Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi 2020/1606 E. 2023/1173 K. 02.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1606
KARAR NO : 2023/1173
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/02/2020
NUMARASI : 2016/1167 Esas – 2020/128 Karar
DAVA: İtirazın İptali (Ticari Satımdan Kaynaklanan)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 02/11/2023
Taraflar arasındaki İtirazın İptali davasının yapılan yargılaması sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükme karşı süresi içinde davacı vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine dosya içerisindeki tüm belgeler okunup, incelendi, gereği konuşulup düşünüldü.
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ DAVA : Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkili şirketin … (portakal çeşitleri), … çeşitleri, … Sporcu İçeceği markalı gazlı ürünler ile … (Vişne Nektarı, Kayısılı, Portakal Nektan, Şeftali Nektarı, Kanşık Meyve Nektan, 56100 portakal Suyu, 56100 Turunçgiller, Tropik, 56100 Elma Ahududulu Suyu, 56 100 Portakal Üzüm, Domates Suyu, Ananas-Üzüm-Erik, Kanşık Nar-Portakal-Üzüm, Elma-Kayısı-Havuç çeşitleri), Turkuaz İşlenmiş içme suyu, … Doğal Kaynak Suyu, … (Vişne, Şeftali, Limon aramalı çeşitleri), … (Limon, Light Limon, Şeftali, Light Şef tali, Böğürtlen, Cool aramalı çeşitleri) Burn içeceği markalı gazsız ürünlerin dağıtım ve pazarlamasını yaptığını, müvekkili tarafında davalı aleyhine İstanbul …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında 10.991,53 TL ilamsız icra takibi yapıldığını, davalının itiraz dilekçesi ile borcu olmadığını ileri sürerek borca ve ferilerini itiraz ettiğini, itirazı üzerine takip durduğunu, davalı borçlunun itirazının haksız olup iptalinin gerektiğini, davalı şirketin … AVM’de bulunan işyerini müvekkili şirkete herhangi bir bildirimde bulunmaksızın kapattığını, davalının sözleşmenin 8. Maddesi gereğince satış noktasını kapatmamayı, devretmemeyi ve faaliyet türünü değiştirmemeyi kabul ve taahhüt ettiğini, sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle davalıya Kadıköy …. Noterliğinin 26/08/2016 tarih … yevmiye sayılı ihtarnamesi gönderilerek sözleşmenin feshedildiğini ve bakiye 10.881,08 TL’nin ödenmesinin talep edildiğini, davalı tarafından ödeme yapılmaması nedeniyle icra takibi yapıldığını, takibe itirazın haksız olduğunu, açıklanan nedenle davalının asıl alacağın %20’sinden az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetine, yargılama giderleri ve avukatlık ücretinin de davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle, davacının iddialarının gerçek dışı olduğunu ve müvekkilinin davacıya herhangi bir borcu olmadığını, anılan sözleşmenin Beyoğlu … Noterliğinin 12.07.2011 tarih … yevmiye nolu ihtarname ile feshedildiğini, ihtarnamenin 14.07.2011 tarihinde davacıya tebliğ edildiğini, müvekkilinin sözleşmeyi fesih ettikten 5 yıl sonra davacının sözleşmeyi fesih ettiğini, davacının bu güne kadar ihtarnameye yanıt vermediğini, fesih ettikleri tarihten bu güne değin aralarında ticari ilişki olmadığını, davanın mesnetsiz ve kötü niyetli olduğunu, davacının aralarındaki sözleşmeye aykırı olarak yükümlülüklerini yerine getirmediğini, müvekkilini güç durumda bırakarak zarara uğramasına sebep olduğunu, BK’nun 123, 125 ve 126. maddelerine göre davacıya ihtarname ile süre tanındığını, davacının sözleşmeyi ihlal etmesi nedeni ile sözleşmenin feshedildiğini, müvekkilinin borcu olmadığından itiraz ettiğini, 