Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/678 E. 2022/498 K. 22.02.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2021/678
KARAR NO: 2022/498
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/12/2019
NUMARASI: 2018/296 E – 2019/1127 K
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 22/02/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak,ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle,dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; davacı müvekkil ile davalı abone arasında imzala- nan 25/03/2016 tarihli Elektrik Enerjisi Satış Sözleşmesi gereğince, davalının işyerine indirimli elektrik enerjisi tedarik edildiğini, sözleşmenin 01/04/2016 -01/04/2017 tarih aralığını kapsadığını ve 1 yıl süreli olduğunu, sözleşmenin süresi içinde feshedilmemesi nedeniyle 7.1 madde gereğince 01/04/2017-01/04/2018 dönemi için 1 yıl süreyle uzamış sayıldığını, davacının bu süre içinde sözleş- meyi ihlal ederek dava dışı … A.Ş. ile ikili anlaşma yaptığını ve elek- trik tedarikine başladığını, davalı bu eylemi ile sözleşmenin 7.1 ve 7.2 maddesini ihlal ettiğinden cezai şart faturası düzenlendiğini, faturanın ödenmemesi nedeniyle İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı icra dosyasıyla ilamsız icra takibi başlatıldığını, davalının takibe itiraz etmesi üze- rine icra takibi durduğunu beyanla itirazın iptali ile takibin devamına, davalının alacağın % 40’ından aşağı olmamak üzere icra inkar tazminatı ile mahkumiyetine, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davalı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde; taraflar arasında imzalanan Elektrik Enerjisi Satış Sözleşmesi’nin genel işlem koşullarında oluştuğunu, söz konusu cezai şart , faiz ve sıfır bakiyeye iliş- kin sözleşme maddesinin çok sayıda sözleşmede kullanmak amacıyla tek tip olarak önceden hazırlan- dığını, bu hükümlerin tek taraflı ve salt davacı şirket lehine haklar tanıdığını, müvekkil şirkete tanınan hak bulunmadığını, Müvekkil şirkete keşide edilen faturalarda dayanak sayaçlarda okuma ve tahakkuk ha- tası olduğunu, birçok kez bu durum davacıya bildirilmiş olmasına rağmen bu konuda herhangi bir önlem alınmadığından haklı sebeplerle taraflar arasındaki sözleşmenin feshedildiğini, Taraflar arasında yapılan anlaşmanın uygulanmasına ilişkin ticari uygulama protokolü başlıklı protokolün 4.maddesinde nelerin olduğunun kararlaştırıldığını, bu kalemler dışında hiçbir bedelin talep edilemeyeceğini beyanla davanın reddine, kötü niyetle takip başlatan davacının % 20′ sinden az olmamak üzere kötü niyet tazminatı ödemeye mahkum edilmesine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davacı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir.İlk Derece Mahkemesi’nce: “Davanın KISMEN KABULÜ ile, davalının İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasına yapmış olduğu itirazın iptali ile takibin 3.107,55 TL icrai cezai şart, 25.896,27 TL asıl alacak ve 1.122,17 TL gecikme zammı olmak üzere toplam 30.125,96 TL üzerinden aynen devamına, Asıl alacak 25.896,27 TL’nin %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davacı tarafın diğer ve fazlaya ilişkin taleplerinin REDDİNE” karar verilmiştir.