Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
40. HUKUK DAİRESİ
TÜRK MİLLETİ ADINA
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
DOSYA NO: 2023/1103
KARAR NO: 2023/1701
İNCELENEN KARARIN
MAHKEME: İstanbul Anadolu 5. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 13/12/2022
NUMARASI: 2015/703 (E) – 2022/1046 (K)
Birleşen İstanbul Anadolu 11’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/118 (E) sayılı davasında:
DAVANIN KONU: Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ: 19/12/2023
Yukarıda yazılı İlk derece mahkemesi kararına karşı istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine, Dairemiz Heyetince yapılan müzakere sonucunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ İstanbul Anadolu 5’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/703 (E) sayılı asıl davasında: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; davalı sürücü … yönetimindeki, davalı işleten … ait Kadıköy hattında yolcu taşımacılığı yapan … plakalı minibüs ile 25/7/2014 günü seyir halinde iken yolun karşısına geçmeye çalışan davacıların annesi … çarparak ölümüne neden olduğunu belirterek davacı … için 10.000 TL, davacı … için 5.000 TL, davacı … için 5.000 TL, davacı … için 10.000 TL, davacı … için 5.000 TL manevi tazminatın davalılar … tahsiline; davacı … için 1.500 TL cenaze gideri tazminatı, 14.400 TL bakıcı ücreti, 4.800 TL ev işleri için ödenen ücret, davacı … için 4.800 TL ev işleri için ödenen ücret olmak üzere toplam 22.500 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiş; 17/1/2020 günü sunduğu dilekçeyle 14.400 TL olarak talep ettikleri destekten yoksun kalma tazminatını 22.979,24 TL’ye yükselttiklerini beyan etmiştir. Davalı … Şirketi vekili ile davalı … cevap dilekçesinde davanın reddini savunmuşlardır. Birleşen İstanbul Anadolu 11’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/118 (E) sayılı davasında: Davacı … vekili dava dilekçesinde özetle; davalı sürücü … yönetimindeki, davalı işleten … ait Kadıköy hattında yolcu taşımacılığı yapan … plakalı minibüs ile 25/7/2014 günü seyir halinde iken yolun karşısına geçmeye çalışan davacının annesi … çarparak ölümüne neden olduğunu, adı geçenin ölümüyle destekten yoksun kalan davacı tarafından daha önce açılan İstanbul Anadolu 5’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/703 (E) sayılı davası talep sonucu bakımından daha önce ıslah edildiğinden zorunlu olarak bu davanın açıldığını belirterek, 4.313,32 TL destekten yoksun kalma tazminatını davalılar …, … ve … Şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsiline karar verilmesini talep etmiştir. İlk derece mahkemesince; İstanbul Anadolu 5’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/703 (E) sayılı asıl davasında, davacı … açtığı maddi tazminat davasının kısmen kabulüne, 22.979,24 TL destekten yoksun kalma tazminatının, davalılar …’den dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi, davalı … Şirketinden ise dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine; davacı …’ün fazlaya ilişkin ev işlerine dair hizmet ücreti talebinin reddine; 1.500 TL cenaze gideri tazminatının davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine; davacı …’in ev işlerine ilişkin hizmet ücreti talebinin reddine; davacı … için 10.000 TL, davacı …. için 5.000 TL, davacı … için 5.000 TL, davacı … için 10.000 TL manevi tazminatın davalılar …’den müştereken ve müteselsilen alınarak adları geçen davacılara ayrı ayrı verilmesine; birleşen İstanbul Anadolu 11’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/118 (E) sayılı davasında 4.313,32 TL maddi tazminatın davalılardan müştereken ve müteselsilen alınarak davacı … verilmesine karar verilmiştir. Bu karara karşı istinaf kanun yoluna başvuran davalı … Şirketi vekili dilekçesinde özetle; kaza tarihinde 46 yaşında olan desteğin oğlu … ile kaza günü 36 yaşında olan desteğin kızı … destekten yoksun kalma tazminatı talep edebilecekleri