Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2023/217
KARAR NO: 2023/225
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/12/2022
NUMARASI: 2022/701 Esas – 2022/1155 Karar
TALEP: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/03/2023
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün talep eden vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
TALEP: Talep eden vekili dilekçesinde özetle; müvekkilinin elinde bulunan … Yakuplu Şubesine ait, Keşideci: … olan, … ıban nolu; Çek Seri No: …, Çek Seri No: …, Çek Seri No: …, Çek Seri No: … 4 adet çekin kaybolduğunu belirterek dava konusu çekin ödenmemesi nedeniyle ihtiyati tedbir kararı verilmesine ve çekin zayi nedeniyle iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki talep hakkında yapılan yargılama sonunda, “Somut olayda kaybedildiği ileri sürülen çekler imzasız boş çek yaprağı olduğu anlaşılmakla imzasız boş çek yaprağının TTK 757 maddesi uyarınca iptalinin talep edilemeyeceği gibi TTK 818/1-s maddesi yollaması ile 757 maddesi gereğince hamile ait olan kıymetli evrak iptalini talep hakkı keşideciye verilmemiş olduğundan açılan davanın reddine, …” karar verilmiştir.İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; kaybolan davaya konu çeklerin imzalı olduğunu, keşideci … tarafından davacı … namına düzenlenerek imzalandığını ancak üzeri doldurulmamış, meblağları da yazılı olmayan dava dilekçesinde bilgileri yazılı olan 4 adet boş çek yaprağı hakkında açmış olduğu çek iptali davasında zayi edilen dava konusu imzalı ancak boş 4 adet çek yaprağının bu hali ile boş olan kısımların sonradan doldurularak tedavüle sürülmesinin mümkün olduğu göz önüne alınmak suretiyle sonuca gidilmesi ve bu sebeple çeklerin iptaline karar verilmesi gerektiğini, çalınan evrakın kıymetli evrak niteliğinde olmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesinin usul ve yasaya ve emsal nitelikteki Yargıtay İçtihadına( Yargıtay 11. H.D. 2013/12236 E., 2014/2603 K. 14.02.2014) aykırı olduğunu, beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE: Talep, hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/1-s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757.madde hükümlerine göre, zayi olduğu iddia edilen çekin iptali istemine ilişkindir. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde; keşideci … tarafından, davacı … lehine tarih ve bedel kısmı boş bir şekilde düzenlemiş olan … Yakuplu Şubesine ait …, …, … ve … numaralı çeklerin, çek vasfı taşıyıp taşımadığı bu kapsamda talepte bulunanın çek iptali davası açmada hukuki yararı bulunup bulunmadığı noktasındadır. Davacı taraf, dava konusu çekin rızası hilafına elinden çıktığından bahisle çekin iptaline karar verilmesi istemiyle eldeki davayı açmıştır. İradesi dışında çek elinden çıkan kişi tarafından, çeki eline geçiren kişi bilinmiyorsa, çekin iptaline karar verilmesi istenebilir. İptal isteminde bulunan kişi, çek elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür. Mahkeme, çekin hamil elinde iken zıyaa uğradığına dair verilen açıklamalar inandırıcı bulunursa, verilecek ilanla, çeki eline geçireni, çeki belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder. Elden çıkan çek, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, çekin iptaline karar verilir. TTK’nın 818/1-c maddesinin atfıyla çekler hakkında da uygulanan TTK’nın 680. Maddesi uyarınca çekin tamamen doldurulmadan tedavüle çıkarılması mümkündür. Bu şekilde tedavüle çıkarılan çek, eksik hususlar sonradan doldurularak çek vasfı kazanır. Buna göre açık çek düzenlenilebilecek olması karşısında anılan eksikliklerin sonradan doldurulması mümkün olup, belirtilen hususları eksik olarak kaybedilen çekin zayi edilmesi halinde, iptalinin istenmesi de olanaklı bulunmaktadır. Anılan yasa hükmü uyarınca çekin kısmen doldurulmuş ya da sadece imzalanmış olması halinde dahi, tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup, belirtilen yasal düzenlenme karşısında mahkemece, imzalanmış çekin kambiyo senedi vasfını haiz olduğu düşünülerek bir karar verilmesi gerekir(Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 16/04/2018 tarih, 2016/10869 E. – 2018/2782 K. sayılı kararı). Her ne kadar mahkemece, çeklerin imzasız boş çek yaprağı olduğu ve keşidecinin çek iptali davası açamayacağı gerekçesiyle talebin reddine karar verilmiş ise de, davacı tarafça çeklerin keşideci … tarafından imzalandığının beyan edilmiş olması ve … tarafından verilen müzekkere cevabında çek hesabının da …’a ait olduğunun bildirilmesi karşısında davacının çek iptali davasını açmasına engel bir durum bulunmamaktadır. Ticaret Sicil Gazetesinde üç defa ilan yayımlanmış(TTK m.762/1), ancak çekler, ilk ilandan itibaren 3 ay içerisinde(TTK m.761/3) mahkemeye sunulmamıştır. Muhatap Bankaya yazılan müzekkere cevabında da çekin 11.08.2022 tarihi itibariyle bankaya ibraz edilmediği bildirilmiştir. Bu açıklamalar ışığında, talep edenin elinde iken rızası dışında elinden çıkan açık çekin iptali yönünde açılan davada yapılan üç ilana rağmen çekin ortaya çıkmaması ve bankaya da ibraz edilmemiş olması nazara alındığında davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır. HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; Mahkemece çeklerin imzasız boş çek yaprağı olduğu ve keşidecinin çek iptali davası açamayacağından bahisle davanın reddine karar verilmesi isabetli görülmemiş ve bu nedenle talep eden vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden yargılama yapılmasına gerek bulunmadığından Dairemizce esas hakkında yeniden karar verilmek suretiyle talebin kabulüne karar verilerek aşağıdaki şekilde hüküm tesis edilmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle; Talep eden vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE; istinaf incelemesine konu İlk Derece Mahkemesi kararının HMK’nın 353(1)b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, 1-Talebin KABULÜ ile; … tarafından … Yakuplu Şubesinin … numaralı hesabından keşide edilen, …, …, … ve … nolu çeklerin 6102 sayılı TTK’nın 818/1-s maddesinin atfı ile aynı yasanın 764/1. Maddesi uyarınca İPTALİNE, 2-Başlangıçta harç peşin olarak alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-Talep sahibi tarafından yapılan yargılama masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,4-Artan gider avansının karar kesinleştiğinde HMK Gider Avansı Tarifesinin 5. Maddesi uyarınca talep edene iadesine,5-İstinaf yargılamasına ilişkin olarak;a-Talep eden vekilince yatırılan istinaf karar harcının istemi halinde kendisine iadesine,b-Talep eden tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama masrafların kendi üzerinde bırakılmasına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 362(1)ç. maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 02/03/2023