Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/2227 E. 2021/2808 K. 25.10.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2021/2227
KARAR NO: 2021/2808
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 16. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/11/2020
NUMARASI: 2014/1415 E – 2020/602 K
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 25/10/2021
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili şirketin Beylikdüzü ilçesi … Mahallesinde bulunan … ada …-… parseller üzerinde inşa edeceği konut amaçlı site merkezindeki bağımsız konutların elektrik enerjisi ihtiyacı için “abonelik taleplerine” …’a bağlı olarak …’a müracaat ettiğini, davalı …’ın verdiği şartname niteliğinde cevap yazısında, trafo, alçak gerilim kablosu, OG Proje ve benzeri gibi zorunlu yükümlülüklerini de müvekkili şirkete yükleterek yaptığını, “yatırım bedellerinin müvekkil şirket tarafından karşılanması halinde elektrik verilebileceğini, aksi halde enerji alamayacağını ve itirazlarının da kesinlikle kabul edilmeyeceğini” vurgulayarak tek seçenekle karşı karşıya bıraktıklarını, Müvekkili şirket yetkililerinin yatırımcılarına karşı taahhüt ve yükümlülüklerini zamanında yerine getirebilmek söz konusu trafo, yer altı OG kablo, trafo köşkü gibi yatırımları, elektrik abonelikleri alabilmek , cezai duruma düşmemek için elektrik dağıtımı şirketinin isteklerini yerine getirmek amacıyla elektrik taahhüt işleri yapan bir şirketle anlaşarak söz konusu yatırımları bedelini kendisi karşılayarak yaptığını, yaptırılan tesisin 25/06./2012 tarihinde kontrol ve muayene edilerek … yetkili personeli tarafından devir alınarak çalıştırılmaya başlandığını, …’ın abone yatırımlarının elektrik dağıtım bedelinden düşüleceğine ilişkin yasa hükmüne aykırı davrandığını, …’ın bölgede tek başına yetkili ve sorumlu kuruluş olduğunu, dürüstlük kuralı ve hakkın kötüye kullanılması yasağına aykırılık söz konusu olduğunu, elektrik temini, trafoların tesisi, bakımı işinin davalı …’ın asli görevi olduğunu, yasa gereği abonenin …’ın yerine yapacağı yatırım bedelinin tükettiği elektrik bedelinden düşürülmesi gerektiğini, 4628 sayılı Elektrik Piyasası Kanunu uyarınca konuya ilişkin uygulamalara yönelik kanun ile yetkilendirilmiş EPDK tarafından çıkarılmış olan Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına ilişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği’ne aykırılık olduğunu, davalı şirketten alacakları tutarın faturalı kısımlar için 448.263,65 TL diğer belirsiz ve tespiti gereken imalatın işçilik, kazı, inşaat kısımlarını kendisi yaptığını beyanla, Transformatör, elektrik dağıtım panoları, yüksek gerilim E.N.H.ve diğer tesis bedelle- rinin imal tarihinden bu yana taraflar ticari şirket olduğundan ticari faiz ile davalıdan tahsiline, uygulanacak faiz tarihi için, tesisin mutlak butlan ile yapıldığı nazara alınarak, inşa tarihinden itibaren hesaplanmasına ve davalı …’dan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı … cevap dilekçesinde; davacının 02/11/2013 tarih, 28809 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektrik Piyasaları Lisans Yönetmeliği’nin 33.maddesi kapsamında yapıldığı id- diasıyla sözleşmenin hukuka aykırılığını ileri sürdüğünü, Ancak bu iddiasının hukuki dayanağının olmadığını, davacı sözleşme hukukuna dayansa da, iddialarının dayanağı olan sözleşme örneğinin deliller arasında yer almadığını, iddiaların soyut ve müphem olduğunu, Dağıtım şirketi ile talep sahibi tüzel kişi arasında yatırımın dağıtım tarifesi bedelinden