Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/2373 E. 2022/1332 K. 28.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2021/2373
KARAR NO: 2022/1332
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 15/06/2021
NUMARASI: 2018/518 E – 2021/407 K
DAVALARIN KONUSU: İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 28/04/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Asıl davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davacı tarafça davalı borçlu hakkında İstanbul … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyası ile yapılan takipte borca faiz oranına ve ferilerine itiraz ettiğini, alacağın temmuz , ağustos , eylül 2016 aylarında … firması ile ortaklaşa gerçekleştirilen uçuşlar nedeni ile davalı ile yapılan 12.04.2017 tarihli protokol gereğince … firmasınca 11.01.2016 tarih 2016/8508 sayılı ülkemize turist getiren A grubu Seyahat Acentalarına Destek sağlanması hakkında kanuna dayanarak Turizm Bakanlığından alınan teşvik tutarının yarısının davacı şirkete ödenmemesinden kaynaklandığını, davalı şirket tarafından sulh kapsamı uçuşlara ilişkin uçak başı 6.000 USD olan teşvikler kapsamı hak edişler tahsil edilmesine rağmen protokol gereği davacıya ödenmesi gereken miktarın ödenmediğini, davalı borçlu tarafından takibe konu 26.709,35 USD asıl alacağa yapılan itirazların asıl alacak kalemine işleyecek kamu bankalarınca 1 yıl vadeli USD mevzuatına uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek faizi ile birlikte kesin olarak iptali ve kötü niyetli davalı borçlunun %20 inkar tazminatına mahkum edilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Asıl davada davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davalı şirket ile davacı şirketin turizm sektöründe faaliyet gösterdiklerini, her iki şirketin de Turizm Bakanlığının ülkemize turist getiren A grubu Seyahat Acentelerine Destek Sağlanması hakkında kanun kapsamında teşviklerden yararlanmak istediğini, ancak davalının ve … Turizm isimli firmanın aynı taleplerde bulunması nedeni ile sorunlar yaşandığını, bu sorunların aşılabilmesi için taraflar arasında mezkur sözleşme yapıldığını, bunun üzerine … AŞ Kültür ve Turizm Bakanlığına başvuruda bulunduğunu, başvuru sonucunda uçak seferi başına teşvik almaya hak kazandığını, … Turizm firmasının yapılan anlaşma sonrasında davalı şirket tarafından kiralanan ve yurtdışından ülkemize getiren bazı uçaklarda kendi firmasına ait yolcuları taşıttığını, ödemelerin net gelir üzerinden yapılacağı, davalı şirketin protokol kapsamında 01.06.2017 ve 08.06.2017 tarihlerinde davalı şirkete 15.938 USD ve 15.000 USD olmak üzere toplam 30.938 USD ödeme yaptığını, ödemeler karşılığından davacı … Turizmince tahsilat makbuzu kesildiğini belirterek davanın reddini, aksi halde takas usulünün işletilmesini talep etmiştir. Birleşen İstanbul 10.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2018/648 E.2018/920 K. Sayılı davada davacı vekili dava dilekçesinde özetle; taraflar arasındaki ticari ilişki nedeniyle davalı şirket ile davacı şirket arasında cari hesap ilişkisi kurulduğunu, davacı şirket tarafından 03/07/2017-24/10/2017 tarihleri arasında tutulan cari hesaba göre davalı şirketin 24.742,80 TL borcu bulunduğunu, davalı şirketin bakiye cari hesap borcunu ödememesi üzerine İstanbul …İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile davalı şirket aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalı şirketin borca, faize, masraflara ve tüm dosya kapsamı ile ferilerin itiraz ederek davacı şirkete karşı borçlu değil alacaklı olduğunu iddia ettiğini, icra müdürlüğüne sunmuş olduğu itiraz dilekçesinde karşı tarafın bu dosya alacağı sabit olursa, İstanbul 7.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosya kapsamı olan alacaklarıyla bu alacağın takas ve mahsubunu talep ettiklerini, davalı şirketin iddia ettiği alacağının tahsili için İstanbul 7.İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyası ile davacı aleyhine icra takibi başlattığını, davacının itirazı üzerine işbu takibinde durdurulduğunu, davalının icra takibinin durdurulmasının akabinde İstanbul 16.ATM.nin 2018/518 esas sayılı dosyası ile davacı aleyhine dava açtığını, huzurdaki dava ile İstanbul 16.ATM.nin 2018/518 esas sayılı davasının şirketlerin karşılıklı olarak alacak-borç ilişkisinden kaynaklandığını, bu nedenlerle fazlaya ilişkin hak ve alacakları saklı kalmak kaydıyla öncelikle davalı tarafından aleyhlerine açılan İstanbul 16.ATM.nin 2018/518 esas sayılı dosyası ile işbu davanın birleştirilmesine, birleştirme kararı verilmesi durumunda kabul anlamına gelmemek kaydıyla yapılacak yargılama sonunda şayet karşı tarafın alacağı sabit olursa işbu davada takas usulünün işletilmesine, İstanbul …İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasına yapılan itirazın iptali ile takibin devamına, %20 den aşağı olmamak kaydıyla davalının icra inkar tazminatı ödemesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir. İstanbul … İcra Dairesi’nin … sayılı dosyada asıl dosyada davalı birleşen dosyada davacı … Tic. A.Ş.tarafından … Ltd. Şti.aleyhine 24.742,80 TL asıl alacağın faiz, vekalet ücreti ve masraflarla tahsiline yönelik yapılan ilamsız takibin itiraz üzerine durdurulduğu görülmüştür. İstanbul … İcra Dairesi’nin … sayılı dosyada,asıl dosyada davacı,birleşen dosyada davalı … Ltd. Şti. tarafından … Tic. A.Ş. hakkında 26.709,35 USD asıl alacak, 1.680,13 USD işlemiş faiz olmak üzere toplam 28.389,48 USD alacağının takip tarihinden itibaren asıl alacak kalemine işleyecek kamu bankalarınca 1 yıl vadeli USD mevduatına uygulanan en yüksek faiz oranı üzerinden işleyecek , icra harç ve masrafları ,vekalet ücreti ile birlikte TBK 99/III maddesi uyarınca tahsil tarihindeki TCMB USD efektif satış kuru üzerinden hesaplanacak TL karşılığının tahsiline yönelik yapılan ilamsız takibin itiraz üzerine durdurulduğu anlaşılmıştır. Mahkeme, asıl davada, tarafların defterleri, Turizm Bakanlığından alınan teşvik tutarları ve yapılan ödemeler değerlendirilerek hazırlanan kök bilirkişi raporunun hükme esas alındığını, taraflar arasında uçak başı 6.000 USD teşvik tutarının Turizm Bakanlığı tarafından ödenen miktarının yarısının karşı tarafa ödeneceğinin kararlaştırıldığı, ve kök raporda da taraf defterler ve kayıtlarına göre Bakanlıktan ne kadar ödeme alındığı, karşı tarafa ne tutarda ödeme yapıldığı ve hak edişlerin kaç uçuş üzerinden ne kadar olduğunun detaylarıyla hesaplandığı, buna göre asıl davanın 3.816,14 USD asıl alacak yönünden kabulü gerektiği,davalının takipten önce TBK 117 uyarınca temerrüde düşürülmediğinden işlemiş faize hükmedilemeyeceği,birleşen davada ise, tarafların cari hesaplarının incelendiği ve birbirini doğrulayacak şekilde davacının 24.742,80 TL alacaklı olduğunun belirlendiği, taraflarca da itiraz edilmeyen bilirkişi raporundaki hesaplama doğrultusunda birleşen davanın kabulü gerektiği,ayrıca taraflar alacaklarını ayrı ayrı davalara konu ettiğinden takas usulünün işletilmediği gerekçesiyle; “I-Asıl Davanın Kısmen Kabulü İle; İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … takip sayılı dosyasında davalı yanın itirazının kısmen iptali ile takibin bu defa 3.816,14 USD asıl alacak yönünden aynı kayıt ve şartlarla devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, Alacağın %20’si üzerinden hesap edilen icra inkar tazminatının davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine, 2-Birleşen Davanın Kabulü İle; İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün …takip sayılı dosyasında davalı yanın itirazının iptali ile takibin bu defa; 24.742,80 TL asıl alacak yönünden aynı kayıt ve şartlarla devamına, fazlaya ilişkin istemin reddine, Alacağın %20’si üzerinden hesap edilen icra inkar tazminatının davalı taraftan alınarak davacı tarafa verilmesine” karar vermiştir. Kararı asıl dosya davacısı asıl dava yönünden istinaf etmiştir. İstinaf