5 yıl geçtikten sonra fesih edilmiş bir sözleşmeye dayalı talepte bulunulmasının kötüniyetli olduğunu, anılan hususların davacının Kadıköy 31. Noterliği 29.08.2016 tarih 14189 yevmiye nolu ihtarnamesine cevaben Beyoğlu 16. Noterliği 07.09.2016 tarih, … yevmiye nolu ihtarname ile açıklandığını, davacının Kadıköy …Noterliğinin 07.10.2016 tarih … yevmiye nolu ihtarname ile fesih ihtarının şerhini talep ettiğini, davacının ihtarnamesinde müvekkilinin sözleşmeyi daha önce feshedildiğinden bahsedilse de kendilerinden ürün alındığını iddia ettiğini, bu iddianın gerçek dışı olduğunu, fesih sonrasında davacı ile ticari ilişki olmadığını, müvekkilinin davacı ile olan sözleşme hükümlerine aykırı davranmadığını, davacının akde aykırı davranışları nedeni ile sözleşmeyi fesih ettiklerini, müvekkilinin işyerinin kapatmasının fesihten çok sonra olduğunu, davanın reddine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda, “.. Taraflar arasında tarihsiz Direkt Satış Noktası Sözleşmesi imzalandığı, bu sözleşmeye göre davacının davalıya gazlı ve gazsız ürünleri temin ettiği, tarafların arasındaki ticari ilişkinin sabit olduğu, davacının sözleşmeye aykırı davranması nedeniyle davalının 12/07/2011 tarihinde Beyoğlu ….Noterliğinin … yevmiye nolu ihtarnamesi ile sözleşmeyi fesh ettiği, davacının bu ihtarnameye cevap vermediği, bu tarihten sonra taraflar arasında ticari ilişkinin bittiği, davalının bulunduğu işyerinden 30/06/2012 tarihinde ayrıldığı, bu tarihten beş yıl sonra davacının davalıya Kadıköy ….Noterliğinin 29/08/2016 tarih … yevmiye nolu ihtarnamesini göndererek aralarındaki sözleşmenin feshedildiğini, 10.881,08 TL pazarlama faaliyetlerine katılım bedelinin ödenmesini ihtar etmiştir. Davalı; davacı ile aralarındaki sözleşmeyi 12/07/2011 tarihinde haklı nedenle feshetmiştir, davacı bu ihtarnameye cevap vermemiş olmakla ihtarnamede belirtilen “taahhüt edilen bedelsiz ürünlerin taraflarına ulaştırılmadığı, bir diğer şubenin bedelsiz ürünlerinin bedelli olarak gönderildiği, son altı aydır ürün siparişlerinin yerine getirilmediği” hususlarını kabul etmiştir. Davalı taraf davacı firma ile şirketleri arasındaki sözleşmelerin ihtarnamenin tebliğ tarihinden itibaren 15 gün sonra fesh edileceğini bildirmiştir. İhtarname davacı tarafa 14/07/2011 tarihinde tebliğ edilmiş olup 30/08/2011 tarihinde sözleşme fesh edilmiş sayılmaktadır. Tüm dosya kapsamında anlaşılacağı üzere taraflar arasındaki ticari ilişki de fiilen o tarihte bitmiştir. Davacının 5 yıl sonra böyle bir icra takibi yapması yersizdir. Açıklanan nedenle davalının davacıya itirazın iptaline konu icra takibi nedeniyle borçlu bulunmadığı kanaatine varılarak …” davanın reddine karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; davalı taraf ile imzalanan sözleşme Gazlı ve Gazsız Ürün Miktar Direkt Satış Noktası Sözleşmesi olup, bu sözleşme gereğince davalının 4.000 adet/koli ürün alım taahhüdünde bulunduğunu, bu taahhüt üzerine de müvekkili şirketin davalı tarafa fatura karşılığında Pazarlama Faaliyetlerine Katılım Bedeli açıklaması ile KDV dahil 11.800 TL ödeme yaptığını, bu ödemenin davalı tarafın mal alım taahhüdüne karşı yapılan bir ödeme olduğunu, bu nedenle müvekkili şirketin davalı tarafa ürün vermemesi gibi bir durumun söz konusu olamayacağını, bu çerçevede bilirkişi raporunda da tespit edildiği üzere davalı şirket süresi olmayan ve 4.000 adet/koli ürün satın alınmasından sonra sona erecek olan sözleşmenin imzalandığı tarihten