Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2023/1207 E. 2023/3699 K. 12.12.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2023/1207
KARAR NO : 2023/3699
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/12/2021
NUMARASI : 2018/644 E – 2021/1031 K
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit & İstirdat
KARAR TARİHİ: 12/12/2023
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak,ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle,dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; Müvekkilinin “… Mh. … Cad. No: … Fatih/İstanbul” adresindeki … unvanlı işyerinde faaliyet gös- terdiğini, … Şirketi’nin … abonesi olup 8 kw kurulu gücünün bulundu- ğunu, tesisatta takılı … seri nolu … marka sayacın kuruma kayıtlı ve mühürlü olduğunu, … çalışanlarınca 08.06.2018 tarihinde yapılan periyodik kontrolde ” kare buattan sayaç harici hat çekilerek, pako şalter vasıtası ile kaçak elektrik kullanıldığı”ndan bahisle 08.06.2018 tarihli, H/ 131843 seri nolu tutanağın gereğince 16.06.2017-08.06.2018 tarihleri arasında 358 günlük süre için – 2018/06 döneminde- 6.993,90-TL ve 47.266,90-TL olmak üzere toplam 54.260,80 TL tutarında elek- trik borcu çıkarıldığını, bu borca itiraz ettiklerini,ancak olumlu bir sonuç alamadıklarını, davalının “söz konusu borcun ödenmemesi halinde elektriğin kesileceği” yönündeki beyanları nedeniyle müvek- kilinin 22.06.2018-05.07.2018 tarihleri arasında davalıya toplam 11.993,90 TL tutarında ödeme yap- tığını beyanla,öncelikle dava konusu borç nedeniyle elektriğin kesilmesinin ve takip yapılmasının durdurulmasına, yargılama sonunda tahakkukların/tutanakların iptaline,müvekkilinin dava konusu 6.993,90 TL ve 47.266,90 TL’lik kaçak tüketim bedeli nedeniyle davalıya borçlu olmadığının tespitine elektriğin kesileceği tehdidi altında davalıya ödenen 11.993,90 TL’lik tutarın davacıya iadesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 20.10.2021 tarihli dilekçesi ile; müvekkilinin elektriğin kesileceği bas- kısı altında borç listesinde görünen tutarı ihtirazi kayıt ile ödemek zorunda kaldığını, davanın tama- men istirdata dönüştüğünü ,harca esas değerin 42.688,15 TL olduğunu beyanla bu miktar alacağın ödeme tarihi olan 11.07.2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiş ve harcı ikmal etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde; Davacı şirketin kullanımındaki 3211089 nolu tesi- satın bulunduğu mahalde , 08.06.2018 tarihinde kaçak kontrol ekiplerince yapılan kontrolde “tesisata kayıtlı sayaç haricinde hat çekilerek pako şalter vasıtası ile enerji kullanıldığı”nın tespit edilmekle davacı şirket adına H/131843 seri numaralı kaçak elektrik tespit tutanağının tanzim edildiğini, ilgili tutanağa istinaden (10.2015 kWh) 6.993,90-TL. kaçak bedeli ile (109.445 kWh) 47.266,90-TL kaçak ek tahakkuk bedeli olmak üzere toplam 54.260,80-TL. bedel tahakkuk ettirildiğini, yapılan işlemlerin Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nde belirtildiği şekliyle usul ve yasaya uygun oldu- ğunu, yapılan tespit ve tahakkukta herhangi bir hata bulunmadığını, davacıdan talep edilen bedeller mevzuatın belirlediği oranlarda olup davacının herhangi bir mağduriyetinin söz konusu olmadığını, kaldı ki müvekkili şirketten hizmet almasına hizmet bedelini ödemeyen davacının bu eylemi nedeniyle esasen müvekkilinin mağduriyetine sebebiyet verdiğini beyanla davanın reddini savunmuştur.İlk Derece Mahkemesi’nce:”Davanın KISMEN KABULÜ ile 34.803,84-TL’nin 11.07. 2018 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ” karar verilmişir.İstinaf Başvurusu: Hüküm davacı ve davalı tarafından istinaf edilmiştir.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; bilirkişi kurulunun davalı tarafça düzenlenen ve kendilerince itiraz olunan kaçak tespit tutanağı esas alarak değerlendirme yaptığını, ancak söz konusu sayacın doğru çalışıp çalışmadığı hususunda inceleme dahi yapılmadığını, elektrik kesintisi halinde devreye giren jeneratör ile çalışan soğutucunun harici hat gibi gösterilmeye çalışıldığını, davacının iş yerine gelen davalı şirket çalışanının işyerindeki sayaç ile oynaması sonucu sayacın yüksek değerler göstermeye başladığını, bu nedenle müvekkilinin uzun süre yüksek tutarlarda fatura ödemek zorunda kaldığını, sonrasında davalının sayacı değiştirdiğini ve faturaların makul düzeye geldiğini, kaçak kul- lanım iddiasını ve bilirkişi raporundaki hesaplamayı kabul etmediklerini, 1.698,32 TL ile 18.226,81 TL’nin ödenen tutardan mahsup edilmemesi gerektiğini beyanla kararın kaldırılmasını, davanın tam kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili istinaf dilekçesinde; Davacının dava konusu mahalde tesisata kayıtlı sayaç haricinde hat çekerek Pako Şalter vasıtası ile kaçak elektrik kullandığının kaçak denetim ekibince tespit edildiğini, durumun … seri numaralı kaçak elektrik tespit tutanağı ile kayıt altına alındığını, tutanaklar aksi sait oluncaya kadar geçerli belgelerden olup ilgili tutanağa istinaden harici hatta tespit edilen 32.250 kW güce göre 08.06.2018 – 16.05.2018 tarihleri arasında kaçak tahakkuku ve 16.05.2018 – 16.06.2017 tarihleri arası için davacı adına 6.993,90-TL kaçak elektrik kullanım bedeli ile 47.266,90-TL kaçak ek tahakkuk bedeli tahakkuk ettirildiğini, 30.05.2018 tarihli Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin Kaçak Elektrik Tüketim Miktarının Hesaplanması Başlıklı 44. Maddesinin 3. Fıkrasında ” 42 nci maddenin birinci fıkrasının (b) bendi kapsamında, mühürlenmiş sayaçtan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak hesaplanır. ” şeklinde düzenleme yapıldığını,Hükme esas alınan bilirkişi raporunda “Buna benzer kaçak kullanımların bazılarında güç değeri yüksek elektrikli cihaz ya da cihazlar kaçak hattan beslenecek düzenek kurulmaktadır. Bu durumda yönetmelik gereği kaçak hat üzerindeki kurulu güç ile hesap yapılması gerekmektedir. Dosyaya konu olan olayda ise, Restoranda bulunan elektrikli cihazların tümü pako şalter düzeneği ile kontrol edilmektedir. Dolayısıyla, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 44. Maddesi (3) bendindeki; “mühürlenmiş sayaçtan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak hesaplanır hükmü bu dosya için geçerli değildir.” kanaati ile hesaplama yapıldığını, bu görüş hukuka aykırı olup rapora itirazlarının dikkate alınmadığını beyanla kararın kaldırılmasını istemiştir.6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;Dava, kaçak elektrik kullanımından kaynaklanan menfi tespit/istirdat talebine ilişkin olup davacı davalı BEDAŞ’ın işyeri abonesidir.Somut olayda; davalı şirketin kaçak kontrol ekiplerince davacı şirketin kullanımında olan 3211089 nolu tesisatın bulunduğu mahalde,08.06.2018 tarihinde yapılan kontrolde “kare buattan harici hat çekilerek ,pako şalter vasıtası ile kaçak elektrik kullanıldığı”ndan bahisle davacı şirket adına H/131843 seri numaralı kaçak elektrik tespit tutanağı düzenlendiği, tutanak ekinde güç bu hattan beslenen cihazlara ait listesinin bulunduğu, (ayrıca durumun video ile kayıt altına alındığı) ilgili tutanağa istinaden (10.2015 kWh) 6.993,90-TL. kaçak bedeli ile (109.445 kWh) 47.266,90-TL kaçak ek tahakkuk bedeli olmak üzere toplam 54.260,80-TL. bedel tahakkuk ettirildiği , davacının kaçak kaçak elektrik kullanmadığı, bu nedenle davalıya borçlu olmadığı elektriğin kesileceği tehdidi ile kaçak kullanım bedeli ve ek tahakkuku kısmen ödemek zorunda kaldığından bahisle menfi tespit /ödenen kısım için istirdat talep etmiş, yargılama sırasında dava tamamen istirdata dönüşmüştür.1- Yargıtay 3. Hukuk Dairesi önceki kararlarında kaçak elektrik tespit tutanaklarının aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgelerden olduğu görüşünde iken güncel kararlarında ” kaçak tespit tutanaklarının özel hukuk tüzel kişisi olduğu tartışmasız olan davalı şirkette hizmet akdiyle çalışan görevliler tarafından düzenlenmiş olduğu gözetildiğinde, 6100 sayılı Kanun’un 204. maddesinin ikinci fıkrasında hüküm altına alınan belgelerden olmadığı tartışmasızdır. Eş söyleyişle, kaçak elektrik tuta- nağı, aksi sabit oluncaya kadar geçerli belgelerden değildir.” denilerek görüş değişikliği yapılmıştır. (Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin 2022/7569E.- 2023/658 K. nolu 16.03.2023 tarihli ve 2021/ 4894 E., 2021/ 10580 K. Sayılı 21.10.2021 tarihli ilamı da aynı yöndedir. 2-Mahkeme YTÜ Öğr. Görevlisi- Prof.Dr. K.Nur Bekiroğlu , İTÜ Öğr. Görevlisi Dr.Ali Saffet Altay ve Elek. Müh. Mehmet Şen’den aldırılan ve hükme esas alınan 01.09.2021 tarihli bilirkişi raporunda; a- Dava konusu somut olayın mahiyeti: Davacıya ait işyerine sayaç haricinde ikinci bir hat çekilerek pako şalter vasıtasıyla kaçak elektrik enerjisi kullanıldığı 08.06.2018 tarih ve H/131843 sayılı tutanak ile tespit edilmiştir.Pako şalter, bazen (1) konumuna getirilerek yasal sayaçtan, bazen (2) konumuna geti- rilerek sayaçtan geçirilmeden kaçak elektrik kullanılmıştır. Kaçak hat birtakım cihazları beslemek için değil, işyerindeki tüm elektrikli cihazları beslemek üzere çekilmiştir. Bu nedenle dava konusu somut olay, bazen yasal sayaçtan geçirilerek, bazen de hiç geçirilmeyerek yani ölçülmeden işyerindeki tüm elektrikli cihazlarda elektrik enerjisi kullanılmasına ilişkindir.Dolayısıyla, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin 44. Maddesi (3) bendindeki; “Mühürlenmiş sayaçtan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dik- kate alınarak hesaplanır” hükmüne ilişkin değildir.Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliğinin 44. Maddesi gereğince; tüketim miktarı ihtilafsız aynı dönemki tüketim miktarına göre hesaplanacaktır. Sözü geçen maddede; “Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incelemeler sonucunda, tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih tespit edilebiliyorsa, bu tarihten önceki aynı dönem, ihtilafsız dönem olarak kabul edilir” hükmü yer almıştır.Kaçak kullanım tespitinin yapıldığı tarihten geriye dönük olarak yapılan incele- mede,tüketim değerlerinin düşmeye başladığı tarih 22.06.2015 olarak tespit edilebildiğinden, bu tarihten önceki dönem, ihtilafsız dönemdir. Bu tarihten sonraki yani 22.06.2015- 08.06.2018 tarihleri arasındaki 1083 günlük dönem de kaçak kullanım dönemidir.Ancak, Elektrik Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 45. Maddesinde; “Kaçak tüketimi ile kaçağa ilişkin normal tüketim hesabında esas alınacak sürelerin toplamı, 12 ayı geçemez” hükmüne göre süre 16.06.2017-08.06.2018 arasındaki 358 gün olarak alınacaktır. Zaten, davalı … A.