Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/185
KARAR NO: 2021/245
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 02/10/2018
NUMARASI: 2018/118 Esas – 2018/1017 Karar
DAVA: Menfi Tespit
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 04/03/2021
Taraflar arasındaki menfi tespit davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı konusuz kalan davada karar verilmesine yer olmadığına yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde taraflar vekilleri tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili, müvekkili ile davalı arasında akdedilen franchise sözleşmesi gereğince, … Yaşam Alanı’nda müvekkili tarafından … Mağazası işletildiğini, davalı tarafça, bu işletme için müvekkillinden franchise bedeli 50.000 Euro+Kdv, mağazanın faaliyete geçmesi için ise yatırım-imalat bedeli olarak 500.000 TL +Kdv talep edildiğini, buna karşılık olarak 370.000 TL banka havalesi ve toplamda 367.500 TL bedelli çek ile ödeme yapıldığını, sözleşmede yatırım ve imalat bedeli ile ilgili bir düzenleme bulunmadığını, bu tutar davalı tarafça hesap edilerek müvekkilinden talep edildiğini, ancak davalının müvekkili şirkete ait işletmeye imalat yapmadığı gibi bazı ürünlerin de gönderilmediğini, bu kapsamda davalı şirkete veiren 15.01.2017 tarihli 52.500 TL bedelli çekin karşılıksız kaldığını ileri sürerek dava konusu 15.01.2017 tarihli 52.500 TL bedelli çekten dolayı borçlu olmadığının tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili, müvekkili şirketin yetkilisi olmayan bir çalışanı tarafından ve üstelik sehven gönderilen davacıyla ilgisi bulunmayan ve geçerliliği olmayan liste dayanak yapılan iddiaların somut dayanaktan yoksun olduğunu, davacının faturalara itiraz etmediğini, davacının iddiasının aksine yapılmayan iş yahut teslim edilmeyen ürünlerin bedellerinin alınmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İlk derece mahkemesince yapılan yargılama sonucunda, davacı tarafça menfi tespit istenen çekin davacıya iade edilerek menfi tespit isteminin konusuz bırakıldığı, davalının menfi tespit isteminin dayanağı olan çeki dava açıldıktan sonra, tahkikat aşamasında iken iade ettiği, böylece davanın açılmasına sebep olup, yargılama giderleri ve vekalet ücreti ile sorumlu olduğu gerekçesiyle konusuz kalan dava hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Bu karara karşı taraflar vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ Davalı vekili istinaf dilekçesinde özetle; dava konusu çekin henüz öninceleme aşaması dahi gerçekleşmeden davacıya iade edildiğinden AAÜT gereğince,vekalet ücretinin yarısına hükmedilmesi gerektiğini, ayrıca davanın açılmasına sebebiyet verilmediği gibi, davaya dair henüz hiçbir delil toplanmamışken, üstelik esasa dair de herhangi bir inceleme yapılmamışken davanın açılmasına müvekkilin sebep olduğuna karar verilmesinin doğru olmadığını belirterek ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını istemiştir. Davacı vekilinin katılmalı istinaf dilekçesinde özetle; dava değeri üzerinden nisbi vekalet ücreti hesaplanarak, davanın ön inceleme tutanağı imzalanmadan konusuz kalması sebebiyle hesaplanan nisbi vekalet ücretinin yarısına hükmedilmesi gerekirken eksik hükmedildiğini belirterek ilk derece mahkemesinin kararının düzeltilmesini istemiştir.
