Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2022/2805
KARAR NO: 2023/2937
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 31/03/2022
NUMARASI: 2016/900 E – 2022/272 K
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 12/10/2023
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak,ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle,dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketlerin, … İlçesi … mevkii … Evleri …. Etap, … ada, … parsel ve … 2. Etap, … ada, … parsel adresinde inşa edeceği toplu konut merkezinde yer alacak konutların, dükkanlar ve sosyal tesislerin elektrik ihtiyacının karşılanarak aboneliklerinin yapılması amacı ile … bağlı olarak İstanbul Avrupa yakasında konudan sorumlu … A.Ş ‘ye müteaddit defa müracaatı olduğunu, bunlardan birinin de 02/05/2008 tarihinde müracaat ettiğini, davalı … ise 11/07/2008 tarih ve “TİP-C/2 Enerji Müsaadesi” başlıklı, “Sayı: …” sayılı ve “Konu: Enerji talebi” olarak müvekkili şirketi muhatap alarak göndermiş olduğu yazısının, hukuka aykırı tek taraflı dayatmalar ile dolu olduğunu, … “Şartname” niteliğinde müvekkili şirkete tek taraflı ve ağır hükümler içeren 4 sayfadan oluşan dayatmasının “C-2 Tip Enerji Müsaadesi” belgesinin çelişkilerle dolu olduğunu, yasa ve yönetmeliklere aykırı tutarsız, tek taraflı yararlanmaya yönelmiş bir belge olduğunu, yatırım bedellerinin müvekkili şirket tarafından karşılanması halinde elektrik verilebileceğini, aksi halde enerji alamayacağını ve itirazların da kesinlikle kabul edilmeyeceğini vurgulayarak çaresiz tek seçenekle karşı karşıya bırakıldıklarını, müvekkili şirket yetkililerinin, yatırımcılarına karşı ticari taahhüt ve yükümlülüklerini zamanında yerine getirebilmek, elektrik aboneliklerini alabilmek, cezai duruma düşmemek için elektrik dağıtımı şirketlerin isteklerini yerine getirmek için elektrik taahhütleri yapan iki farklı şirketle anlaşarak söz konusu yatırımların bedelini kendisi karşılayarak yaptırdığını, müvekkili şirket tarafından yaptırılan 1 ve 2 Etap yerleşim birimlerinin ihtiyaçlarını karşılayan enerji dağıtım tesisleri, … tarafından oluşturulan kurullar eşliğinde muayene ve kontrol sonrası davalı şirketlere devredildiğini, …’ın abone yatırımlarının elektrik dağıtım bedelinden düşüleceğine ilişkin yasa hükmüne aykırı davrandığını, abonenin elektrik ihtiyacını temin etmenin … yasal görevi olduğunu, bu nedene … uygulamaya ilişkin yasal emredici mevzuat olan 6446 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu’nun yüklediği sorumluluk ve görevinden kaçındığını, dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırılık söz konusu olduğunu, … görevi kötüye kullanarak, kapasiteyi arttıracak yeterli yatırım bedelinin elinde bulunmadığı yönünde herhangi bir açıklama yapmadığını, yapamayacağını, Türkiye’nin her yıl vergi rekortmeni olan bir şirketin görevi olan trafo ve ENH tesisi için elinde parasal kaynağının bulunmadığını iddia etmesinin mesnetsiz ve hukuka aykırı bir iddia olduğunu, müvekkilinin inşa edeceği iş yerlerinin elektrik abonelikle ilgili ilk müracaatının 2006 tarihinde olduğunu, 2008 yılında 2*1250 kVA, 2*1600 TM (Trafo Merkezi), Trafo Panoları ve OG (Orta Gerilim) yer altı kablo tesisi enerji ihtiyacı olduğu yönünde talebi olduğunu, davalı … müvekkili şirketin ihtiyaç duyduğu elektriği sağlamak için trafoyu yapma ve enerjiyi vermek için önünde yaklaşık 2,5 yıl gibi uzun sayılacak bir süre bulunduğunu, trafo tesisinin 2-3 aylık bir süre olduğu dikkate alındığında davalı … söz konusu trafo tesisi yapımını 2006-2007 veya 2008 yılı yatırım programına alarak davacı müvekkili şirketin inşaatını bitireceği yıl içerisinde gerçekleştirebilmesinin rahatlıkla mümkün olduğunu, müvekkili şirketin elektrik alabilmek