düşülerek yapılacağına ilişkin bir antlaşmanın olup olmadığını, sistem kullanım ve bağlantı anlaşması yapılıp yapılmadığı, yapılan tesisin yenileme ve genişleme yatırım projeksiyonu içinde olup olmadığı, karşı tarafın mahsup talebinin yatırımın başlangıcında reddedilip edilmediği hususlarının açıklığa kavuşturulmadığını, ayrıca husumet itirazında bulunduklarını, …’a yöneltilmesi gereken davanın müvekkili kuruluşa yöneltilemeyeceğini beyanla davanın reddini savunmuştur. Davalı … cevap dilekçesinde; öncelikle zamanaşımı, hak düşürücü süre ve husumet itirazında bulunduklarını, davanın belirsiz alacak davası olarak açılmasını kabul etmediklerini, Müvekkili şirket kayıtlarında yapılan incelemede, davacı şirkete 17/06/2011 tarihinde Tip C Özel Enerji Müsaadesi verildiğini, …’ne ait … numaralı TM ve OG-AG yer altı kablo tesisi işine ait geçici kabul işlemlerinin 25/06/2012 tarihinde yapıldığını, Tip Özel C Enerji Müsaadesi Belgeleri incelendiğinde ,davacı şirketin istemiş olduğu gücün bazı şartlarla, yeteri kadar trafo merkezi ile bu merkezden itibaren komple alçak gerilim şebekesinin davacı şirket tarafından tesis edilerek müvekkili şirkete işletme ve bakım karşılığında devredilmesi ile enerjilendirilebileği hususunun belirtildiğini, müvekkili şirketin yürürlükte olan yönetmeliklere ve enerji müsadesindeki hükümlere uygun hareket ettiğini ve tesislerin kendisine devri karşılığında işletme ve bakımlarını yaptığını, müvekkil şirketin ‘enerji müsaadesini dayatma yoluyla kabul ettirdiği, mevzuata aykırı hareket ettiği’ yönündeki iddiaların kabul edilemeyeceğini, EMB belgesinin 23. maddesinde “EMB’deki şartları kabul etmedikleri takdirde 45 gün içerisinde yazılı olarak itiraz etmeleri gerektiği”nin bildirildiğini, ancak davacı şirket tarafından itiraz gelmediğini, geçici kabulü yapılan ve enerjilendirilen tesis ile ilgili olarak 4 yıldan fazla bir zaman geçtikten sonra davacı tarafından şartname hükümlerine aykırı talepte bulunmasının hakkın kötüye kullanılması niteliğinde olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur. İlk Derece Mahkemesince: “Davanın KISMEN KABULÜ İLE KISMEN REDDİNE; Davalı … aleyhine açılan davanın pasif husumet yokluğu sebebiyle usulden reddine, 448.263,65-TL alacağın dava tarihi olan 04/12/2014 tarihinden itibaren işleyecek yasal faizi ile birlikte davalı …’tan alınarak davacı tarafa verilmesine,” karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu: Hüküm davalı … vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; İş bu davaya konu tesislerin mülkiyeti her daim …’a ait olduğundan açılan davada müvekkili şirketin pasif husumet sıfatının bulunmadığını, Tesisler dava dışı yüklenici tarafından yapılmış olmakla davacının da aktif husumet ehliyetinin olmadığını, Somut olaya uygulanacak Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği gereği ve taraflar arasında tanzim edilen Enerji Müsaadesi Belgesi hükümleri gereğince davacının dava konusu talebinin kabul edilemeyeceğini, Taraflar arasında imzalanmış bir bağlantı ya da sistem anlaşması bulunmaksızın bedel talep edilemeyeceğini, bu hususun hükme esas alınan bilirkişi raporlarında bu hususun göz ardı edildiğini, raporda hesap hatası bulunduğunu, itirazlarının giderilmediğini,raporun hükme elverişli olmadığını, Davanın kabulü anlamına gelmemek kaydıyla hüküm altına alınan 448.263,65 TL alacağın tek seferde ödenmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu, ayrıca davacı fatura düzenlemediğinden KDV talep edemeyeceğini, Davacının talep edebileceği muaccel bir alacağının bulunmadığı gibi, dava konusu alacağın zmanaşımına uğradığını beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasın talep etmiştir. 