Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/1538 E. 2022/1053 K. 08.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2021/1538
KARAR NO : 2022/1053
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 11. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 23/12/2020
NUMARASI : 2014/68 E – 2020/952 K
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 08/04/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı … A.Ş. vekili dava dilekçesinde özetle;
Davalılardan … Hayvanat Bahçesi ve…Eğitim İnşaat ve Tic. A.Ş. adına kayıtlı … plakalı araç için müvekkili şirketin servisi tarafından bakım- onarım hizmeti sunulduğunu,
Bu hizmetler nedeniyle davalı-borçlu … A.Ş. adına düzenlenen 13/05/2013 tarihli 167329 nolu, 43.525,11 TL. meblağlı faturanın ödenmemesi üzerine davalılardan . … A.Ş. (Eski unvanı . … A.Ş.) ye Kadıköy 23. Noterliği’nden 05/07/2013 tarihli, … yevmiye nolu ihtarnamenin keşide edildiğini, İhtara rağmen borç tutarı ödenmediğinden alacağın tahsili için Bakırköy 7. İcra Müdür- lüğü’nün… Esas sayılı dosyası üzerinden davalı aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalının şirket merkezi “Beşiktaş”ta olduğundan yetkiye itiraz ettiğini, yetki itirazının kabulü üzerine dosyanın yetkili İstanbul 24. İcra Müdürlüğü’ne gönderilerek …esasına kaydedildiğini, davalının tekrar borca itiraz ettiğini,Diğer davalı … ve Ticaret A.Ş.’nin (kısaca … İnşaat … A.Ş.) ise müvekkili şirket aleyhine İstanbul Anadolu 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/124 Değişik İş sayılı dosyası ile delil tespiti talebinde bulunduğunu, Davalılardan …İnşaat … A.Ş.’nin onarıma konu … plakalı aracı diğer davalı . … A.Ş.’nden kiraladığını, daha sonra aracın hasara uğradığını, hasar onarımı için aracın müvekkili şirkete bırakıldığını, … plakalı aracın 29/11/2013 tarihinde davalılardan . … A.Ş. tarafından … İnşaat … A.Ş.’ye devredildiğini, Her iki davalı şirketin de …plakalı araca verilen bakım ve onarım hizmeti ne- deniyle müvekkili şirkete karşı müteselsilen sorumlu olduklarını belirterek, öncelikle … plakalı aracın tekrar el değiştirmesinin önlenmesi bakımından araç üzerine ihtiyati tedbir konmasına, yapılacak yargılama sonucunda ise faturaya konu 43.525,11 TL alacağın davalılardan müteselsilen tahsiline, yar- gılama giderleri ile vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalılardan … Hayvanat Bahçesi ve …m Eğitim İnşaat ve Ticaret A.Ş. vekili cevap dilekçesinde ;
Davacı şirketin taleplerinin zamanaşımına uğradığını, şirket tarafından davacıya herhangi bir iş emri verilmediğini ve davacıdan her hangi bir bakım-onarım talebinde de bulunulmadığını, Dava konusu aracın 2007 yılından itibaren mü- vekkilinin kullanımında ve tasarrufunda olmadığını, … plakalı aracın 01/05/2007 tarihli sözleş- me ile diğer davalı …İnşaat … A.Ş.’ye kiralandığını, daha sonra yapılan ek sözleşme ile kira muka- velesinin 15/04/2014 tarihine kadar uzatıldığını, sonrasında 29/11/2013 tarihinde yapılan satış ile aracın mülkiyetinin diğer davalı … İnşaat … A.Ş.’ye devredildiğini, davacı tarafın müvekkili şirket tara- fından iş emri verildiğini ispata yönelik bir belge sunamadığını, davacının davaya dayanak yaptığı iş emirlerinde müvekkili şirketi temsil ve ilzama yetkili kimselere ait herhangi bir imza bulunmadığını, müvekkili şirketin kullanımında ve tasarrufunda olmayan aracın diğer davalı tarafından davacıya teslim edildiğinden de haberlerinin olmadığını, sonuç olarak davacı şirketin … plakalı araca verdiğini iddia ettiği bakım-onarım masraflarını müvekkili şirketten talep etmesinin haklı ve yerinde olmadığını, davacı tarafından kesilen faturanın müvekkili şirketin eline 10/06/2013 tari- hinde geçtiğini, müvekkili şirketin faturaya noterden süresinde itiraz ederek davacıya iade ettiğini, sonrasında başlatılan icra takibine de süresinde itiraz ettiklerini, davacının dava konusu yaptığı fatu- raları hiçbir şekilde kabul etmediklerini, kesinlikle kabul anlamına gelmemek kaydıyla davacı tara- fından yapıldığı iddia edilen bakım ve onarımların yapılıp yapılmadığının da belli olmadığını beyanla davanın reddini savunmuştur.Davalı-karşı davacı … ve Ticaret A.Ş. vekili ise karşı dava dilekçesinde ; dava konusu aracın müvekkili şirketin kullanımı sırasında arızalandığını, aracın 21/10/2011 tarihinde onarım amacıyla davalı-karşı davacı şirket tarafından müvekkili şirketin merke- zinden teslim alındığını, davacı-karşı davalı tarafın aracı teslim alırken aracı aynı gün saat: 17.00’de hazır edeceğini belirtmesine karşın ve aradan 2 (iki) yıl geçmiş olmasına rağmen aracı kendilerine teslim etmediğini, bu nedenle müvekkili şirketin karşı yanca zarara uğratıldığını, 23/12/2013 tarihinde İstanbul Anadolu 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/124 D.