Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2022/516
KARAR NO: 2022/2640
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/09/2021
NUMARASI: 2020/102 E – 2021/667 K
DAVANIN KONUSU: Banka Dışındaki Diğer Kredi Kuruluşlarına İlişkin Düzenlemelerden Kaynaklanan
KARAR TARİHİ: 12/10/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak,ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle, dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın müşterisi … A.Ş.’nin 23.01.2009 tarihli talebi ve talimatı ile 23.01.2009 tarih, 50.000,00-TL meblağ, … referans numaralı, muhatabı … A.Ş., lehdarı … Tic. A.Ş., vadesi 22.01.2010 olan sözleşme ve kanuna uygun bir teminat mektubu verdiğini, davalı … A.Ş.’de ilgili teminat mektubu ile müvekkili bankaya müracaatla TMK’nın karşılığının ödenmesi talebinde bulunduğunu, talebi inceleyen bankanın talebin kanun ve sözleşmelere uygun olduğunu mütalaa ederek TMK’nın bedeli olan 50.000,00-TL’yi 23.09.2010 tarihinde muhatap davalı enerji … A.Ş.’ye ödendiğini, ancak daha sonra bahse konu Teminat mektubunun Lehtarı … A.Ş. tarafından ilgili mektubun haksız ve hukuka aykırı olarak tazmin edildiği ve işbu davada davalı olan … A.Ş.’ye borcu olmadığı iddiası ile Kütahya 2. Asliye Hukuk Mhk.’nin 2011/26 esas sayılı dosyası ile alacak ve ipotek fek talepli dava açıldığını, tüm savunmaya rağmen ilgili davada verilen Kararın Yargıtayca onandığını, … Tic. A.Ş. tarafından Kütahya 2. Asliye Hukuk Mhk.nin 2011/26 E. Sayılı dosyası ile açılan davada; 2014/381 K.Sayılı kararı ile müvekkili banka ile ilgili hususlara ilişkin ” Davanın kabulüne, 50.000,00- TL’sinin davalı bankadan 02.10.2010, diğer davalıdan 13.10.2010 tarihinden itibaren işleyecek ticari faiziyle birlikte tahsili ile davacıya verilmesine… Ve müvekkili Banka aleyhine yargılama gideri ve vekâlet ücretine ” hükmedildiği. İşbu Karar, Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2016/4515 E. 2017/2761 k. 04.04.2017 tarihli kararı ile Onanmış ve Yargıtay 19. Hukuk Dairesinin 2017/3964 E. 07.03.2019 tarihli karar düzeltme taleplerinin reddedilerek kesinleştiğini, ilgili Mahkeme Kararının davalı tarafından Kütahya … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı dosyası ile icra takibine konu edilmiş olduğundan müvekkili Bankanın, ilgili Mahkeme kararı gereğince davalı firma ile müşterek müteselsil borçlu olduğu tutarları davalının hiçbir ödeme yapmaması nedeniyle dosya kapak hesabına göre 123.073,74 TL olarak ödediğini belirtmiştir. Müvekkili Bankanın ilgili Teminat mektubunu tazmin ederek davalı firmaya ödemiş olduğu mektup bedeli olan 50.000,00- TL’ile ilgili mahkeme kararı gereğince müşterisine de masrafları ile birlikte iade etmek zorunda kaldığını, hem davalı firmaya hem de kendi müşterisi …’e ödeme yapan Bankanın iki kez ödeme yaparak zarara uğradığını, müvekkili Banka’nın zarara uğramasının nedeni açıkça davalı firmanın haksız fiilidir ve davalı tarafa bu zararın karşılanması gerekmekte olduğunu, davalı firmanın teminat mektubunun süresi uzatılmış şeklini … A.Ş.’ ile ilgisi bulunmaksızın ve hukuka aykırı olarak müvekkili bankaya sunması, davada haksız olduğunun anlaşılmasına rağmen haksız kazancına neden olan tutarı ve masrafları kendi iradesiyle davacıya ödememesi, genel davranış kuralı olarak MK. Mad. 2’de yer alan dürüstlük kuralına aykırı hareket ve özellikle bir hakkın kötüye kullanılması niteliğini teşkil ettiği için bu durum, müvekkili Bankaya karşı hukuka aykırı bir fiil oluşturduğu ve davalının haksız fiil sorumluluğuna yol açtığını, davalı Şirketin hukuka aykırı fiilinden kaynaklı olarak, müvekkili bankanın 50.000,00- TL’lik teminat mektubu zararının yanı sıra 73.073,74 TL faiz, vekâlet ücreti ve masraf olmak üzere toplam 123.073,74 TL fiili maddi zarara uğradığını, olayların akışı ve mahkemeye sunulan deliller itibariyle surumun açıkça görüldüğü, aynı zamanda, davalı şirketin hukuka aykırı sonuca isteyerek sebep olduğu ve olayda kasti kusurunun olduğu, yine olay örgüsünden ve davalı şirketin taraf olduğu diğer davadaki aleyhine verilen kararın kesinleşmesi ile haksızlığını biliyor olması açısından açıkça anlaşıldığını, dava konusu olayda da müvekkili bankanın, hem muhatabı … A.