Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/249
KARAR NO : 2021/437
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 27/11/2018
NUMARASI : 2016/1167 Esas – 2018/1210 Karar
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ:01/04/2021
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davalı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı şirketin sigortalısı dava dışı … tarafından Almanya’da mukim … şirketlerine sattığı alüminyum rulo ve ve folyo emtiasıın nakliyat sigortacısı olduğunu, davalı … firmasının söz konusu emtianın Tuzla/Türkiye adresinden Almanya’ya taşınması konusunda anlaştıklarını, emtianın 11.10.2014 tarihinde davalı tarafından tahsis edilen … plakalı araca yüklendiğini, 22.10.2014 tarihinde alıcısına ulaşması beklenen emtianın, yüklü olduğu aracın 21.10.2014 tarihinde Almanya’nın Mannheim kentinde … GmbH’nın tesisinde park halindeyken çalındığı, emtianın yüklü olduğu … plakalı aracın 31.10.2014 tarihinde içi boş bir şekilde bulunduğunu, davalının sorumluluğunda yapılan taşıma sırasında, davalının kusuru nedeni ile tam zayi olduğundan davalının dava konusu zarardan mutlak bir şekilde sorumlu olduğunu, davacı sigorta şirketinin … nolu Nakliyat Abonman Sigorta Poliçesi ile … ve … numaralı zeyilnameler altında sigorta teminatı içinde bulunan zarar için toplam 60.333,98EURO (59.344,02EURO yük zararı ve 989,96 EURO ekspertiz ücreti) sigorta tazminatı ödeyerek halefiyet kazandığını, davacı şirketin tazmin ettiği sigorta tazminatını rücuen tahsili amacıyla davalı … firmasına karşı İstanbul Anadolu …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile takip başlattıklarını, davalı firmanın ödeme emrine itiraz etmesi ile takibin durduğunu, bu nedenle, takibe yapılan itirazın iptaline ve takibin devamına, alacağın %20sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: davacının iddia ettiği hasarın teminat altında olduğunun, lütuf ödemesi yapıp yapmadığının dava dışı sigortalısının emtia üzerinde devam eden menfaatinin bulunduğunu davacı tarafça kanıtlanması gerekmekte olduğunu, dava konusu olayın CMR 17/2 ve CMR 17/4 maddesi uyarınca davalı olan taşımacının önlenmesine olanak bulunmayan ve hırsızlık vakası gibi sebeplerden ileri geldiğinden dava dışı sigortalısının davacıdan talep hakkı bulunmadığından davacıya devredebileceği hakkı da olmaması nedeniyle aktif husumet yokluğu ile davanın reddini talep ettiklerini, davaya uygulanması gereken hukukun CMR Konvansiyonu olduğunu, CMR 30. Maddesi uyarınca davalıya usulüne uygun ihbar yapılmadığını, bu nedenle davalının meydana gelen zarardan hukuken sorumlu tutulamayacağını, CMR hükümleri gereğince 1 yıllık hak düşürücü süre dolduktan sonra davanın açıldığını bu nedenle zaman aşımından dolayı davanın reddi gerektiğini, CMR 17/4 maddesine göre taşımacının sorumluluğunu ortadan kaldıran durumun varlığı nedeniyle davalı şirketin kusuru ve sorumluluğu olamayacağını bu nedenle davanın esastan reddinin gerektiğini, davalının sorumlu olduğuna hükmedilmesi halinde tazminat miktarının CMR Konvansiyonuna uygun şekilde tespit edilmesi gerektiğini, talep edilen faizin haksız ve konvansiyona aykırı olduğunu, davalı şirketin sigortacısı … Sigorta A.