GEREKÇE: Dava, İİK 72.madde uyarınca, çekten dolayı borçlu olmadığının tespiti istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince, yukarıda açıklanan gerekçe doğrultusunda, davanın konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, davanın açılmasına sebebiyet veren davalının yargılama giderlerinden ve vekalet ücretinden sorumlu olduğuna karar verilmiş, bu karara karşı taraflar vekilleri tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. HMK 355 maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf sebepleri ve kamu düzeni nedenleri ile sınırlı olarak kararın istinaf incelemesi yapılmıştır. Davacı vekili 04.06.2018 tarihli dilekçesinde, tedbir kararına rağmen dava konusu çekin davalı tarafça bankaya ibraz edilerek çekin arkasının yazdırıldığını, dava açıldıktan sonra çekin taraflarına iade edildiğini, davanın konusuz kaldığını, davalının dava açılmasına sebebiyet verdiği gözetilerek, karar verilmesine yer olmadığına, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davanın açılmasına sebebiyet veren davalı şirkete yükletilmesine karar verilmesini istemiştir. HMK’nın 331. Maddesinin birinci fıkrası; “Davanın konusuz kalması sebebiyle davanın esası hakkında bir karar verilmesine gerek bulunmayan hâllerde, hâkim, davanın açıldığı tarihteki tarafların haklılık durumuna göre yargılama giderlerini takdir ve hükmeder.” şeklinde düzenlenmiştir.Anılan madde doğrultusunda davanın konusuz kalması halinde davanın açıldığı tarihte haksız olduğu tespit edilen taraf yargılama giderini ödemekle yükümlü olacaktır. Somut olayda, dava konusu çekin ön inceleme tutanağı imzalanmadan davacıya iade edildiği tarafların kabulünde olup, bu haliyle davanın açılmasına sebebiyet veren davalının yargılama giderleri ve vekalet ücretinden sorumlu olduğundan davalının yerinde olmayan istinaf sebeplerinin reddi gerekmiştir. Davacının istinaf sebebi vekalet ücretine yöneliktir. AAÜT’nin 6. maddesi ; taraflar arasındaki anlaşmazlık, davanın konusuz kalması nedeniyle ön inceleme tutanağı imzalanıncaya kadar giderilmesi halinde tarife hükümleri uyarınca belirlenen ücretin yarısına hükmedileceği düzenlenmiştir. Davacı vekilinin vekalet ücreti takdirine ilişkin istinaf sebebi yerinde olduğundan hükmün vekalet ücreti takdirine ilişkin kısmı kaldırılarak dava değeri 52.500 TL üzerinden hesaplanan 1/2 oranında nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmiştir. Yukarıda açıklanan nedenlerle davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1.b.1 madddesi gereğince esastan reddine, davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1.b.2 maddesi gereğince, kabulü ile ilk derece mahkemesinin kararının vekalet ücreti yönünden düzeltilmesine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulüne, istinafa konu ilk derece mahkemesinin kararının HMK.’nın 353(1)b-2 maddesi gereği KALDIRILMASINA, 3-Konusuz kalan davada esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, 4-Davalı tarafça teminatın iadesine muvafakat edilmediğinden davacının teminatın iadesi talebinin bu aşamada reddine, 5-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince davacıdan alınması gereken 59,30-TL karar harcının davacıdan peşin alınan 896,57-TL harçtan mahsubu ile 837,27-TL fazla harcın karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya iade edilmesine, 6-Davacı tarafından yapılan 227,80-TL (başvurma harcı, peşin harç, tebligat gideri, posta gideri) yargılama giderlerinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, 7-Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin 6. Maddesi gereğince, dava değeri 52.500 TL üzerinden hesaplanan 1/2 oranında 3.812,50 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, 8-Davacı tarafça yatırılan gider avansından artan kısmın HMK 333.maddesi uyarınca, kararın kesinleşmesinden sonra davacı tarafa iadesine, 9-İstinaf aşamasındaki harç ve yargılama giderleri yönünden; a)Davacı tarafından yatırılan 35,90 TL istinaf karar harcının karar kesinleştiğinde talep halinde davacıya ilk derece mahkemesince iadesine, b)Davacı tarafından yatırılan 98,10 TL istinaf başvuru harcının hazineye gelir kaydına, c)Davacı tarafından istinaf aşamasında sarf edilen 98,10 TL istinaf başvuru harcı, tebligat ve dosyanın posta masrafı toplamı 134,00 TL olmak üzere toplam 232,10 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, d-Davalı tarafından yapılan istinaf harçlarının hazineye irat kaydına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 353(1)-a maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi