Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi 2023/942 E. 2023/757 K. 18.07.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/942
KARAR NO: 2023/757
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/06/2023 (Derdest)
NUMARASI: 2023/432 Esas (Ara Karar)
DAVA: İstirdat (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 18/07/2023
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
TALEP: İhtiyati tedbir talep eden vekili dilekçesinde özetle; … Bankası A.Ş. Avcılar Çarşı Şubesi nezdindeki, … nolu, keşidecisi … olan, 31.12.2022 keşide tarihli, 50.000 TL bedelli çekin zayi olduğunu, ödeme yasağı talepli olarak İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2022/607 Esas sayılı çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı konulduğunu, yargılama sırasında … Bankası A.Ş.’ye çekin ibraz edildiği bildirildiğinden davalı aleyhine çek istirdatı davası açmaları için 3 aylık kesin süre verildiğini, davalı tarafça çekin 02.01.2023 tarihinde bankaya ibraz edildiği, çek hakkında ödeme yasağının konulduğu bilgisinin davalıya verildiğini, davalı tarafından ilanlara rağmen çekin iktisap edildiğini, çekin ilgili mahkemeye ibraz edilmediğini, açıklanan nedenlerle, dava konusu çekin, davalıdan istirdatı ile müvekkili şirkete iadesi gerektiğini ancak ileride oluşabilecek telafisi imkansız zararların önlenmesi amacıyla, öncelikli olarak çekin ibrazı halinde ödenmemesi ve icra takibine konu edilmemesi için, ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda; “…Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde, İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2022/607 Esas sayılı çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı konulduğu, … Bankası’nın İstanbul 16. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/607 Esas sayılı dosyasına gönderdiği cevapta dava konusu çekin … A.Ş. Tarafından ibraz edildiğini ve çekin ödeme yasağı nedeniyle işlem görmediğini belirterek çekin bir örneğini eklediği, çek örneğinin yapılan incelemesinde dava konusu çekin “hamiline” olarak düzenlendiği, çek örneğinin arkası incelendiğinde ilk cironun tam okunamasa da sadece “…” ibaresinden ve altında bir imzadan oluşabileceği, “…” ibaresinin altında “…” tarafından yapılan cironun bulunduğu, takip eden ciro silsilesinde en son “… A.Ş.” nin ciro ve imzasının bulunduğu anlaşılmıştır.Hamile düzenlenen çekin devri bir başka anlatımla çek üzerindeki hakkın bir başkasına devri için çekin teslimi (zilyetliğin devri) gerekli ve yeterlidir. Bu durumda zilyetliğin geçirilmesi ile çekten doğan 1/2 bütün haklar devrolunur. Çek üzerindeki hakkın bir başkasına devri için kişiye çekin zilyetliğinin geçirilmesi gerekir ve çek üzerinde bulunan hakkın devri sağlanır. Çekte hak sahibi olabilmek için yetkili hamil olmak gerekir. Hamile yazılı çeki elinde bulunduran kişi yetkili hamil sayılır .Dava konusu çekin, “hamiline” düzenlenen bir çek olduğu anlaşılmakla, davacının dava konusu çeke ödeme yasağı konulması ve icra takibine konu edilmemesi talepleri söz konusu çekin yetkili hamilinin yargılama sonunda anlaşılacak olması nedeniyle ve ayrıca bu aşamada dosyaya sunulan bilgi ve belgelerin ihtiyati tedbir talebinin haklılığını yaklaşık olarak ispatlayacak seviyede bulunmadığı anlaşılmakla davacı vekilinin ihtiyati tedbir talebinin reddine” gerekçesiyle ihtiyati tedbir talebinin reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı ihtiyati tedbir talep eden davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İhtiyati tedbir talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ticari ilişkileri sebebiyle yetkili hamili olduğu 50.000,00 TL değerindeki çekin müvekkilinin iradesi dışında kaybolması sebebiyle çek iptali davasının açıldığını, akabinde de çekin bankaya ibraz edilmesiyle çeki elinde bulundurana karşı çek istirdat davasının açıldığını, bu dava ile çekin müvekkili şirkete iade edilmesi, ayrıca çekin ibrazı halinde ödenmemesi ve icra takibine konu edilmemesi için ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerektiğini, müvekkili yetkili hamilken müvekkilinin rızası dışında çekin kaybolduğu dosyaya sunulan delillerle yaklaşık olarak ispat edildiğini, uyuşmazlık konusu çekin ilk ciranta olan … Şirketi tarafından ticari ilişki karşılığında müvekkiline devir ve teslim edildiğini, ancak çekin