Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2021/460
KARAR NO: 2021/1659
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/01/2021
NUMARASI: 2021/27 Esas – 2021/53 Karar
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 30/12/2022
Taraflar arasındaki Zayi Belgesi Verilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, davacı şirketin 2020 yılı Ağustos dönemine ait ticari defterlerini Gelir İdaresi Başkanlığı e-defter uygulamasına yüklediğini ve onaylarını aldığını,2020 yılı Eylül ayı defterlerinin yazdırıldığı esnada 2020 yılı Ağustos ayı dönemine ait xml uzantılı dosyalarda hata tespit edildiğini,teknik anlamda server cihazının bulunduğu şirket ile irtibata geçildiğini, ekli bilirkişi raporunda gerekli işlemlerin yapıldığını ancak işlemin yapıldığı gün içerisinde teknik herhangi bir nedenden dolayı ilgili dosyaların istenilen alana kaydedilemediğinin ilgili şirketçe bildirildiği, müvekkilinin alınan raporla bağlı bulunduğu vergi dairesine başvuru yapsa da ilgili vergi dairesince müvekkilinden defter zayi belgesi talep edildiği belirtilerek 2020 yılı Defter-i Kebir, Yevmiye defterlerine ilişkin beratların zayi olduğuna dair zayi belgesi verilmesini talep ve dava etmşitr.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Davacı vekilinin ileri sürdüğü sistemde yaşanan teknik problemin yasa maddesinde aranan sebeplerden olmadığı g dava konusu yapılan Defteri Kebir ve Yevmiye Defteri beratlarına 2020 yılı Eylül ayında ulaşılamadığı bildirilmesine göre zayi belgesi verilmesi istemiyle açılan davanın tarihi hak düşürücü nitelikteki 15 günlük süreden sonra 14/01/2021 tarihinde açılmış olduğu gerkeçesiyle davanın , hak düşürücü süre nedinyle reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; Taraflarınca davanın hak düşürücü süre içerisinde açıldığıını, dilekçemize ekli vergi dairesi’ne dilekçenin sunulduğu tarihin 29.12.2020 olduğunu, davanın ise süresi içerisinde 14.01.2020 tarihinde açıldığını, zira … sıra no’lu elektronik defter genel tebliğ uyarınca müvekkilinin defterlerini yükleyebileceği son tarihin 31.12.2020 olduğunu, kararda, teknik problemin yasada aranan zayi sebeplerinden biri olmayacağı belirtilmişse de, kanımızca e-defter’e geçilmesinden sonra olabilecek en önemli zayi sebebi defter zayi talep eden davacının iradesi dışında gelişen teknik sebepler olduğunu, zira müvekkili esasen yasal yükümlülüklerini süresi içerisinde yerine getirerek berat belgesini almış, sonrasında kendisi dışında gelişen bir sebeple berat belgesinin zayi olduğunu, istinaf itirazlarında haklı olduklarının kabulü ile mahkeme kararının ortadan kaldırılmasına, dosyanın mahkemesine iadesi veya davanın kabulüne, müvekkili şirketin 2020 yılı Defter-i Kebir, Yevmiye defterlerine ilişkin beratların zayi olduğuna dair tarafımıza zayi belgesi verilmesine, yargılama masrafları ile vekâlet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE:Dava, TTK’nun 82/7 maddesi uyarınca zayii belgesi verilmesi istemine ilişkindir. Mahkemece yukarıda açıklanan gerekçe ile davanın reddine karar vermiş, karara karşı davacı vekili istinaf yasa yoluna başvurmuştur. TTK’nun 82/7 maddesi “Bir tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgeler; yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sebebiyle ve kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğrarsa tacir zıyaı öğrendiği tarihten itibaren onbeş gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yer yetkili mahkemesinden kendisine bir belge verilmesini isteyebilir.” düzenlemesini içermektedir. Anılan yasa maddesinde zayi belgesi verilmesini gerektiren afet halleri sınırlı şekilde sayılmamış ise de zayi belgesi verilebilmesi için maddede belirtilenler gibi hallerden birinin olayda mevcut olması ve defterlerin zayi olmasında kusur ve sorumluluğunun bulunmaması, tedbirli bir tacir gibi davranmasına rağmen zayi olayına engel olamamış durumda olması gerekir. Ticari defterlerin elektronik ortamda tutulması halinde de aynı düzenleme geçerlidir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 4.4.1.e) maddesine göre e-defter dosyaları ile bunlara ilişkin berat dosyalarının ikincil kopyalarının, gizliliği ve güvenliği sağlanacak şekilde e-defter saklama hizmeti yönünden teknik yeterliliğe sahip ve Başkanlıktan bu hususta izin alan özel entegratörlerin bilgi işlem sistemlerinde ya da Başkanlığın bilgi işlem sistemlerinde 1/1/2020 tarihinden itibaren asgari 10 yıl süre ile muhafaza edilmesi zorunludur. Tebliğin 7.1. Maddesine göre ise, e-defter tutanlar, Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” halleri nedeniyle e-defter veya beratlarına ait kayıtlarının bozulması, silinmesi, zarar görmesi veya işlem görememesi ve e-defter ve berat dosyalarının muhafaza edildiği e-defter saklama hizmeti veren özel entegratör kuruluşlardan veya Başkanlıktan ikincil örneklerinin temin edilemediği hallerde, söz konusu durumların öğrenilmesinden itibaren tevsik edici bilgi ve belgeleri ile birlikte 15 gün içinde ticari işletmesinin bulunduğu yetkili mahkemesine başvurarak kendisine bir zayi belgesi verilmesini istemelidir. 