Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
44. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F M A H K E M E S İ K A R A R I
DOSYA NO: 2020/1215
KARAR NO: 2022/1010
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi
TARİHİ: 10/04/2018
NUMARASI: 2017/245 E. – 2018/128 K.
DAVANIN KONUSU: Faydalı Model Belgesi (Faydalı Model Belgesinin Hükümsüzlüğünden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 14/06/2022
Yukarıda yazılı ilk derece mahkemesi kararına karşı, istinaf yasa yoluna başvurulması üzerine yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dav hak sahibi olmadığı halde, haksız ve kötü niyetli olarak taklit edildiğini, müvekkili şirketin tescil belgeleri ile koruduğu ürünle birebir aynı teknik özellikleri taşıdığını, söz konusu tüm bu işlemlerin haksız ve kötü niyetli olarak gerçekleştirildiği amacın müvekkili şirketin sahip olduğu sektörde dahil olmak olduğunu, davalı tarafın müvekkili şirketten ve faaliyetlerinden haberdar olduğunu, ürünlerini bildiğini ve hatta tanıdığını, hal böyle olunca başka bir şirket tarafından kullanıldığını ve tescil belgelerinin alındığını bildiği bir ürünün aynısını taklit etmek suretiyle sanki kendi buluşuymuş gibi Türk Patent Enstitüsüne Tescil ettirmek davalı tarafın kötü niyetini ve gerçek hak sahibi olmadığını ispata yeterli delil olduğunu, söz konusu sebepler ile davalı adına Türk Patent Enstitüsünde tescilli; … Patentin, … Faydalı modelin ve … patentin üçüncü kişilere devrinin engellenmesi, davalı tarafından üretilmesinin ve piyasaya sunulmasının durdurulması hususunda İhtiyati Tedbir Kararı verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekilinin cevap dilekçesinde özetle; Müvekkilinin elektrikle çalışan ilk modelinin … no ile … tarihinde davalı tarafından buluş başvurusu gerçekleştirildiğini ve faydalı model belgesi aldığını, cihazın tasarım tescili 11.01.2005 tarihi ve … numarasıyla yaptırıldığını, bu ürüne TSE tarafından 27.10.2003 tarihinde ürün belgelendirmesi yapıldığım ve belgelendirildiğini, müvekkilinin, davacı şirket temsilcisi …’m üretmekte olduğu ve göze hoş görünen solenoid vanalarının daha önceden satışını yaptığı … gibi mekanik deprem vanasına dönüştürebileceğini ve bunun için …’m elindeki selenoid vanaları kullanabileceğini bu taktirde piyasada sayısı gittikçe artmakta olan rakiplerine avantaj sağlayacaklarını …’a söylediğini ve üretim için vana kalıplarını kullanmak kaydıyla ortak bir girişimcilik teklif ettiğini, hatta aralarında, davalının kendi adına kuracağı firmada vana üreteceği güne kadar 08/03/2007 tarihli ve … tarafından kaleme alınan bir anlaşma yaptıklarını, müvekkiline ait faydalı model ve patentler, davacının faydalı model ve patentinden teknik olarak çok önemli ve bariz farklılıklar içerdiğini, davacıya ait … ve … belgelerinde tarif edilen deprem vanaları sarkaç mekanizması ile tetiklendiğini, müvekkiline ait patentlerde ise, davacıya ait olanlardan farklı olarak ilk hareketi sağlayıcı büyük bilye ve hareketin devamında bu bilyenin ağırlığıyla bastığı ve aşağıya doğru ittirdiği bir silindir olduğunu, …’a ait hiçbir patentte hareketli kızak olmadığını, sistemi hareketli kızak tetiklemeyeceğini, mili kilitlemiş bilyeleri hareketli kızak çarpma etkisiyle yuvalarından çıkartıp mili serbest bıraktırmayacağım, bu sistemin çalışma prensipleri …’a ait patentlerde olduğunu, bu farklılıkların buluşlara temel karakteristiğini veren, diğerlerinden ayırt eden buluşlara “yenilik” katan özellikler olduğunu, hükümsüzlüğe dayanak olarak gösterilen … tescil nolu faydalı model belgesi, … tescil nolu faydalı model belgesi ve … tescil numaralı patent yenilik vasfını haiz olmadığını, davacı tarafın hükümsüzlük talebine dayanak gösterdiği … nolu faydalı modeli ile … nolu patenti, birbirinin aynısı olmanın ötesinde, … nolu ABD patentinin eksik bir kopyası olduğunu, davacıya ait .. nolu faydalı model ile … nolu patent ve faydalı model belgesi verilmesi şartlarından “Sanayiye Uygulanabilme” niteliğini haiz olmadığını, hükümsüzlüğe dayanak olarak gösterilen davacıya ait … tescil nolu faydalı model belgesi yenilik vasfını haiz olmadığını, TSE’den … firmasının ürettiği ürüne ait teknik dokümanlarının istenmesi halinde ve teknik kıyaslamaların TSE uzmanlarınca yapılması halinde ürettikleri ürün ile ellerindeki patentin benzer olmadıkları ortaya çıkacağım, www…..com internet adresinden aldıkları … Katalog iddia ettikleri gibi patentlerine şamil ürünü üretmediklerinin kanıtı olduğunu belirtmiş ve açıklanan sebeplerle davanın reddini talep etmişti İlk derece mahkemesince; “Davaya konu, … nolu “Mekanik deprem vanasında yenilik” buluş başlıklı faydalı model belgesinin, buluşu oluşturan asli unsurları tanımlaması ve bağımlı istemlerde de bağımsız istemin teknik ayrıntılarını göstermesi gereken 1 numaralı bağımsız istemin yeni olmadığı,tanımlanan özelliğini teknik bir gereklilik olduğu, yenilik getirmediği, hatta bilirkişi ek raporunda bu durumun “bilgisayarı oluşturan parçaların bilgisayar kasası içerisinde olması gerekmesine” benzetildiği gözönüne alınarak yenilik unsuru taşımaması tekniğin bilinen durumuna dahil olması sebebiyle hükümsüz kılınmasına karar vermek gerekmiştir. Dava hükümsüzlük davası olmakla, hükmün ilanında davacının hukuki yararı bulunmadığından ilan talebinin reddine” karar verilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; -Dosyaya daha önceden sunulu 30.03.2015 tarihli üç kişilik bilirkişi heyeti raporunda, davacının dayanak gösterdiği patent/faydalı model belgeleri ile, hükümsüzlüğü talep olunan müvekkiline ait … tescil numaralı faydalı model belgesinin birbirinden farklı oldukları, hükümsüzlüğü talep olunan müvekkiline ait … tescil numaralı faydalı model belgesinin yenilik vasfını haiz olduğunun açıkça ve bilimsel dayanak ve gerekçeleriyle ortaya konduğunu, -Gerekçeli kararda da belirtildiği üzere başka bir bilirkişi heyetinden alınan daha sonraki bilirkişi raporunda da, davaya konu faydalı model belgesinin yenilik vasfını haiz olduğunun ifade edildiğini, ancak taraflarınca itiraza uğrayan 25.04.2016 tarihli raporda ise bilirkişilerin taraflara ait iddiaları ve taraflara ait belgelerin tarifname ve istemelerinde yazılı hususları alt alta yazarak, aksi yöndeki görüşlerine herhangi bir bilimsel dayanak ve gerekçe göstermeksizin itiraza konu görüşlerini öne sürdüklerini, -Davacı/karşı davalının, işbu davaya dayanak gösterdiği … nolu faydalı model, … nolu faydalı model ve … nolu patent belgelerinin hükümsüzlüğü için açmış oldukları Sayın Mahkeme’nin 2014/156 ve 2014/157 sayılı dosyalarına sunulu 30.03.2015 tarihli bilirkişi raporunda, davaya konu buluş ile ilgili olarak bilirkişilerin ”… Her üç buluşu da ilgilendiren(davalının … nolu faydalı model belgesi, … nolu patenti ve … nolu faydalı model belgesi) gaz akışı yönü ve orifis oluşturulması hususları söz konusu belgelerin tarifnamelerinde yeterli açıklıkta değildir. Hatta bu noktadaki karmaşa, tenakuz noktasına varmaktadır. Şöyle ki; Belgelerden birindeki çizime göre, gaz akışının belli bir doğrultuda olduğu varsayılarak orifis belli bir şekilde varsayılsa dahi, bu durumda diğer belgelerde orifis çalışamaz hale gelmektedir. Özetle; yukarıdaki belgelerin üçünde de, gaz akış yönü ve orifis oluşturulması hususları, teknikte uzman bir kişinin buluşu uygulamaya koymasına imkan verecek açıklıkta değildir. Söz konusu dava konusu modelin tarifnamesinin gaz akış yönü ve orifis oluşturulması hususları dikkate alındığında, teknikte uzman bir kişinin buluşu uygulamaya koymasına imkan verecek açıklıkta olmadığı şeklindeki kanaatimizi … arz ederiz…” beyanlarında bulunulduğunu, -Dava tarihi itibariyle davaya tatbiki gereken 551 Sayılı KHK’nın 5. maddesi ve 129. maddesi ve 165. maddesine göre, bir buluşun tescil edilebilmesi için “yeni olma” koşulu gerekli olduğunu ancak yeter şart olmadığını, yani buluş, ister faydalı model, isterse patent olsun yeni olduğu kabul edilse bile, şayet sanayiye uygulanabilir değil ise, tescil talebinin reddi gerektiğini, böyle bir buluş, bir biçimde tescil edilmiş olsa bile, talep halinde mahkeme tarafından hükümsüzlüğüne karar verileceğini, -Bilirkişilerin, davalı tarafa ait faydalı modeller ile patentin, teknikte uzman bir kişi tarafından uygulamaya konmasının imkansız olduğunun, teknik olarak gayet net bir biçimde izahını yaptıklarını, teknikte uzman bir kişinin uygulamaya koyamayacağı bir buluşun ise sanayiye uygulanabilmesinin mümkün olmadığını, işbu davaya dayanak olarak gösterilen patent/faydalı modellerin, patent/faydalı model verilmesi şartlarından birisi olan “sanayiye uygulanabilir olma” şartını haiz olmaması sebebiyle müvekkiline ait patent/faydalı model belgelerinin hükümsüzlüğü davasında dikkate alınmalarının mümkün olmadığını, -İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/564 E. Sayılı dosyası ile görülen davada, davacının, işbu davasına dayanak gösterdiği … nolu faydalı model belgesinin, İstanbul Anadolu Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2017/563 E. Sayılı dosyası ile görülen davada da, davacının, işbu davasına dayanak gösterdiği … nolu faydalı model belgesinin hükümsüzlüğüne karar verilmiş bulunduğunu, -Davacının davasına dayanak yaptığı faydalı model belgelerinin hükümsüzlüğüne karar verildiği gözetilmeksizin, dosyaya alınan iki bilirkişi raporuyla da çelişkili raporlar esas alınarak davanın kabulüne karar verilmiş olmasının usulüne uygun olmadığını, kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İnceleme, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Dava konusu uyuşmazlık; davalıya ait …, sayılı “Mekanik Deprem Vanasında Yenilik ” buluş başlıklı Faydalı Model Belgesi’nin hükümsüzlüğü talebine ilişkindir. 