sözleşmenin müvekkili şirket tarafından feshedildiği 2016 yılına kadar bir kısım ürün alımı da yapıldığını, davalı şirketin sözleşmesinin feshedilmesinin sebebinin davalı şirketin sözleşmeye aykırı bir şekilde müvekkili şirkete herhangi bir bildirim yapmaksızın faaliyetine son vermesi nedeniyle olduğunu, bu çerçevede davalı tarafın faaliyetine son vermesi nedeniyle artık sözleşme gereğince ürün alımının da imkansız hale geldiğini, davalı ile imzalanan sözleşmede herhangi bir süre sınırlaması bulunmadığını, sözleşmenin 4.000 adet/koli ürünün satın alınması ile sona ereceğini, bu nedenle davalı taraf ile sözleşme imzalandıktan sonra 26/03/2011 tarihinde pazarlama faaliyetine katılım bedeli ödemesi yapılan davalı taraf yaklaşık 4 ay sonra ürün alamadığını iddia ederek sözleşmeyi feshettiğini, kaldı ki davalı tarafın ihtarnamesinde kendisi ile 26/03/2011 tarihinde sözleşme yapılmasına rağmen 6 ay veya 1 seneden beri ürün alamadığını iddia ettiğini, bu beyanların somut gerçekler ile bağdaşmadığını ve kötünüyetli beyanlar olduğunu, bu çerçevede davalı tarafın fesih iddiaları yersiz ve dayanaksız olup, bilirkişi raporunda da ifade edildiği üzere defter ve kayıtlarının dahi düzenli tutulmadığını ancak tüm bunlara rağmen mahkemece bilirkişi raporundaki tespit ve değerlendirmelerde dikkate alınmaksızın davanın reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, yapılacak inceleme ve yargılama sonucu ilk derece mahkemesi kararının kaldırılarak haklı ve yerinde davalarının kabulü ile davalı/borçlu tarafından icra dosyasına yapılan haksız itirazın iptali ile icra takibi ve itirazın iptali davası konusu olan 10.991,53 TL alacağın icra takibi tarihinden itibaren işleyecek ticari avans faizi ile birlikte davalı/borçludan tahsiline, kötüniyetli ve icra takibini sürüncemede bırakmaya yönelik itiraz nedeniyle davalı/borçlunun icra takibi ve dava konusu olan alacağın %20’sinden aşağı olmamak üzere kötüniyet tazminatına mahkum edilmesine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile müvekkili şirkete ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
GEREKÇE :Dava, taraflar arasındaki direkt satış noktası sözleşmesinin 8. Maddesinde yer alan satış noktasını kapatmama, devretmeme taahhüdünü ihlali sebebine dayalı katılım bedeli alacağından kaynaklı itirazın iptali davasıdır.
İlk derece mahkemesinin davanın reddi kararına karşı davacı vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur. HMK’nın 355. madde hükmü uyarınca istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek istinaf incelemesi yapılmıştır. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, taraflar arasında akdedilmiş direkt satış noktası sözleşmesi uyarınca davacı tarafından sözleşmenin feshinin haklı olup olmadığı, davacı tarafından katılım bedeli olarak davalıya yapılan ödemenin bakiye kalan miktarının iade edilip edilmeyeceği, davalının, davacının sözleşmeyi feshetmesinden önce aralarındaki sözleşmeyi feshedip etmediği noktasındadır.Taraflar arasındaki tarihsiz direkt satış noktası sözleşmesinin 8.maddesi işletmecinin, davacı şirketin yazılı onayını almadan bu sözleşme ve oluşmuşsa eklerinde hak ve/veya yükümlülüklerini başkasına devir ve temlik etmemeyi, işyerini ve işletmesini kısmen de olsa başkasına satmamayı, devir etmemeyi, kiraya vermemeyi, muvazaa oluşturacak şekilde ortak sayısını arttırmamayı, işyerinde iştigal ve ticari faaliyet türünü değiştirmemeyi; davacı şirketin yazılı onayı dairesinde işletmeyi