müvekkilinin uhdesindeyken müvekkilinin iradesi dışında kaybolduğunu, çek iptali için açılan davada ödeme yasağı konulmuş olsa da artık bu iptal davasında çek istirdat davasının açılması dolayısıyla karar verilmesine yer olmadığına karar verildiğinden ödeme yasağının da kalktığını, keşidecinin çekten caymaması halinde muhatap banka tarafından hala ödeme imkanı bulunduğundan ileride oluşabilecek telafisi imkansız zararların önlenmesi amacıyla, çekin ibrazı halinde ödenmemesi ve icra takibine konu edilmemesi için ihtiyati tedbir kararının verilmesi gerektiğini, ilk derece mahkemesinin aksi yöndeki kararının hukuka aykırı olduğunu, belirtilen sebepler neticesinde yerel mahkeme kararının kaldırılmasını ve yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davalı taraf üzerinde bırakılması gerektiğini ileri sürmüştür. Davalı vekili istinafa cevap dilekçesinde özetle; … A.Ş.’nin temlik ettiği faturalar karşılığı kullandığı finansmanın ödeme vasıtası olarak dava konusu çeki cirolayarak müvekkil … A.Ş.’ne teslim ettiğini, dava konusu 01/12/2022 tarihli … seri nolu 50.000,00 TL bedelli çekin ibraz edildiği banka tarafından gününde işleme alındığını, ödeme yasağı kararı nedeniyle tahsil edilemediğini, çek arkasına şerh düşülerek müvekkili şirkete iade edildiğini, müvekkili şirketin … A.Ş.’ne çekin tahsil edilemediğini bildirdiğini, … A.Ş. karşılıksız çıkan diğer çekler ile birlikte 03/01/2023 tarihihde dava konusu çek bedelini müvekkil şirkete ödeyerek dava konusu çeki 05/01/2023 tarihinde müvekkili şirketten iade aldığını, dava konusu çekin … A.Ş.’ne iade edildiğine dair belgelerin cevap dilekçemiz ekinde dosyaya sunulduğunu, çekteki cirosu iptal edilen müvekkili şirketin çekte hamil sıfatının bulunmadığını, dolayısıyla dava konusu çekten dolayı davacıdan talepte bulunma ve davacıya karşı icra takibi yapma hakkının bulunmadığını, bu nedenle davacının ihtiyati tedbir kararının reddine dair kararı istinaf etmesinde hukuki bir yararının olmadığını, belirtilen sebepler neticesinde davacı tarafın istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep ve beyan etmiştir.
GEREKÇE: Talep; rıza hilafına elden çıkan çek nedeniyle istirdat istemli davada ihtiyati tedbir kararı verilmesi istemidir.İstinafa gelen uyuşmazlık temelde; talep konusuna ilişkin olarak ihtiyati tedbir şartlarının oluşup oluşmadığı noktasındadır. İhtiyati tedbir talep eden tarafça; çekin ibrazı halinde ödenmemesi ve icra takibine konu edilmemesi yönünde ihtiyati tedbir talep edilmiştir. TTK 792. Maddesi düzenlemesi gereği, ihtiyati tedbir isteyen taraf, talep konusu çekin rızası hilafına elinden çıktığını ve karşı tarafın senedi kötüniyetli veya ağır kusurlu olarak devraldığını ispatla mükelleftir. HMK’nın 389. maddesi uyarınca, “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme sebebiyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkansız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyat tedbir kararı verilebilir.” Aynı Kanun’un 390/3 maddesi,” Tedbir talep eden taraf, dilekçesinde dayandığı ihtiyati tedbir sebebini ve türünü açıkca belirtmek ve davanın esası yönünden kendisinin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorundadır” düzenlemesini içermektedir. Somut olayda; ihtiyati tedbir yasada geçici hukuki korumalardan olup, kanun hükmü, tedbir talep edenin haklılığını yaklaşık olarak ispat etmek zorunda olduğunu düzenlemiştir. İstirdat davasına konu çekin hamiline düzenlenmiş bir çek olması ve dosyada mevcut çek sureti değerlendirildiğinde dosyanın bulunduğu aşama itibariyle ihtiyati tedbir verilebilmesi için davacının iddiaları yönünden yaklaşık ispat şartı gerçekleşmemiştir. HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından ihtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle; 1-İhtiyati tedbir talep eden davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-İhtiyati tedbir talep eden tarafından yatırılan 853,90 TL istinaf peşin harcının alınması gereken 269,85 TL karar harcından mahsubu ile fazla olarak yatırılan olan 584,05‬ TL harcın istemi halinde davacıya iadesine,3-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yapılacak yargılama sırasında değerlendirilmesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362(1)f maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.18/07/2023