551 Sayılı KHK’nın 165. madde şu şekildedir, “Aşağıdaki hallerde faydalı model belgesinin hükümsüz sayılmasına yetkili mahkeme tarafından karar verilir: a – Faydalı model belgesi konusunun, bu Kanun Hükmünde Kararnamenin 154 üncü, 155 inci ve 156 ncı maddelerinde belirtilen, hükümlere aykırılığı ispat edilmişse;b – Faydalı model belgesi konusu buluşun, buluş konusunun ilgili olduğu teknik alandaki bir uzmanın onu uygulamaya koyabilmesini mümkün kılacak yeterlikte, açık ve tam olarak tanımlanmadığı ispat edilmişse;” 551 Sayılı KHK’nın 47. maddesine göre de; “İstem veya istemler buluşun korunması istenilen unsurları tanımlar. Her istem açık ve öz olmalıdır.” Yönetmeliğin 9. maddesinde “Bağımsız istemi bir veya birden fazla bağımlı istem izleyebilir. Bağımlı istemler, bağlı bulunduğu istemin tüm özelliklerini içermelidir. Bağımlı istemlerin başlangıcında bağımsız isteme atıfta bulunulmalı ve sonra da korunması istenilen ilave özellikler belirtilmelidir.” Davalı her ne kadar davacının dayanak gösterdiği patent/faydalı model belgeleri ile, hükümsüzlüğü talep olunan müvekkiline ait … tescil numaralı faydalı model belgesinin birbirinden farklı oldukları, hükümsüzlüğü talep olunan müvekkiline ait … tescil numaralı faydalı model belgesinin yenilik vasfını haiz olduğunu ileri sürmüşse de, ayrık bilirkişi raporu dışındaki çoğunluk bilirkişi raporlarında, TR … nolu “Mekanik deprem vanasında yenilik” buluş başlıklı faydalı model belgesinin , 1 bağımsız, 16 bağımlı olmak üzere toplam 17 isteme sahip olduğunu, 1 numaralı bağımsız istemin yenilik unsuru yönünden incelendiğinde; “sensör mekanizmasının (1) dışarıda birleştirilen ve mekanizmayı oluşturan parçaların mekanizmayı oluşturan parçaların, mekanizma yuvasının (19) ortasına yerleştirilmesi sonucu oluşması” özelliğinin tanımlandığını, faydalı modelin 1 numaralı bağımsız isteminde buluşu oluşturan asli unsurların tanımlanmış olması, bağımlı istemde de bağımsız istemde tanımlaması yapılan asli unsurların teknik ayrıntılarının belirtilmesi gerektiğini, bu duruma göre, faydalı modelin 1 numaralı bağımsız isteminde mekanizmayı oluşturan parçaların, mekanizma yuvasının (19) ortasında konumlanması ile sensör mekanizmasının (1) oluşturulmuş olması özelliğinin koruma altına alındığının görüldüğünü, oysa sensör mekanizmasını oluşturan parçaların mekanizma yuvasının içerisinde olmasının bir yenilik değil, teknik bir gereklilik olduğu belirtilmiş olup, teknik bilirkişi raporunun dosya kapsamına uygun ve teknik yeterliliğe sahip olduğu görülmüş, davalı vekilinin faydalı modele ilişkin itirazının yerinde olmadığı görülmüştür. Davalıya ait Faydalı Modelin ana istemlerinin başvuru tarih itibari ile yenilik içermediği ayrıntılı bir şekilde açıklanmış, rapordaki tespitlerin dosya kapsamına uygun olduğu görülmüş, bu sebeplerle davalının bu modele ilişkin itirazların reddi gerekmiştir. Mahkemece dosya kapsamına uygun oluşturulan, üç ayrı heyetten rapor alınmış olup, ilk rapor dışında diğer raporların içerik ve sonuç olarak birbirini doğruladıkları, verilen raporların dosya kapsamına uygun ve mahkeme denetimine açık olduğu, teknik bilgi içermesi sebebiyle birbirini teyit eden raporların dikkate alındığı, Hukukumuzdaki tasarruf ilkesi uyarınca mahkemeler davaları en az masrafla ve en kısa sürede sonuçlandırmakla yükümlü olduğundan, aksi kanıtlanmayan ve birbirini teyit eden iki ayrı heyet raporu karşısında mahkemece ayrık rapora göre karar verilmemesinde usule aykırılık olmadığı, davacı tarafça tespitlerin hatalı olduğu belirtilmekle birlikte, hataların somutlaştırılmadığı, mevcut raporların aksini kanıtlayan başkaca rapor ve mütalaa