dilekçesinde; Kültür ve Turizm Bakanlığından dosyaya gelen cevabi yazıda davalı … firmasının dava konusu uçuşlar karşılığı uçak başına 6.000 USD teşvik aldığının belirtildiğini,mahkemenin hatalı hesaplamaya dayalı ve hüküm kurmaya elverişli olmayan kök bilirkişi raporu doğrultusunda asıl davada davalının uçak başına 3.658,33 USD alındığından bahisle hüküm kurduğunu, asıl davamızın bilirkişi ek raporu esas alınarak veya yeniden bir bilirkişiden rapor alınmak suretiyle asıl davamızın tümden kabulüne karar verilmesi ile ,davalı borçlu tarafından İstanbul … İcra Müdürlüğünün … sayılı dosyasına yapılan h haksız itirazın iptali ile takibin devamına ve davalı-borçlu hakkında %20 den e az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesi için kararın kaldırılmasını talep etmiştir.6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Asıl ve birleşen davada taraflar birbirlerinden alacaklı olduklarını belirterek birbirleri hakkında icra takibi yaparak,itiraz edilen takipler yönünden asıl ve birleşen davada yine birbirlerine karşı itirazın iptali ve icra inkar tazminatı talep edilmiştir. Sadece asıl dosya davacısı asıl dosyaya ilişkin karar yönünden istinaf talebinde bulunarak kök rapordaki hesaplamalar yerine ek rapordaki alacak hesaplamasına göre karar verilmesini talep etmiştir. Dosya kapsamına göre kök rapora göre,… Turizmin ticari defterlerine göre, … Turizm’e 24.742,78 TL borçlu olduğu, … Turizmin ticari defterlerine göre … Turizmden 24.742,80 TL alacaklı olduğu, …Turizmin makbuz karşılığı 30.938 USD ödeme yaptığı, ancak bu ödemenin her iki tarafın ticari defterlerine işlenmediği,taraflar arasında yapılan sözleşme ve taahhütname uyarınca 2016 yılı Temmuz, Ağustos ve Eylül aylarında gerçekleştirilen ortak uçuşlar için Bakanlıktan alınan teşviklerin yarısının teşviklerin ödendiği tarihteki kur üzerinden davacıya ödenmesi gerekeceği, davacı ve davalı arasında gerçekleşen 19 ortak uçuş üzerinden toplamda 19*6=114 000 usd beklenmesine rağmen ortak 26 adet uçuş yaptıkları ve 95.116,62 usd ödeme aldıkları (uçuş başına 3658,33 Usd) tespit edilmiş olup sözleşme ve taahhüt gereği 19 ortak uçuşun yarısı olarak 9.5 uçuş üzerinden gerekli hesaplamalar (3658,33 * 9,5 = 34.754,14 Usd) yapılarak, davacının 34.756,14 Usd hakedişi olduğu fakat davalının önceki dönemde davacıya yaptığı ödeme de düşüldüğünde 34.754,14-30.938=3.816,14 Usd davacı alacağı olarak belirlenmiş,ek raporda ise Kültür ve Turizm Bakanlığından gelen doküman ve belgeler üzerinde yapılan incelemelerde Bakanlar Kurulunun 11/01/2016 tarihli 2016/8508 sayılı “Ülkemize Turist getiren A grubu Seyahat Acentalarına destek sağlanması hakkında Karar’ın uygulanmasına ilişkin 17/04/2017 tarihinde 2016 Temmuz ayı tarifesiz tam uçuşlarına (Antalya-Gazipaşa Alanya-Muğla-Dalaman-Muğla-Milas-Bodrum-lzmir Adnan Menderes-Kütahya Zafer Havalimanları) ilişkin … İşletme Belge nolu … Turizme 35 tam uçuş üzerinden toplamda 217.200 USD (Uçuşu takip eden ay m Merkez Bankası kuru USD ; 2.9797 TL. ) TL kurundan 647.190,84 TL ödeme yapılmasının uygun görüldüğü,35 tam uçuş içerisinden … koduyla 05-06-08-12-15-22-26-29/07/2016 tarihlerinde 8 adet Antalya Havalimanı uçuşu olduğu,… uçuş koduyla 07-14-21-28/07/2016 Tarihlerinde 4 adet Dalaman Havalimanı uçuşu olduğu ve toplamda 12 adet uçuşun … Turizm ve … Turizm tarafından ortak uçuş olarak beyan edildiği,Ağustos 2016 döneminde … Turizme 49 tam uçuş üzerinden 328,200 USD (USD ; 2.9558 TL.) TL. bazında 970.093,56 TL ödeme yapılması uygun görüldüğü, … Turizmin Toplamda 10 adet … kodlu) uçuşu ortak uçuş olarak beyan ettiği,Eylül 2016 döneminde … Turizme 19 tam uçuş üzerinden 124.800 USD (USD; 3,0036 TL) TL bazmda 374.849,028 TL ödeme yapılması uygun görüldüğü, … Turizmin Toplamda 4 adet (RYW 6508 ve 6504 kodlu) uçuşu ortak uçuş olarak beyan ettiği,Kültür ve Turizm Bakanlığından gelen resmi doküman ve belgeler üzerinde yapılan incelemelerde … Turizm ve … Turizmin