Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1946
KARAR NO: 2022/1439
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/09/2022-14/10/2022 (Ek karar)
NUMARASI: 2022/242 D.İş – 2022/250 Karar
TALEP: İhtiyati Hacze İtiraz
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 20/12/2022
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün İhtiyati hacze itiraz eden … Limited Şirketi, … Limited Şirketi, … vekillerince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
TALEP: İhtiyati hacze itiraz eden … Ticaret Limited Şirketi itiraz dilekçesinde özetle; ihtiyati hacze konu çekin keşide yerinin Sivas , keşideci adresinin de Sivas olduğunu belirterek Mahkememizin ihtiyati haciz kararı vermek için yetkili Mahkeme olmadığını, ayrıca takip konusu çekle ilgili ödeme emrinin tebliği üzerine İstanbul 11. İcra Hukuk Mahkemesi’nin 2022/748 E. Sayılı dosyasından dava açıldığını ve takibin durdurulmasına karar verildiğini, takibe konu yapılan çek ile ilgili olarak cirantalardan … San. Ltd. Şti. tarafından Kahramanmaraş 5. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2022/299 E. Sayılı dosyasından çekin zayi olması nedeni ile açılan davada takip konusu çek ile ilgili ödemeden men yasağına yönelik tedbir kararı verildiğini belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … Limited Şirketi vekili itiraz dilekçesinde özetle; takibe konu çekin çalıntı olduğunu, .alıntı çekin kötüniyetli kişilerce kullanılmasını engellemek amacıyla Kahramanmaraş 5.Asliye Hukuk Mahkemesi 2022/299 E. Sayılı dosyası ile 14.06.2022 tarihinde çek iptali davası açıldığını ve ödeme yasağı konulduğunu, ihtiyati haciz talep eden tarafından, müvekkili aleyhine İstanbul … İcra Dairesinin … E. Sayılı dosyası ile 31.07.2022 keşide tarihli 12.500,00 TL tutarlı çeke ilişkin kambiyo senetlerine özgü icra takibi yapıldığını, takibin yetkisiz İcra Müdürlüğünde yapılmış olduğunu belirterek İstanbul 11.İcra Hukuk Mahkemesi 2022/769 E. Sayılı dosyası ile yetki itirazında bulunulduğunu ve takibin durdurulması talep ettiklerini, ihtiyati haciz talep edenin köyü niyetle takip başlattığını, ayrıca müvekkilinin yerleşim yerinin K.Maraş olduğunu, dolayısıyla Mahkememizin ihtiyati haciz kararı verebilmesini için yetkili olmadığını belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.İhtiyati hacze itiraz eden … itiraz dilekçesinde özetle; ihtiyati hacze konu çekin çalıntı olduğunu, çekin son meşru hamil olan … Ltd. Şti ‘nin elinde iken kargoda çalınarak rızası dışında elinden çıktığını, çalıntı çekin kötüniyetli kişilerce kullanılmasını engellemek amacıyla … Firması tarafından Kahramanmaraş 5.Asliye Hukuk Mahkemesi 2022/299 E. Sayılı dosyası ile 14.06.2022 tarihinde çek iptali davası açıldığını ve teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulduğunu, ayrıca çek bedelini … ve … Ltd.Şti ne ödediğini, ihtiyati haciz talep eden tarafından yapılan icra takibine İstanbul 11.İcra Hukuk Mahkemesi 2022/793 E. Sayılı dosyası ile yetki itirazında bulunduğunu ve takibin durdurulması talebi ile dava açtığını, ancak talep edenin haksız şekilde icra takibine geçtiğini, ihtiyati hacze konu çekin … Boya ve … Ltd.Şti nin elinden rızası dışında çıktığını, çeke ilişkin olarak … firması tarafından İstanbul 19.Ticaret Mahkemesinde 2022/529 E. Sayılı dosyası ile çek istirdadı ve menfi tespit konulu dava açıldığını, ayrıca ihtiyati haciz kararı verebilmek için yetki kuralları gereğince keşideci ve cirantalar aleyhine talep edilen ihtiyati hacizlerin keşideci ve cirantalardan birinin yerleşim yerinde açılabileceğini belirterek, Mahkememizin ihtiyati haciz kararı verebilmek için yetkisiz Mahkeme olduğunu belirterek ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını ve yargılama giderlerinin karşı tarafa bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: İhtiyati haciz isteyen vekili … Ticaret Limited Şirketi ve … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketinin itirazlarına karşı cevap dilekçesinde özetle: takibe konu çekin yasal süresi içerisinde bankaya ibraz edildiğini, banka tarafından çeke karşılıksızdır işlemi yapıldığını, hal böyle iken takibe konu çekin görülecek borçlardan olduğunu, müvekkilinin ticaret sicil adresinin Kağıthane/İSTANBUL olduğunu belirterek Mahkememizin yetki sınırları içinde olduğunu belirterek itirazın reddine, yargılama gideri ve vekalet ücreti doğması halinde bunun karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İhtiyati haciz talep eden vekili tarafından, … seri numaralı 31/07/2022 keşide tarihli 12.500,00 TL bedelli çekin ödenmediğinden bahisle, ihtiyati haciz kararı verilmesi talep edilmiş, Mahkemece talep kabul edilerek ihtiyati haciz kararı verilmesinin ardından, A)aleyhine ihtiyati haciz talep edilen … Ticaret Limited Şirketi vekili ve … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketi vekilince ayrı ayrı karara itiraz edilmesi üzerine, istinaf incelemesine konu 20/09/2022 tarihli ek kararı veren ilk derece Mahkemesi tarafından ihtiyati hacze itiraz hakkında yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda, “HMK’nın yetki kuralları gereğince keşideci ve cirantalar aleyhine talep edilen ihtiyati hacizlerin keşideci ve cirantalarda birinin yerleşim yerinde açılabileceğinden yetki itirazının ve İİK gereğince ihtiyati haciz şartlarını taşıdığından itirazın reddine,” karar verilmiştir. B)Aleyhine ihtiyati haciz talep edilen …’nun karara itiraz edilmesi üzerine, istinaf incelemesine konu 14/10/2022 tarihli ek kararı veren ilk derece Mahkemesi tarafından ihtiyati hacze itiraz hakkında yapılan inceleme ve değerlendirme sonunda, “HMK’nın yetki kuralları gereğince keşideci ve cirantalar aleyhine talep edilen ihtiyati hacizlerin keşideci ve cirantalarda birinin yerleşim yerinde açılabileceğinden yetki itirazının ve İİK gereğince ihtiyati haciz şartlarını taşıdığından itirazın reddine,” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: İhtiyati hacze itiraz eden … Ticaret Limited Şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle; Keşide yeri Sivas ili olan, keşideci adresinin Sivas ili olduğu ve diğer takip borçlusu lehdar ve cirantaların da adresi itibarı ile İstanbul İcra Dairelerinin yetkili olmadığı icra takip dosyasından yaptığımız inceleme ile anlaşılan 1 adet çek ile ilgili yapılan kambiyo takibinde takipte itiraz eden şirketin adresi itibarı ile yetkili icra dairesi Bakırköy İcra dairesi olduğunu, her ne kadar ilk derece mahkemesince cirantalardan birinin adresi itibarı ile İstanbul Mahkemelerinin yetkili olduğu gerekçesi ile ihtiyati hacze yetki yönünden itirazın reddine karar vermiş ise de hangi cirantanın takip tarihi itibarı ile adresinin İstanbul mahkemelerinin sınırları dahilinde olduğu konusunda herhangi bir açıklamaya yer verilmediğini, itiraz edenlerin diğer itirazları da ilk derece mahkemesince değerlendirmeye alınmadığını, çalıntı çekler ile ilgili onlarca suç duyuruları ve muhtelif mahkemelerde açılan onlarca dava ve şikayetler olduğunu beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen ihtiyati haciz kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketi vekili istinaf dilekçesinde özetle; Davacı tarafın, itiraz eden aleyhine … Sivas Şubesinin … numaralı hesabı üzerinden keşide edilen … seri numaralı, 12.500 TL bedelli, 31.07.2022 keşide tarihli çek için ihtiyati haciz talebi ile İstanbul 1.ATM’ye başvurarak ihtiyati haciz kararı aldığını, İhtiyati hacze konu çekin, İstanbul … İcra Müdürlüğü … E. Sayılı dosyası ile takibe konulduğunu, ihtiyati haciz kararına konu çek incelendiğinde; İstanbul 