6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre; Dava, davacı tarafından finansman sağlanarak inşa olunan ve davalıya devredilen trafo merkezi bedelinin tahsili talebine ilişkindir. Emsal davalar ile ilgili olarak Yargıtay 3. HD’nce yapılan temyiz incelemesi sonucu tesis edilen 2016/18362 Esas, 2018/5395 Karar sayılı 17/05/2018 tarihli, 2016/20468 Esas, 2018/9184 karar sayılı 27/09/2018 ilamlarda da vurgulandığı üzere; 01 Mart 2003 tarihli “Elektrik Piyasası Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 6. Md de: “Gerçek veya tüzel kişilerin, dağıtım sistemine bağlantı talebinin dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat hükümleri çerçevesinde karşılanması ve bağlantı anlaşması yapa- rak hizmet verilmesi esastır. Bağlantı için yapılan başvuru, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından, dağıtım sis- teminin mevcut durumu çerçevesinde genişleme yatırımı veya yeni yatırımın gerekli olması hususları da dikkate alınarak değerlendirilir. Buna göre; a)Dağıtım sisteminin mevcut durumunun bağlantı talebinin karşılanması için uygun olması halinde, 5 inci maddede belirtilen belgelerin ibraz edilmesi kaydıyla dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında bağlantı anlaşması imzalanır. b)Dağıtım sisteminin mevcut durumunun bağlantı talebinin karşılanması için uygun ol- maması ve genişleme yatırımı veya yeni yatırımın gerekli olması durumunda; saha etüdü gerektirmeyen hallerde başvuru tarihinden itibaren on iş günü, saha etüdü gerektiren hallerde ise başvuru tarihinden itibaren yirmi iş günü içerisinde, bağlantı talebinin karşılanabileceği makul bir süre, gerekçeleri ile birlikte başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Başvuru sahibinin söz konusu süreye itiraz hakkı saklı olup, bu konuda Kuruma başvurabilir. Başvuru, Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38 inci maddesi hükümleri çerçevesinde Kurum tarafından değerlendirilir. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından verilen görüşe ilişkin gerekçelerin Kurul tarafından uygun görülmemesi halinde, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında bağlantı anlaşması imzalanır. c)Başvuru sahibinin (b) bendi kapsamında haksız bulunması veya bağlantı talebinin karşılanabilmesi için dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından bildirilen sürenin başvuru sahibi tarafından uzun bulunması ve bağlantı talebinin branşman hattı tesis edilerek karşılanabilir olması halinde gerekli yatırım başvuru sahibi tarafından üstlenilebilir. Bu durumda bağlantı projesinin hazır- lanması başvuru sahibinin sorumluluğunda olup, bağlantı projesinin hazırlanabilmesine ilişkin etüt için gerekli olan tüm bilgiler dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi tarafından sağlanır. Bağlantı projesi, tamamlanmasını müteakip onay için dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye sunulur. Dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi, söz konusu proje üzerindeki incelemesini proje sunum tarihinden itibaren beş iş günü içerisinde tamamlayarak projeyi onaylar veya projeyi revizyon için başvuru sahibine iade eder. Proje revizyonunun gerekçeleri başvuru sahibine yazılı olarak bildirilir. Bağlantı projesinin onaylanması durumunda, dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi ile başvuru sahibi arasında, branşman hattının