Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/339
KARAR NO: 2021/768
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 08/11/2018
NUMARASI: 2017/1219 Esas – 2018/820 Karar
DAVA: Alacak (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 22/06/2021
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün Davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili adına … Bankası Bursa/İnegöl şubesine ait, … iban numaralı hesaba bağlı, … çek numaralı, 15.05.2017 vade tarihli,keşidecisi … İnş.Tekstil Taş San. ve Tic. Ltd. Şti. 8.000,00 TL bedelli, çek düzenlendiğini, çekin 02/02/2017 tarihinde çalındığını, çalıntı çek ile ilgili olarak Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduğunu, Bakırköy 2.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/118 esas sayılı dosyası ile çek iptali davası açtıklarını, 6102 Sayılı TTK’nun 788/1. maddesi uyarınca, emre yazılı veya belirli bir kimse lehine düzenlenen çek, ciro ve teslim yolu ile devredilebildiğini, çekin emre yazılı veya belirli bir kişi lehine düzenlenmesi halinde, ilk cironun lehtara ait olması gerektiğini, lehtarın cirosundan sonra ciro silsilesine uygun olarak senedi devralan hamiller, yetkili hamil olduklarını, dava konusu çalıntı çekin kötüniyetli şahıslar tarafından ciro edildiğini, davalı bankanın Çanakkale şubesine ibraz edilerek takas yolu ile tahsil edildiğini, müvekkili adına yazılan çek üzerinde, müvekkilin cirosu olmadan, sırasıyla …, …, … ciroları ile bankaya ibraz edildiğini ve tahsil edildiğini, ciro silsilesinin bozuk olduğunu, davalı banka ve takas yetkililerince protokol hükümleri doğrultusunda kontrol edilmediğini, bozuk olan ciro silsilesinin görülmediğini ve ciro silsilesi bozuk olan bir çekin yasal olmayan hamile ödenmesi sonucunda çekin gerçek ve yasal hamili olan davacının zarara uğramasına neden olduklarını, davalı banka, ciro silsilesi bozuk olan dava konusu çeki ödememiş olsaydı, davacı müvekkili açmış olduğu çek iptal davası sonucunda çek keşidecisinden alacağını tahsil edeceğini, müvekkilinin bu nedenle zarara uğradığını, bozuk ciro silsilesi ile yasal olmayan hamile ödenen 8.000,00 TL’nin 15.05.2017 tarihinden itibaren avans faizi ile davalıdan tahsiline karar verilmesini, yargılama gideri ile vekalet ücretinin davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın muhatap banka olmadığını, husumet yöneltilmesi usul ve yasaya aykırı olduğunu, dava konusu çekin … Bankası A.Ş.’ye ait olduğunu, müvekkili bankanın muhatap banka olmadığını, kanun muhatap banka ifadesinden çeke konu hesabın açıldığı banka tüzel kişililiğinin anlaşılması gerektiğini, davanın … Bankası A.Ş’ye ihbarını talep ettiklerini, müvekkili banka hamile ödeme yapmış olduğunu, sorumluluğunun olmadığını, davacı dava konusu çekin çalındığını, Bakırköy Cumhuriyet Başsavcılığına suç duyurusunda bulunduklarını, Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2017/118 esas sayılı dosyasından iptal davası açtıklarını beyan ettiklerini, dava konusu çek hakkında mahkemece tedbir kararı verilmediğini, müvekkili banka tarafından hamile ödeme yapılmadığını, müvekkili bankanın ciro silsilesini inceleme yükümlülüğü bulunmadığını, davanın diğer cirantalar … … ve …’a ihbar edilmesini talep ettiklerini, davacı tarafın müvekkili bankadan haksız kazanç elde etmeye çalıştığını, davacı çek hakkında tedbir kararı aldırmadığını, çek hakkında tedbir kararı aldırmaması davacı tarafın kusuru olduğunu, davanın haksız ve kötü niyetli olduğunu, müvekkili banka aleyhine açılan haksız ve kötü niyetli hukuki temelden yoksun davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa tahmiline karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu ilk derece Mahkemesince dava hakkında, “davacının lehtar olduğu dava konusu … nolu çekin kendi zilyedinde iken 02/02/2017 tarihinde çalındığı ve çek iptali davası açtığı, bu sırada çekte kendi cirosunun olmamasına rağmen çekin dava dışı başka şahıslar tarafından cirolandığı ve bu bozuk ciro silsilesine rağmen davalı bankanın yeterli inceleme yapmadan çek bedelini ödediğinden bahisle ödenen bedelin iadesini talep ettiği, dava konusu çek incelendiğinde; çekin arkasında lehtar olan davacının cirosu olmadan çekin doğrudan dava dışı başka bir şahıs tarafından cirolandığı, çekin takas bankası olan davalı bankaya hamil … tarafından ibraz edildiği ve çek bedelinin …’a ödendiği, ciro silsilesinin bozuk olduğu açıkça anlaşılan çekin davalı banka Çanakkale şubesi yetkililerince ve takas yetkililerince; Protokol hükümleri doğrultusunda kontrol edilmediği, bozuk olan ciro silsilesinin görülmediği ve ciro silsilesi bozuk olan bir çekin yasal olmayan hamile ödenmesine neden olunarak, çekin gerçek ve yasal hamili davacının zarara uğramasına neden olunduğu, davalı bankanın bu nedenle davacının uğradığı çek bedeli olan 8.000,00 TL zararı tazmin etmesi gerektiği, çek bedelinin 15/05/2017 tarihinde tahsil edildiği, taraflar arasındaki uyuşmazlık bankacılık işleminden kaynaklanmakta olup ticari iş mahiyetinde bulunduğundan 8.000,00 TL’ye ödeme tarihi olan 15/05/2017 tarihinden itibaren avans faize hükmedilmiş ve bu şekilde hüküm kurulmuştur.” gerekçesi ile davanın kabulüne karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; Dava konusu çek … Bankası A.Ş.’ye ait olup, müvekkili bankanın muhatap banka olmadığını, müvekkili bankanın sorumluluğunun bulunmadığın, muhatap bankanın … Bankası A.Ş olduğunu, müvekkili bankanın ciro silsilesini inceleme yükümlülüğü bulunmadığını, davacının çek hakkında tedbir kararı aldırmadığını, dava konusu olayda bütün kusurun davacıda olduğunu, davanın haksız ve kötü niyetli olduğunu, eksik incelemeye dayalı, hatalı ve soyut değerlendirmelerle kurulu mahkeme kararının kaldırılması gerektiğini beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE: Dava, muhatap banka dışında bir bankaya(…) ibraz edilen çekin ciro silsilesi kopuk olmasına rağmen ödenmesi nedeniyle uğranılan zararın tazmini davasıdır. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, davalı bankanın ciro silsilesini kontrol yükümlülüğü bulunup bulunmadığı ve muhatap banka olmaması karşısında tazminattan yine de sorumlu olup olmadığı noktasındadır. Davacı … tarafından Bakırköy 2. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2017/118 esas sayılı dosyasında dava konusu çekin elinden rızası hilafına çıktığından bahisle açmış olduğu çek iptali davasında, 08/02/2017 tarihli tensip ara kararı ile çek hakkında ödemeden men yasağı konulmuş ve gelen banka yazı cevabından çekin ibraz edildiğinin anlaşılması üzerine istirdat davası açılması için verilen sürede davanın da açılmaması nedeniyle davanın reddine ve çek üzerindeki tedbirin kaldırılmasına karar verilmiştir. Dava dışı … Ltd. Şti. Tarafından … lehine 15/05/2017 tarihinde, 8.000,00 TL bedelli olarak keşide edilen çek, sırasıyla …, … ve … tarafından ciro edildikten sonra davalı banka(karşı banka) tarafından takasbank aracılığıyla muhatap bankaya 15/05/2017 tarihinde ibraz edilmiş ve çek bedeli …’a ödenmiştir. Eldeki dava ise, davalı karşı bankanın çekteki ciro silsilesindeki kopukluğu rağmen çeki ibraz edene ödeme yapması nedeniyle uğranılan zararın tazmini istimi ile açılmıştır. Çek Takas Faaliyetleri Hakkında Yönetmelik’in 12/1,3. maddelerine göre, takas odalarında, muhatap katılımcılara fiziken ibraz edilmeyen ve Banka tarafından yayımlanan Tebliğlere göre bastırılan, çek kodlama standartlarına uygun şekilde manyetik kodlaması yapılmış çekler işlem görür. Hamili tarafından tahsil edilmek amacıyla katılımcı şubelerine getirilen diğer katılımcılara ait çeklere ilişkin bilgiler takas odası aracılığıyla sistem kurallarında belirtilen usul ve esaslara göre elektronik ortamda muhatap katılımcılara ibraz edilir. … Bankası A.