Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2023/1234 E. 2023/2936 K. 12.10.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2023/1234
KARAR NO: 2023/2936
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/11/2022
NUMARASI: 2021/430 E – 2022/891 K
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit
KARAR TARİHİ: 12/10/2023
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin şirketinin yün, pamuk, ipek, suni ve sentetik elyaf ve benzeri maddelerden mamul tekstil ürünlerinin alımı, satımı, imalatı, ithalatı ve ihracatı yapılması işi ile iştigal ettiğini, şirketin 29/08/2016 senesinde kurulduğunu,şirketin ihtiyacı gereği davalı kurum ile abonelik sözleşmesi imzalandığını, yapılan işin niteliği gereği, makinalar yüksek ısıda çalışmakta ve daimi olarak doğalgaz kullanımı yapılmakta olduğunu, sözleşme kapsamında davalı tarafça faturalar kesildiğini,abonelik sözleşmelerinin imzalanması akabinde davalı kurum yetkilileri tarafından müvekkili işyerinin gezildiğini ve doğalgaz uygunluk belgesi düzenlendiğini,davalı şirket yetkilileri müvekkili şirketin sayacı üzerinde inceleme yaparak sayaç üzerinde oynanma olduğu gerekçesi ile müvekkili hakkında cezai işlem tesis ettiklerini, akabinde müvekkili şirkete … numaralı 25.01.2021 son ödeme tarihli 1.235.594,00-TL bedelli dava konusu fatura tanzim edilerek gönderildiğini,söz konusu faturaya müvekkili tarafından itiraz edildiğini, ancak müvekkilinin haklı ve hukuka uygun itirazları davalı tarafından kabul edilmediğini,davalı tarafından müvekkiline gönderilen yazıda; “Yapılan değerlendirmede; … numaralı tesisattan 29.11.2020 tarihinde sökülmüş olan … numaralı doğalgaz sayacının laboratuvara gönderildiği, laboratuvarda yapılan roterymetre incelemesinde; mezkur sayacın üst kapak mührü sökülerek müdahale edildiği rapor edilmiştir.” gerekçesi ile müvekkilinin 1.235.594-TL lik faturaya itirazların reddedildiğini, müvekkili tarafından söz konusu sayaçlarda bir oynama ve değişiklik yapılmadığını, teknik bir konu olduğundan ve cezayı mucip olduğundan sayaca hiçbir şekilde müdahale edilmediğini, ancak davalı kurumun neye dayanarak böyle bir ceza kestiğinin henüz belli olmadığını, düzenlenen faturanın fahiş olduğunun müvekkilinin daha önceki kullanımlarından da anlaşıldığını, daha önceki fatura bedellerinin 50.000 ile 150.000-TL arasında değiştiğini, bu nedenle düzenlenen son fatura fahiş olup müvekkilinin davalıya böyle bir borcu bulunmadığını,müvekkilinin abonelik tesisinden bu yana tahakkuk eden tüm borçlarını davalı kuruma ödediğini, geriye dönük olarak davalıya herhangi bir borcu bulunmadığını,davalı kurum yetkilileri tarafından sayaç üzerinde oynama yapıldığı iddialarının gerçeği yansıtmadığını beyanla; davanın kabulüne, dava konusu … numaralı 25.01.2021 son ödeme tarihli 1.235.594,00- TL bedelli fatura nedeni ile müvekkilinin borçlu olmadığının tespitine, fazlaya ilişkin hakları saklı tutulmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacının iştigal ettiği iş koluna ilişkin doğalgaz abonelik sözleşmesi olduğunu, işin devamı için doğalgaz kullanımının gerektiğini, davacının sayacının dönmesi izlendiğinde dönüş hızının sorunlu görülmesi, bunun yanında sayaç mührünün gevşemiş olması nedeniyle kaldırıldığını, müvekkili …, EPDK yönetmelikleri ve tebliğleri gereğince sayaçları gerekli gördüğü takdirde kontrol edebileceğini ve bu amaçla kaldırabileceğini,davacının 