Ş.’ne davanın ihbar edilmesini, davalı şirketin takibe itirazda haklı olduğundan davacı şirketin dava değerinin %20 sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatına mahkum edilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARAR: İstinaf incelemesine konu İlk Derece Mahkemesince dava hakkında “davalı tarafın emtiayı teslim aldığı andan itibaren teslim edinceye kadar oluşabilecek her türlü zarardan mutlak bir şekilde sorumlu olduğu, davalı tarafça aracın park edildiği alanın hırsızlık olaylarını engelleyecek düzeyde güvenli olduğunu ispat edemediğini, CMR 17. Maddesinde öngörülen sorumsuzluk hallerinden yararlanamayacağı, davacının asıl alacağa eklediği 989,96 euro ekspertiz ücret alacağını yargılama gideri olarak talep edebileceği ancak davacının ekspertiz ücretini ödediğine dair belge dosyaya sunulmadığından 989,96 euro ekspertiz ücreti yargılama gideri olarak hesaplamaya dahil edilmemiştir. Davacının talep ettiği %5 faizin CMR hükümlerine uygun olduğu ve davalının hasardan sorumlu olduğu kanaatine varılmakla denetime elverişli bilirkişi raporu dikkate alınarak bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne, her ne kadar davacı tarafça icra inkar tazminatı talebinde bulunulmuş ise de alacağın likit olmadığı, yargılama ve incelemeyi gerektirdiği” gerekçesi ile davalı tarafın emtiayı teslim aldığı andan itibaren teslim edinceye kadar oluşabilecek her türlü zarardan mutlak bir şekilde sorumlu olduğu, davalı tarafça aracın park edildiği alanın hırsızlık olaylarını engelleyecek düzeyde güvenli olduğunu ispat edemediğini, CMR 17. Maddesinde öngörülen sorumsuzluk hallerinden yararlanamayacağı, davacının asıl alacağa eklediği 989,96 euro ekspertiz ücret alacağını yargılama gideri olarak talep edebileceği ancak davacının ekspertiz ücretini ödediğine dair belge dosyaya sunulmadığından 989,96 euro ekspertiz ücreti yargılama gideri olarak hesaplamaya dahil edilmemiştir. Davacının talep ettiği %5 faizin CMR hükümlerine uygun olduğu ve davalının hasardan sorumlu olduğu kanaatine varılmakla denetime elverişli bilirkişi raporu dikkate alınarak bilirkişi raporu doğrultusunda davanın kısmen kabulüne, her ne kadar davacı tarafça icra inkar tazminatı talebinde bulunulmuş ise de alacağın likit olmadığı, yargılama ve incelemeyi gerektirdiği anlaşılmakla icra inkar tazminatı talebinin reddine, İstanbul Anadolu …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasına yapılan itirazın kısmen iptali ile takibin 59.344,02 Euro üzerinden 22.01.2015 tarihinden itibaren CMR 27. Maddesi gereği yıllık %5 oranında faiz uygulanmak suretiyle devamına, Aşan istemin reddine, Koşulları oluşmayan icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; bilirkişi tarafından hasarın oluşum şekline ilişkin herhangi bir açıklama yapılmadan tanzim edilen rapora dayanan hükmün hatalı olduğunu, CMR belgesine şerh düşülmesinin CMR konvansiyonu 30.md.deki sürelerin işlenmesi açısından uygulama alanı taşıdığını, kusurun veya hasarın oluştuğuna karine teşkil etmediğini, yapılan ödemenin el-gratia ödemesi olduğunu, mahkemenin gerçek zararı açıklamadığını, müterafik kusurun tespit edilmediğini, yargıtay kararları uyarınca müterafik kusur oranının da kusurun ağırlıklı bölümünün dava dışı yük ilgilisi üzerinde kalacak şekilde olması gerektiğini, bilirkişilerce hasarın ne şekilde oluştuğuna dair tespit bulunamadığını, ekstpertiz raporlarında, sigorta poliçesi detayları bölümünde %10 ilave bedelin kararlaştırıldığının belirtildiğini, yargıtay kararına göre sigorta sözleşmesinden kaynaklanan %10 ilave bedel anlaşması sigorta sözleşmesinin tarafı olmayan davalıya karşı bağlayıcılığı bulunmadığı ve talep edilemeyeceğini, davalı … A.