mülkiyet ve kullanım hakları ile finansman ve bağlantı koşulları gibi hususların düzenlendiği bağlantı anlaşması imzalanır. Dağıtım sistemine geçici bağlantı yaparak elektrik enerjisi temin etmek isteyen gerçek veya tüzel kişi ile dağıtım lisansı sahibi tüzel kişi arasında kullanım amacıyla sınırlı bir süreyi içeren bağlantı anlaşması imzalanır. Bağlantı anlaşmasının imzalanmasını takiben ve anlaşmada yer alan süre içerisinde gerekli bağlantı varlıkları tesis edilerek, Elektrik Piyasası Tarifeler Yönetmeliği hükümlerine uygun olarak belirlenen bağlantı bedeli, başvuru sahibi tarafından dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiye ödenir. Bağlantı bedeli, bir defaya mahsus olmak üzere ve ilk bağlantı anlaşması yapılması esnasında tahsil edilir ve geri ödenmez. Bağlantı anlaşmasında yer alan adresteki kullanım yeri var olduğu sürece, bağlantı an- laşması yürürlükte kalır ve söz konusu kullanım yerindeki müşteri değişikliği halinde yeni bir bağlantı anlaşması yapılması talep edilmez” hükmüne amirdir. Elektrik Piyasası Lisans Yönetmeliğinin 38. maddesinin 6. Fıkrasında ise; “sisteme bağlantı yapılması hâlinde sistem kullanımı açısından kapasitenin yetersiz olması nedeniyle genişleme yatırımı veya yeni yatırım yapılmasının gerekli olduğu ve yeterli finansmanın mevcut olmadığı hâllerde söz konusu yatırım TEİAŞ ve/veya dağıtım lisansı sahibin tüzel kişi adına, bağlantı yapmak isteyen gerçek veya tüzel kişi tarafından ilgili mevzuat kapsamındaki teknik standartlar sağlanarak yapılabilir veya finanse edilebilir. Bu durumda gerçekleşen yatırıma ait toplam harcama tutarı, sisteme bağlantı yapan gerçek veya tüzel kişi ile … ve/veya dağıtım lisansı sahibi tüzel kişiler arasında yapılacak bağlantı ve sistem kullanım anlaşması çerçevesinde gerçek veya tüzel kişinin iletim ve/veya dağıtım tarifesi bedelinden düşülür” hükmü bulunmaktadır. 28/01/2014 tarih ve 28896 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektrik Piyasası Bağlantı ve Sistem Kullanım Yönetmeliği’nin geçici ve son hükümlerinde “Kullanıcı Tarafından Tesis Edilen İletim ve Dağıtım Varlıklarına İlişkin Metodoloji” ve “Mahsup Yöntemiyle Geri Ödeme Esasları düzenlenmiştir.” Yine, aynı yönetmeliğin 20 ve 21. maddelerinde de kullanıcı tarafından tesis edilen iletim ve dağıtım varlıkları ile geri ödemeye ilişkin metodoloji usul ve esasları düzenlenmiştir. Buna göre mahkemece, yatırım programı içerisinde davalının yapması gerekli olan yatırımın abone (davacı) tarafından yapılması nedeniyle talep edilebilecek bedel ve tahsil şeklinin yukarıda açıklanan yönetmelik hükümlerine göre belirlenmesi ve sonucuna göre karar verilmesi gerekmektedir. Yukarıda açıklanan bilgiler ışığında somut dava ele alındığında; Davacı şirket tarafından “2014 yılı içerisinde bitmesi planlanan Beylikdüzü İlçesi, … Mh. ” de bulunan … ada …-… nolu parsel üzerine inşa edilecek konut amaçalı site merkezindeki bağımsız konutların elektrik enerjisi ihtiyacı nedeniyle 06/05/2011 tarihinde …’a başvurulduğu, …’ın 17/06/2011 tarihli “Enerji Müsaadesi” başlıklı yazısı ile davacıya “enerji ta- lebinin mevcut alçak gerilim şebekesinden karşılanmasının mümkün olmadığı, istenilen gücün davacı tarafından 34,5 kV üzerinden yeteri kadar hücre sayısına haiz trafo + yeni bir satış merkezi tesisi inşası kaydıyla verilebileceği, satış merkezinin tüm elektrik tesisleri ,ölçü ve koruma sistemleri ile sayaçların davaıc tarafından temin ve monte edileceği, sayaçların bulunduğu SM binasının (komple iç tesisatı ile birlikte) teknik