10.07.2020 tarihinde abonelik sözleşmesi imzaladığını, ancak bu hususun gaz kullanmak için yeterli olmadığını, gaz kullanılacak yerde gerekli projelendirmeler ve raporlar hazırlanıp sunulması gerektiğini, gaz açma uygunluk kontrolü için adrese gidildiğinde projede eksiklik olduğu, olması gerekenlerin olmadığının tespit edildiği ve gaz açılışının gerçekleşmediğini, ancak davacının, usulsüz olarak gaz kullanmakta olduğunu, müvekkilinin regülatörü iki defa sökmesine rağmen davacının bu piyasadan temin ettiği regülatörle usulsüz olarak gaz kullanmaya devam etmekte olduğunu, bu arada bu işlemlerin de gerçekleştiğini ve sayaca müdahale edildiğinin tespit edildiğini,. … numaralı tesisattan 29.11.2020 tarihinde sökülen … numaralı doğal gaz sayacının laboratuvara gönderilerek laboratuvarda yapılan inceleme neticesinde, mezkur sayacın üst kapak mührü sökülerek ve numaratör kilidinde bulunan mühür teli kastırılarak, numaratör grubu yerinden sökülerek müdahale edildiğinin rapor edilmesi sonucu tahakkuk ettirilen bir fatura olduğunu, söz konusu sayacın 29.11.2020 tarihinde söküldüğü ve 02.12.2020 tarihinde incelenmek üzere … a teslim edildiğini,bu sebeple, EPDK’nın ilgili yönetmeliğine istinaden abone davacıya, kaçak kullanım ceza bedeliyle birlikte 1.235.594,00 TL tutarında fatura tahakkuk ettirildiğini, söz konusu fatura içerisinden 25.062.48 TL tutarında kısmi ödeme yapıldığını,yönetmeliğin 42. maddesine ve 52. maddesine göre hesaplama yapılmasının gerektiğini, dağıtım şirketinin (müvekkili …) kaçak gaz tespitini doğru bilgi ve belgelere dayandırması gerektiğini, dava konusu olayda da müdahaleli sayaçta sapma yüzdesi tespiti yapılamayacağını, dağıtım şirketinin (müvekkili …) kaçak gaz tespitini doğru bilgi ve belgelere dayandırması gerektiğini, olayda sayaca müdahale eden şirketin gaz açma tarihi 10.07.2020 olduğunu, dolayısıyla daha önce tarihli kıyasa esas müdahalesiz kullanımın söz konusu olmadığını, bu nedenle sayaç değişimini takiben takılan yeni sayaçtan geçen gazın kıyas hesaplamasına temel alındığını, buna göre:ilgili tesisattan sökülen … numaralı doğal gaz sayacının laboratuvar incelemesi sonucu müdahale raporuna istinaden; söz konusu tesisat için hesaplanan kıyas farkı; 29.11.2020 tarihinden itibaren kullanılmaya başlanan … numaralı doğal gaz sayacında 29.11.2020- 16.12.2020 (18 gün] tarihleri arası günlük 2516 m3’lük kullanım baz alınarak hesaplandığını, uygulanan kıyas tarihi 10.07.2020-27.10.2020 (109 gün) günlük baz alınan 2516 m3 ile çarpılarak 274.244 m3 elde edildiğini, kıyas tarihleri arası dönem içi kullanılan 78.579 m3 söz konusu hesap tutarından çıkarılarak 195.665 m3 kıyas farkı elde edildiğini, bu fark baz alınarak dava konusu fatura tahakkuk ettirildiğini, bu fatura hem mevzuata hem de hakkaniyete uygun olduğunu,kaçak halinde ekte sunulan ve resmi gazete de yayımlanan Enerji Piyasası Düzenleme Kurumu Kararının uygulandığını, kıyas faturasına %200 tekerrürü halinde %300 ceza uygulanmakta olduğunu, abonelik sözleşmesinde de bu şart olduğunu beyanla davanın reddini talep etmiştir.Alınan bilirkişi heyet raporu kapsamında davacının sökülen sayacının incelenmesinde sayaca müdahale edildiğinin belirlendiği,davalı tarafça ilgili yönetmelik hükümleri gereği kıyas uygulaması ile yine yönetmelikte belirtilen hususlarda arttırım oranları da belirtilerek yapılan tahakkuk tutarına ilişkin değerlendirmede,davalı şirketin yaptığı hesaplama emsal alınan Yargıtay kararında açıklanan Kaçak veya Usulsüz Doğalgaz Kullanımı Durumunda uygulanacak Usul ve Esaslar ve Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin ilgili hükümleri ne uygun olduğu gerekçesi ile;”Davanın reddine,” karar vermiştir.Kararı davacı vekili istinaf etmiştir.