Ş. Bakımından davanın reddedilmesi gerektiğini, hasarın davalı şirketin değil … deposunda meydana geldiğinden sorumlunun Ekol GMBH olduğunu, hususları istinaf ederek, İlk Derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE :Dava, karayolu taşımasına konu yükün alıcısına teslim edilmemesi nedeniyle sigortalısının uğradığı zararı tazmin eden sigorta şirketinin, ödediği zarar tutarını taşıyıcıdan rücuen tazmini amacıyla başlatılan icra takibine vaki itirazın iptali davasıdır.İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, davalı taşıyıcının kusurunun bulunup bulunmadığı ve zarardan sorumlu olup olmadığı noktasındadır.Dosya içerisinde mevcut 2 adet CMR belgesi, göndericisi dava dışı sigortalı …Tic. A.Ş., alıcısı Almet GMBH olan 2 palet alüminyum bobin cinsi emtianın Tuzla/İstanbul adresinden Neckarau/Mannheim adresine davalı … A.Ş. Tarafından … plakalı araç ile; göndericisi dava dışı sigortalı … Tic. A.Ş., alıcısı Lautner Energiespartechnik GMBH olan 15 palet alüminyum folyo cinsi emtianın Tuzla/İstanbul adresinden Rhein-Neckar/Helmstadt-Bargen adresine davalı … A.Ş. Tarafından … plakalı araç ile yapılacak taşımaya ilişkin olarak düzenlenmiştir. Ancak 21.10.2014 günü … GMBH’in Mannheim adresinde bulunan fabrika binasında … plakalı treylere mal yüklendikten sonra 22.10.2014 tarihinde müşteriye yapılacak teslimatın gerçekleşmemesi üzerine treylerin fabrika binasında olmadığı tespit edilerek Alman emniyet birimlerine 24.10.2014 tarihinde şikayet dilekçesi verilmiştir.Davacı sigorta şirketince yaptırılan ekspertiz çalışması sonucunda çalınan emtianın bedeli olan ve sigortalısının faturalarında ibraz edilen 5.736 kğ brüt ağırlıktaki emtia için 13.529,74 euro, 17.025 kğ brüt ağırlıktaki emtia için 13.529,74 euro olmak üzere toplam 59.344,02 euro hasar bedeli sigortalı şirketin talimatları doğrultusunda 22.01.2015 tarihinde … kanalı ile ödenmiştir.Davacı sigorta şirketine 03.02.2015 tarihli rücu talep yazısı iletilmiş, daha sonra ise davacı takip alacaklısı tarafından davalı takip borçlusu hakkında 21.10.2015 tarihinde ödenen hasar bedeline dayalı olarak İstanbul Anadolu …. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı takibine 60.333,98 USD asıl alacak ve 2.248,06 USD işlemiş faiz üzerinden icra takibi başlatılmış, takibe itiraz edilmesi üzerine icra takibi durmuştur. Dosyaya sunulan ekspertiz raporu ve Almanya/Mannheim polis departmanı tarafından hazırlanan 12.11.2014 tarihli soruşturma evrakına göre dava konusu taşınan emtianın hırsızlık nedeniyle tamamen kaybolduğu ihtilafsızdır.CMR konvansiyonu’nun 17/1. Maddesine göre, taşımacı, yükü teslim aldığı andan, teslim edinceye kadar, bunların kısmen veya tamamen kaybından ve doğacak hasardan sorumludur. Taşıyıcının, CMR m. 17/I ile düzenlenen sorumluluktan kurtulmak için gecikmenin, talep sahibinin hatasından veya ihmalinden, taşıyıcının kusuru nedeniyle verilen talimatlar dışındaki talep sahibinin verdiği talimattan, eşyaya has bir kusurdan veya önlemesine ve sonuçlarından kaçınmasına olanak bulunmayan bir durumdan ileri geldiğini ispatlaması gerekir. Ancak taşımaya konu emtia içinde bulunduğu treyler ile birlikte çalındığından taşıyıcının sorumluluktan kurtulabileceği hiçbir durum somut olayda gerçekleşmemiştir. Bu halde yükün