için 2008 yılı ve inşası devam eden dönemde 1.007.769,45-TL tutarlı harcamayı dava dışı, konusunda uzman iki farklı şirkete yaptırdığını, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hakları saklı olmak üzere, … Evleri …. Etap, … ada, … parsel ve … Etap, … ada, … parsel adresinde bulunan ve esasen davalılar tarafından yapılması gereken elektrik dağıtım tesislerinin, davanın kabulü ile müvekkili tarafından yapılarak bedeli karşılanmış olan 1.007.769,45-TL tutarlı Transformatör, elektrik dağıtım panoları, yüksek gerilim E.N.H ve diğer tesis bedellerinin trafo köşkü ve trafo yerinin, … devir tarihinden itibaren tarafların müteselsilen sorumlu oldukları nazara alınarak müteselsilen ve ticari şirket olduğundan ticari faiz ile davalılardan tahsiline, uygulanacak faiz tarihi için tesisin “mutlak butlan” ile yapıldığı nazara alınarak, inşa tarihinden itibaren hesaplanmasına ve davalı … tahsiline, muhakeme masrafları ve vekalet ücretinin davalı şirkete tahmil edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Dava konusu aynı olmak üzere davacı vekili tarafından açılan İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi 2014/1428 esas sayılı davada verilen kararla müvekkili lehine davanın reddine karar verildiğini, söz konusu kararda davacı tarafça inşaa ettiği konut, sosyal tesis amaçlı site merkezindeki bağımsız bölümlerin elektrik enerjisi ihtiyacı olan … yaptığı müracaata rağmen …’ın kendisinin sağlaması gereken transformatör güç arttırım, yeraltı iletim kablosu ve projelerin yasal düzenlemelere aykırı olarak kendilerine yaptırıldığından bahisle inşaat maliyetlerinin tahsili amacıyla davanın açıldığını ancak söz konusu siteye farklı trafolardan enerji temininin mümkün olduğu, davacının bu yola gitmeyip kendi sitesi için inşaat yaptığını ve bu nedenle … yatırım yapmasına gerek olmaması nedeniyle talebin reddine karar verildiğini, zamanaşımı def’i ileri sürdüklerini, dava konusu talebin muhatabının müvekkili şirket olmadığı gibi söz konusu talebin zamanaşımına uğradığını, derdest davada müvekkili kuruma husumet yöneltilmesinin hukuka aykırı olduğunu ve husumet itirazında bulunduklarını, husumetin diğer davalı … yöneltilmesi gerektiğini, … devri Özelleştirme Yüksek Kurulunun 07.03.2013 tarih ve 2013/20 sayılı kararı ile onaylandığını, … ve … A.Ş.’nin hissesinin … Enerjiye satışına ilişkin Hisse Satış Sözleşmesi 28.05.2013 tarihinde Özelleştirme İdaresi Başkanlığı ile … Enerji arasında imzalandığını, davacının 02.11.2013 tarih, 28809 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan “Elektrik Piyasaları Lisans Yönetmeliği”nin 33 maddesi kapsamında yapıldığı iddiasıyla sözleşmenin hukuka aykırılığını ileri sürdüğünü, bu iddianın da hukuki dayanağı bulunmadığını, davacının her ne kadar sözleşme hukukuna dayansa da iddialarının dayanağı olan sözleşme örneğinin deliller arasında yer almadığını, bu nedenle davacının iddialarının soyut ve müphem olduğunu, bu nedenlerle hukuka usul ve esas bakımından aykırı davanın reddine, yargılama masrafı ve vekalet ücretinin karşı tarafa yüklenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; Davaya konu edilen taleplerin zamanaşımına uğradığını, husumetin müvekkili şirkete yöneltilmesinin doğru olmadığını, … ile imzalanan İşletme Devir Sözleşmesi hükümleri gereğince dağıtım tesislerinin mülkiyetinin … ait olduğunu, Özelleştirme İdaresi Başkanlığı’nın 21/07/2006 tarih ve 6747 sayılı yazısı ve 24/07/2006 tarih, 31-513 sayılı Yönetim Kurulu kararına istinaden … Genel Müdürlüğü ile %100 hissedarı olduğu e … arasında İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin özelleştirilmesi, işletme hakkı devri yöntemiyle yapılması nedeniyle dağıtım tesislerinin mülkiyeti … Genel Müdürlüğü’ne ait