Ş. Çek Takası, Takas, Mutabakat ve Risk Yönetimi Sistem Kuralları’nın 14/1. maddesine göre, katılımcı şubelerine çek hamilleri tarafından fiziken ibraz edilen çekler, şekil şartları, ciro silsilesi, ibraz süresi, çekte tahrifat olup olmadığı, imza dışında sahtelik, çek hamilinin yetkisi vs. Açısından kontrol edildikten sonra elektronik ortamda muhatap katılımcıya ibraz edilmek üzere takas paketlerine dahil edilerek takas odasına gönderilir. Sistem Kurallarının 16/1. Maddesinde ise, katılımcıların, takas dağıtım paketi ile iletilen bilgileri incelemek ve katılımcı tarafından takasa verilen çekin muhatap katılımcı tarafından ödemeye uygun olup olmadığını denetlemek suretiyle provizyon işlemlerini sonuçlandırmasının gerektiği düzenlenmiştir. 6102 sayılı TTK’nın 801. maddesine göre de, cirosu kabil bir çeki ödeyecek muhatap, cirolar arasında düzenli bir teselsülün var olup olmadığını incelemekle yükümlü ise de cirantaların imzalarının geçerliliğini araştırmak zorunda değildir. TTK’nın 801. maddesine göre, düzgün bir ciro silsilesinin bulunup bulunmadığının incelemekle yükümlü olduğu gibi, çeki takasa sunan katılıcı bankada ibraza konu çekte düzgün bir ciro silsilesinin bulunup bulunmadığını incelemekle yükümlüdür. TTK’nın 790. maddesine göre de, cirosu kabil bir çeki elinde bulunduran kişi, son ciro beyaz ciro olsa bile, kendi hakkı müteselsil ve birbirine bağlı cirolardan anlaşıldığı takdirde yetkili hamil sayılır. Davaya konu çekin, davacı … emrine düzenlenmiş olmasına karşısında, çekte ilk cironun lehdar tarafından yapılması gerektiği kuşkusuzdur. Bu bağlamda, dava konusu çekte ilk ciro lehdar tarafından yapılmadığı gibi … tarafından yapılan cironun lehdar adına yapılıp yapılmadığı da belli değildir. Bu halde, davacı lehdar tarafından yapılan bir cironun varlığından söz edilmez. Uyuşmazlığa konu çekin emre yazılı olarak düzenlenmiş olması ve ilk cironun da davacı lehdar tarafından yapılmamış olması karşısında dava konu çekin ciro silsilesinde kopukluk bulunduğu sabit olup, bu durum basit bir inceleme ile anlaşılabilecek durumdadır. Davalı banka, dava konusu çekte muhatap banka olmamakla birlikte, çeki takas bank aracılığıyla ibraz eden banka olarak, düzgün bir ciro silsilesinin bulunup bulunmadığının inceleme yükümlülüğünü ihlal etmek suretiyle esasen yetkili hamil olmayan bir kişiye çek bedelini ödemek suretiyle davacının zararına neden olduğundan, oluşan bu zarar nedeniyle davacıya karşı sorumludur. Dolayısıyla Mahkemece davanın kabulüne karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davalı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle; 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davalı tarafından başvuru sırasında peşin olarak yatırılan 103,00 TL harcın, alınması gerekli olan 546,48 TL harçtan mahsubu ile bakiye 443,48 TL istinaf karar harcının davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, 3-Davalı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Karardan sonra davacı yan gider avansından karşılanan 30,70 TL posta ve tebligat masrafının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362(1)a maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 21/06/2021