1.ATM’nin yetkisiz olduğunu, şöyle ki; ihtiyati hacze ve takibe konu çekte yer alan keşideci, lehtar ve tüm cirantalar ile muhatap banka incelendiğinde İstanbul Mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkisiz olduğunu, İstanbul adliyesi yetki sınırlarının; Beşiktaş, Beyoğlu, Bayrampaşa, Şişli, Sarıyer, Kağıthane, Fatih ve Eyüp ilçeleri olduğunu, kambiyo senetlerinden çeke dayanarak yapılacak olan ihtiyati haciz taleplerinde, aleyhine ihtiyati haciz kararı talep edilenin ikametgahı, keşide yeri, ödeme yeri ve yetki sözleşmesi ile yetkili kılınan yer mahkemelerinin yetkili olduğunu, takip ve ihtiyati haciz konusu çekin çalındığını, itiraz edenin son meşru hamil iken çekin kargoda çalınmış ve rızası dışında elinden çıkmış olduğunu, çalıntı çekin kötüniyetli kişilerce kullanılmasını engellemek amacıyla davası açılmış ve %15 teminat karşılığında ihtiyati tedbir kararı verilerek ödeme yasağı konulduğunu, ayrıca İstanbul 19.ATM 2022/529 E. Sayılı dosya ile menfi tespit ve çek istirdadı davası açıldığını derdest olduğunu, Davalı tarafından, itiraz eden aleyhine İstanbul … İcra Dairesinin … E. Sayılı dosyası ile … Sivas şubesi 31.07.2022 keşide tarihli 12.500,00 TL tutarlı çeke ilişkin kambiyo senetlerine özgü icra takibi yapıldığını, söz konusu icra takibi yetkisiz İcra Müdürlüğünde yapılmış olmakla itiraz edenden İstanbul 39.İcra Hukuk Mahkemesi 2022/396 E. (Eski dosya no;İstanbul 11.İcra Hukuk Mahkemesi 2022/769 E.) Sayılı dosyası ile yetki itirazında bulunulmuş olup takibin durdurulması talebi ile dava açıldığını, mahkemece İcra takibinin geçici olarak durdurulduğunu, Davalı alacaklı, takip konusu çeke ilişkin ödeme yasağı konulduğunu ve mahkeme bilgilerini öğrenmiş olmasına ve ticaret sicil gazetesinde yapılan ilanlara rağmen, çeki Mahkemeye iade etmeyerek haksız bir şekilde icra takibine geçtiğini, şikayet üzerine İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığının 2022/194027 soruşturma no’lu dosyası ile kovuşturma devam ettiğini, Çeki kötüniyetli olarak takibe koyan sözde alacaklı, takibin durdurulması kararını bertaraf etmek için haksız şekilde ihtiyati haciz talebinde bulunduğunu, öncelikle kambiyo takibine ilişkin olarak yetkili mahkeme ve icra dairesi itiraz edenin yerleşim yeri olan K.Maraş Mahkemeleri ve İcra daireleri olduğunu, işbu dosyada ihtiyati haciz kararı yetkisiz Mahkeme tarafından verilmiş olup çekte yer alan bilgiler ışığında hiçbir şekilde İstanbul Mahkemelerinin yetkili olmadığını, yine Mahkemece hükmedilen vekalet ücretinin hatalı olduğunu beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen ihtiyati haciz kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … vekili istinaf dilekçesinde özetle; İhtiyati haciz kararına konu çek incelendiğinde; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin yetkisiz olduğu anlaşılmakla, ihtiyati hacze ve takibe konu çekte yer alan keşideci, lehtar ve tüm cirantalar ile muhatap banka incelendiğinde İstanbul Mahkemeleri ve icra dairelerinin yetkisiz olduğunun görüleceğini, İstanbul Adliyesinin yetki sınırlarının, Beşiktaş, Beyoğlu, Bayrampaşa, Şişli, Sarıyer, Kağıthane, Fatih ve Eyüp ilçeleri olduğunu, kambiyo senedinden kaynaklanan borçların aranılacak borçlardan olup, İİK md.50 gereğince genel yetkili mahkemenin borçluların ikametgahı mahkemesi veya muhatap bankanın bulunduğu yer mahkemesi olduğu, bu kapsamda mahkemenin yetkisiz olduğunun açık olup kaldı ki; takip ve ihtiyati haciz konusu çekin çalıntı olduğunu, takip borçlularından … Boya ve … San.Ltd.