olduğunu, İşletme Hakkı Devir Sözleşmesi hükümlerine göre şirketlerinin dağıtım tesislerinin işletme hakkına sahip olmakla birlikte, mülkiyetine sahip olmadığını, dağıtım tesislerinin mülkiyetinin ilgili idare olan … kaldığını, davacı tarafın da iddiası olduğu üzere yapım bedelleri istenen tesislerin mülkiyeti diğer davalı … geçirilmiş olup müvekkili şirketten söz konusu bedellerin talep edilmesinin hukuka aykırı olduğunu, müvekkili şirketin elektrik dağıtım faaliyeti alanında işletme hakkını devralmış olduğu tesislerin mülkiyetinin halen diğer davalı … ait olduğunu ve bu kapsamda dava konusu edilen tesislerin yapım maliyetlerine ilişkin bedellerin yasal muhatabının da … olduğunu, davacı tarafın görülmekte olan davada birlikte hareket etmek suretiyle alacak talebinde bulunmadığını, bu kapsamda açılmış olan davanın niteliği ve tarafların bu davayı ikame etmesinde aranan şartların varlığının ve her bir davacı bakımından ayrı ayrı olmak kaydıyla incelenmesi gerektiğini, usul hukukuna aykırı bir durumun varılığı halinde de davanın reddine karar verilmesi gerektiğini, davacı tarafın müvekkili şirketi tek satıcı rolü bulunduğunu ve sözleşme şartlarını dayatmacı bir usulle zorla kabul ettirdiği iddiasının ise tamamı ile hayal ürünü olduğunu, müvekkili şirketin aradaki ilişkide davacı şirketi sözleşme yapmaya zorladığı iddiasının somut olaya uygun düşmediğini, davacı tarafın sözleşme hükümlerine itiraz etmediğini, tekel hakkının kullanıldığı iddiasının gerçek olabilmesi için öncelikle bunun uygulamada var olması gerektiğini, serbest piyasa koşullarında diğer dağıtım şirketlerinin de elektrik tesisi hususunda lisans sahibi olduğunu ve müvekkili şirketin tek satıcı olduğu iddiasının doğru olmadığını, davacı tarafın herhangi bir itirazının bulunmaksızın kabul ettiği sözleşme hükümlerine aykırı davranarak geçersizliği ileri sürmesinin hukuki güvenlik, doğruluk ve dürüstlük kuralına ayrıca TTK kapsamında basiretli bir tacir gibi davranma yükümlülüğüne aykırı olduğunu, davacı tarafın aradik sözleşme ilişkinin emredici kurallara aykırılığı nedeniyle mutlak butlan olduğunu, dolayısıyla geçersiz olduğu iddiasının hukuki gerçeklikten uzak olduğunu, davacı tarafın elektrik hatlarının mevcut olduğu alanlardaki kullanıcılar ile kendisini bir tutmasının maddi eşitlik anlayışına zıt düştüğünü, tarafların ortak iradelerine aykırı olduğunu, davacı tarafla müvekkili şirket arasında henüz bağlantı ya da sistem kullanım anlaşması da bulunmadığını, bu anlaşmanın tesis edilmeden bu dava ile tek seferde ödeme taleplerinin hukuka aykırı olduğunu, aradaki sözleşme ilişkininin tümüyle mutlak butlan yaptırımına tabi olduğunu, yapılan tesislere ilişkin bedellerin inşa tarihinden itibaren avans faizi oranı üzerinden iadesi iddiasına dayandığını, bu kapsamda dava dilekçesinde açıkça davacı tarafın müvekkili şirketçe istenilen taleplerin emredici kurallara aykırı olduğunu, şartnamenin önerildiği tarihte bildiğinin anlaşıldığını, kanun hükmüne sahip olup, davacı tarafın bedel iadesine ilişkin talebinin zamanaşımına uğradığını, zamanaşımına uğrayan taleplerin hukuken korunmadığını, bu nedenlerle, öncelikle pasif husumet ehliyetinin yokluğu nedeniyle davanın müvekkili şirket yönünden reddine, nihayetinde hukuki mesnetten yoksun davanın reddine, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin davacı taraflara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi tarafından tarafından, 11/07/2008 tarih ve “TİP-C/2 enerji müsade belgesi, davalı tarafın 1298 sayılı yazısı, faturalar, proje raporu, yazışma örnekleri, abonelik sözleşmeleri, bilirkişi raporları, şirket kayıtları delil olarak değerlendirilmiştir. İlk Derece Mahkemesi tarafından; “dosya kapsamına alınan hüküm kurmaya