Ş.’nin tespiti de bu şekildedir.Buna göre,ihtilafsız geçmiş aynı dönem 17.07.2014-22.06.2015 tarihleri arasındaki 340 günlük dönem olmaktadır. İhtilafsız aynı geçmiş dönemin ortalama günlük tüketimi de; (13888kWh + 65916,533 kWh)/340gün= 234,719 kWh/gün olarak hesaplanmıştır.Enerji Piyasası Tüketici Hizmetleri Yönetmeliği’nin 44. maddesinde, son endeks okuma tarihi ile kaçak tespitinin yapıldığı tarihe kadar olan süre “kaçak tüketim süresi” olarak tanımlan- dığından 16.05.2018-08.06.2018 arasındaki 23 gün kaçak tüketim süresi olarak tespit edilmiştir. Sözü geçen madde hükmünde, kaçak başlangıcı ile en son sayaç okuma tarihi arası “ek tüketim süresi ” olarak tanımlandığından 16.06.2017-16.05.2018 arasındaki 335 gün ek tüketim süresi olarak tespit edilmiştir. Zaten, davalı şirket de bu şekilde belirlemiştir.b- Kaçak tüketim miktarının hesaplanması :Kaçak tüketim miktarı ihtilafsız dönemin ortalama günlük tüketimi olan 234,719 kWh/ gün ile hesaplanacaktır. Kaçak başlangıç tarihi 08.06.2018, en son sayaç okuma tarihi 16.05.2018 olduğundan 08.06.2018-16.05.2018 arasındaki 23 günde tüketilen elektrik enerji miktarı 23 gün x 234,719 kWh/gün= 5398,537 kWh, sayacın bu dönemde kaydettiği tüketim miktarı 198941 kWh -196023 kWh = 2918 kWh tenzil edilerek sayacın eksik kaydettiği tüketim miktarı 5398,537 kWh- 2918kWh = 2480,537 kWh olarak hesaplanmıştır.c- Ek tüketim miktarının hesaplanması :Ek tüketim süresi,kaçak başlangıç tarihi ile en son sayaç okuma tarihi arasındaki (16.06.2017-16.05.2018) 335 gün olarak belirlenmiştir. Ek tüketim miktarı, ihtilafsız dönemin orta- lama günlük tüketimi olan 234,719 kWh/gün ile hesaplanacaktır. Buna göre ek tüketim miktarı; 335 gün x 234,719 kWh/gün= 78630,865 kWh olarak hesaplanmıştır. Sayacın bu dönemde kaydettiği tüketim miktarı olan 196023 kWh -159596 kWh= 36427 kWh tenzil edilirse eksik kaydedilen tüketim 78630,865 kWh- 36427 kWh = 42203,865 kWh olacaktır.d- Davacının kullandığı elektrik enerjisinin toplam bedeli : Kaçak tüketim bedeli : 1.698,32 TL
Ek tüketim bedeli : 18.226,81 TLToplam bedel : 19.925,13 TLe- Davacının ödediği elektrik bedelleri :Davacı, 22.06.2018 tarihinde 6.993,90 TL; 28.06.2018 tarihinde 3.000 TL; 05.07.2018 tarihinde 2.000,00 TL; 11.07.2018 tarihinde 42.735,07 TLolmak üzere toplam 54.728,97 TL ödemiştir.f- Sonuç ve kanaaDavacının ödediği bedel : 54.728,97 TL Davacının kullandığı elektrik enerji bedeli : 19.925,13 TL Davalının iade etmesi gereken bedel : 34.803,84 TL’dir “.3-İtiraz üzerine aynı heyetten aldırılan 01.09.2021 tarihli ek raporda ise ;Davacı tarafın beyanına göre maliki olduğu işyerini kiraya vermiş, kiracı tarafından kullanılan iş yerinde yokluklarında 08.06.0218 tarihli H/131843 seri no’lu Kaçak Elektrik Kullanma Tutanağı düzenlenmiştir.Tutanağa istinaden davacı tarafa 22.08.2018 son ödeme tarihli 6.993,90 TL. kaçak ve 47.266,90 TL ek tahakkuk yapılmıştır. Kaçak tahakkuku 10.215 kWh, ek tahakkuk 109.445 kWh üzerinden hesaplanmıştır. Davalı … alacağını tahsil edebilmek için icra takibine başlamış olup davacı tara- fın yaptığı kısmi ödeme BEDAŞ tarafından kabul edilmemiştir.Tutanakta tesisatta bulunan … seri nolu … marka 2014 imal yıllı,198.946 kWh endeks sayılı sayacın haricinde kare buattan harici (kaçak) hat hat çekmek suretiyle kaçak elek- trik kullanıldığı tespit edilmiştir. Tutanakta sayaç demantı 7 kW, Restoran olarak çalıştırılan işyerinde bulunan elektrikli cihazların toplam kurulu gücünün ise 35,25 kW olduğu tespit edilmiştir. Davacı taraf kaçak tespitinin yönetmeliğe aykırı şekilde yapıldığını iddia ederek kaçak elektrik tutanağının iptaline, bu nedenle 2018/6 dönemine ait 6.993,90 TL. kaçak ve 47.266,90 TL. ek tahakkukların da iptaline, belirtilen miktarlar kadar borçlarının olmadığına, ayrıca elektrik kesilme baskısı altında ödenen 