İstinaf dilekçesinde;alınan bilirkişi raporunda tüm tespit ve değerlendirmelere itirazlarının bulunduğunu,söz konusu faturaya ilişkin işlemlerin sözleşme ve mevzuata uygun olmadığını,bunun görmezden gelinerek rapor düzenlendiğini,davalı tarafından tutulmuş tutanak olmadığı gibi video ve fotoğraf bulunmadığını,kaçak gaz kullanım iddiasının yerinde olmadığını,davalının gaz açılım koşullarının oluşmadığı beyanına rağmen kaçak gaz kullanıldığı iddiasının çelişkili olduğunu,kıyas farkı ve kıyas tarihleri arasındaki hesaplamanın usule uygun bulunmadığını,sözleşme tarihinin 10/07/2020 olduğu,bu faturanın ilk fatura olduğu,kıyas tarihi ve önceki kullanım kıyas farkının elde edilmesinin mümkün olmadığını,varsayıma dayalı hesaplama yapıldığını, kabul etmemekle birlikte aksi taktirde ilgili yönetmelik 52.maddede belirtilen hususlarda tahakkuk yapılması gerektiğini,fiyatlandırma ve %200 kaçak gaz tahakkuk bedelinin ispatlanması gerektiğini,faturanın 10/07/2020-27/10/2020 dönemine yönelik olmasına rağmen ,davalının 19/01/2021 tarihli cevabi yazısında,”belirtilen tesisattan 29/11/2020 tarihinde sözkülen sayacın labaratuvara gönderildiği” belirtilmekle, incelemenin fatura tanziminden sonra yapıldının açıkca anlaşıldığı,söz konusu faturanın keyfi olarak düzenlendiği,mevzuat ve fiyatlandırma konusunda uzman bilirkişi heyetinden yeniden rapor alınması gerektiğini belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;Dava, kaçak doğal gaz kullanımı tahakkukundan borçlu olmadığnıın tespitine dair menfi talebine yöneliktir. Konuya yönelik EPDK nın 03/11/2002 tarihli Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 52.maddesinde ” “Dağıtım sistemine veya sayaca ya da tesisata müdahale edilerek, tüketimin doğru tespit edilmesini engellemek suretiyle, tüketimin eksik veya hatalı ölçülerek ya da hiç ölçülmeden veya yasal şekilde tesis edilmiş sayaçtan geçirilmeden mevzuata aykırı bir şekilde tüketilmesi, kaçak doğal gaz kullanımı olarak kabul edilir. Kaçak doğal gaz kullanımının tespit edilmesinde, dağıtım şirketinin tespitini doğru bulgu ve belgelere dayandırması ve tüketici haklarının ihlal edilmemesi esastır” hükmü bulunduğu gibi ayrıca aynı yönetmeliğin 42.maddesinde ise ; “ Sayacın, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı tespit edilirse, doğal gaz tüketim miktarı aşağıdaki şekilde belirlenir:a) (Değişik…) Mal üretim amaçlı doğal gaz kullanan müşteriler için; tüketim miktarının hesaplanmasında, öncelikle sözleşmelerinde bulunan sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı döneme denk gelen aylık kullanım miktarları esas alınır. Aylık kullanım miktarının sözleşmelerde belirtilmediği durumlarda ise sayacın test ve kontrol sonucunda belirlenen ölçüm toleransı dışındaki sapma yüzdesi esas alınarak sayacın doğru ölçüm yaptığı en son çeyrek döneme ilişkin tüketim değerleri ve üretim kapasitesindeki değişimler dikkate alınır.b) Diğer müşteriler için ise; son iki yılın aynı çeyrek dönemlerine rastlayan doğal gaz kullanım miktarlarının ortalaması esas alınır. Bu