elverişli, irdeleyici ve ayrıntılı 2021 ve 2022 tarihli 2 elektrik yüksek mühendisi, inşaat mühendisi ve akademisyen bilirkişi heyeti raporu ve yasal mevzuat hükümlerine göre; davaya konu tesislerin davacı tarafından yapıldığı, yapılan bu tesislerin Geçici Kabul Tutanaklarının da düzenlenerek davalıya devrinin yapıldığı, tesislerin yapımı aşamasında gerekli yazışma ve izinlerin alınmış olduğu, projelerin mevcut ve onaylı olduğu, kabullerinin yapıldığı, tesislerin kullanımda olduğu anlaşılmaktadır. Elektrik Dağıtım Şirketinin davacının bağlantı talebini karşılamak, gerekli altyapı yatırımını yapmak, görevlerinin yasal zorunluluk olduğu, yatırım için gerekli maddi kaynağın olmaması durumunda yatırımın davacı tarafça yapılmasını talep ederek sonrasında elektrik dağıtım bedelinden düşmesi gerektiği, bölgedeki elektrik dağıtımının gücü düşünüldüğünde parasal gücünün olamayacağı ihtimalinin bulunmadığı, dosyada, elektrik dağıtım şirketleri, anayasal eşitliğe aykırı olarak yürürlükteki yasal mevzuata göre elektrik abonesi olma haklarını şartlara bağlayarak “şartnameler” düzenleyemeyeceklerdir. Bu nedenle davacı tarafın … ilçesi … mevkii … Evleri …. Etap, … ada, …. parsel ve … … Etap, … ada, … parsel adresinde inşa edeceği toplu konut merkezinde yer alacak konutlar, dükkanlar ve sosyal tesislerin elektrik enerjisinin elektrik enerjisi ihtiyacı için … yaptığı müracaata rağmen …’ın tekel gücünü kullanarak kendisinin sağlaması gereken Trafo Merkezi, Trafo Panoları ve yer altı kablo tesisi ve projelerin yasal düzenlemelere aykırı olarak davacı tarafa yaptırıldığından bahisle davacı tarafça yaptırılan trafo, elektrik dağıtım panoları, yüksek gerilim iletim kabloları ve bunlara ait inşaat maliyetlerini talep edebilecekleri sonucuna ulaşılmıştır.Tesisin kabul aşamasındaki “Geçici Kabul” sürecinde de faturaları yasal olarak denetlemesi, tesisin davalıca teknik heyetle işletmeye alındığı süreçte kullanılan malzemenin kontrol edilerek fatura ve fiyatlarının denetlenmesi, “Geçici Kabul” döneminde fatura fiyatları konusunda herhangi bir itirazın ileri sürülmemesi, elektrik dağıtım şirketi, elektrik dağıtım tesisinin imalatlarının kalite ve maliyet tutarlarının izlenerek denetlenmesi ve bilirkişi incelemesi ile 1.003.043,80- TL nin makul olduğu kabul edilmiştir. Davalı dağıtım şirketi tarafından yapılması gereken dava konusu tesisler davacı tarafından masraf olunmak suretiyle inşa olunmuş ve davalıya devredilmiş, bedeli de ödenmemiş olmakla davalının sebepsiz şekilde zenginleştiğinin kabulü gerekir. Bu durumda uygulanması gerekli olan zamanaşımı süresi 10 yıl olmakla davalının yapmış olduğu zamanaşımı itirazı kabul görmemiştir.Yukarıda anılan yönetmeliğin 21.maddesinde tesis bedelinin iadesi ve uygulanacak kurallar başlığı altında yapılan düzenlemede, geri ödemeye konu tutar için “3095 sayılı kanuni faiz ve temerrüt faizine “ilişkin kanun hükümlerine göre belirlenen kanuni faiz oranı uygulanır “hükümleri getirilmiştir. Buna göre, dava konusu alacak yönünden, yasal faize hükmedilmesi gerekmekle, davacı tarafın avans faiz talebi yerinde görülmemiştir. Dava konusu tutar için davalının dava tarihinden önce temerrüde düşürüldüğü yazılı olarak ispatlanamadığından 1.003.043,80 TL nin dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile tahsiline hükmedilmiştir. … ile davalı … arasında düzenlenen 24/07/2016 tarih işletme devir hakkı sözleşmesinin 7.5 maddesinde, dağıtım faaliyetinin şirket tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyet kapsamında gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğunun …’ a ait olduğu düzenlendiğinden, davalı … yönünden davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir.” gerekçeleriyle 1-Davanın Kısmen Kabulü ile, 1.003.043,80 