Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1428
KARAR NO: 2023/673
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 7. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/12/2019
NUMARASI: 2018/908 Esas – 2019/1157 Karar
DAVA: Alacak (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ: 26/09/2018
DAVA: Tespit
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 22/06/2023
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davalı … San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin akaryakıt dağıtım sektöründe lisanslı olarak faaliyet gösteren enerji firması olduğunu, müvekkil şirket ile … Ltd. Şti. arasında tapuda Konya İli, Akşehir İlçesi, … Mahallesi, … Mevkii, … Ada, … Parsel no’da kayıtlı bulunan akaryakıt istasyonunun işletmeciliği için 27.06.2016 tarihinde 5 yıl süreli Akaryakıt Bayilik Sözleşmesi, eki sözleşme ve protokoller imzalandığını ve davalıya bayilik hakkının tanındığını, bayilik ilişkisinin başlangıcında müvekkil şirket tarafından davalıya sözleşme süresince bedelsiz olarak kullanılmak üzere ariyet menkuller verildiğini, bu malzemelerle ilgili Ariyet Sözleşmesinin imzalandığını ve ariyet menkullerinin (09.02.2016 tarih-… no.lu fatura kapsamında 77.144,29 TL+KDV bedelli dev amblem dahil kurumsal kimlik ekipmanlan, 28.12.2015 tarih … no.lu fatura kapsamında demontaj hariç tutulmak üzere 19.072,94 TL+KDV bedelli tank ve pompa otomasyon sistemi, 23.03.2016 tarih … no.lu fatura kapsamında 17.940,59 TL+KDV bedelli MTS sistemi) 27.06.2016 tarihinde davalı … Petrol’e teslim edildiğini, devam eden süreçte davalı … Petrol’ün Akşehir … Noterliği’nden keşide etmiş olduğu 30.06.2017 tarih – … yev. no.lu ihbarname ile taraflar arasında imzalanmış olan Akaryakıt Bayilik Sözleşmesini gördüğü lüzum üzerine tek taraflı olarak feshettiğini müvekkil şirkete bildirdiğini, davalının herhangi bir sebep göstermeksizin bayilik sözleşmesini süresinden önce tek taraflı olarak haksız surette feshettiğini ve Ahde Vefa ilkesine aykırı davrandığını, Sözleşmenin Sona Ermesi başlıklı 4.1 maddesine göre davaya konu edilen menkullerin mülkiyeti müvekkile ait olup, sözleşmenin sona ermesi nedeniyle bu menkullerin müvekkile iade edilmesi gerektiğini, bayilik sözleşmesinin sona ermesini müteakip müvekkil şirketin ariyet malzemelerinin teslim alınması için davalı şirket yetkilileri ile görüşme yapmasına ve teknik ekip göndermesine rağmen davalı şirket yetkililerinin demontaj işlemlerine müsaade etmediğini, müvekkil şirketin hizmet aldığı firma yetkililerinin bu durumu tutanak altına aldığını ancak davalı yetkililerinin söz konusu tutanakları imzalamaktan imtina ettiğini, tutanak tarihinden sonra müvekkil şirketin bölge müdürleri aracılığıyla yapılan tüm görüşmelere rağmen malzemelerin iadesinin mümkün olmadığını, davalı şirketin müvekkilin bayisi sıfatıyla faaliyet gösterdiği akaryakıt istasyonunun işletmeciliğini .. San. ve Tic. Ltd. Şti. unvanlı şirkete devrettiğini, davalı … Petrol’e verilen ariyetlerin müvekkile teslim edilmediği gibi bu malzemelerin halen diğer davalı … firması tarafından kullanıldığını, davalı … Petrol’ün sözleşmeyi sona erdirirken haklı bir sebebi olmadığını ve haksız fesih nedeniyle ariyet menkulleri iade etmek ve borçlarını ödemekle sorumlu olduğunu bildiğini, bu sebepten ötürü müvekkil şirketin ariyet menkulleri iade alma ve alacaklarını tahsil imkanını ortadan kaldırmak adına davalı .. Petrol’ün.etmesi olan akaryakıt istasyonunu …’e devrettiğini, her iki şirketin de … ailesine ait olup, aralarında organik bağ 9 olduğunu, böyle olduğu için … Petrol sahip olduğu İşyeri Açma ve İşletme Ruhsatım aynı şartlarla herhangi bir menfaat elde etmeden ..’e d.arın SGK kayıtlarına göre aynı çalışanlarla faaliyetlerine devam ettiğini, bu