ortalama, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşteriler emsal alınmak suretiyle hesaplanan aynı dönemdeki tüketimlerin ortalaması ile kıyaslanır. Müşterinin tüketim ortalamasının; emsal alınan müşterilerin ortalamasından fazla olması halinde, emsal alınan müşterilerin tüketim ortalaması, az olması halinde ise, müşterinin kendi tüketim ortalaması esas alınarak sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığı dönem tüketimleri hesaplanır ve tahakkuk ettirilir. Müşteriye ilişkin geçmiş yıla ait veri olmaması durumunda, hesaplamalar, benzer tüketim eğilimine sahip diğer müşterilere ilişkin veriler dikkate alınarak yapılır.c) Sayacın ölçüm yapamadığı veya yanlış ölçüm yaptığı süre; kontrol, sayaç açma-kapama, mühürleme, (Ek ibare: …) pil değiştirme, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma ve abonelik sözleşmesi imzalanması işlemlerinden en son yapılan işlem tarihi ile sayacın ölçüm yapmadığı veya yanlış ölçüm yaptığının tespit edildiği tarih arasındaki süre veya bu süreler (Değişik ibare: …) bir yıldan uzun ise son süreler (Değişik ibare:-…) bir yıllık süredir.d) (Ek:…) Bu madde hükümleri otomatik hacim düzeltici arızası için de uygulanır. Otomatik hacim düzelticisinin, müşterinin kusuru dışında herhangi bir nedenle arızalanması halinde, dağıtım şirketi tarafından yapılacak geriye dönük doğal gaz tüketim hesabında; sayaçtan okunan hacim değerlerinin ilgili mevzuata göre belirlenen K faktörü ile düzeltilmesi esas alınır. Sayacın ölçüm yapmaması veya yanlış ölçüm yapmasından dolayı oluşan ölçüm farkları, ilgili dönem perakende satış fiyatları esas alınarak hesaplanır ve dağıtım şirketi tarafından 51 inci madde hükümlerine göre işlem yapılır.hususları belirtilmiştir. Ayrıca EPDK nın 06/08/2004 yürürlük tarihli Kaçak veya Usulsüz Doğalgaz Kullanımı Durumunda Uygulanacak Usul ve Esaslara ilişkin mevzuatında ise;Madde 2 – Kaçak olarak doğal gaz kullanma süresi; kontrol, mühürleme, sayaç açma-kapama, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma, pil değiştirme, doğal gaz kullanım sözleşmesi imzalanması, varsa daha önce kaçak doğal gaz kullanıldığına ilişkin tutanak ve hatlara bağlantı yapılması işlemlerinden en son yapılanın işlem tarihi ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süredir. Bu süre bir yılı aşamaz.Madde 3 — Kaçak olarak kullanılan doğal gaz tüketim miktarı, Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 42 nci maddesi (a) ve (b) bentleri hükümlerine göre hesaplanır.Madde 4 — Kaçak olarak kullanılan doğal gaz tüketim bedeli; kaçak doğal gaz kullanım miktarı ve faturalandırmanın yapıldığı tarihteki cari perakende satış fiyatı esas alınarak hesaplanır. Dağıtım şirketi, müşterilerle yapacağı anlaşma ve sözleşmelerde kaçak doğal gaz kullanım miktarının % 200’üne kadar, tekerrürü halinde ise % 300’üne kadar “kaçak doğal gaz kullanım bedeli” uygulanabileceğine ilişkin hükümlere yer verebilir.Dağıtım şirketi, usulsüz doğal gaz kullanımının tespit edilmesi durumunda, tespitin yapıldığı tarihte geçerli olan sayaç açma-kapama bedelinin 3 katına kadar “usulsüz doğal gaz kullanım bedeli” tahsil edilebileceğine ilişkin hükümlere anlaşma ve sözleşmelerde yer verebilir. Kaçak veya usulsüz doğal gaz kullananların dağıtım şirketinin mülkiyetinde bulunan cihaz ve tesislere verdiği zarar ve ziyan rayiç bedel üzerinden tahsil edilir.” hususları açıkca belirtilmiştir.Taraflar arasındaki abonelik