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 13. Maddesinde, sahibinin iradesi dışındaki sebepler dolayısiyle defter ve vesikalarının elinden çıkmış bulunması mücbir sebepler olarak kabul edilmiştir. Ancak Vergi Usul Kanunundaki bu düzenleme vergisel yükümlülüklerle ilgili olup, TTK’nın 82/7. maddesinde ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olması hali, zayi belgesi verilmesini gerektiren bir olay olarak sayılmamış olduğu gibi tadadi olarak sayılan bu sebeplerle de benzerlik göstermediğinden sırf ticari defterlerin sahibinin elinden rızası dışında çıkmış olmasının ticari defterlerin TTK’nın 87/2 maddesinin aradığı şartlarda zayi olduğunun kabulü mümkün değildir. Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesinde sadece Vergi Usul Kanununda belirtilen “mücbir sebep” ve ikincil örneklerin temin edilememesi halinin aranmış olması TTK’nın 82/7. Maddesindeki hususların aranmayacağı anlamına gelmez. Zira Elektronik Defter Genel Tebliği’nin 7.1 maddesindeki düzenleme TTK’nın 82/7. Maddesindeki düzenlemenin kapsamını değiştirecek nitelikte değildir. Dolayısıyla tacirin saklamakla yükümlü olduğu defterler ve belgelerin kanuni saklama süresi içinde zıyaa uğradığı iddiasına dayalı zayi belgesi verilmesi isteminde TTK’nın 82/7. koşullar aranmalıdır. Somut olayda, davacı şirketin Virüs/siber Saldırı nedeniyle davaya konu defterlerin zayi olduğu belitilerek e-defter beratlarının silinmesini 29/12/2020 tarihinde talep etmiş olup, davacı şirket talebe konu ticari e-deftere yönelik verilerin kurtarılması için yaptığı başvuru üzerine yapılan siber saldırı nedeniyle 2020 Ağustos ayına ait bilgilerin teknik bir arıza nedeniyle kurtarılamayacağı hususunda 30/12/2020 tarihinrde düzenlenen bilimsel uzman raporu alınmış olduğu da gözetildiğinde Eylül ayı defterleri yazdırıldığı sırada talebe konu defterle ilgili hatanın tespit edilmiş olması bu defterlerin zayi olduğunu öğrenildiği soncuna varılamayacak olup, dosya kapsamına göre davacının talebe konu ticari defter beratlarının zayi olduğunu GİB’e başvurduğu tarihinden önce öğrendiğinin ispatlanamamasına ve eldeki davanın 4/01/2021 tarihinde açılmış olmasına göre davanın hakdüşürücü süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır. Bilgi işlem sistemlerinde muhafaza edilen elektronik defter ve beratların silinmesi, zarar görmesi, virüs bulaşması, siber saldırı v.b. nedenlerle ulaşılamaz hale gelmelerini önlemek için mükelleflerin, e-defter ve beratlarının muhafaza ve ibrazı konusunda ve ayrıca kullandıkları bilgi işlem sisteminin sağlıklı biçimde çalışabilmesi ile ilgili yeterli teknik ve güvenlik önlemlerini almaları, bu kapsamda bilgi işlem sistemlerinde yaşanabilecek sorunlar nedeniyle elektronik defter ve beratlarını farklı ortamlarda yedeklemeleri basiretli bir iş adamından beklenen bir davranış olup Elektronik Defter Genel Tebliği’ne de uygundur. Davacı şirketin merkezinde bulunan bilgisayarda meydana gelen teknik arıza nedeniyle bu bilgisayarda kayıtlı olduğu iddia edilen ticari defterlerin zayi olduğu ileri sürülmüş ise de, Elektronik Defter Genel Tebliği uyarınca ikincil örneklerin tutulduğu ve bunlara da ulaşılamadığının ispatlanamadığı gibi ticari defterlerin bilirkişi incelemesine konu bilgisayar harddiskinde saklandığı da ispatlanamamıştır. Bu durum karşısında, kanunda tahdidi olarak sayılmamakla birlikte isteme konu ticari defterlerin yangın, su baskını veya yer sarsıntısı gibi bir afet veya hırsızlık sonucu yada bunlara benzer bir sebepten dolayı basiretli bir iş adamının göstereceği tüm dikkat ve özenin gösterilmesi halinde dahi önlenemeyen bir sebepten ötürü zıyaa uğradığının ispatlanamadığı nazara alındığında Mahkemece zayi belgesi verilmesi talebinin reddine karar verilmesi sonucu itibarıyla doğrudur.Açıklanan nedenlerle davacı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı tarafından başvuru sırasında istinaf karar harcı peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, 3-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362(1)ç maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 30/12/2022