haliyle, gere muvazaalı devir sebebiyle, gerekse tek başına ticari işletmeyi devir alan sıfatıyla davalı …’ün, diğer davalı … Petrol’ün borçlarından dolayı sorumlu olduğunu, her iki davalı şirketin kötü niyetli hareket ettiklerini, müvekkile ait ariyet menkullerinin elden çıkarılması durumunda bu malzemelerin iade alınmasının imkansız hale geleceğinden söz konusu menkullerin ihtiyati tedbirle hukuki koruma altına alınması ve müvekkile yediemin olarak teslim edilmesi gerektiğini, taraflar arasında akdedilen Ariyet Sözleşmesi’nin Sözleşmenin Sona Ermesi başlıklı 4.4 maddesi kapsamında anılan hüküm doğrultusunda davalı şirketlerin dava konusu ariyet menkulleri iade etmediği ve 02.11.2017 tarihinden itibaren tesliminde geciktiği her bir gün için 300-USD cezai şart ödemesi gerektiğini, mülkiyetinin müvekkiline ait olduğunu, davalı … Petrol’e sözleşme süresince bedelsiz olarak kullanılmak üzere ariyet olarak verilen menkullerin aynen müvekkile iadesine, davalıların söz konusu menkulleri elden çıkarmaları durumunda müvekkilin söz konusu menkulleri iade almasının imkansız hale gelmesi karşısında tensip zaptı ile teminatsız olarak veya Hakimliğinizce uygun görülecek teminat karşılığında dava kesinleşinceye kadar söz konusu ariyet malzemelerinin tedbiren yediemin sıfatıyla müvekkile teslimine, ariyetlerin aynen iadesi mümkün olmadığı takdirde Ariyet Sözleşmesi kapsamında ariyet menkullerin faturalarla sabit bedellerinin amortisman payları düşülmeksizin bayilik sözleşesinde belirlenen temerrüt faizi oranı üzerinden işleyecek faiziyle birlikte şimdilik 10.000,00 TL’sinin ve davalı şirketlerin dava konusu ariyet menkulleri iade etmediği 02.11.2017 tarihinden itibaren dava tarihine kadar teslimde geciktiği her bir gün için ödemesi gereken cezai şart bedelinin bayilik sözleşmesinde belirlenen temerrüt faizi oranı üzerinden işleyecek faiziyle birlikte şimdilik 600-USD (dava tarihi itibariyle 3.684,72 TL)’sinin davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline, yargılama masrafları ile vekalet ücretinin davalı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.
CEVAP: Davalılara tarafından davaya cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda, “…İncelenen tüm dosya kapsamına, tarafların iddia ve savunmalarına, bilirkişi raporu içeriğine göre; davacı ile davalı … Petrol Ltd. Şti arasında 27/06/2016 tarihinde 5 yıl süreli akaryakıt bayilik sözleşmesi imzalandığı, bayilik ilişkisi kapsamında davacı tarafından davalıya sözleşme süresince bedelsiz olarak kullanılmak üzere ariyet menkullerinin verildiği ve bu konuda taraflar arasında aynı tarihli ariyet sözleşmesinin imzalandığı ve sözleşmeye konu menkullerin davalı … Petrol’e teslim edildiği, davalı … Petrol tarafından Akşehir … Noterliği’nin 30/06/2017 tarih, … yevmiye no’lu ihbarname ile taraflar arasındaki sözleşmenin tek taraflı olarak feshedildiği, taraflar arasındaki ariyet sözleşmesinin 2.maddesine göre ariyetlerin mülkiyetinin davacıya ait olduğu ve sözleşme davalı tarafın akdi fesh etmesi nedeniyle sona ermesine rağmen menkullerin davacıya iade edilmediği, davacının menkullerin iadesine ilişkin talebinde taraflar arasında düzenlenen sözleşmeler ve dosya kapsamı uyarınca haklı olduğu anlaşıldığından bilirkişi tarafından… hesabına göre belirlenen miktara itibarla davacının ariyet bedellerine ilişkin alacak talebinin kabulüne karar verilmiş, yine taraflar arasındaki sözleşmenin 30/06/2017 tarihinde son bulduğu, ariyet ve emanet sözleşmenin 4.3 ve 4.4 maddelerine göre kararlaştırılan günlük 300 USD üzerinden dava tarihine kadar geçen süre için talep edilen cezai şart tutarı bilirkişi tarafından hesap edilmiş olup, davacı tarafın ıslah talebiyle bağlı kalınarak 15.000 USD’ın dava tarihi üzerindeki kur