Ş., Lehdarı … Tic. A.Ş. vadesi 22.01.2020 olan sözleşme ve kanuna uygun bir teminat mektubuna, hem de … A.Ş. İle … Tic. A.Ş. arasında var olan sözleşmeye dayanarak işbu davanın konusunu teşkil eden teminat mektubu bedelini ödediğini, ancak ilgili ödemenin haksız olduğuna ilişkin dava dışı … Tic. A.Ş. tarafından Kütahya 2. Asliye Hukuk Mhk. 2011/26 E. Sayılı dosyası ile açılan davanın yargılaması sırasında, davalı şirketin hukuka aykırı olarak teminat mektubunun tazminini müvekkili bankadan talep ettiğini ve taraflar arasında devam eden bir borç ilişkisinin olmadığının kesinleştiği, bu mahkeme kararı ile de, bahse konu TMK’nın … A.Ş. tarafından davalı şirkete verildiği ve iki şirket arasındaki borç ilişkisinin devam ettiği düşünülerek yapılan ödemenin geçersiz hale geldiğini, Yargıtayın 22.09.2991 gün ve, 1990/1 E. 1991/1 K sayılı Yargıtay içtihadı birleştirme Kurulu Kararında da vurgulandığı üzere, sebepsiz zenginleşme, hükümleri gereği bu zenginleşmenin geri vermekle yükümlü olduğunu, açıklanan nedenlerle Kütahya … İcra Müdürlüğünün … E. Sayılı Dosyasına 31.07.2017 tarihinde ödemek zorunda kalınan 123.073,74 TL’nin ödeme tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı firmadan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacının bahsetmiş olduğu 23.01.2009 tarih 50.000,00- TL bedelli … ref. no’lu TMK, dava dışı … isimli eski bayi ile müvekkili şirket arasındaki ticari muamelelerden doğan alacakların teminatı için alındığını, bankanın bu mektup ile 50.000,00- TL’ye kadar olan alacak talebinde herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın yazılı talep üzerine mektup bedelini nakden ve defaten ödeyeceğini taahhüt ettiğini, müvekkilinin tazmin talebi üzerine mektup bedelinin ödendiğini, ancak sonrasında ise dava dışı firmanın ” mektubun süresinin dolmuş olması ve bankanın ödeme yapamayacağı” gerekçesi ile bahsedilen Kütahya AHM’ deki davanın açıldığını, Kanunun öngördüğü sürede yazılı talebini bankaya sunan müvekkilin mektup bedelini tahsil ettiğini, müvekkili tarafından haciz tehdidi ile ödeme yapıldığı iddiasının ispata muhtaç olduğu gibi kusurlu olan bankanın tüm bedeli ödemekle yükümlü olduğunun açık olduğunu, davacı bankanın ödeme talebini reddedecekken herhangi bir sorun olmaksızın talep üzerine ödeme yaptığını, zaten devam eden yargılamada vade uzatım yazılarının da ibraz edildiğini, Kesinleşmiş Mahkeme kararında davacının müvekkilinden hak talep edebileceğine dair herhangi bir hüküm yada gerekçe bulunmadığını belirterek, cevap dilekçesinde belirtilen nedenlerle haksız ve hukuksuz davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın kabulü ile; 123.073,74 TL’nin 31/07/2017 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiştir.Mahkemece verilen kararı, davalı vekili istinaf etmiştir. Davalı vekilince verilen istinaf dilekçesinde özetle; Huzurdaki dava Kütahya 2 AHM 2011/26 e. 2014/381 k. Sayılı ilamında belirtilen bedelin rücu edilmesi gerekçesiyle açılmış olan dava olmakla, müvekkilinin adresi … mah. … sok no:… K.