göndericisine yüklenebilecek bir kusur da bulunmadığından davalı taşıyıcı zarardan sorumludur. Hırsızlık olayının … GMBH’in tesislerinde gerçekleşmiş olması durumunun davalının sorumluluğuna etkisi bulunmamaktadır. CMR konvansiyonu’nun 23/1 ve 2. maddesinde, CMR hükümleri gereğince bir taşıyıcının, yükün kısmen veya tamamen kaybından dolayı tazminat ödemekle sorumlu tutulduğundan, bu tazminat yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki kıymetine göre hesaplanacağı, malın kıymetinin, ticaret borsası fiyatına göre saptanacağı, eğer böyle bir fiyat yoksa, geçerli piyasa fiyatlarına göre bir tespit yapılacağı, eğer ne ticaret borsası fiyatı ne de geçerli piyasa fiyatı mevcutsa tespitin, aynı cins ve kalitedeki malların normal kıymetine göre yapılacağı düzenlenmiştir. Aynı maddenin 3. Fıkrasında ise, ödenecek tazminatın her hâlde, eksik brüt ağırlığın (zıyaa uğrayan emtianın brüt ağırlığının) beher kilogramı başına 8,33 hesap birimini (Özel Çekme Hakkı) aşmayacağı düzenlenmiştir.Bilirkişi tarafından, dava konusu çalınarak tam zayi olan emtianın CMR senetlerinde, ticari faturalarda, çeki listesinde ve gümrük çıkış beyannamelerinde yazılı olan miktarlarla sorumlu olduğu ve toplam brüt ağırlığı 22.762 kğ olan emtianın CMR 23. Maddesine göre tazminat eksik brüt ağırlığın kilogramı başına 8.33SDR birimini aşamayacağından tam kayıp durumunda ödenebilecek tazminatın üst sınırının 22.762 kğ X 8.33 SDR = 189.607,46 SDR olarak hesaplanmış ve ödeme günü olan 22.01.2015 tarihinde 1euro=1,1615 olduğundan 1SDR=1,22463Euro; 189.607,46 SDR X 1,22463 Euro = 232.198,98 Euro olarak sorumluğun üst sınırı belirlenmiştir. Buna karşın, tazminat hesabına esas olmak üzere, yükün taşınmak üzere kabul edildiği yer ve zamandaki ticaret borsası fiyatı, eğer böyle bir fiyat yoksa, geçerli piyasa fiyatları, eğer böyle bir fiyat da yoksa aynı cins ve kalitedeki malların normal kıymeti araştırılmamış veya bu hususta emtianın cinsine göre uzman bir bilirkişiden rapor alınmamıştır. Ayrıca sigorta poliçesinin kapsamı ve lütuf ödemesi iddiası bakımından sigorta uzmanından rapor alınmadığı gibi bu hususlara gerekçede de değinilmemiştir. O halde, yükün kabul edildiği yer ve zamana göre borsa ve piyasa araştırması yapılarak, taşımaya konu emtiaların satışına ilişkin faturalarda dosyaya kazandırılarak bir taşıma uzmanı, bir sigorta uzmanı ve bir metalurji uzmanından oluşacak bilirkişi heyetinden açıklanan hususlarda rapor alınarak sonuca gidilmesi gerekir. HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda, Mahkemece eksik inceleme ile davanın sonuçlandırılması isabetli görülmemiş ve bu nedenle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile İlk Derece Mahkemesi’nin kararının kaldırılarak, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.
KARAR :Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜ İLE, İstinaf incelemesine konu mahkeme kararının HMK’nın 353(1)a-6 maddesi uyarınca USULDEN KALDIRILMASINA, davanın yeniden görülmesi için dosyanın kararı veren mahkemeye gönderilmesine,2-Davalı tarafça yatırılan istinaf karar harcının istemi halinde kendisine iadesine,3-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin ilk derece mahkemesince yapılacak yargılama sırasında değerlendirilmesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nın 362(1)g. maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 01/04/2021