itibariyle karşılığı olan 92.167,50 TL cezai şart alacağına hak kazandığı kanaatine varılarak cezai şart bedeline ilişkin talebinin kabulüne karar verilmiştir. Davalı … San. Ve Tic. Ltd Şti.’nin yetkilisinin sözleşmenin feshedildiği 30/06/2017 tarihi itibariyle … olduğu, 29/03/2017 tarihinde bayilik sözleşmesine konu akaryakıt istasyonunun Akşehir … Noterliği’nin … yevmiye no’lu işletmenin devri sözleşmesi ile alıcı diğer davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti’ne devredildiği bu şirketin yetkilisinin … olduğu, davalı … San. Ve Tic. Ltd Şti.’nin yetkilisinin ise … olduğu, devir bedelinin 10.000,00 TL olarak gösterildiği, uyaptan alınan nüfus kaydında … ve …’ın karı koca oldukları, faaliyet alanlarının ortak olduğu, devir bedelinin çok düşük olduğu, dosyada bulunan ticaret sicil kayıtları, haciz tutanakları ve tebligat evrakları dikkate alındığında davalılar arasında organik bağ bulunduğu kanaatine varılarak hükmedilen alacaklardan davalıların müştereken ve müteselsilen sorumlu olduklarına karar verilmiştir. Mahkememiz dosyası ile birleşen mahkememizin 2019/170 esas sayılı dosyası ile ariyet bedellerinin aynen iadesine ilişkin taleplerin feragat nedeniyle son bulduğu ve feragat davaya son veren taraf işlemlerinden olup, davacı vekilinin vekaletnamesinde feragat yetkisi bulunduğu anlaşılmakla, bu talepler yönünden feragat nedeniyle reddine” karar verilmiştir. Bu karara karşı davalı … Ürn. Hayv. Yem San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili tarafından istinaf başvurusunda bulunulmuştur.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ : Davalı … Ürn. Hayv. Yem San. ve Tic. Ltd. Şti. vekili istinaf dilekçesinde özetle; yerel mahkemenin kararı ile müvekkili şirketin hiçbir ilgisi bulunmayan davacı şirkete 92.167,50 TL cezai şart bedelinin ödenmesine karar verildiğini, müvekkili şirketin davacı şirket ile hiçbir hukuki bağının bulunmamasına rağmen aleyhlerine hüküm kurulduğunu, müvekkili şirketin hiçbir sözleşmesel bağı olmayan davacı şirkete cezai şart ödemeye mahkum edilmesinin hangi Yasaya dayandığının mahkemece açıklanmadan hüküm tesis edildiğini, belirtilen sebepler neticesinde yerel mahkeme kararının kaldırılmasını ve davanın reddine karar verilmesi gerektiğini ileri sürmüştür.Davacı tarafından istinaf başvurusunda bulunmamış ve istinafa cevap dilekçesi sunulmadığı anlaşılmıştır.
GEREKÇE: Dava; akaryakıt bayilik sözleşmesi ve ariyet sözleşmesinden kaynaklanan ariyet malzeme bedeli alacağı ve ariyetlerin süreside iade edilmemesinden kaynaklanan cezai şart alacağı istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesine ariyet malzeme bedeli ile cezai şart isteminin kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı … Ürünleri Ltd. Şti. vekilince istinaf kanun yoluna başvurulmuştur. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde; davacı ile sözleşmesel ilişkisi bulunmayan davalının, davacı ile diğer davalı … Petrol Gıda Hayvancılık Ltd. Şti. arasında düzenlenen sözleşmeden kaynaklanan ariyet bedeli ve ariyetin süresinde iade edilmesinden kaynaklanan cezai şarttan sorumlu tutulup tutulamayacağı hususudur. Davacı ile davalı … Ltd. Şti. arasında 27/06/2016 tarihinde akaryakıt bayilik sözleşmesi ve 27/06/2016 tarihli ariyet sözleşmesi düzenlendiği, davalı … Hayvancılık Ltd. Şti. tarafından sözleşmenin 30/06/2017 tarihli ihbarname ile sözleşmenin feshedildiği, davacı tarafça ariyet sözleşmesi gereği verilen malzemelerin davalıdan istenilmesine rağmen iade edilmediği, bu konuda mahkemece verilen tedbir kararının uygulanamadığı uyuşmazlık konusu değildir. Mahkemece yapılan yargılama sonucunda; ariyet sözleşmesinin 4. maddesi gereği davalı … Petrol Gıda Hayvancılık Ltd. Şti’nde kalan ariyet malların sözleşmenin