yaşlarının geçtiğini, bilirkişi raporunda davacıların yaş durumu göz önüne alınmadan hesaplama yapıldığını, ölen desteğin davacı … çocuklarına bakıcılık yaptığından bahisle desteğinden yoksun kaldığı iddiasının kabulü olanağının bulunmadığını, davacıların talep ettiği bakıcı gideri ve temizlikçi ücreti gibi dolaylı zararların, yalnızca doğrudan zararları karşılayan Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası (ZMSS) teminatı kapsamında bulunmadığını belirterek, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir. Davalı …vekili istinaf başvuru dilekçesinde özetle; … plakalı aracın müvekkili … ile birlikte ruhsat sahibi olan … davalı olarak gösterilip taraf teşkili sağlanmadan davanın görülerek karara bağlandığını; kaza tarihi itibarıyla davacı … 46, … ise 36 yaşında olduklarını Yargıtay kararları ile öğretinin görüşleri ile oluşan ilkelere göre erkeklerin 18 yaşına, ortaöğretimde iseler 20 yaşına kadar, kız çocuklarının 22 yaşına kadar yüksek öğrenim görüyorlarsa kız erkek ayrımı yapılmadan 25 yaşına kadar maddi destek göreceklerinin kabul edildiğini; ölen … davacı … çocuklarına baktığından söz edilerek, adı geçen davacı lehine destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu belirterek, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasını talep etmiştir. 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355’inci maddesi uyarınca ileri sürülen istinaf nedenleri ve kamu düzenine ilişkin konularla sınırlı biçimde yapılan incelemede:Dava, trafik kazasından kaynaklanan maddi ve manevi tazminat istemine ilişkindir.Dosyaya eklenen İstanbul Anadolu 49’uncu Asliye Ceza Mahkemesinin 2014/906 (E) sayılı dava dosyası içinde yer alan araç ruhsat belgesinin tıpkıçekiminde, kazaya karışan … plakalı minibüsün sahibinin … olduğu belirtilmiş olmakla birlikte motorlu araçlar tescil belgesi içeriğinden araç üzerinde hak ve menfaat sahibi bulunanlar arasında davalı … adına yer verilmesi yanında, kazaya karışan minibüsün ZMSS poliçesinin davalı … tarafından düzenletildiğinin anlaşılması karşısında, 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun (KTK) 3’üncü maddesi uyarınca işleten sıfatını taşıyan davalı …’in KTK’nin 85’inci maddesi gereğince … plakalı minibüsün karıştığı kazadan kaynaklanan maddi ve manevi zarardan sorumlu tutulmasında isabetsizlik bulunmadığı sonucuna ulaşılmıştır. Öğretide destek, “bir kimseye fiilen sürekli ve düzenli bir şekilde bakan ve olayların olağan akışına göre ona bu tarzda ilerine bakması kuvvetle tahmin edilen (büyük olasılık olan) kimse o kişinin desteğidir. Destekle ölenin baktığı kişinin, aynı ailenin bireyleri, kan hısmı veya birinin diğerinin mirasçısı olması şart değildir.” biçiminde tanımlanmakta; desteğin yardımı da “… Desteğin geçimini sağlama veya geçimine katkıda bulunma yardımı, para verme tarzında olabileceği gibi bir kimseye hizmet görme tarzında da olabilir. Keza bunların dışında bir fayda sağlama da destek olma durumu yaratabilir…” olarak açıklanmaktadır. (Prof. Dr. M. Kemal Oğuzman, Prof. Dr. M. Turgut Öz, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, Genişletilmiş 11’inci bası, 2’nci cilt, sayfa 120) Görülmektedir ki, destekten yoksun kalma tazminatının konusu, desteğin yitirilmesi nedeniyle yoksun kalınan zarardır. Buradaki amaç, destekten yoksun kalanların desteğin ölümünden önceki yaşamlarındaki sosyal ve ekonomik durumlarının korunmasıdır. Olaydan sonraki dönemde de, destek olmasa bile, onun zamanındaki gibi aynı koşullarda yaşayabilmesi için gereksinim duyduğu paranın ödettirilmesidir. Haksız bir eylem sonucu desteğini yitiren kimse 6098 sayılı Türk Borçlar Kanunu’nun (TBK) 53’üncü maddesinin, 3’üncü fıkrasına dayanarak uğradığı zararın ödetilmesini isteyebilir. Ancak, destekten yoksun kalma tazminatına hükmedilmesi için öncelikle, ölen ile destekten yoksun kalan arasında maddi yönden düzenli ve eylemli bir yardımın varlığı gerekir.TBK’nin 53’üncü maddesinde