Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/2007
KARAR NO: 2022/1479
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/09/2022
NUMARASI: 2022/707 Esas – 2022/652 Karar
DAVA: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
DAVA TARİHİ: 15/09/2022
İSTİNAF KARAR TARİHİ : 27/12/2022
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle;Müvekkili şirketin … Bankası A.Ş. Kadıköy Ticari Şubesi’nin … sayılı hesabına ait çek koçanından …, …, …, …, … ve … no.lu 6 adet boş çek yaprağının kaybolduğunu, kaybolan çeklerin, 3. kişilerce kötü niyetli olarak doldurulması ve müvekkil şirketi borçlandırma ihtimali bulundugunu, bu nedenle ilgili çeklerin iptali ile çeklerin zayi olduğunun tespitine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda, “Somut olayda davacı, çeklerin bağlı olduğu banka hesabı sahibi olup, kendi çekleri hakkında zayi nedeniyle iptal davası açamayacağından, ve iptali talep edilen evrakın henüz keşide dahi edilmemiş boş çek yaprağı olup, boş çek yapraklarının, kıymetli evrak vasfı haiz olmadığından davacının iş bu davayı açmasının, HMK.114/h maddesi uyarınca, belirtilen ve mahkemece resen gözetilmesi gereken ”davacının davayı açmakta hukuki yararın bulunması” şartına aykırılığı mevcuttur. Diğer yandan yukarıda belirtildiği üzere zayi nedeniyle iptal davası açma hakkı çek hamiline tanınmış bir hak olup, keşidecinin işbu davayı açma hakkı bulunmadığından, davanın aktif husumet yokluğu nedeniyle reddi gerekmektedir. Tüm dosya kapsamı, davacı iddia ve delilleri birlikte değerlendirildiğinde, iptali istenilen boş çek yapraklarının iptali yönünden, davacının hukuki yararının olmaması ve davacının aktif husumet ehliyeti bulunmaması sebebiyle davanın usulden reddine” karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Banka ancak çekin iptaline ya da zayi olduğuna ilişkin Yargı mercinin kararıyla, kullanılmayan banka hesabını kapatmakta olduğunu, müvekkili şirketin her yıl kullanmadığı bu hesaplar için hesap işletim ücreti ödediğini, çalışmadığı bankada hesap tutmak zorunda kaldığını, çekin keşidesi öncesinde yaşanan olumsuzlukların çözülmemesi, çekin iptal edilmeyerek veya en azından çekin kaybedildiğinin tespitine dahi karar verilmeyerek, ortadaki bu boşluğa hukukun cevap üretilmemesinin mümkün olamayacağını, Çeklerin iptali veya zayi olduğunun tespitinin yapılması için zarara uğranmasının beklenmesi, gerekli hukuk güvencesinin sağlanmamasının adil Yargılanma hakkı ile bağdaşmadığını, kayıp çeklerin bağlı olduğu kullanılmayan ve her yıl fuzuli olarak hesap işletim ücreti ödenen hesapların kapatılabilmesi ve çek riskinin kapatılarak müvekkilinin finansal puanının daha fazla olumsuz etkilenmemesi için Yargı merci tarafından verilecek çekin iptali veya zayi olduğunun tespiti kararının zorunlu olduğunu, müvekkilinin sahip olduğu ve kapatmak istediği hesaplarını, özgür iradesiyle kapatamadığını, yapılacak işlemin Mahkemece verilecek karara bağlı olduğunu, belirtilen sebepler neticesinde Yerel Mahkemece hukuki yarar olmadığından bahisle verilen davanın reddi kararının kaldırılmasını ve davalarının kabulüne karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.
GEREKÇE: Dava hukuki niteliği itibariyle TTK’nın 818/s madde hükmü delaletiyle, aynı kanunun 757. madde hükümlerinde belirtilen zayi nedeniyle çek iptali isteğine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açılanan gerekçe ile davanın reddine karar verilmiş karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK’nın 651. maddesi uyarınca hamil çekin zayi edilmesi halinde iptal davası açabilecek. TTK.’nın 652 maddesine göre iptal karar ile hamil hakkını çek olmadan ileri sürebilecek ya da borçludan yeni bir senet tanzim edilmesini isteyebilecektir. Çek iptali davası sonucunda verilen karar borçluya ibraz ile borçludan çek bedelinin tahsili imkanını sağlamaktır. Bu davayı açma hakkı hamile aittir. Çek keşidecisinin TTK’nın 757. ve 818/s.maddesi gereğince iptal davası açma hakkı bulunmamaktadır. TTK’nun 818. maddesi yollaması ile aynı yasanın 680 inci madde uyarınca bir çekin kısmen doldurulmuş veya sadece imzalanmış olması hâlinde tedavüle çıkarılması mümkün ve geçerli olup böyle bir çek için zayii nedeniyle çek iptali davasın açılabilecektir. Somut olayda iptali talep edilen çekler doldurulmamış ve boş olduğu, bu haliyle kıymetli evrak niteliğini kazanmadığı, ayrıca davacının hesap sahibi olduğu, davacının dava açma hakkının bulunmadığı anlaşılmakla Mahkemece davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK ‘nun 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı bakımından alınması gerekli istinaf karar harcı başlangıçta peşin olarak alındığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yapılan giderlerin üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 27/12/2022