İstinaf Başvurusu: Hüküm davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; genel işlem koşulları içeren sözleşme hükümleri tek taraflı olarak davacı lehine hükümler içerdiğinden geçersiz olduğunu, Cevap dilekçesi ekinde sunulan belge incelendiğinde müvekkil şirketin 14/06/2017 tarihinde Sakarya Valiliği Bilim, Sanayi ve Teknoloji İl Müdürlüğü’ne başvuruda bulunduğu, başvuru üzerine hazırlanan 24/07/2017 tarih ve 1072 sayılı Elektrik Sayacı Muayene Raporunda 3516 sayılı Ölçüler ve Ayar Kanunu ile Ölçü ve Ölçü Aletleri Muayene Yönetmeliği’nin ilgili maddeleri uyarıca muayenesi yapılan sayacın hata sınırları içinde doğru çalıştığı ancak tahakkuk hatası olduğunun tespit edildiğini, sözleşmenin yürürlükte olduğu dönemde sürekli yüksek oranda faturalar tahakkuk ettiril- diğini ve itirazlardan sonuç alınamadığını, sözleşmenin haklı nedenle feshedildiğini, 25/09/2017 tarihli ödeme emrinde yer alan 25.896,27 TL asıl alacağa aylık %5 ora- nında fahiş faiz tahakkukunun da hatalı olduğunu, Bilirkişi raporuna vaki itirazların mahkemece değerlendirilmediğini beyanla kararın kaldırılmasını talep etmiştir. 6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Dava İ.İ.K.nun 67.maddesine dayalı itirazın iptali talebine ilişkin olup cezai şart faturasından kaynaklanmaktadır. İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasının tetkikinde; davacı … İhr. A.Ş. tarafından davalı …. Tic. Ltd. Şti aleyhine, 25.898,27 TL bedelli ve … nolu ceza faturasından kaynaklanan 25.898,27 TL asıl alacak +3.107,55 TL icra cezai şart +1.122,17 TL gecikme zammından ibaret 30.126,99 TL alacağın tahsili amacıyla 25/09/2017 tarihinde ilamsız icra takibine girişildiği, davalının yasal süre içinde itirazda bulunması nedeniyle takibin durduğu ve davacının yasal hak düşürücü süre içerinde iş bu davayı açtığı anlaşılmıştır. Takip ve dava dayanağı fatura “sözleşme cezai tutarı” açıklamasını içermekte olup da- valının sözleşme süresinden önce feshinden kaynaklanmaktadır. Uyuşmazlık, davacının söz konusu cezai şart bedelini talep edip edemeyeceği hususunda toplanmakta olup bu noktada taraflar arasındaki sözleşme hükümlerinin incelenmesi gerekir. Dosyaya ibraz olunan ve taraflar arasında imzalanan 01/04/2018 tarihli Elektrik Satış Sözleşmesi’nin ;”Ödeme, Garanti ve Faturalama ” başlıklı ; 4.1 maddesinde:” Faturalar ,tedarikçi hesabına faturanın düzenlenme tarihinden iti- baren yedi gün içerisinde. ödenecektir.” 4.2. Maddesinde : “Tedarikçi vadesinde ödenmeyen fatura tutarına aylık yüzde 5 gecik- me zammı uygulayacak ve ilave olarak her geç ödenen fatura için beş TL sabit bedel ekleyerek fatu- ralayacaktır. Bu oran ve bedel her yıl bir önceki yılın TÜFE oranında artırılacaktır. Abonenin söz- leşme hükümleri veya borçtan dolayı icra takibine sebebiyet vermesi halinde, icralık her faturanın yüzde on ikisi kadar icra ceza bedeli talep edilecektir.” “Vergi, Kesim, Harçlar Ve Diger Bedeller” Başlıklı ; 5. Maddesinde : “Bu Sözleşme ve bu Sözleşme re yapılan elektrik enerjisi satışı nedeni ile ilgili yürürlükte olan ve İleride getirilebilecek olan her türlü vergi, damga vergisi, resim, fon yeni fatura kalemleri, EPİAŞ uzlaştırmasında açıklanan abone tüketimi birimi üzerinden Sıfır Bakiye Be- deli, Yekdem Bedeli, Dengesizlik Fark Fonu, Piyasa İşletim Bedeli ve sair bedel ve harçlar ABONE tarafından ödenecektir .Ayrıca, elektrik satış hizmetinin sunulabilmesi için gerçekleşen perakende satış hizmet bedeli, bu anlaşma kapsamında … Enerji tarafından, elektrik tarife tebliğ ve yönet- meliklerinde yer alması halinde bu referans bedeller üzerinden belirlenecek ve piyasa ve operasyonel maliyetlerine göre