sözleşmesinin 10.07.2020 tarihli olduğu, abonenin … numaralı sayacı kullandığı, sayacın 29.11.2020 tarihinde davalı … görevlilerince sökülmesi sonrası yerine … numaralı sayacın takıldığı,davalı kurumca tutulan kaçak kullanım tutanağının ise tarihinin ise 29.11.2020 olduğu görülmüştür.Davacının sökülen önceki sayacının labaratuvar incelemesi sonunda ;”Davacının tesisatından sökülen … seri numaralı Dresser marka sayaç (Rotarymetre) “…” firmasına davalı … tarafından 02/12/2020 tarihin teslim edildiği ve incelendiği, sayaç (rotarymetre) üzerinde yapılan incelemede;”Üst kapak mühürü sökülerek ve numaratör kilidinde bulunan mühür teli kastırılarak numaratör grubu yerinden sökülerek müdahale yapıldığı tespit edildi.” şeklinde belirleme yapıldığı gözetildiğinde,davacı tarafça dava konusu tesisata takılı sayaca müdahale edildiği açıklığa kavuşmuştur.Sözleşmede kaçak kullanım halinde %200 hesaplama yapılacağı belirtilmiştir.Bu doğrultuda EPDK nun Kaçak veya Usulsüz Doğal Gaz Kullanımı Durumunda Uygulanacak Usul ve Esasların 2.maddesinde; tanımlanan kaçak olarak doğal gaz kullanma süresi açısından, kontrol, mühürleme, sayaç açma-kapama, sayaç değiştirme, sayaç sökme-takma, pil değiştirme, doğal gaz kullanım sözleşmesi imzalanması, varsa daha önce kaçak doğal gaz kullanıldığına ilişkin tutanak ve hatlara bağlantı yapılması işlemlerinden en son yapılan işlem tarihi ile kacak tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süre kaçak olarak doğal gaz kullanma süresi olarak belirtildiğinden,söz konusu sayacın davacı tesisatına takıldığı 10.07.2020 tarihi ile ilk okuma tarihi olan 27.10.2020 tarihleri arasındaki 109 günde kullanılan 78.579,00 m3 üzerinden tüketim ortalaması ( 720,908 m3/gün) ile tutanak sonrası yeni sayaç takıldıktan sonra 29.11.2020 – 16.12.2020 tarihleri arası 18 gün içinde kullanılan 45.287 m3 üzerinden tüketim ortalaması (2.516 m3/gün) arasında bariz fark bulunduğu, davacının sayacının doğru tüketim kayıt ettiği kabul edilen 29.11.2020 – 16.12.2020 tarihler arasındaki günlük tüketim için düzenlenen kıyas fatura düzenleme formunda belirlenen 2.516 m3 tüketim esas alınarak 109 gün için hesaplanan 274.244,00 m3 kullanılması gereken tüketimden kullanılan ve ödenen 78.579,00 m3 ün mahsubu ile kaçak olarak 195.665,00 m3 kaçak kullanım olduğu belirlenmiş ve bu ilk kaçak kullanım olduğundan %200 kaçak cezası 458.490,96 TL olarak hesaplanmıştır.Ayrıca davacının kaçak olarak kullandığı ve bedelini ödemediği 95.665,00 m3 dönem doğalgaz borcu 777.103,32 TL olarak hesaplandığından ,davacının toplam borcunun 1.235.594,00 TL olduğu anlaşılmış,bu kaçak tahakkununun ceman ilgili yönetmelik ve mevzuata uygun olduğu tespit edilmiştir.Yeni bilirkişi raporunun davaya katkısı olmayacaktır.Davacı davasını ispatlayamamış,davalı taraf ise alacağına dair iddiasını ispatlamıştır.Mahkemenin kararı usul ve hukuka uygun bulunmuştur.Bu itibarla, ilk derece mahkemesince verilen kararda mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiştir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle;Davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine,Alınması gereken 269,85 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95 TL’nin davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına,İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesinleştiğinde olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.12/10/2023