Çekmece İstanbul olduğundan davaya bakmaya BAKIRKÖY ASLİYE TİCARET Mahkemelerinin yetkili olduğunu, Zaman aşımı yönünden davanın reddi gerektiğini, haksız fiil olgusunda 2, sebepsiz zenginleşme hususunda 1 yıllık zamanaşımı süreleri dolduktan sonra açılan davanın reddi gerektiğini, davacının bahsetmiş olduğu 23/01/2009 tarih 50.000 TL bedelli … referans numaralı teminat mektubu, dava dışı … akaryakıt isimli eski bayi ile müvekkil şirket arasındaki ticari muamelelerden doğan alacakların teminatı için alındığını, Banka bu mektup ile 50.000 TL ye kadar olan alacak talebinde herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın yazılı talep üzerine mektup bedelini nakden ve defaten ödeyeceğini taahhüt ettiğini, Müvekkilinin tazmin talebi üzerine mektup bedeli ödenmiş ancak sonrasında dava dışı firmanın “”mektubun süresinin dolmuş olması ve bankanın ödeme yapamayacağı”” gerekçesiyle bahsedilen Kütahya AHM deki dava dosyası açıldığını, Banka dava dilekçesinde yine talebinin gerekçesini mahkeme kararına rağmen alınan tutar( 50.000 TL mektup bedelidir) miktarının bankaya iade edilmemesi olarak sunmuş ancak yargılama sonucu ödediği toplam bedeli dava konusu ettiğini, Tazminatı gerektiren hususlarda müvekkilin sorumluluğunu kabul anlamına gelmemek üzere,Davalı vekilince verilen istinaf dilekçesinde özetle; Huzurdaki dava Kütahya 2 AHM 2011/26 e. 2014/381 k. Sayılı ilamında belirtilen bedelin rücu edilmesi gerekçesiyle açılmış olan dava olmakla, müvekkilinin adresi … mah. … sok no:… K.Çekmece İstanbul olduğundan davaya bakmaya BAKIRKÖY ASLİYE TİCARET Mahkemelerinin yetkili olduğunu, Zaman aşımı yönünden davanın reddi gerektiğini, haksız fiil olgusunda 2, sebepsiz zenginleşme hususunda 1 yıllık zamanaşımı süreleri dolduktan sonra açılan davanın reddi gerektiğini, davacının bahsetmiş olduğu 23/01/2009 tarih 50.000 TL bedelli … referans numaralı teminat mektubu, dava dışı … akaryakıt isimli eski bayi ile müvekkil şirket arasındaki ticari muamelelerden doğan alacakların teminatı için alındığını, Banka bu mektup ile 50.000 TL ye kadar olan alacak talebinde herhangi bir mahkeme ilamı aranmaksızın yazılı talep üzerine mektup bedelini nakden ve defaten ödeyeceğini taahhüt ettiğini, Müvekkilinin tazmin talebi üzerine mektup bedeli ödenmiş ancak sonrasında dava dışı firmanın “”mektubun süresinin dolmuş olması ve bankanın ödeme yapamayacağı”” gerekçesiyle bahsedilen Kütahya AHM deki dava dosyası açıldığını, Banka dava dilekçesinde yine talebinin gerekçesini mahkeme kararına rağmen alınan tutar( 50.000 TL mektup bedelidir) miktarının bankaya iade edilmemesi olarak sunmuş ancak yargılama sonucu ödediği toplam bedeli dava konusu ettiğini, Tazminatı gerektiren hususlarda müvekkilin sorumluluğunu kabul anlamına gelmemek üzere, ödemeye dair müvekkile herhangi bir bildirimin davacı tarafça yapılmadığını, ödeme tarihinden itibaren faiz talebinin bu yönüyle yerinde olmadığı, Bankacılık kanunu ve yönetmeliklere göre süreli teminat mektubunun vade uzatım yazısı mektubun tarihinin doğrudan uzamış olduğunun ispatı olduğunu, davacı banka mektubun haksız yere tahsil edildiğini iddia etmekte, bu durumu mahkeme kararına dayandırdığını, ancak bahse konu yargılamanın yapıldığı Kütahya 2 AHM 2011/26 e. 2014/381 k. Sayılı dosyasında müvekkilinin herhangi bir haksız fiili bulunmadığı, kanunun öngördüğü şekilde yazılı talebine bankaya sunan müvekkili, mektup bedelini tahsil ettiği, ne var ki; vade uzatım yazısı olmadığından haksız yere tahsilat yapıldığını iddia eden bankanın bu tezi bahse konu Kütahya dosyasına sunulan ( davacı … tarafından ) vade uzatım yazısı ile çürütüldüğünü, davacı dilekçesinde “haksız ödeme alınması neticesinde mahkemece verilen hükümden kaynaklı alacağın tamamını” talep ettiği, kabul anlamına gelmemek üzere bankanın ilamda yazılı bedellerin müşterek müteselsil sorumluluk esasında 1/2 oranında değil de neden tamamının ödenmesine hükmedildiğinin açıklanması gerektiğini, Kusurlu olan taraf kendi kusurundan kaynaklı zararı