sözü geçen destek kavramı hukuksal bir ilişkiyi değil, eylemli bir durumu hedef tutar ve ne hısımlığa ne de yasanın nafaka hakkındaki hükümlerine dayanır; yalnızca eylemli ve düzenli olarak geçimini kısmen veya tamamen sağlayacak biçimde yardım eden ve olayların olağan akışına göre eğer ölüm meydana gelmeseydi, az çok yakın bir gelecekte de bu yardımı sağlayacak olan kimse destek sayılır.O halde, destek sayılabilmek için yardımın eylemli olması ve ölümden sonra da düzenli bir biçimde devam edeceğinin anlaşılması yeterli görülür. Bununla birlikte, destekten yoksun kalan kimse devamlı ve gerçek bir gereksinim içinde bulunmalıdır. Genel olarak bakım gereksinimi, sosyal düzeye uygun olan yaşamın devamını sağlamak için gerekli olanaklardan yoksun kalmayı anlatır. Eğer ölenin eylemli olarak baktığı davacı, ölüm yüzünden bu bakımın sağladığı yaşama düzeyinin altına düşmüş olursa, gereksinim koşulu gerçekleşmiş sayılır. Burada önemli olan, destekten yoksun kalan kimsenin ve ailesinin temsil ettiği sosyal ve ekonomik düzeye göre normal karşılanan giderlerdir [Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 21/4/1982 gün ve 1979/4-1528 (E) – 1982/412 (K) sayılı kararı] Diğer taraftan, Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu’nun 6/3/1978 gün ve 1/3 sayılı kararının gerekçesinde de: “Destekten yoksun kalma tazminatının eylemin karşılığı olan bir ceza olmayıp, ölüm sonucu ölenin yardımından yoksun kalan kimsenin muhtaç duruma düşmesini önlemek ve yaşamının desteğin ölümünden önceki düzeyde tutulması amacına yönelik sosyal karakterde kendine özgü bir tazminat olduğu” vurgulanmış; Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun (HGK) 30/11/2005 gün ve 2005/4-648 (E) – 2005/691 (K) sayılı ilamında da aynı esaslar benimsenmiştir.Aile bireylerinin dayanışması, birbirlerine yardım ve hizmet etmesi, bakıp gözetmeleri, koruyup kollamaları bir yaşam gerçeğidir. Genel yaşam deneyimleri ve hayatın olağan akışı, yetişkin bir insanın anne ve babasına ve belirli bir düzeyde destek olacağını gösterir, anne ve babanın gereksinimleri bulunmasa dahi evladın onlara yardım etmesi, hayatın alışılmış gereklerine göre doğal ve ahlaki bir ödevdir. Bu yardımın mutlaka geçimlerini sağlamaya yönelik olması da gerekmez. Anne ve babanın çocuklarının maddi desteğine muhtaç olabileceğinin kabulü, hayatın olağan akışına, Türk örf, adet ve geleneklerine uygun düşer. Yetişkin bir insanın anne ve babasına her durumda ve her biçimde destek olduğu kabul edilir. Diğer yandan Yargıtayın yerleşik uygulamalarına göre, çocuklar için destekten yoksun kalacakları sürenin belirlenmesinde; yaşları, eğitim durumları, içinde yaşadıkları sosyal ve ekonomik koşulların ayrı ayrı değerlendirilmesi, yüksek öğrenim yapacaklar ise 25 yaşının doldurulmasına kadar; yüksek öğrenim yapmamakta ise yerleşik ve kabul gören uygulamaya göre, erkek çocukları için 18 yaşın, kız çocukları için 22 yaşın desteğin sona ereceği yaş olarak kabul edilerek hesaplama yapılması gerekmektedir.Somut uyuşmazlık yukarıda yapılan açıklamalar ışığında değerlendirildiğinde; …’in ölüm tarihinde 35 yaşını tamamladığı anlaşılan davacı …’ün gerek asıl gerek birleşen davalarda dava dilekçelerinde ileri sürdüğü, annesi … ölümünden önce kendisinin çocuklarının bakım ve gözetimini yapması, destek olgusu niteliğinde değildir. Çünkü …’in torunlarına bakması eyleminin gelecekte de devam edeceği belli olmadığı gibi düzenli ve eylemli yardımın ileride süreceği de belirsizdir. Ayrıntıları yukarıda açıklandığı gibi ölen ile davacı … arasında, gelecekte devam edecek maddi yönden düzenli ve eylemli bir yardımın varlığı da kanıtlanamamıştır. Bu itibarla davacı …’ün açtığı destekten yoksun kalma tazminatının reddine karar verilmesi gerekirken yazılı biçimde hüküm kurulmasının isabetsiz olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere:I-Davalılar …Şirketi vekili ile davalı … vekilinin istinaf başvurularının kabulüne, yukarıda