Şti son meşru hamil iken, çek kargoda çalınmış ve rızası dışında elinden çıktığını, itiraz edenin keşidecisi olduğu takip konusu çeke ilişkin herhangi bir borcu bulunmadığını, çeki kötüniyetli olarak takibe koyan sözde alacaklının, takibin durdurulması kararını bertaraf etmek için haksız şekilde ihtiyati haciz talebinde bulunduğunu, öncelikle kambiyo takibine ilişkin olarak yetkili mahkeme ve icra dairesi itiraz edenin yerleşim yeri olan Sivas Mahkemeleri ve İcra daireleri olduğunu, işbu dosyada ihtiyati haciz kararı yetkisiz Mahkeme tarafından verildiğini, çekte yer alan bilgiler ışığında hiçbir şekilde İstanbul Mahkemelerinin yetkili olmadığını beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen ihtiyati haciz kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE: Talep, kambiyo senedine(çek) dayalı olarak verilen ihtiyati haczin itirazen kaldırılması, istemidir.İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, mahkemenin yetkili olup olmadığı ve ihtiyati haczin şartlarının bulunup bulunmadığı noktasındadır.İhtiyati haciz isteyen tarafından çek bedelinin vadesi gelmesine rağmen ödenmediğinden bahisle ihtiyati haciz talep edilmiş, mahkemece talebin kabul edilmesi üzerine ihtiyati haczin şartlarının bulunmadığı iddiasıyla ihtiyati haczin kaldırılması istemiyle incelemeye konu itiraz yapılmıştır.2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu(İİK)’nun 257/1. Maddesine göre, rehinle temin edilmemiş ve vadesi gelmiş bir para borcunun alacaklısı, borçlunun yedinde veya üçüncü şahısta olan taşınır ve taşınmaz mallarını ve alacaklariyle diğer haklarını ihtiyaten haczettirebilir. İİK’nın 258/1. maddesi hükmüne göre ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için mahkemenin ”alacağın varlığı hakkında kanaat edinmiş olması” yeterlidir. Mahkemenin ”alacağın varlığına kanaat edinmiş olmasından” anlaşılması gereken alacağın usul hukuku kurallarına göre kesin veya tam olarak ispat edilmesi değildir. Diğer hukuki himaye tedbirlerinde olduğu gibi ihtiyati hacizde de amaç davaya ilişkin yargılamadan farklı olarak, maddi hukuka dayanan hak bakımından nihai bir karar verip, uyuşmazlığı esastan sona erdirmek değildir. Yani ihtiyati haciz kararı verilebilmesi için ispat gerekmez, yaklaşık ispat için delil sunulması yeterli olup, alacaklının ilişkisinin varlığını ve muaccel olduğunu tam ve kesin olarak ispat etmesi aranmamaktadır (Yargıtay 19.HD’nin 12/12/2019 Tarih, 2019/2300 E-2019/5531 K). Borçlu tarafından kendisi dinlenmeden verilen ihtiyati hacze karşı İİK’nın 265/1. maddesine uyarınca, ihtiyati haczin dayandığı sebeplere, mahkemenin yetkisine ve teminata karşı; huzurunda yapılan hacizlerde haczin tatbiki, aksi halde haciz tutanağının kendisine tebliği tarihinden itibaren yedi gün içinde mahkemeye müracaatla itiraz edilebilir. İİK’nın 265/3. Maddesinde ise, Mahkemenin, gösterilen sebeplere hasren tetkikat yaparak itirazı kabul veya reddedeceği, düzenlenmiştir. Buna göre mahkemece ihtiyati hacze vaki itiraz, ancak kanunda gösterilen ve itiraz eden tarafından ileri sürülen itiraz sebepleriyle sınırlı olarak incelenebilir. İİK’nın 258. maddesinde ihtiyati hacze 50. maddeye göre yetkili mahkeme tarafından karar verileceği belirtilmiş, aynı yasanın 50. maddesiyle “Para veya teminat borcu için takip hususunda Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun yetkiye dair hükümleri kıyas yolu ile tatbik olunur. Şu kadar ki, takibe esas olan akdin yapıldığı icra dairesi de takibe salahiyetlidir.” şeklindeki düzenleme uyarınca ihtiyati hacizde yetkili mahkemenin belirlenmesi hususunda HMK’nın yetkiye ilişkin hükümlerine atıfta bulunulmuştur. Kambiyo senetlerinden doğan alacaklar aranacak alacak niteliğinde olduğundan bu alacaklar için 6098 sayılı TBK’nın 89/1. (818 Sayılı BK’nın 73/1) hükmü uygulanamaz. Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde, ödeme yerinde (6102 sayılı TTK’nın 781/2 fıkrası uyarınca çekte açıklık yoksa, muhatabın ticaret unvanı yanında gösterilen yer ödeme yeri sayılır. Muhatabın ticaret unvanı yanında birden fazla yer gösterildiği takdirde, çek, ilk gösterilen yerde ödenir. Böyle bir açıklık ve başka bir kayıt da yoksa, çek muhatabın merkezinin bulunduğu yerde ödeme yeri sayılır.) ihtiyati haciz talebinde bulunabilir.Somut olayda, ihtiyati hacze konu çekin keşide ve ödeme yeri Sivas’tır. Borçluların hiçbirinin yerleşim yeri de İstanbul(Çağlayan) Asliye Ticaret Mahkemesinin yetki alanında değildir. Bu halde, ihtiyati haciz talebinde kararı veren mahkeme yetkili olmayıp ihtiyati hacze itirazların yetki yönünden kabulü ile ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmesi gerekirken reddine karar verilmesi isabetli olmamıştır.HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; HMK’nın yetki kuralları gereğince keşideci ve cirantalar aleyhine talep edilen ihtiyati hacizlerin keşideci ve cirantalarda birinin yerleşim yerinde açılabileceğinden yetki itirazının ve İİK gereğince ihtiyati haciz şartlarını taşıdığından bahisle İhtiyati hacze itiraz eden … Ticaret Limited Şirketi, … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketi, …’ nun itirazlarının reddine karar verilmesi isabetli görülmemiş ve bu nedenle istinaf taleplerinin ayrı ayrı kabulü ile İlk Derece Mahkemesi kararının kaldırılmasına, yeniden yargılama yapılmasına gerek bulunmadığından dairemizce esas hakkında yeniden karar verilmek suretiyle ihtiyati hacze itirazların ayrı ayrı kabulü ile itiraz edenler yönünden ihtiyati haczin kaldırılmasına karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle; İhtiyati hacze itiraz edenler vekillerinin istinaf başvurularının ayrı ayrı KABULÜ İLE; İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2022/242 D.iş sayılı dosyası üzerinden verilen 20/09/2022 – 14/10/2022 tarihli ihtiyati hacze itirazın reddine ilişkin ek kararların itiraz edenler yönünden HMK’nın 353(1)b-2 maddesi uyarınca KALDIRILMASINA, 1-İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 12/08/2022 Tarih, 2022/242 D.İş, 2022/250 Karar sayılı kararı ile verilen ihtiyati haczin tüm neticeleri ile birlikte itiraz eden … Ticaret Limited Şirketi, … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketi, … yönünden KALDIRILMASINA, 2-İhtiyati hacze itiraz eden … Konfeksiyon Sanayi Ve Ticaret Limited Şirketi, tarafından yapılan 27,00 TL posta ve tebligat giderinin ihtiyati haciz talep edenden alınarak ihtiyati hacze itiraz edene verilmesine, 3-İhtiyati haciz talep eden tarafından yapılan yargılama gideri bulunmadığından bu hususta karar verilmesine yer olmadığına, 4-İhtiyati hacze itiraz edenler kendilerini vekil ile temsil ettirdiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT uyarınca 3.000,00 TL vekalet ücretinin ihtiyati haciz talep edenden alınarak, ihtiyati hacze itiraz edenlere verilmesine, 5-İstinaf aşamasına ilişkin olarak; a-İhtiyati hacze itiraz edenler vekillerince yatırılan istinaf karar harçlarının istemi halinde kendilerine ayrı ayrı iadesine, b-İstinaf kanun yoluna başvuran … Ticaret Limited Şirketi tarafından yapılan istinaf başvuru harcı 220,70 TL ile posta gideri olan 97-TL toplam 317,70 TL yargılama giderinin ihtiyati haciz talep edenden alınarak ihtiyati hacze itiraz edene ödenmesine, c-İstinaf kanun yoluna başvuran … Boya Ve … Sanayi Limited Şirketi tarafından yapılan istinaf başvuru harcı 220,70 TL yargılama masrafının ihtiyati haciz talep edenden alınarak ihtiyati hacze itiraz edene ödenmesine, ç-İstinaf kanun yoluna başvuran … tarafından yapılan istinaf başvuru harcı 220,70 TL yargılama masrafının ihtiyati haciz talep edenden alınarak ihtiyati hacze itiraz edene ödenmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK’nun 362(1)-f maddesi ve İİK’nın 265/son maddeleri uyarınca oy birliği kesin olarak ile karar verildi. 20/12/2022