Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/597
KARAR NO: 2023/530
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 13. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 13/09/2021
NUMARASI: 2019/470 Esas – 2021/612 Karar
DAVA: Zayi Belgesi Verilmesi
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 17/05/2023
Taraflar arasındaki Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, Müvekkil şirket yetkilisinin kuzeninin sahibi bulunduğu … Tic.Ltd.Şti ile yıllardır ortak iş yapmaları nedeniyle …’a ait olan İdealtepe … Cad. No:… Maltepe/İSTANBUL adresindeki gayrimenkule taşındıklarını… Ltd.Şti’ye ait olan 2014-2015-2016 yılına ait ticari deftreleri ve tüm ticari evraklarını da yanlarına alarak … Mah. … Cad. No: … … de bulunan şirket merkezinden ayrıldıklarını taşınmayı müteakip … Ticaret Ltd.Şti’nin piyasaya olan borçları yüzünden hacizlerin üst üste gelmesi nedeniyle buradan ayrılmaya karar verdiklerini Müvekkil şirket buradan da ayrılarak mobilyalı olarak kiraya verilen … Mah. … Cad. … … Blok No:… Kartal/İSTANBUL adresine taşındığını ve şirkete ait eşyalarını daha sonra alabileceği kendilerine … yetkilileri tarafından söylendiğini Defalarca eşyalarını almak için söz konusu şirket yetkililerini aradıklarını ancak tüm çabalara rağmen ulaşılamadığını 14.10.2019 günü müvekki şirket yetkilileri ile birlikte …’a ait söz konusu adrese gidilmiş ve binanın kilitli olduğunu Müvekkil şirket yetkililerinin binada bulunmadıkları sırada yine …’ın alacaklıları tarafından binaya hacze gelen avukatlar ve haciz memurları tarafından müvekkil şirkete ait evraklar daha kolilerden çıkarılmaya fırsat bulunamadığından diğer eşyalar ile birlikte muhafaza altına alındığı söylendiğini ancak bütün aramalara rağmen bulunamadığını bu nedenlerle müvekkil şirkete ait 2014-2015-2016 yılına ait tüm ticari defterlerin faturaların vergiye esas her türlü belgelerimizin zayi olması nedeniyle 2014-2015-2016 yıllarına ait tüm defter, fatura ve sair belgelerin zayi olduğuna zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece “…davacı … Ltd.Şti’ye ait olan 2014-2015-2016 yılına ait ticari deftreleri ve tüm ticari evraklara ilişkin zayi belgesi verilmesini talep etmiş ise de; davacının ilgili şirketin ticari defterlerinin zayi olduğuna dair herhangi bir somut delil ve belge ibraz etmediği, dava dışı … Tic.Ltd.Şti’ye yapılan haciz işlemleri sırasında davaya konu ticari defter ve kayıtların haczedilmediği, dosya içerisine alınan icra dosyalarında da herhangi bir delil ve belge bulunmadığı, ticari defter ve kayıtların haciz edilmesinin yasal olarak mümkün olmadığı, dava dilekçesindeki açıklamadaki olayların gerçekleşme biçimine göre tacir sıfatına haiz olan davacının tacir olmanın hüküm ve sonuçları bakımından basiretli bir iş adamı gibi davranma yükümlülüğünü yerine getirmediği çok açıktır. Zira zayi olduğu iddia edilen ticari defterin özenle korunması ve saklanması zorunludur. Öte yandan davacı şirketin maddi kayıplar yaşama ihtimali ve işlerini yürütebilmesi de zayi belgesi verilme koşulu olarak yasada düzenlenmemiştir. Yine davacı şirketin saklamakla yükümlü olduğu dava konusu ticari defterlerin şirket merkezi dışında başka bir yerde saklanması TTK m.82 bağlamında yükümlülüğünü de ihlal sonucunu doğuracağı gibi Kanunun saklanması zorunlu ticari defterin kaybolduğu iddiasının TTK’nin 82/7. fıkrasında düzenlenen doğal afetler (yangın, su baskını, yer sarsıntısı) veya hırsızlık kavramlarına girmediği açıktır. Yine dosya içerisinde dinlenen davacı tanıklarının beyanları ve dosyaya ibraz edilen icra dosyaları incelendiğinde davacının iddialarının doğrulanmadığı ortadadır. Bu nedenlerle dosya kapsamına göre davanın aydınlandığı anlaşılmakla başkaca araştırma yapılmasına ve delil toplanmasına gerek görülmemiştir. Kaldı ki, zayi nedeniyle ticari defter ve belgelerin iptal edilebilmesi için yaklaşık ispat yeterli olmayıp tam ispat aranmaktadır. Binaenaleyh, TTK’nin 82/7. fıkrasına dayanmayan ve bu kapsamda yerinde bulunmayan davanın reddine..” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Müvekkili şirket yetkilisi kuzeninin sahibi bulunduğu … Tic.Ltd.Şti ile yıllardır ortak iş yapmaları nedeniyle …’a ait olan İdealtepe … Cad. No:… Maltepe/İstanbul adresindeki gayrimenkule taşındıklarını, … Ltd.Şti Ne ait olan 2014-2015-2016 yılına ait ticari deftreleri ve tüm ticari evraklarını da yanlarına alarak … Mah. … Cad. No: … … de bulunan şirket merkezinden ayrıldıklarını, müvekkili şirket yetkilisi aynı zamanda yeğeni olan … Ticaret Ltd.Şti’nin yeğeni ile aynı binada yine ortak çalışmalara devam ettiklerini ancak bir süre sonra … Ticaret Ltd.Şti’ nin piyasaya olan borçları yüzünden hacizlerin üst üste gelmesi nedeniyle buradan ayrılmaya karar verdiklerini, müvekkili şirket yetkilisi yeğenine ait olan firmanın durumunu düzeltmesi için bir çok hatır çeki ve senedi vermiş hatta bunlar yüzünden en az 3.000.000,-TL civarında borç ödendiğini, durumun düzelmemesi ve şirketinin de daha fazla zarara uğramaması için alelacele buradan ayrılarak mobilyalı olarak kiraya verilen … Mah. … Cad. … … Blok No:… Kartal/İstanbul adresine taşınmış ve şirkete ait eşyalarını daha sonra alabileceği kendilerine … yetkilileri tarafından söylendiğini, defalarca eşyalarını almak için söz konusu şirket yetkililerini aradıklarını, ancak bir türlü telefonlarına dönülmemiş ya da binanın kapalı olduğu söylenerek oyalama yoluna gidildiğini, mahkeme normal şartlar altında basiretli bir tacirin yapması gerekenlerden bahsederek davalarını reddettiğini, her olayın kendi şartları içinde değerlendirilmesi gerektiğini, müvekkili şirketin hayati tehlikede olduklarından orayı terk ettiğini hayati tehlikede olmadan çalışabilecekleri bir yer bulduktan sonra huzurdaki dava aaçıldığı belirterek kararının istinaf incelemesi neticesinde kaldırılmasını ve yeniden yargılama yapılarak talepleri doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇ: Dava, TTK’nun 82/7 maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açıklanan gerekçe ile davanın reddine karar vermiş, karara karşı davacı vekili istineaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK’nun 82/7 maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren otuz gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” düzenlemesini içermektedir. Anılan yasa maddesinde zayi belgesi verilmesini gerektirens zayi olma durumları sınırlı şekilde sayılmamış ise de zayi belgesi verilebilmesi için maddede belirtilenler gibi hallerden birinin olayda mevcut olması ve defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir.Başka bir ifadeyle, tacirin yukarıda bahsedilen kanun maddesinden yararlanabilmesi için ticari defter ve belgelerinin korunabilmesi amacıyla gerekli dikkati ve ihtimamı göstermiş olması gerekmektedir. Ayrıca, ziya durumunun tacirin iradesi dışında meydana gelmesi zorunludur.Somut olayda davacı şirket; taşınmadan önce davadışı şirket ile ortak kullandıkları şirket merkezinden ayrılmak zorunda kaldıklarını ve taşınma sırasında yanlarına almadıkları talebe konu defter ve belgelerin dava dışı şirketin borçları nedeniyle yapılan haciz sırasında muhafaza altına alındığı ve aramalara rağmen bulunamadığını belirterek belirterek zayi belgesi verilimesi talep edilmiş olup davacı ticari defter ve belgelerini korumada gerekli dikkat ve özen göstermediği gibi ileri sürülen bu hususlar TTK 82/7 maddesi uyarınca zayi belgesi verilmesinin gerektirir halleredende değildir. Buna göre talebe konu defter ve belgeler yönünden zayi belgesi verilmesi koşulları oluşmadığından mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-İstinaf karar harcı başlangıçta peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi.17/05/2023