Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 43. Hukuk Dairesi 2020/1341 E. 2023/650 K. 15.06.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
43. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2020/1341
KARAR NO: 2023/650
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/11/2019
NUMARASI: 2018/235 Esas – 2019/1047 Karar
DAVA: Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan (Tazminat)
İSTİNAF KARAR TARİHİ: 15/06/2023
Taraflar arasında görülen dava neticesinde ilk derece mahkemesince verilen hükmün davacı vekilince istinaf edilmesi üzerine düzenlenen rapor ve dosya kapsamı incelenip gereği görüşülüp düşünüldü;
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili ile davalı bankanın Bahçelievler şubesi tarafından POS CİHAZI kullanım ve kurulumu üyeliği teklif edildiğini ve bu hususta taraflar arasında 03/11/2017 tarihinde süresiz üye işyeri sözleşmesi akdedildiğini, müvekkili bu sözleşme kapsamında POS cihazlarını iki ay kullandıktan sonra davalı bankanın 22/02/2018 tarihinde aniden pos cihazlarının kullanımını durdurduğunu, sözlü olarak da sözleşmenin feshedildiğinin müvekkiline ifade edildiğini, bilahare de diğer bankaların bu durumu ileri sürerek pos cihazlarının kullanıma kapattıklarını, müvekkilinin yaptığı araştırmada davalı bankanın BKM’ye müvekkili hakkında olumsuz sicil verdiğini öğrendiğini, davalı bankanın haksız iş ve eylemleri nedeniyle müvekkilinin büyük maddi ve manevi zararlara uğradığını ve kredibilitesinin düştüğünü, davalı bankanın müvekkiline 22/02/2018 tarihide yazı göndererek sözleşmedeki tek taraflı fesih hakkına dayanılarak sözleşmenin feshedildiğini bildirdiğini, feshin usulünce yapılmadığını ve haksız olduğunu ileri sürerek taraflar arasındaki sözleşmenin haksız feshedildiğinin tespitine, fazlaya dair hakları saklı kalmak üzere 5.000,00 TL maddi ve 45.000,00 TL manevi tazminatın fesih tarihinden itibaren yasal faiziyle davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; taraflar arasında imzalanan sözleşmenin müvekkilince tek taraflı fesih edildiğinin doğru olduğunu, ancak feshin sözleşmenin 19. maddesine aykırılıklar yapıldığının tespiti üzerine haklı nedenle yapıldığını, manevi tazminat talep koşullarının bulunmadığını, ayrıca müvekkilinin merkez adresine göre İstanbul mahkemelerinin yetkili olduğunu,davanın belirsiz alacak davası olarak açılamayacağını,bu nedenle hukuki yarar yokluğundan davanın reddi gerektiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstinaf incelemesine konu kararı veren ilk derece Mahkemesince eldeki dava hakkında yapılan yargılama sonunda, ” Davacı ile davalı banka arasında 03/11/2017 tarihli post cihazı kullanımına ilişkin sözleşme akdedildiği, bilahare davalı bankaca 22/08/2018 tarihinde POS cihazlarının kullanıma kapatıldığı ve taraflar arasındaki sözleşmesinin feshedildiğinin davacıya bildirilmesi üzerine davacının sözleşmenin haksız feshedildiği ve BKM’ye davacı hakkında olumsuz sicil verdiği iddiasıyla iş bu davanın açıldığı anlaşılmaktadır. Tarafların bildirdikleri deliller toplanmış; iddia ve savunmaların irdelenip değerlendirilmesi bakımından bilirkişiden rapor ve ek rapor alınmıştır. Bilirkişi kurulu rapor ve ek raporunda özetle: “Taraflar arasında 03/11/2017 tarihli post cihazı kullanımına ilişkin sözleşme akdedildiği, bilahare davalı bankaca 22/08/2018 tarihinde POS cihazlarının kullanıma kapatıldığı, dava dışı …firmanın kullanımında bulunan kredi kartlarından bir kısmının davacı şirket ortaklarına ait bulunduğu, davacı … ile dava dışı firma arasında karşılıklı işlemler yapıldığının tespit edildiği, davacının POS cihazlarının kullanıma kapatılmasından dolayı zarar ettiği iddiasının ispata muhtaç olduğu, aksi kanaat halinde ise davacının isteyebileceği maddi tazminat tutarının 6.922,16 TL olduğu” bildirilmiştir. Davalı banka savunmasında davacı firma ile … firması arasında bağlantı bulunduğunu, her iki firmanın çapraz olarak birbirine ait kartlar ile işlem yaptıkları, para transferi