kısmen veya tamamen satın veya devir alan yahut ona ortak veya kiracı olan kimselerin dahi bu sözleşme ve ekleri hükümleri ile bağlı ve ondan dolayı davacı şirkete karşı sorumlu olmalarını temin etmeyi ve ayrıca kendi sorumluluğunun da onlarla birlikte aynen devam edeceği ve işyerini başka bir yere taşıması halinde dahi bu sözleşme ve ekleri ile bağlı kalmayı kabul ve taahhüt edeceği düzenlenmiştir.Aynı sözleşmenin katılım bedelinin iadesine ilişkin özel hükümlerinde davacı şirketin, işletmeci’nin satış noktasında şirket ürünlerinin etkin bir şekilde satışını sağlamak amacıyla yapacağı her türlü pazarlama faaliyetlerine katkıda bulunmak için ve bir defaya mahsus olmak üzere fatura mukabilinde (KDV dahil) 11.800 TL ödeyeceği ancak işletmecinin sözleşmenin işbu sözleşmede öngörülen yükümlülüklerine aykırı davranması neticesinde süresinden önce sona ermesine sebebiyet vermesi üzerine bu meblağın tamamını KDV’si ile birlikte şirkete derhal iade edeceği düzenlenmiş, bu hüküm doğrultusunda davacı şirket tarafından 26.03.2010 tarihli .. numaralı fatura tanzim edilmiştir.Davalının savunmasına dayanak yaptığı Beyoğlu … Noterliği aracılığıyla 12.07.2011 tarih … yevmiye numaralı ihtarnamesinde Metrocity, Şişli- Power … AVM, Maslak ve … AVM Şişli adreslerindeki işyerlerine taahhüt edilen bedelsiz ürünlerin teslim edilmesi, Metrocity şubesinin sözleşmesinin hatalı yapıldığı, plasiyere bildirilmesine rağmen düzeltilmediği, Power Center şubesine bedelsiz ürünlerin gönderilmediği, 25.04.2011 tarih 56171 no.lu iade faturasının davacı tarafından teslim alınmadığı, hiçbir şubelerinden 6 aydır sipariş alınmadığı, yetkililerin telefonlarına cevap vermedikleri, iletişim sağlanamadığı, bölge sorumlusunun yıllık izni, düğün izni olduğu gibi kurumsal olmayan bahaneler üretildiği, bu durumun zararlarına neden olduğu, bu ihtarın tebliğinden itibaren 15 gün sonra sözleşmenin feshedileceği ihtar edilmiş, ihtarname 14.07.2011 tarihinde davacının sekreter olarak çalışan …e tebliğ edilmiştir.Somut olayda bilirkişi incelemesine göre davacı ile davalı arasında 26.03.2010-29.12.2010 tarihleri arasında ticari ilişki olduğu, sonraki yıllarda herhangi bir ticari ilişki olmadığı gözetildiğinde taraflar arasındaki ilişkinin 2011 yılı başında sona erdiği anlaşılmaktadır. Davalı tarafından sözleşmenin feshine ilişkin olarak keşide edilen ihtarnameden sonra, davacı tarafça, 2016 yılına kadar, davalının sözleşme yükümlülüklerine aykırı davranarak sözleşmenin süresinden önce sona ermesine sebebiyet verdiği ve 2011 yılında davalı tarafça yapılan feshin haksız olduğu iddia edilmediği gibi dosya kapsamına göre davalının sözleşmeyi feshinin haksız olduğu da ispatlanamamıştır. Bu nedenle davacının, sözleşmenin 8. maddesinde yazılı satış noktasını kapatmama yükümlülüğüne aykırı davranıldığından bahisle davalıdan, özel hükümlerde yazılı pazarlama katılım bedelini talep etme hakkı bulunmadığı anlaşılmakla ilk derece mahkemesince davanın reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir. Açıklanan nedenlerle HMK ‘nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun HMK 353/1-b1 maddesine göre esastan reddine karar verilmiştir.
KARAR : Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Davacı tarafından başvuru sırasında istinaf karar harcı peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,3-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362(1)a maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 02/11/2023