dönemsel güncellenerek, faturalarda ayrıca gösterilmek üzere yansıtılacaktır. Herhangi bir referans değer olmaması durumunda faturadaki birim satış fiyatının. yüzde beşini geçmeyecek şekilde tedarikçi tarafından belirlenecektir.” “Sözleşmenin Sona Ermesi” başlığı altında; 7.1.Maddesinde; “Sözleşmede anılan hallerin dışında sözleşme, süresi içerisinde abone tarafından feshedilemez. Sözleşme bitiş tarihinden önce sözleşmenin abone tarafından fesih edilmesi veya sözleşme süresi içerisinde başka bir tedarikçi tarafında talep edilmesi halinde. Abone son oniki fatura dönemi içerisinde ödemekle yükümlü olduğu en yüksek iki ayın fatura toplamı kadar cezai şartı tedarikçi ye ödemeyi kabul eder. Sözleşmeden kaynaklanan fesih hakları saklı kalmak kaydıyla, herhangi bir Taraf, iş bu sözleşme süresinin dolmasından en az üç(3) ay önceden sözleşmenin yenilen- meyeceğini Madde 4.6’dakı teminatını tamamlayarak noter kanalı ile bildirmediği takdirde taraflarca sözleşme Madde 3.6’daki şekilde standart %1 indirim tarifesi uygulanarak bir yıl daha uzamış kabul edilir. Yazılı olarak yeni bir protokol veya Madde 6.9’daki yöntemler ile uzlaşma halinde ise, anla- şılan yeni indirim oranı uygulanarak ve sözleşmedeki diğer şartlar aynı kalmak koşuluyla devam eder.” 7.2. Maddesinde;” Abonenin, İşbu Sözleşmenin herhangi bir hükmünü ihlal etmesi veya ilgili mevzuat hükümlerine uymaması sözleşme süresi boyunca herhangi iki faturasını son ödeme tarihinden önce kısmen veya tamamen ödememiş olması ve madde 4 ve 6 da belirtilen koşulları söz- leşme tarihinden 10 (on) iş günü geçmiş olmasına rağmen sağlamamış olması halinde, tedarikçinin sözleşmeyi sona erdirme hakkı vardır.Tedarikçi’nin aboneyi portföyünden çıkarması, aynı abonelik için başka bir tedarikçi şirket ile sözleşme imzalaması veya abonenin bilgisi/onayı dahilinde tedarikçi değişiklik talebinde bulunulması halinde işbu sözleşmeyi sözleşmeden doğan her türlü sair hakları saklı kalmak üzere, fatura alacakları birlikte işbu sözleşmenin 7.1 de anılan cezai şartı ve madde 6.8 de anılan iadelerin ödenmesini talep etme ve borçlara ait gecikme zammı Madde 4.2’deki belirtilen oranda uygulama hakkı vardır ve bu sözleşme ile abone bunu kabul ettiğini beyan eder.Tedarikçi, böyle bir fesihte, her türlü zarar ziyanın ve cezai şartı karşılamak için teminatı İrat kaydedecek ve teminatın zararını karşılamaması halinde. Aboneye karşı yasal takıp yollarına başvurabilecektir. Tedarikçinin bu madde hükümlerine uygun olarak ve kendisine isnat edilebilecek bir kusur olmaksızın sözleşmeyi fesih etmesi durumunda, abonenin tazminat talep hakkı olmayacaktır .Tedarikçi, bu cezai şart ve gecikme zammı ile karşılanmayacak seviyede bir zarara uğrarsa, bu munzam zararı da abo- neden ayrıca talep edebilecektir. “hükümlerine yer verilmiştir. Genel işlem koşulu ile ilgili olarak; Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin emsal kararla- rında vurgulandığı üzere; bir sözleşmenin 6098 sayılı TBK’nın m. 20 vd. uyarınca genel işlem koşul ları denetimine tabi tutulması için kanunda belirtilen ölçütlerin uygulanması gerekir. 