11.993,90 TL.’nin müvekkil şirkete iadesine karar verilmesi talep edilmektedir.08.06.0218 tarihli tutanak ve ekleri incelendiğinde, tutanak günü zabıt münzilerin tes- pit ettikleri gibi kaçak hat ve pako şalterin varlığı fotoğraflarda görülmektedir. … şalterin burada görevi, fotoğrafta (D) olarak gösterilen pozisyonda kaçak hat üzerinden devrenin beslenmesi, (S) ola- rak gösterilen pozisyonda da yasal sayaç devresi üzerinden elektrik sayaçların beslenmesidir. D hattı üzerinde sayaç kayıt yapmamakta ,ancak elektrikli cihazları normal çalışmasına devam etmektedir. Bu şekilde pako şalterin kontrol edilmesi ile sayacın kayıt yapması bir anda durdurulmaktadır. Kaçak elektrik önemli miktarda elektrik enerjisinin sayaçta kayıt edilmemesi için yapılır. Bu nedenle res- taurantta elektrik tüketiminin fazla olduğu saatlerde D hattı kullanılmaktadır.Bu tespitlere göre davacı taraf her ne kadar kaçak elektrik kullanımını kabul etmemekte ise de 08.06.0218 tarihli tutanak ve dosya içeriği dikkate alındığında, işyerinde kaçak elektrik kullanımı yapıldığı kanaatine varılmıştır.Bilirkişi heyetimizin kök raporunda kaçak kullanım şekli ayrıntılı incelenmişti. Buna benzer kaçak kullanımların bazılarında güç değeri yüksek elektrikli cihaz ya da cihazlar kaçak hattan beslenecek düzenek kurulmaktadır.Bu durumda yönetmelik gereği kaçak hat üzerindeki kurulu güç ile hesap yapılması gerekmektedir.Dosyaya konu olan olayda ise, restaurantta bulunan elektrikli cihaz- ların tümü pako şalter düzeneği ile kontrol edilmektedir. Dolayısıyla, Elektrik Piyasası Tüketici Hiz- metleri Yönetmeliğinin 44. Maddesi (3) bendindeki; “mühürlenmiş sayaçtan geçirilmeksizin ayrı bir hat çekilerek birtakım cihazlar kaçak olarak beslenmiş ise, tüketilen elektrik enerjisi sadece bu hat üzerindeki cihazların kurulu gücü dikkate alınarak hesaplanır” hükmü bu dosya için geçerli değildir.” dedikten sonra kaçak tüketim süresi, hesaplama ve varılan sonuç itibariyle kök rapordaki görüşlerini tekrarlamışlardır.”
Netice itibariyle davacının harici hat ile kaçak elektrik kullandığı tüm dosya içeriği ile sabittir . Harici hat ile alınan elektrik enerjisi sayaca girmediğinden sayacın arızalı olup olmadığı hususu ve bu yönde yapılacak inceleme uyuşmazlığın çözümüne bir katkı sağlamayacaktır. Bilirkişi kurulunca düzenlenen raporlar dosyadaki delillere ,hükme ve yargısal dene- time elverişlidir.Davacının davacı konusu kaçak kullanım nedeniyle ödediği bedel toplam 54.728,97 TL, ödenmesi gereken ise 19.925,13 TL, davalının iade etmesi gereken 34.803,84 TL olarak tespit edilmiştir. Mahkemece de bu yönde hüküm kurulmuştur.Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değer- lendirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, davacının ve davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar vermek gerekmiştir.
K A R A R : Yukarıda açıklanan nedenlerle;Davacının ve davalının istinaf başvurularının HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı reddine,Davacıdan alınması gereken 269,85-TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 179,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 89,95-TL’nin istinaf eden davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, Davalıdan alınması gereken 2.377,45-TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 594,40-TL harcın mahsubu ile bakiye 1.783,05-TL’nin istinaf eden davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf edenler üzerinde bırakılmasına,İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine,
Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 12/12/2023