gerçekleştirdikleri, işlemlerin gerçek bir satış işlemine yönelik olmadığından sözleşmenin 19. maddesine aykırılıklar yapıldığının tespiti üzerine haklı nedenle yapıldığını bildirmiştir. Alınan bilirkişi raporu davalı banka savunmasını doğrular niteliktedir. Bu durumda sözleşmenin haksız feshedildiğinin kabulü mümkün değildir. Kaldı ki, bir an aksi düşünülse bile davacının bu nedenle zarara uğradığı ispat edilmemiştir. Diğer yandan davacı maddi tazminat istemiş ise de somut olayda bankaca yapılan işlem yasa gereği olup, ayrıca manevi tazminat isteme koşullarının oluştuğu da ispat edilememiştir. Hal böyle olunca ispat edilmeyen davanın reddine, …” karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF SEBEPLERİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; BKM’ye müzekkere yazılarak, davacının bu kuruma bildirdiği olumsuz sicilin olup olmadığı, olumsuz sicil nedeni ve bu nedenle diğer bankalara bildirilen olumsuz sicil kayıtlarını celp etmediğini, zira bu kayıtlar davacı firmanın kredibilitesini olumsuz etkilemekte ve davacının uğradığı maddi ve manevi zararların boyutunu ortaya çıkaracağını, … bank, … Bankası ve … bankalarına müzekkere yazılarak aynı tarihte davacının POS cihazlarının kapatılıp kapatılamadığının sorulmasının talep edildiğini ancak mahkemenin bu talepleri yerine getirmediğini, bunun da uğradığı zararların boyutunu ortaya çıkarmaya engel olduğunu, bilirkişi ön raporun ve talebe rağmen, mahkemenin, davacı firma … San. Ve Tic. Ltd. Şti. ile , aralarında organik bağ bulunduğu iddia edilen … Pazarlama Ve Tic. Ltd. Şti. nin SGK kayıtlarını celp etmediğini, davacı firma ile dava dışı … Pazarlama Ve Tic. Ltd. Şti. bağlantı/ organik bağ bulunmadığı, gelen Ticaret Sicil kayıtlarından anlaşılmasına rağmen, mahkemenin kararında bağlantı var iddiası ile davayı red etmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, davacı firma … San. Ve Tic. Ldt. Şti. ile, dava dışı … Pazarlama Ve Tic. Ltd. Şti. arasındaki satışların gerçek satış olmadığı gerekçesinin hatalı olduğunu, zira irsaliyeli faturalardan, davacı ile dava dışı … Pazarlama Ve Tic. Ltd. Şti. arasında birden çok karşılıklı satışların olması, davalının iddia ettiği gibi olmayıp, tamıyla ticari kar kaygısı ile, aynı sektörde faaliyet göstermeleri ve ucuza mal alma ve toplu ticari mal alıp satma ve kar elde etmeye yönelik olduğunu, davacının yıllık ve günlük ciroları, satış miktarları, kartlı satışları ve ticari hacmi göz önüne alındığında, aynı gün için de tüm POS cihazlarının haber verilmeden kapatılması, BKM nezdinde olumsuz sicil oluşturulması, kredibilitesinin düşmesinin büyük maddi ve manevi zararlar doğuracağını, bir an için müvekkil firma ile dava dışı firma arasında yapılan satışların sözleşmeye aykırı olduğu varsayılsa bile, taraflar arasındaki sözleşmenin XII. süre, fesih ve geçerlilik başlıklı bölümde bu husus düzenlendiğini, taraflar arasındaki açık sözleşmeye rağmen, davacının sözleşmeye aykırı hiç bir iş ve işlemi olmadığı halde, davalı banka hem ticari ve bankacılık mevzuatına, hem de aradaki sözleşmeye aykırı olarak; davacının POS cihazını habersiz, nedensiz ve noter bildirimsiz olarak yukarıda anılan sözleşmenin XII. bölüme aykırı olarak aniden kapatmış ve haksız olarak sözlemeyi feshetmiş olup, POS un kapatılması ve sözleşmenin feshi hakkında davacıya önceden hiçbir ihbar ve ihtar da bulunmadığını, sözleşmede belirtilen noter, ihbar, ihtar sürelerine uyulmadığını bu nedenle de sözleşmenin feshi sözleşme hükümlerine de aykırı olduğunu, keza davalı banka, müvekkile gönderdiği fesih bildiriminde bu maddeden feshettiğini ileri sürmüş, daha sonra dava aşamasında sözleşmenin 19. maddesine aykırılıktan bahsettiğini, davacının sözleşmenin 19. maddesi çerçevesinde hiçbir işlemi olmamasına rağmen mahkemenin, bu maddeye dayanarak sözleşmenin haklı feshi gerekçesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla, ilk derece Mahkemesince verilen kararın kaldırılmasını ve davanın kabulüne karar verilmesini talep ve istinaf etmiştir.
GEREKÇE:Dava, bankacılık sözleşmesinin haksız feshi nedeniyle uğranılan zararın tazmini istemli maddi ve manevi tazminat davasıdır. İstinafa gelen uyuşmazlık temelde, davalı tarafça sözleşmenin haksız feshedilip edilmediği ve bu nedenle davacının zarara uğrayıp uğramadığı noktasındadır. Taraflar arasında Üye İşyeri Sözleşmesi imzalanmış ve davalının 22/02/2018 tarihli yazılı bildirimi ile, 03/11/2017 tarihli Üye İşyeri Sözleşmesi feshedilmiştir. Davacı tarafça, POS cihazının kullanıma kapatılması ve sözleşmenin usulsüz ve haksız feshi nedeniyle zarara uğradığı iddiasıyla maddi ve manevi tazminata karar verilmesi istemiyle eldeki dava açılmıştır. 5464 sayılı Banka Kartları Ve Kredi Kartları Kanunu’na göre, üye işyeri, üye işyeri anlaşması yapan kuruluşlar ile yaptığı sözleşme çerçevesinde, mal ve hizmet satması durumunda kartla ödemeyi kabul edebilir. Anılan Kanunun 33. maddesine göre de, üye işyerleri bu Kanun ve ilgili düzenlemeler ile getirilen yükümlülüklerin yerine getirilmesinde gerekli basiret ve özeni göstermekle yükümlüdür. Davalı taraf cevap dilekçesinde, davacının kullanımına sunulan POS cihazının kullanımıyla ilgili olarak Üye İşyeri Sözleşmesinin 19. maddesine aykırılıklar tespit edildiğinden POS cihazının iptal edildiğini savunmuştur. Taraflar arasındaki üye işyeri sözleşmesinin “XI. Sair Hususlar” bölümünün 19. maddesi, ” …. tarafından POS, POSNet, sanal POS işbu Sözleşme hükümleri gereğice kullanmaya başladıktan sonra, BANKA tarafından, …’nın sözleşme hükümlerine aykırı davrandığının ve/veya usulsüz kullanımının tespiti yahut Fraud ve Chargeback tespiti, diğer BANKA, Kartlı Ödeme Sistemleri(…, …, … vd.) fesih ve istihbarat bildirimleri, resmi kurum, kart hamilleri ve diğer kanallar aracılığıyla iletilen istihbari ve dolandırıcılık bildirimleri, yanıltıcı pazarlama teknikleri kullanarak satış yapan işyerlerinin tespiti üye işyeri tarafından BANKA’ya bildirilen web sitesi dışında farklı bir web adresinde sanal POS’un kullanıldığı/kullandırım yapıldığının tespiti halinde öncelikle güvenlik ve risk uygulamaları gereğince POS, POSNet, sanal POS geçici olarak kapatılabilecektir. Bu durumda BANKA’nın güvenlik birimlerince, Firma’nın söz konusu cihazları kullanımı ile ilgili detaylı araştırma yapılacak; araştırma neticesinde eğer, güvenlik ve risk uygulamaları bakımından sözleşmenin devam etmesi sakıncalı görülmez ise, BANKA tarafından POS, POSNet, sanal POS tekrar …’nın kullanımına açılabilecektir. İşbu maddede belirtilen durumların varlığı halinde, BANKA’nın işbu sözleşmenin XI/6 maddesinde düzenlenen rehin, hapis, takas, mahsup hak ve yetkisi saklıdır. Ayrıca, işbu maddede belirtilen durumlarda BANKA’nın sözleşmeyi haklı nedenle derhal feshetme hakkı da mevcuttur.” şeklinde düzenlenmiştir. Bilirkişi kök raporunda, davalı banka tarafından sunulan kayıtlara göre yapılan dökümlerde, dava dışı … Tic. Ltd. Şti.’nin ortak ve yakınlarının (…-…-…-…) davacı şirket POS cihazından kredi kartı ile işlem yaptıkları, yine davacı şirketin ortak ve yakınlarının(…-…-…-…-…-…) dava dışı … Tic. Ltd. Şti.’nin POS