yaptıkları her ortak uçuş için 6.000 USD hakediş almaya hak kazandıkları tespit edildiği, 2016 Yılı Temmuz-Ağustos-Eylül Ayları ortak 19 uçuş üzerinden planlanmasına rağmen 26 (12+10+4) adet ortak uçuş yaptıklarının belirlendiği,davacı … Turizm ve davalı … Turizm 19 ortak uçuş üzerinden anlaştıkları için 19*6.000.USD=114.000 USD ortak uçuş hakedişlerinin olduğu,davacı … Turizm ve davalı … Turizm 19 ortak uçuş üzerinden yarı yarıya anlaştıkları için 114.000 USD / 2= 57.000 USD hakedişi davacı … Turizmin almaya hak kazandığı, Davalı … Turizmin davacı … Turizme önceki dönemde yaptığı ödeme düşüldüğünde 57.000 USD – 30,938 USD=26,062 USD davacı … Turizmin almaya hak kazandığı belirlenmiştir. Mahkeme, karar gerekçesinde kök rapordaki hesaplama doğrultusunda karar verildiği belirtilerek, gerekçesinin ise, taraflar arasında uçak başı 6.000 USD teşvik tutarının Turizm Bakanlığı tarafından ödenen miktarının yarısının karşı tarafa ödeneceğinin kararlaştırıldığı, ve kök raporda da taraf defterler ve kayıtlarına göre Bakanlıktan ne kadar ödeme alındığı, karşı tarafa ne tutarda ödeme yapıldığı ve hak edişlerin kaç uçuş üzerinden ne kadar olduğunun detaylarıyla hesaplandığı, buna göre asıl davanın 3.816,14 USD asıl alacak yönünden kabulü gerektiği hususu net bir şekilde açıklanmıştır. Yine hükme esas kök raporda, … Turizmin makbuz karşılığı 30.938 USD ödeme yapmasına rağmen bu ödemenin her iki tarafın ticari defterlerine işlenmediği,taraflar arasında yapılan sözleşme ve taahhütname gereği 2016 yılı temmuz, ağustos ve eylül aylarında gerçekleştirilen ortak uçuşlar için bakanlıktan alınan teşviklerin yarısının teşviklerin ödendiği tarihteki kur üzerinden davacıya ödenmesi gerektiği, davacı ve davalı arasında gerçekleşen 19 ortak uçuş karşılığı toplamda 19*6=114 000 usd beklenmesine rağmen ortak 26 adet uçuş yaptıkları ve 95.116,62 usd ödeme aldıkları (uçuş başına 3658,33 Usd) tespit edilmiş olup sözleşme ve taahhüt gereği 19 ortak uçuşun yarısı olarak 9.5 uçuş üzerinden gerekli hesaplamalar (3658,33 * 9,5 = 34.754,14 Usd) yapılarak, davacının 34.756,14 Usd hakedişi olduğu fakat davalının önceki dönemde davacıya yaptığı ödeme de düşüldüğünde 34.754,14-30.938=3.816,14 Usd davacı alacağı olarak belirlendiğinde,kök rapordaki hesaplamanın ek rapordaki hesaplamadan 19 uçuş yerine 26 uçuş yapılmasına rağmen ek rapordaki tespite göre 114.000 USD yerine 95.116,62 USD ödeme alınması karşısında bu iki rakam arasındaki farktan kaynaklandığı ,ayrıca kök raporda birim uçuş fiyatına göre davacının yarı alacağı hesaplanırken,ek raporda ise 114.000 USD nin alındığı belirtilerek bunun yarısı 57.000USD kabul edilerek bundan davacıya ödenen 30.938 USD yapılan ödeme çıkartıldığında davacının bakiye alacağının 26.062 USD olarak hesaplanmasına dayandığı görülmektedir. Bu doğrultuda Bakanlık verileri baz alınarak yapılan hesaplamaya ilişkin kök bilirkişi raporundaki tespite göre , istinafa konu asıl davada mahkemenin kararının usul ve hukuka uygun olduğu, bu nedenle yeni bilirkişi incelemesi gerekmediği anlaşılmıştır. Bu itibarla,ilk derece mahkemesince verilen kararda mahkemenin vakıa ve hukuki değerlendirmesi bakımından usul ve esas yönünden yasaya aykırı bir durum bulunmamasına göre, davacının asıl davaya dair istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine karar verilmesi gerekmiştir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle Davacının asıl davaya dair istinaf talebinin HMK 353/1b-1.madde gereği reddine, Alınması gereken 80,70 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 59,30 TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40 TL’nin asıl dosya davacısından alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına,İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesinleştiğinde istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda HMK 361.madde uyarınca gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 28/04/2022