sunulmadığı tespit edildiğinden, rapordaki tespitlerin hatalı olduğuna ilişkin istinaf sebebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. Davalı taraf, davacının dayanak olarak sunduğu faydalı model belgelerinin hükümsüzlüğüne karar verildiğini beyan etmiş ise de, dayanak belgelerin hükümsüzlüğüne karar verilmiş olması, hükümsüzlüğü talep edilen belgelerin yenilik kriteri açısından değerlendirmeyi değiştirmeyeceği, hükümsüzlüğüne karar verilmiş olsa dahi yenilik kriteri açısından daha önce kamuya sunulmuş olmasının tespit edilmesi halinde, sonraki faydalı modelin yenilik kriteri taşımadığı sonucuna varılabileceği, Faydalı modellerin 551 Sayılı KHK ile düzenlendiği, Faydalı model konusu olan buluşa ilişkin yenilik, başvuru tarihinden önce Türkiye içinde veya dünyada herkesin erişebileceği şekilde yazılı veya başka bir biçimde açıklama yapılmamış yahut ülke genelinde kullanılmamış ise söz konusu olduğu, bu bağlamda yenilik, patentlerde olduğu gibi mutlak anlamda yenilik olarak kabul edilmekte olduğu, faydalı modelde hükümsüzlük iddiasının söz konusu olduğu her yerde istemlerin anlam ve kapsamının belirlenmesi için yorumlanması ve bu yorumlanan istemin benzer ürünle karşılaştırılması, faydalı modelden iktisadi bakımdan yararlanılıp yararlanılmadığının incelenmesi gerekmekte olup, davacının hükümsüzlük kararı verilen patentinin daha önce olması sebebiyle davalı yönünden yenilik kriteri araştırmasında dikkate alınması gerektiği anlaşıldığından davalı vekilinin istinaf talebinin reddine karar verilmesi gerekmiştir. Dosya içeriğine, tarafların karşılıklı iddia ve savunmalarına, dayandıkları belgelere, hukuki ilişkinin nitelendirilmesine, dosyadaki tespitlere ve uyuşmazlığa uygulanması gereken hukuk kurallarına göre, 6100 Sayılı HMK’nın 355. maddesi gereğince istinaf sebepleriyle sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda ilk derece mahkemesi kararında esas yönünden yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla, davalı vekilinin istinaf talebinin, 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince esastan reddine karar verilmesi gerektiği kanaat ve sonucuna varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere; 1- Usûl ve yasaya uygun İstanbul Anadolu 1. Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 10/04/2018 tarih ve 2017/245 E., 2018/128 K. sayılı kararına karşı davalı vekili tarafından yapılan istinaf talebinin 6100 Sayılı HMK’nın 353/1-b/1. maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2- 492 Sayılı Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL maktu istinaf karar ve ilam harcından peşin yatırılan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 36,30 TL harcın davalıdan tahsiliyle Hazineye gelir kaydedilmesine, 3- Davalı tarafça istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,4- İncelemenin duruşmasız olarak yapılması sebebiyle taraflar yararına vekalet ücreti tayinine yer olmadığına,5- Taraflarca yatırılan gider avansından harcanmayan kısmın karar kesinleştiğinde iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 20/07/2017 tarih ve 7035 Sayılı Kanunun 31. maddesiyle değişik 6100 Sayılı HMK’nın 361/1. maddesi gereğince, kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’a temyiz başvurusunda bulunma yolu açık olmak üzere, oy birliğiyle karar verildi. 14/06/2022