ödemekle yükümlü olduğunu, davacı bankanın sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre talep hakkı olmadığı, çünkü teminat mektubunun vade uzatım yazısını kendi belirlemekte, oluşturmakta ve lehtara teslim etmekte olduğu, Kendi kayıtlarıyla borçlu olduğu sabit olan davacının borçlu sanarak ödeme yapma durumu olmadığı, bankacılık düzenlemelerinde böyle bir izahatın yapılmasının mümkün olmadığından kararın usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek, kaldırılması istenmiştir.HMK.nun 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; dava, sebepsiz zenginleşmenden kaynaklanan istirdat istemine ilişkindir.Sebepsiz zenginleşme, bir kimsenin mal varlığının haklı bir sebep olmaksızın diğer bir kimsenin mal varlığı aleyhine çoğalmasıdır. Sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talep edilebilmesi için borçlunun mal varlığında, bir başkasının aleyhine bir zenginleşme meydana gelmeli, zenginleşme ve zenginleştirici olay arasında illiyet bağı bulunmalı ve zenginleşme haklı bir sebebe dayanmamalıdır.Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir ne- dene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır. Geri verme borcunun konusu ve kapsamı; “Aynen Geri Verme İlkesi”ne göre düzenlenmiştir.Borçlar Kanunu’nun 82/1 md.ne göre; sebepsiz zenginleşmeden doğan istem hakkı, hak sahibinin geri isteme hakkı olduğunu öğrendiği tarihten başlayarak iki yılın ve herhalde zenginleşmenin gerçekleştiği tarihten başlayarak on yılın geçmesiyle zamanaşımına uğrar.Somut uyuşmazlıkta; davacı banka tarafından dava dışı … A.Ş’nin 23.01.2009 tarihli talebi/talimatı ile 23.01.2009 tarihli, 50.000,00 TL tutarında, … referans numaralı, muhatabı … A.Ş, lehtarı … Tic. A.Ş, vadesi 22.01.2010 olan bayilik teminatı olarak bir teminat mektubu verildiği, … Paz. A.Ş. tarafından teminat mektubunun vadesinin uzatıldığı ve süresinde olduğu gerekçesiyle mektup bedelinin davacı banka tarafından 23.09.2010 tarihinde davalı … A.Ş’ye ödendiği, davacı banka tarafından düzenlenmiş 50.000,00 TL tutarında, … referans numaralı banka teminat mektubunun davalı şirket tarafından haksız olarak davacı bankadan tazmin edildiğine dair Kütahya 2. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2011/26 esas sayılı dosyasının 07.03.2019 tarihinde kesinleştiği, teminat mektubu bedelinin dava dışı … A.Ş’ye, Kütahya … İcra Dairesinin … esas sayılı dosyası üzerinden 31.07.2017 tarih … Seri ve … Seri Nolu tahsilat makbuzu ile reeskont avans faizi, vekalet ücreti, harç ve icra masraflarıyla birlikte toplam 123.073,74 TL üzerinden ödendiği anlaşılmaktadır. Davalı tarafça usulune uygun olarak yetki itirazında cevap dilekçesiyle bulunulduğu, mahkemece yetki itirazına dair herhangi bir ara karar kurulmadığı, sebepsiz zenginleşmeden kaynaklı alacak davalarında yetkili mahkeme HMK.nun 6. Maddesi gereğince davalının yerleşim yerindeki mahkeme olduğundan davalının adresi … mah. … sok no:… K.Çekmece olup Bakırköy Asliye Ticaret Mahkemelerinin görevli olduğuna dair istinaf talebi yerindedir. Açıklanan nedenlerle davalı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile HMK 353/1-a-4 m uyarınca hükmün kaldırılması ve dosyanın mahkemesine iadesi gerektiği kanaatine varılarak aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle;Davalının istinaf talebinin kabulü ile HMK 353/1-a-4 maddesi gereğince kaldırılması ile yeniden yargılama yapılmasını temin için dosyasının ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine, Peşin alınan istinaf karar harcının istinaf eden taraflara isteği halinde iadesine, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa istinaf edenlere ilk derece mahkemesince iadesine, Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 12/10/2022