TL nin dava tarihinden itibaren işleyen yasal faizi ile birlikte davalı … dan alınarak davacılara verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,2-Davalı … a yönelik davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmiştir. Karara karşı davalı … tarafından istinaf kanun yoluna başvurulmuştur.Davalı vekili istinaf başvurusunda özetle; davacıların huzurdaki davada aktif husumet ehliyetinin bulunmadığını, dava konusu siteye ilişkin olmak üzere kat irtifakının kurularak tapuya işlendiğini, konutların malikleri; ilgili dağıtım tesislerinin bedellerinin geri ödenmesi mümkün ise ve konut malikleri söz konusu durumu ispatlayıcı bilgi ve belgeleri sunmak kaydı ile geri ödemeye muhatap taraf olabileceklerini, davada talebe konu edilen tesislerin mülkiyetinin her daim dava dışı … ait olduğunu, kararda da tesislerin … tarafından yapılması gerektiğini, … tekel gücünü kullanarak kendisinin sağlaması gereken tesisleri mevzuata aykırı olarak davacı tarafa yaptırdığını belirtildiğini, buna rağmen davadan müvekkili şirketin sorumlu tutulması, kendi içinde çelişkili olduğunu, sebepsiz zenginleşmeye ilişkin 1 yıllık zamanaşımı süresi gözetilmeden zamanaşımı defimizin reddinin hatalı olduğunu, Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği gereği ve taraflar arasında tanzim edilen Enerji Müsaadesi Belgesi hükümleri gereğince davacının konusu talebinin kabulü mümkün olmadığını, Yönetmeliğin yayınlanmasından önce tesis edilmiş varlıklara ilişkin Yönetmelikte yer alan hükümlere bakıldığında, ikili bir ayrım yapıldığını ve buna göre önceki tesislerin ya bedellerinin iadesi mümkün olmayan ya da mahsup yöntemiyle iadesi mümkün olan varlıklar olarak ikiye ayrıldığını, buna göre bedel iadesi mümkün olmayan varlıkların, anılan Yönetmeliğin yayımı tarihinden önceki dönemde kullanıcı tarafından tesis edilmiş olan ve bir sözleşme/protokol (EMB ve eki sözleşme) ile bedelsiz olarak veya işletme ve bakım karşılığı … veya dağıtım şirketine devrolacak tesisler Geçici 1. maddesinin (3). bendinde düzenlendiğini, dava konusu dağıtım varlığının tesis edildiği dönemdeki mevzuat ve uygulamaya göre, Tip C/1, Tip C/2 ve Tip A grubu tesisler için mahsuplaşma da mümkün olmayıp bu türden olan tesislerin işletme ve bedelsiz/bakım karşılığı devri yapılacak olan tesisler olduğunu, dava konusu tesisin Enerji Müsaade Belgesi incelendiğinde, 6. maddede “Yukarıda sözü edilen tesis, yürürlükteki Yönetmelik ve şartnamelere, şirketimiz standartlarına göre tarafınızca tesis edilecek olup işletme ve bakım karşılığında Şirketimize devredilecektir.” ve 9. maddede “Tesis edeceğiniz 34,5 kVluk kablonun sistemimize bağlantısı şirketimizin nezareti altında tarafınızca yapılacaktır. Elektrik sistemimizin bir parçası olacak bu kablo, işletme ve bakım karşılığında şirketimize devredilecektir” hükümlerini içerdiğini, yine 22. Maddede “Yukarıdaki şartlarımızı kabul etmediğiniz takdirde 45 gün içerisinde yazılı olarak itiraz etmeniz gerekmektedir. Aksi halde şartlarımız tarafınızca kabul edilmiş sayılır.” hükmü mevcut olup enerji müsaade belgesinde mevcut şartlara davacı tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığını, davacı tarafın herhangi bir baskı altında bulunmaksızın müvekkili şirket tarafından kendisine önerilen düzenlemeleri kabul ederek elektrik dağıtım tesislerini inşa ettiğini, bu bağlamda taraflar arasındaki düzenlemeler uyarınca davacı tarafın bedel talebinde bulunabilmesi mümkün olmadığını, hükümde taraflar arasında imzalanmış herhangi bir bağlantı ya da sistem kullanım anlaşması bulunmaksızın bedel talep etmelerinin yerinde olmadığı hususu göz ardı edildiğini, muaccel olmayan bir alacağın dava konusu edilmesi mümkün olmadığını, mahkemenin davacıların sunduğu