Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1295
KARAR NO: 2022/956
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 22/06/2022
TALEP: Kıymetli Evrak İptali (Çek İptali (Hasımsız))
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 20/09/2022
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
TALEP: Talep eden vekili talep dilekçesinde özetle; müvekkilinin dilekçe içeriğinde bildirdiği çekin yasal hamili olduğu, çekin kaybedildiğini belirterek çekin üzerine ödeme yasağı konulması ile talep konusu çekin iptaline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu ilk derece Mahkemesince dava hakkında, “Tüm dosya kapsamı ve davacının iddiası ile dava konusu çekin davacının çek hesabına ait olduğu ve davacının işbu davayı keşideci (hesap sahibi) sıfatı ile açtığı anlaşılmıştır. (hamil sıfatı ile açmadığı anlaşılmıştır.) Mahkememizce de benimsenen birçok yerleşik Yargıtay kararında belirtildiği gibi TTK nun 651. maddesinde genel hüküm ve özel hüküm niteliğindeki TTK. nun 818/s maddesi yollamasıyla 757. maddesi uyarınca ancak hamilin zayi nedeniyle çek iptal davası açabileceği ve keşideci olan davacının dava açma (aktif husumet) ehliyeti olmadığı anlaşılmıştır. Zayi olmuş çekler hakkında keşideci, ibraz süresi geçtikten sonra çekten cayabilir veya çekte imzası yoksa her zaman muhatap banka şubesini çekteki imzanın kendisine ait olmadığı yönünde uyarabilir veyahut hamile karşı menfi tespit davası veyahut da lehtara karşı menfi tespit ve/veya istirdat davası açabilir. Davacı, çek hesabı sahibi olduğundan hesap sahibi tarafından zayi nedeni ile iptal davası açılamaz. HMK 114/1-d (tarafların, taraf ve dava ehliyetine sahip olmaları dava şartıdır.) ve HMK 115/2 Maddeleri gereğince dava şartlarından olan bu hususun sonradan giderilmesi mümkün olmadığından bu konuda davacıya ek süre vs. Verilmesine gerek olmaksızın dava şartı yokluğu nedeniyle davanın usulden reddine ilişkin aşağıdaki hükmün kurulması gerekmiştir” gerekçesi ile talebin reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Talep eden vekili istinaf dilekçesinde özetle; Yerel mahkemenin kararının yerinde olmadığı, TTK 757. Maddesinde “iradesi dışında poliçe elinden çıkan kişi, ödeme veya hamilin yerleşim yerindeki asliye ticaret mahkemesinden, muhatabın poliçeyi ödemekten menedilmesini isteyebilir.” şeklinde olduğu, yerel mahkemenin TTK 757. Maddesini göz önüne almadığı, kanun maddesinde poliçe elinden çıkan kişi ifadesiyle; keşideci, ciranta, hamil ayrımı yapmadığını, Eski TTK’ da keşidecinin ödemeden men talimatı verebileceği, bu yüzden çek iptal davası açma hakkı olmadığı ancak yeni TTK ile keşidecinin ödemeden men talimatı verme olanağı kaldırıldığı bundan dolayı poliçe rızası dışında elinden çıkan keşidecinin iptal davası açmak dışında poliçeyi ödemekten menedilmesi talebinden bir başka hukuki yolu kalmadığı, keşidecinin işbu davayı ikame etmekte hukuki yararı olduğu gibi davacının aktif husumet ehliyeti olduğundan beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE: Talep, TTK’nın 818/1-s maddesinin atfı ile TTK’nın 757 vd. Maddeleri uyarınca çek iptali, istemidir. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, zayi olan çek hakkında keşideci tarafından açılan iptal davasında iptal kararı verilip verilmeyeceği noktasındadır. İradesi dışında çek elinden çıkan kişi tarafından, çeki eline geçiren kişi bilinmiyorsa, çekin iptaline karar verilmesi istenebilir(TTK 759/1). İptal isteminde bulunan kişi, çek elinde iken zıyaa uğradığını inandırıcı bir şekilde gösteren delilleri mahkemeye sağlamak ve senedin bir suretini ibraz etmek veya senedin esas içeriği hakkında bilgi vermekle yükümlüdür(TTK 759/2) Mahkeme, çekin hamil elinde iken zıyaa uğradığına dair verilen açıklamalar inandırıcı bulunursa, verilecek ilanla, çeki eline geçireni, çeki belirli bir süre içinde getirmeye davet ve aksi takdirde poliçenin iptaline karar vereceğini ihtar eder(TTK 760). Elden çıkan çek, verilen süre içinde mahkemeye sunulmazsa, çekin iptaline karar verilir(TTK 764/1). Davacının, talebe konu çekin keşidecisi olduğu kendi beyanlarıyla da sabittir. 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununun 757/1 maddesine göre kıymetli evrakın iptalini ancak evrak üzerinde hak sahibi olan lehtar veya yetkili hamil isteyebilir. Keşidecinin ancak senet hamilinin ortaya çıkmasının ardından menfi tespit veya istirdat davası açabilme hakkı vardır.Davacının çek hamili sıfatı bulunmadığından keşideci sıfatı ile kıymetli evrakın iptali davası açması mümkün değildir. Bu bağlamda davacının kıymetli evrakın iptali davasını açma ehliyeti bulunmadığı anlaşılmıştır. Bu nedenle talebin reddine dair Mahkeme kararında herhangi bir isabetsizlik görülmemiştir. HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı tarafından başvuru sırasında istinaf karar harcı peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-İstinaf yoluna başvuran davacı tarafından yapılan giderlerin kendi üzerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK.’nın 362(1)-ç maddesi uyarınca kesin olmak üzere oy birliği ile karar verildi. 20/09/2022