esas ve karar numarası belirtilen ilk derece mahkemesinin kararının, HMK’nin 353/1-b/2’nci maddesi gereğince düzeltilerek yeniden esas hakkında karar verilmek üzere kaldırılmasına, Buna göre:A-İstanbul Anadolu 5’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/703 (E) sayılı asıl dava dosyasında: 1-Davacı …, dava dilekçesinde ev işlerine dair hizmet ücret talebi olarak yer verilen maddi tazminat davasının reddine,2-Davacı …, dava dilekçesinde bakıcı ücreti talebi olarak yer verilen ve destekten yoksun kalma tazminatı olarak nitelenen maddi tazminat davasının reddine, 3-Davacı …, dava dilekçesinde ev işlerine dair hizmet ücret talebi talebi olarak yer verilen maddi tazminat davasının reddine, 4-Davacılar … ve … cenaze gideri tazminatı taleplerinin kabulüne, 1.500 TL cenaze gideri tazminatının davalılar … ve … dava tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle, davalı … Şirketinden ise dava tarihinden itibaren işleyecek reeskont faiziyle birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek davacıya verilmesine, 5-Davacı …’ün manevi tazminat davasının kabulüne, 10.000 TL manevi tazminatın davalılar ..’den davaya konu trafik kazasının meydana geldiği 25/7/2014 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek adı geçen davacıya verilmesine, 6-Davacı … manevi tazminat davasının kabulüne, 5.000 TL manevi tazminatın davalılar …den davaya konu trafik kazasının meydana geldiği 25/7/2014 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek adı geçen davacıya verilmesine, 7-Davacı …’ün manevi tazminat davasının kabulüne, 5.000 TL manevi tazminatın davalılar …’den davaya konu trafik kazasının meydana geldiği 25/7/2014 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek adı geçen davacıya verilmesine, 8-Davacı … manevi tazminat davasının kabulüne, 10.000 TL manevi tazminatın davalılar …’den davaya konu trafik kazasının meydana geldiği 25/7/2014 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek adı geçen davacıya verilmesine, 9-Davacı … manevi tazminat davasının kabulüne, 5.000 TL manevi tazminatın davalılar …’den davaya konu trafik kazasının meydana geldiği 25/7/2014 gününden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek adı geçen davacıya verilmesine, 10-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken ve hükmolunan cenaze gideri tazminatına göre hesaplanan 102,46 TL karar ve ilam harcının davacılar tarafından peşin yatırılan 1.033,19 TL, ıslah harcı olarak yatırılan 146,52 TL olmak üzere toplam 1.179,71‬ TL karar ve ilam harcından mahsubuna,11-Maddi tazminat davası yönünden; a-Harçlar Kanunu uyarınca davacı …’den alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcının, davacılar tarafından yatırılan toplam1.179,71‬ TL karar ve ilam harcından mahsubuna, b-Harçlar Kanunu uyarınca davacı … alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcının, davacılar tarafından yatırılan toplam1.179,71‬ TL karar ve ilam harcından mahsubuna, 12-Manevi tazminat davası bakımından, Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken ve hükmolunan manevi tazminatların toplamına göre hesaplanan 2.390,85‬ nispi karar ve ilam harcından, davacılar tarafından yatırılan ve yukarıda açıklanan karar ve ilam harçlarının mahsubundan artan 537,55‬ TL karar ve ilam harcının mahsubu ile bakiye 1.853,3‬0 TL nispi karar ve ilam harcının davalılar …’den müştereken ve müteselsilen tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına, 13-Maddi tazminat davası yönünden, Dairemizin hüküm tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesinin (AAÜT) 13’üncü maddesinin 1’inci ve 2’nci fıkraları uyarınca, kabulüne karar verilen maddi tazminatın miktarına göre belirlenen 1.500 TL vekâlet ücretinin, davalılar … ve … Şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile vekille temsil edilen davacılara verilmesine, 14-Reddine karar verilen maddi tazminat davası yönünden, Dairemizin hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13’üncü maddesinin 1’inci, 2’nci ve 4’üncü fıkraları uyarınca, reddine karar verilen maddi tazminatın miktarına göre belirlenen 4.800 TL vekâlet ücretinin davacı … tahsil edilerek vekille temsil edilen davalılar … Şirketi ile … verilmesine, 15-Reddine karar verilen maddi tazminat davası yönünden, Dairemizin hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13’üncü maddesinin 4’üncü fıkrası uyarınca, reddine karar verilen maddi tazminatın miktarına göre belirlenen 17.900 TL maktu vekâlet ücretinin davacı … tahsil edilerek vekille temsil edilen davalılar … Şirketi ile … verilmesine, 16-Davacılar tarafından peşin ödenen ve maddi tazminat davası nedeniyle hükmolunan karar ve ilam harcından mahsubuna karar verilen toplam 102,46 TL karar ve ilam harcı ile davacılar tarafından peşin ödenen 27,70 TL başvurma harcının, davalılar … ve … Şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek, davacılara verilmesine, 17-Davacılar tarafından peşin ödenen ve manevi tazminat davaları nedeniyle hükmolunan karar ve ilam harcından mahsubuna karar verilen toplam 537,55‬ TL karar ve ilam harcının, davalılar … müştereken ve müteselsilen tahsil edilerek, davacılara verilmesine, B-Birleşen İstanbul Anadolu 11’inci Asliye Ticaret Mahkemesinin 2021/118 (E) sayılı davasında:1-Davacı …, destekten yoksun kalma tazminatı davasının reddine,2-Harçlar Kanunu uyarınca alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından, davacı tarafından peşin yatırılan 59,30 TL karar ve ilam harcının mahsubuyla bakiye 210,55 TL karar ve ilam harcının davacı … tahsiliyle Hazine’ye gelir kaydına,3-Dairemizin hüküm tarihinde yürürlükte bulunan AAÜT’nin 13’üncü maddesinin 1’inci, 2’nci ve 4’üncü fıkraları uyarınca, reddine karar verilen maddi tazminatın miktarına göre belirlenen 4.313,32 TL vekâlet ücretinin davacı … tahsil edilerek vekille temsil edilen davalılar … Şirketi ile … verilmesine,4-Davacı … tarafından peşin ödenen 59,30 TL başvurma harcının üzerinde bırakılmasına, C-Asıl ve birleşen davalarda sürdürülen yargılama nedeniyle davacılar tarafından sarf edilen yargıla gideri bakımından; 1-Davacılar tarafından harcanan 2.450 TL bilirkişi rapor gideri, 930,50 TL posta ve tebligat gideri olmak üzere toplam 3.380,50 TL yargılama giderinden davanın kabul ve ret oranına (%57,22 kabul, %42,78 ret) göre hesaplanan 1.934,32 TL yargılama giderinin davalılar … Şirketinden müştereken ve müteselsilen tahsili ile davacılara verilmesine, bakiye yargılama giderinin davacılar üzerinde bırakılmasına, davalı … Şirketinin 79,44 TL yargılama giderinden sorumlu tutulmasına, 2-Harcanmayan gider avansının HMK’nin 333’üncü maddesinin 1’inci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemesince kendiliğinden yatıran tarafa geri verilmesine, II-İstinaf incelemesi bakımından ;1-Davalılar … Şirketi ile davalı … tarafından peşin yatırılan istinaf karar ve ilam harçlarının, talep halinde ilk derece mahkemesi tarafından yatıran taraflara ayrı ayrı geri verilmesine, 2-İstinaf kanun yolu başvurusu nedeniyle davalı … şirketi tarafından harcanan posta ve tebligat gideri 100 TL, istinaf kanun yolu başvurma harcı 492 TL olmak üzere toplam 592 TL yargılama giderinin, davacı … tahsil edilerek davalı … şirketine verilmesine, 3-İstinaf kanun yolu başvurusu nedeniyle davalı … tarafından ödenen 492 TL istinaf kanun yolu başvurma harcından ibaret yargılama giderinin, davacı … tahsil edilerek davalı … verilmesine, 4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından, vekâlet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına, 5-İstinaf kanun yolu incelemesi için yatırılan gider avansından artan tutarın, HMK’nin 333’üncü maddesinin, 1’inci fıkrası uyarınca ilk derece mahkemesince, kendiliğinden yatıran tarafa geri verilmesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda HMK’nin 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oy birliğiyle karar verildi. 19/12/2023