cihazından kredi kartı ile işlem yaptıkları tespit edilmiştir. Davacı vekili bilirkişi raporuna itiraz dilekçesinde, müvekkili firma veya dava dışı firmanın, bir malı ucuz almak için fazla alım yaparak bu şekilde ucuza mal ettiği malı diğer firmaya toptan sattığını, dava dışı diğer firmanın ortaklarının kendi firmalarına aldığı mal için kendi ticari kartlarını kullanması veya müvekkili firma ortaklarının kendi firmasına mal alması nedeniyle kendi kredi kartlarından ödeme yapmasında hukuka aykırılık ve özellikle vergi mevzuatına aykırı bir durum bulunmadığını ileri sürmüştür. 5464 sayılı Kanun’un 17/1. Maddesine göre, üye işyerleri, kart hamillerinin yapmış oldukları mal ve hizmet alımlarının bedelini banka kartı ya da kredi kartı ile ödeme taleplerini kabul etmek zorundadır. Buna göre, şirket adına yapılan bir harcamanın, şirket yakınlarına ait kredi kartı ile ödenmesi mümkün değildir. Gerek dava dışı… Tic. Ltd. Şti.’nin ve davacı şirketin pos cihazlarından bu şirketlerin ortak ve yakınları tarafından bazen aynı gün aynı kredi kartı ile veya yine aynı gün farklı kişilere ait kredi kartıyla birden fazla bir işlem yapılarak çapraz bir uygulama yapılması, gerek şirket ortak ve yakınlarına ait kredi kartları ile şirkete ait mal alımlarına ilişkin ödemelerin yapılmasının mümkün olmaması karşısında, bankanın düzenleyici ve denetleyici kurumlara olan yükümlülükleri de nazara alındığında, davalı banka tarafından önce davacının POS kullanımının durdurulmasında ve ardından sözleşmenin feshedilmesinde bir usulsüzlük bulunmamaktadır. Davacı, sözleşmenin XII maddesindeki fesih usulüne uyulmadığını ileri sürmüş ise de sözleşmenin XI/19 maddesinde bu maddeye aykırılık derhal fesih nedeni olarak düzenlenmiş olup, sözleşmenin feshi de POS’un usulsüz kullanımına dayalı olduğundan davacının bu iddiası dinlenebilir değildir. Bunun yanı sıra, davacı tarafça delil listesinde bulunan, BKM’ye, bir kısım bankalara ve SGK’ya müzekkeri yazılmadan karar verildiği de istinaf nedenleri arasındadır. Ancak, davalının fesih nedeni ve yukarıda yapılan açıklamalar nazara alındığında söz konusu hususların yerine getirilmesinin sonuca bir etkisi bulunmamaktadır. Bu nedenlerle, mahkemece maddi ve manevi tazminat davasının reddine karar verilmesinde bir isabetsizlik görülmemiştir.HMK’nın 355. Maddesi uyarınca kamu düzenine aykırılık ve istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak yapılan istinaf incelemesi sonunda; ilk derece mahkemesi kararının usul ve esas yönünden hukuka uygun olduğu anlaşıldığından davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun reddine karar vermek gerekmiştir.
KARAR: Yukarıda ayrıntısı ile açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353(1)b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE,2-Davacı tarafından başvuru sırasında istinaf karar harcı peşin olarak yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,3-Davacı tarafından istinaf aşamasında yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nın 362(1)a maddesi uyarınca kesin olarak oy birliğiyle karar verildi. 15/06/2023