faturaları ve defter kayıtlarını aynen kabul etmek suretiyle bu bedellerin davacıya ödenmesi gerektiğine ilişkin kararının yasal düzenlemelere aykırı olduğunu, bilirkişi heyetinin, herhangi bir inceleme ve hesaplama yapmadan, davacı tarafın müvekkili şirketten 1.003.043,80-TL alacaklı olduğunu beyan ettiğini, davacı tarafın talepte bulunabileceği miktarın, davacı tarafça dosyaya sunulan faturalar vasıtasıyla değil, çeşitli verilerin ortalamasının ele alınması ve bu bedeller üzerinden %20 indirim uygulanması suretiyle elde edilen birim fiyat üzerinden hesaplanması gerektiğini, kabul anlamına gelmemek kaydı ile toplam 1.003.043,80-TL’nı bulan bedellerin taraflar arasında bağlantı ya da sistem kullanım anlaşması dahi olmadan tek seferde müvekkili şirket tarafından ödenmesine dair kararın hatalı olduğunu ileri sürerek kararın kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.Dava, davacının elektrik enerjisinin iletimi için yapılan tesis bedellerinin tahsili talebine ilişkindir. Emsal davalar ile ilgili olarak Yargıtay 3. HD’nce yapılan temyiz incelemesi sonucu tesis edilen 2016/18362 Esas, 2018/5395 Karar sayılı 17/05/2018 tarihli, 2016/20468 Esas, 2018/9184 karar sayılı 27/09/2018 ilamlarda da vurgulandığı üzere;
01 Mart 2003 tarihli “Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 6. Md de:”Gerçek veya tüzel kişilerin, dağıtım sistemine bağlantı talebinin dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde karşılanması ve bağlantı anlaşması yapa- rak hizmet verilmesi esastır.Bağlantı için yapılan başvuru, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından, dağıtım sis- teminin mevcut durumu çerçevesinde genişleme yatırımı veya yeni yatırımın gerekli olması hususları da dikkate alınarak değerlendirilir.Buna göre;a)Dağıtım sisteminin mevcut durumunun bağlantı talebinin karşılanması için uygun olması halinde, 5 inci maddede belirtilen belgelerin ibraz edilmesi kaydıyla dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında bağlantı anlaşması imzalanır.b)Dağıtım sisteminin mevcut durumunun bağlantı talebinin karşılanması için uygun ol- maması ve genişleme yatırımı veya yeni yatırımın gerekli olması durumunda; saha etüdü gerektirmeyen hallerde başvuru tarihinden itibaren on iş günü, saha etüdü gerektiren hallerde ise başvuru tarihinden itibaren yirmi iş günü içerisinde, bağlantı talebinin karşılanabileceği makul bir süre, gerekçeleri ile birlikte başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Başvuru sahibinin söz konusu süreye itiraz hakkı saklı olup, bu konuda Kuruma başvurabilir. Başvuru, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38 inci maddesi hükümleri çerçevesinde Kurum tarafından değerlendirilir. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından verilen görüşe ilişkin gerekçelerin Kurul tarafından uygun görülmemesi halinde, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında bağlantı anlaşması imzalanır.c)Başvuru sahibinin (b) bendi kapsamında haksız bulunması veya bağlantı talebinin karşılanabilmesi için dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından bildirilen sürenin başvuru sahibi tarafından uzun bulunması ve bağlantı talebinin branşman hattı tesis edilerek karşılanabilir olması halinde gerekli yatırım başvuru sahibi tarafından üstlenilebilir. Bu durumda bağlantı projesinin hazırlanması başvuru sahibinin sorumluluğunda olup, bağlantı projesinin hazırlanabilmesine ilişkin etüt için gerekli olan tüm bilgiler dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından sağlanır. Bağlantı projesi, tamamlanmasını müteakip onay için dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye sunulur. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, söz konusu proje üzerindeki incelemesini proje sunum tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde tamamlayarak projeyi onaylar veya projeyi revizyon için başvuru sahibine iade eder. Proje revizyonunun gerekçeleri başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Bağlantı projesinin onaylanması durumunda, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında, branşman hattının mülkiyet ve kullanım hakları ile finansman ve bağlantı koşulları gibi hususların düzenlendiği bağlantı anlaşması imzalanır.Dağıtım sistemine geçici bağlantı yaparak elektrik enerjisi temin etmek isteyen gerçek veya tüzel kişi ile dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi arasında kullanım amacıyla sınırlı bir süreyi içeren bağlantı anlaşması imzalanır.Bağlantı anlaşmasının imzalanmasını takiben ve anlaşmada yer alan süre içerisinde gerekli bağlantı varlıkları tesis edilerek, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak belirlenen bağlantı bedeli, başvuru sahibi tarafından dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ödenir.Bağlantı bedeli, bir defaya mahsus olmak üzere ve ilk bağlantı anlaşması yapılması esnasında tahsil edilir ve geri ödenmez.Bağlantı anlaşmasında yer alan adresteki kullanım yeri var olduğu sürece, bağlantı an- laşması yürürlükte kalır ve söz konusu kullanım yerindeki müşteri değişikliği halinde yeni bir bağlantı anlaşması yapılması talep edilmez” hükmüne amirdir.Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38. maddesinin 6. Fıkrasında ise; “sisteme bağlantı yapılması hâlinde sistem kullanımı açısından kapasitenin yetersiz olması nedeniyle genişleme yatırımı veya yeni yatırım yapılmasının gerekli olduğu ve yeterli finansmanın mevcut olmadığı hâllerde söz konusu yatırım … ve/veya dağıtım lisansı sahibin tüzel kişi adına, bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat kapsamındaki teknik standartlar sağlanarak yapılabilir veya finanse edilebilir. Bu durumda gerçekleşen yatırıma ait toplam harcama tutarı, sisteme bağlantı yapan gerçek veya tüzel kişi ile … ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler arasında yapılacak bağlantı ve sistem kullanım anlaşması çerçevesinde gerçek veya tüzel kişinin iletim ve/veya dağıtım tarifesi bedelinden düşülür” hükmü bulunmaktadır.28/01/2014 tarih ve 28896 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin geçici ve son hükümlerinde “Kullanıcı Tarafından Tesis Edilen İletim ve Dağıtım Varlıklarına İlişkin Metodoloji” ve “Mahsup Yöntemiyle Geri Ödeme Esasları düzenlenmiştir.” Yine, aynı yönetmeliğin 20 ve 21. maddelerinde de kullanıcı tarafından tesis edilen iletim ve dağıtım varlıkları ile geri ödemeye ilişkin metodoloji usul ve esasları düzenlenmiştir.Buna göre mahkemece, yatırım programı içerisinde davalının yapması gerekli olan yatırımın abone (davacı) tarafından yapılması nedeniyle talep edilebilecek bedel ve tahsil şeklinin yukarıda açıklanan yönetmelik hükümlerine göre belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Yukarıda açıklanan bilgiler ışığında somut dava ele alındığında; Davacı şirket tarafından … İlçesi … mevkii … Evleri …. Etap, … ada, … parsel ve … Etap, … ada, …parsel adresinde inşa edeceği toplu konut merkezinde yer alacak konutların, dükkanlar ve sosyal tesislerin elektrik ihtiyacının karşılanarak aboneliklerinin yapılması amacı ile … bağlı olarak İstanbul Avrupa yakasında konudan sorumlu … A.