818 sayılı BK da olduğu gibi 6098 sayılı TBK’da da sözleşme serbestisi ana kural olmakla birlikte, sözleşmelerin geçer- liliği için 6098 sayılı TBK’na, sözleşmenin hukuka aykırı genel işlem koşulları içermemesi unsuru getirilmiştir. Hem tüketiciler hem de tacirler için geçerli olan genel işlem koşulları denetimi, sözleşmelerin imzalanması aşamasında daha olumsuz durumda bulunan sözleşmenin tarafını dürüstlük kuralları kapsamında korumaktadır. Bir sözleşme hükmünün genel işlem koşulları nedeniyle yazılmamış sayılabilmesi için öncelikle, o hükmün genel işlem koşulu niteliğinde olup olmadığı tespit edilmelidir. Bu anlamda sözleşmenin tipi, türü ve niteliği önem taşımaz. Bir sözleşmedeki genel işlem koşulunun niteliğinin, objektif unsurlara göre belirlenmesi gerekmekte olup, bu hususta tarafların icra ettikleri meslekleri ve sıfatları, tacir veya tüketici olup olmadıkları önem taşımaz. Hangi tür sözleşme hükümlerinin dürüstlük kuralına aykırı ve diğer tarafın şartlarını ağırlaştırıcı nitelikte olduğu hususu Kanunda düzenlenmemiş olup, mahkemece her somut olayda bu durumun tartışılması ve değerlendirilmesi gerekir. İçerik denetimi aşamasında, sözleşme hükmünün dürüstlük kuralına aykırı olduğu ve karşı tarafın şartlarını ağırlaştırdığının tespiti halinde, genel işlem koşulu niteliğindeki bu hükmün, yürürlük denetiminden farklı olarak, Kanunun emredici hükmüne açık aykırılık sebebiyle kesin hükümsüz sayılması gerekir. Yukarıda açıklanan yöntemle yapılan inceleme sonucunda ,davaya dayanak sözleşmede genel işlem şartlarına aykırılık tespit edilmemiştir. Cezai şart koşullarının oluşup oluşmadığı ile ilgili olarak; Taraflar arasında imzalanan 25/03/2016 tarihli Elektrik Enerjisi Satış Sözleşmesi gere- ğince; davalının işyerine 01/04/2016 -01/04/2017 tarih aralığını kapsayan 1 yıllık süre boyunca, davacı tarafından indirimli elektrik enerjisi tedarik edilmesi hususunda anlaşmaya varıldığı, sözleşme süresinin bitiminden üç ay önce tedarikçi veya abone tarafında fesih bildiriminde bulunulmadığından, (sözleşmenin 7.1 madde gereğince) 01/04/2017-01/04/2018 dönemi için sözleşmenin 1 yıl süreyle uzamış sayıldığı, ancak davacının bu süre içinde dava dışı … A.Ş. İle ikili anlaşma yaptığı ve elektrik tedarikine başladığı,01/08/2017 tarihi itibariyle davacının abone portföyünden çıktığı anlaşılmaktadır. Diğer yandan dosya içeriğinde, davalının taraflar arasındaki sözleşmeyi haklı nedenle feshettiğine dair bilgi ve belge bulunmamaktadır. Bu nedenle davacı taraf, cezai şart talep edebilecektir. Cezai şart miktarının tespitine esas olmak üzere; davacı tarafından davalı adına tahakkuk ettirilmiş en yüksek 2 fatura: 13/01/2017 tarih 12.489,01 TL bedelli ve 08/02/2017 tarih 13.407,23 TL tutarındadır. YMM … ile Elektrik-Elektronik Mühendisleri … ve Dr. … tarafından düzenlenen 11/10/2019 tarihli raporda; söz konusu faturaların mevzuata ve sözleşmeye uygun olarak düzenlendiği, davacı tarafından % 17 oranında indirim uygulandığı, sözleş- menin 7.1 md. kapsamında cayma bedelinin (12.489,01 TL + 13.407,23 TL =) 25.896,24 TL , icrai cezai şartın 3.107,55 TL, gecikme zammının 1.122,17 TL , toplam alacağın 30.125,96 TL olduğu belirtilmiştir. Davacının icra takibindeki alacak talebi ise 30.125,99 TLdir. Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değer- lendirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar verilmesi gerekmektedir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davalının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine, Alınması gereken 2.057,91 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 518,50 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.539,41‬ TL’nin istinaf eden davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 22/02/2022