştırılmış, ilk 10 taksit süresinde ödenmiş, 02.10.2017 tarihli 11. taksit 2 gün gecikmeli olarak ödenmiş, 01.12.2017 tarihli taksit vd. taksitler davacıya ödenmemiştir. Ancak eldeki davada davacı, 6361 Sayılı Kanun’un 31/1. maddesine dayanmadığından taksitlerin ödenmemesi, temerrüt, 60 günlük yasal süre vb. şartlar iş bu davada tartışma konusu değildir; 6100 Sayılı HMK m.26 gereği taleple bağlı kalınarak 6361 sayılı Kanun’un 31/2 maddesi ile FKS m. 26/c ele alınmalıdır. Davacı, Beyoğlu … Noterliği’nin 02.11.2017 tarihli … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalının aleyhine çok sayıda icra takibinin bulunduğu, maddi durumunun bozulduğunun araştırma neticesinde belirlenmesi üzerine sözleşme gereği kalan taksitlerin bedellinin 5 gün ( her ne kadar sözleşmede 3 gün olarak belirlenmiş ise de davalı borçlu lehine olacak şekilde) içerisinde kendisine ödenmesini ve malın iadesini talep etmiştir. Ödeme yapılmaması ve malın iade edilmemesi üzerine 27.11.2017 tarihinde İstanbul 7. ATM’nin 2027/1286 Değişik İş sayılı dosyasında ihtiyati tedbir ile malın davacıya yedi emin sıfatı ile teslimine 29.11.2017 tarihinde karar verilmiş olup, tedbir İstanbul … İcra Dairesi’nin … Esas sayılı takip dosyası ile icraya konulmuş ancak malın yeri tespit edilemediğinden tedbir kararı kapsamında cebir icra ile alınması mümkün olmadığından 07.12.2017 tarihinde eldeki davanın açıldığı tespit edilmiştir. Davacı 6361 Sayılı Kanun’un 31/2. maddesi ile FKS m26/c’ye dayandığından, davalının başka borçlarında ödeme güçlüğü içinde olduğunun öğrenildiğinden bahisle fesih ve iade istenilmekle; davacı tarafından dosyaya sunulan bilgi- belge ve deliller incelenmiş, davacının davalı hakkında icra takiplerinin bulunduğuna dair HMK m. 199 belge niteliğindeki e- mail içeriğini dosyaya sunmuş olduğu belirlenmiş, davalının hakkında başlatılan takiplere ilişkin olarak göndericisi … olan, alıcısı … olan, Leasing Risk İzleme … ya cc’lenen, 13 adet haciz kaydına ilişkin e-mail ekran görüntüsü fotokopisi tespit edilmiştir. Davacı 6361 Sayılı Kanun’un 31/2 maddesi ile FKS m.26/c’ye dayandığından, iddiaları ispat açısından öncelikle dosyaya ibraz edilen belge niteliğindeki e-mail içeriğindeki 2017/11119 E. Konya … İcra Dairesi; … E. Niğde 2. İD; 2017/11272 E. Konya 4.İD; 2017/20264 Ankara 8 İD; 2017/35045 E İstanbul 37 İD; 2017/20464 E Ankara 25. İD; 2017/ 20614 E Ankara 8. İD; 2017/20527 E. Ankara 25. İD; 2017/20579 E. Ankara 25. İD; 2017/ 20977 Esas Ankara 7. İD; 2017/20426 E Ankara 23. İD; 2017/ 8269 Alanya 3. İD; 2017/36040 E. İstanbul 5. İD takip dosyalarının celp edilmesi, davacının iddialarının gerçekliğinin araştırılması gerekir. Araştırma neticesinde oluşacak sonuca göre elde dilecek kanaat ile karar verilmelidir. Saptanan ve hukuksal duruma göre, dayanılan belgelere, delillere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dosyadaki tespitlere ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, ispat kuralları çerçevesinde taleple bağlı kalınarak yargılama ve değerlendirme yapılması gerekmekle, ilk derece Mahkemesi tarafından uyuşmazlığın çözümünde etkili olabilecek ölçüde delillerin toplanmadığı ve değerlendirilmediği belirlenerek, tarafların ispata yönelik tüm delilleri toplanıp yargılama yapılarak oluşacak tam kanaat gereği sonuca varılıp karar verilmesi gerekirken davanın reddine karar verilmiş olması yerinde bulunmamıştır. Mahkemece, açıklanan maddi ve hukuki esaslar gözetilmeksizin, eksik araştırma ve inceleme ile yanılgılı değerlendirme sonucu yazılı biçimde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, kararın kaldırılmasını gerektiği anlaşıldığından davacının istinaf isteminin kabulü ile ilk derece Mahkemesi kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince kaldırılarak, dosyanın yeniden görülmesi için kararı veren ilk derece Mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;1-Davacı vekilinin istinaf isteminin KABULÜ ile;2- İstanbul 5. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 23/10/2018 tarih, 2017/1091 Esas- 2018/1051 Karar sayılı kararının 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. maddesi gereğince KALDIRILMASINA,3- Dosyanın, yukarıda gösterilen biçimde inceleme ve değerlendirme yapılmak üzere mahkemesine GÖNDERİLMESİNE, 4- İstinaf yasa yoluna başvuran davacı tarafından peşin olarak yatırılan istinaf karar ve ilam harcının talebi halinde kendisine iadesine,5- Dosya üzerinde inceleme yapılması sebebiyle vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,6- İstinaf yasa yoluna başvuran davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan giderlerin ilk derece mahkemesince verilecek nihai kararda dikkate alınmasına, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-a/6. ve 362/1/g. maddeleri gereğince dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda ve KESİN olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 13/10/2022