mecburiyet gereğince ve usulünce …’a devredileceği ‘ bildirilerek Tip-C/ÖZEL Enerji Müsaadesinin verildiği, Bunun üzerine davacı şirket tarafından sağlanan finansman dahilinde anılan trafo merkezinin inşa edilip tamamlandığı,tesisin 25/06/2012 tarihinde kontrol ve muayenesi ile geçici kabulü- nün yapıldığı ve …’a devredildiği anlaşılmaktadır. Davacı söz konusu tesis için toplamda toplamda 448.263,65 TL masraf sarf edilerek ta- mamlandığını, geçici kabulün yapılmasına ve tüm devir işlemlerinin gerçekleştirilmesine rağmen tesis bedelinin ödenmediğini iddia ederek alacak talebinde bulunmaktadır. Davacı iş bu dava ile ödediği tesis masraflarının tahsilini talep ettiğine ve tesis davalı …’a devredildiğine göre, açılan davada davacının aktif husumet ehliyeti bulunmaktadır. Ayrıca davalı … ile davalı … arasında düzenlenen 24/07/2006 tarih işletme devir hakkı sözleşmesinin 7.5 maddesinde; dağıtım faaliyetinin şirket tarafından yürütüldüğü dönemde bu faaliyet kapsamında gerçekleştirilen her türlü iş ve işlemlerin bütün sorumluluğunun …’a ait olduğu düzenlendiğinden, davalı …’ın ise pasif husumet sıfatına ilişkin itiraz da yerinde görülmemiştir. Bağlantı anlaşması ile ilgili olarak; Elektrik İç Tesisat Yönetmeliği’ne göre yapılan değerlendirmede , bu kablo tesislerinin kullanım hakkı …’a bırakılmakla, … ile davacı arasında bir protokol imzalanması gerektiği, eğer, böyle bir protokol imzalanmamış ise kablolama tesisinin tüm işletme ve bakımının davacı tarafa ait olacağı, ancak, söz konusu metrajlar uzun olup bir ucu …’ın kontrolündeki trafo binaları içinde olduğundan, davacının bakım ve işletmeyi üstlendiği anda …’ın izni ve müsadesi olmadan bu işi yapamayacağının açık olduğu, sözleşmelerin imzalanmamış olmasının dava konusu tesislerin bedelinin ödenmesine etkisinin bulunmadığı kanaatine varılmakla , davalı tarafın bu yöne ilişkin istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Davacının talep edebileceği bedel ile ilgili olarak ;İlk derece mahkemesince verilen ara karar gereğince, Elektrik Mühendisi …, Ticaret Hukuk Öğretim Üyesi Prof. Dr. …, SMMM … ve İnşaat Mühendisi … tarafından düzenlenen raporda, “davacının söz konusu tesisin inşası için dava dışı şirkete KDV hariç 379.884,45 TL , KDV dahil 448.263,65 TL ödeme yaptığı, yukarıda açıklanan hesap metodolojisine göre davacı tarafça belgelenen tesis masrafının kadri maruf olduğu” belirtilmiştir. KDV ile ilgili itiraza gelince; davacının tesis ile ilgili dava dışı üçüncü kişiye ödediği faturalara KDV dahil edilmiş olup davalı … da KDV dahil fatura bedelinin ödenmesinden sorumludur. Diğer yandan dava konusu alacak zaman aşımına uğramamış olup davalının istinaf itirazları yerinde görülmemiştir. İlk derece mahkemesince davanın kabulü yönünde tesis olunan kararda maddi vakıa ve hukuki değerlendirme yönünden usul ve yasaya aykırılık tespit edilmediğinden davalı BEDAŞ’ın istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar vermek gerekmiştir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davalı …’ın istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca reddine, Alınması gereken 30.620,89 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 7.655,25 TL harcın mahsubu ile bakiye 22.965,64 TL’nin istinaf eden davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf eden üzerinde bırakılmasına, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa, karar kesinleştiğinde istinaf edenlere ilk derece mahkemesince iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 25/10/2021