Ş ‘ye başvurulduğu, davalı tarafından … sayılı 4 sayfalık bir yazı ile talep edilen elektrik enerjisinin karşılanması için yeterli sayıda 3 hücreli trafo merkezi ile tam olarak alçak gerilim şebekesinin davacı tarafından tesis edilmesi halinde enerji talebinin karşılanacağının bildirildiği anlaşılmaktadır. Bunun üzerine davacı şirket tarafından sağlanan finansman dahilinde anılan trafo mer- kezinin inşa edilip tamamlandığı,tesisin 1. Etap trafo ve tesisini 06/11/2008 tarihinde, 2. Etap trafo tesisini 26/10/2009 tarihinde muayene ederek devir aldığı anlaşılmaktadır.Davacı söz konusu tesis için toplamda toplamda 1.007.769,45-TL masraf sarf edilerek tamamlandığını, geçici kabulün yapılmasına ve tüm devir işlemlerinin gerçekleştirilmesine rağmen tesis bedelinin ödenmediğini iddia ederek alacak talebinde bulunmaktadır. Davacı iş bu dava ile ödediği tesis masraflarının tahsilini talep ettiğine ve tesis davalı … devredildiğine göre, açılan davada davacının aktif husumet ehliyeti bulunmaktadır. Ayrıca davalı … ile davalı … arasında düzenlenen 24/07/2006 tarih işletme devir hakkı sözleşmesinin 7.5 maddesinde; dağıtım faaliyetinin şirket tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyet kapsamında gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğunun …’ a ait olduğu düzenlendiğinden, davalı … ise pasif husumet sıfatına ilişkin itiraz da yerinde görülmemiştir.Bağlantı anlaşması ile ilgili olarak; Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre yapılan değerlendirmede , bu kablo tesislerinin kullanım hakkı … bırakılmakla, … ile davacı arasında bir protokol imzalanması gerektiği, eğer, böyle bir protokol imzalanmamış ise kablolama tesisinin tüm işletme ve bakımının davacı tarafa ait olacağı, ancak, söz konusu metrajlar uzun olup bir ucu … kontrolündeki trafo binaları içinde olduğundan, davacının bakım ve işletmeyi üstlendiği anda … izni ve müsadesi olmadan bu işi yapamayacağının açık olduğu, sözleşmelerin imzalanmamış olmasının dava konusu tesislerin bedelinin ödenmesine etkisinin bulunmadığı kanaatine varılmakla , davalı tarafın bu yöne ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir.Davacının talep edebileceği bedel ile ilgili olarak ; bilirkişi raporlarında davaya konu olan trafo merkezi ile tam olarak alçak gerilim şebekesinin tesis edilmesi işlerinde ham madde, mamül ve hizmet tedarik ettiği …San. Tic. Ltd. Şti. İle …. San.ve Tic. Ltd. Şti. “den yaptığı alımlara ait faturalardan dolayı trafo için 1.003.043,80 TL harcama yaptığı, tesisin kabul aşamasındaki “Geçici Kabul” sürecinde de faturaları yasal olarak denetlemesi, tesisin davalıca teknik heyetle işletmeye alındığı süreçte kullanılan malzemenin kontrol edilerek fatura ve fiyatlarının denetlenmesi, “Geçici Kabul” döneminde fatura fiyatları konusunda herhangi bir itirazın ileri sürülmediği ve davaya konu olan trafo merkezi ile tam olarak alçak gerilim şebekesinin tesis edilmesi işlerinde ham madde, mamül ve hizmet tedarik ettiği … San. Tic. Ltd. Şti. İle …. San.ve Tic. Ltd. Şti. “den yaptığı alımlara ait faturalardan dolayı trafo için 1.003.043,80 TL harcama yaptığı anlaşılmaktadır. Buna göre mahkemece yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya uygundur. Diğer yandan dava konusu alacağın 10 yıllık sözleşme zaman aşımı süresinin dolmadığı anlaşılmış olup davalının bu yöndeki istinaf itirazları yerinde görülmemiştir.Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince davanın kabulü yönünde tesis olunan kararda maddi vakıa ve hukuki değerlendirme yönünden usul ve yasaya aykırılık tespit edilmediğinden davalı … istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar vermek gerekmiştir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle;Davalı … istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine,Davalı … alınması gereken 68.517,92 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 17.129,49 TL harcın mahsubu ile bakiye 51.388,43 TL’nin istinaf eden davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesinleştiğinde istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 12/10/2023