fesih tarihi ile sona erme tarihleri dikkate alınarak kıstelyevm hesabına göre yapılan hesaplamada 108.576,82 TL davacının alacağı bulunduğu hesaplanmıştır. Yine sözleşmenin 4 maddesi gereği bu malzemelerin davacıya teslim edilmemesi halinde günlük 300,00 USD cezai şart öngörülmüş, bilirkişi raporuna göre sözleşmenin fesih tarihi ile dava tarihi arasında 446 günlük sürede 133.800,00 USD cezai şart hesaplanmıştır. Davacı vekili dava dilekçesi ile ariyet malların aynen iadesini, tedbiren müvekkiline teslimini, aynen iadenin mümkün olmaması halinde kısmi olarak 10.000,00 TL bedelin iadesini ve ariyet menkullerin iade edilmesi gereken günden itibaren geciken günler için cezai şart olarak kısmi olarak 600,00 USD ödenmesini talep etmiş, ilk derece mahkemesince tensip ile beraber ariyet malzemelerin tedbiren davacıya iadesine karar verilmiş, tedbir uygulanması aşamasında ariyet malzemelerin üzerlerinin boyanarak başka bir firmaya ait logo ve bilgilerin yazıldığı görülmüş, icra müdürlüğünce de tedbir uygulanmamış, bunun üzerine davacı vekilince birleşen Bakırköy 7. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2019/170 Esas dosyası ile icra müdürlüğü işlemi şikayet konusu yapılmış, eldeki dava ile 6100 sayılı HMK 166 maddesi gereği birleştirilmesine karar verilmiştir. Davacı vekilince sunulan ıslah dilekçesi ile dava açılırken talep ettiği 600,00 USD’lik cezai şart bedelini ıslah ederek 15.000,00 USD (Amerikan Dolarına) ariyet bedeli olarak talep ettiği 10.000,00 TL’yi de 108.576,82 TL’ye çıkarmıştır. Mahkemece de bu bedeller üzerinden davanın kabulüne karar verilmiştir. Yine davacı vekili aynı dilekçesi ile terditli davalarında ki ariyet malzemelerinin aynen iadesi talebinde ve birleşen 2019/170 Esas sayılı davalarından feragat ettiklerini bildirmiştir. 29/03/2017 tarihinde bayilik sözleşmesine konu akaryakıt istasyonunun Akşehir … Noterliği’nin … yevmiye no’lu işletmenin devri sözleşmesi ile alıcı diğer davalı … Sanayi ve Ticaret Ltd. Şti’ne devredildiği, Ticaret Sicili Gazetesinde işletme devrinin ilanına rastlanılmadığı, ancak işletme devrinin Konya Büyükşehir Belediye Başkanlığı Çevre Koruma ve Kontrol Dairesi Başkanlığına bildirildiği, … Ürünleri Ltd. Şti..’nin yetkilisinin …, diğer devreden şirket yetkilisinin … olup bu kişilerin evli oldukları, devir bedelinin 10.000,00 TL gibi sembolik olarak gösterildiği, her iki şirketin faaliyet alanlarının ortak olduğu anlaşılmaktadır, Davacını maliki olduğu davaya konu ariyet malzemelerin bir kısmının petrol istasyonun devralan yeni işletmeci davalı … Ürünleri Ltd. Şti.’nin zilyetliğinde olması ve devralınan işletmede kullanılmaya devam etmesine göre mahkemece davalı … Ürünleri Ltd. Şti.’nin ariyet bedeli ve cezai şarttan sorumlu tutulmasında bir isabetsizlik bulunmamaktadır,Açıklanan nedenlerle HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda davalı … Ürünleri Ltd. Şti. vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun reddine dair aşağıdaki şekilde karar verilmiştir.
HÜKÜM:Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-Davalı … Ürn. Hayv. Yem San. ve Tic. Ltd. Şti. vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 13.712,84 TL nispi karar harcından istinaf yasa yoluna başvuran davalı tarafından peşin yatırılan 3.430,00 TL harcın mahsubu ile bakiye 10.282,84‬ TL harcının davalı … Ürn. Hayv. Yem San. ve Tic. Ltd. Şti.’nden alınarak Hazineye gelir kaydına,3-Davalı … Ürn. Hayv. Yem San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-Kararın, HMK’nın 359/4 maddesi uyarınca Dairemiz Yazı İşleri Müdürlüğünce taraflara resen tebliğine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2(iki) hafta içerisinde Yargıtay’a temyiz yasa yolu açık olmak üzere oy birliğiyle karar verildi.22/06/2023