İş sayılı dosyasıyla delil tespiti yaptırdıklarını, dosyada alınan raporda “aracın onarımının 2 (iki) yıl sürmüş olmasının olağandışı olduğu ayrıca raporda aracın yedek parçalarının hazır olması halinde aracın onarım, bakım ve kontrollerinin 20 günde yapıla- bileceği”nin belirtildiğini, davacı-karşı davalı tarafça aracın yedek parçalarının Almanya’dan getirildiği ve aracın onarımının bu nedenle uzadığı yönündeki iddiaların ispatına yönelik hiçbir belge sunula- madığını, aracın yedek parçalarının Almanya’dan temin edilmiş olması halinde dahi onarım işlemlerinin 2 (iki) yıl sürmüş olmasının kabulünün mümkün olmadığını, davacı- karşı davalı tarafın kendi kusurlu davranışları sebebiyle aracın teslimini gerçekleştiremediğini, davacı- karşı davalı şirkete noterden gönderdikleri ihtarnamede açıkça aracın hemen kendilerine teslim edilmesini, gerekirse ihtirazı kayıtla ödeme yapacaklarını beyan ettiklerini, buna rağmen davacı-karşı davalının teslime yanaşmadığını, davacı-karşı davalı şirketin aracı müvekkiline teslim etmemesinin tamamen karşı tarafın kötü niyetli olduğunu gösterdiğini, müvekkili şirketin aracı davacı-karşı davalı şirkete teslim ettiği 21/10/2011 tarihinden aracın noterden müvekkili üzerine devrinin yapıldığı 29/11/2013 tarihine kadar geçen sürede müvekkili şirketin araçtan hiç faydalanmadığı halde diğer davalı şirkete sözleşme gereğince kararlaş- tırılan kira bedellerini ödemek zorunda kaldığını ve bu şekilde de zarara uğratıldığını, öte taraftan müvekkili şirketin bu süreç içerisinde söz konusu … . marka aracın kalitesinde bir aracı kullanmaktan da mahrum kaldığını, taşıt ihtiyacı olması sebebiyle muadil vasıtalara bedel ödemek zorunda kaldığını ve zarara uğradığını beyanla davacı-karşı davalı tarafça mülkiyeti müvekkili şirkete ait olmasına karşın teslim edilmeyen … plakalı aracın müvekkili şirkete iadesi ve teslimine, İstanbul Anadolu 8. Sulh Hukuk Mahkemesi’nin 2013/124 D.İş sayılı dosyasında yapılan yargılama giderlerinin karşı taraftan tahsiline, müvekkili şirketin kullanmadığı halde …. plakalı araç için önceki sahibine ödediği kira bedelleri, aracı kullanamamaktan kaynaklanan mahrum kalınan faydalar, araç ihtiyacı sebebiyle yapılan masraflar ne- deniyle uğradığı maddi ve manevi zararlara karşılık olmak üzere fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak şimdilik 5.000,00 TL’nin davacı-karşı davalıdan tahsiline, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İlk Derece Mahkemesi’nce:
A) Asıl davada;
1-Davalı … Hayvanat Bahçesi ve …şaat ve Ticaret A.Ş. aleyhine açılmış davanın reddine,
2-Davalı … İnşaat Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş. aleyhine açılmış davanın kısmen kabulü ile KDV dahil 40.742,13-TL.’nin asıl dava tarihi olan 24/02/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalı … İnşaat Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş.’nden alınarak davacı …Ticaret Türk A.Ş.’ye verilmesine,
3-Davacının fazlaya ilişkin isteminin reddine,
B) Karşı davada;
1-Davanın kabulü ile; 31.438,00-TL. ’nin karşı dava tarihi olan 07/04/2014 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte karşı davalı …Ticaret Türk A.Ş.’nden alınarak karşı davacı …İnşaat Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş.’ye verilmesine,
2-… plakalı aracın karşı davalı … Ticaret Türk A.Ş. tarafından karşı davacı araç maliki …. İnşaat Taşımacılık San. ve Tic. A.Ş.’ye iadesine ve teslimine karar verilmiştir.
İstinaf Başvurusu: Hüküm davacı Davacı -karşı davalı …A.Ş. ve davalı … İnşaat A.Ş. tarafından istinaf edilmiştir.
Davacı -karşı davalı … A.Ş. vekili istinaf dilekçesinde:
Asıl dava yönünden; . .. A.Ş.’nin müvekkili ile sözleşmesel ilişkisinin bulunmadığından bahisle adı geçen davalı yönünden husumet yönünden red hükmü kurulmasının hatalı olduğunu, … yetkili bayisi ve teknik servisi olan müvekkilinin yedek parça ve işçilik ücretleri üzerinde takdir yetkisinin bulunmadığını, bu ücretlerin bayilik verenin standartlarına göre belirlendiğini, asıl davadaki talebin tam kabulüne karar verilmesi gerekirken kısmen kabule karar verilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu,
Karşı dava yönünden;
Karşı davacı lehine hükmedilen kira bedellerinin aracın onarımının tamamlandığı ve teslime hazır hale geldiği tarihten sonrasına ilişkin olması nedeniyle hukuka aykırı olduğunu,
Müvekkilinin yasadan kaynaklanan hapis hakkını kullandığı sabit iken aracın kendilerine teslim edilmemesi nedeniyle kira bedeli ve zararın tazmini talep edemeyeceğini beyanla kararın kaldırılmasını, asıl davanın her iki davalı yönünden kabulünü, müvekkili aleyhine açılan karşı davanın reddini talep etmiştir.
Davalı … İnşaat ekili istinaf dilekçesinde;
Onarım için bırakılan aracın onarım bedelinin başlangıçta belirlenmediğini, masraf ve bedel ortaya çıktığı anda aracı bırakanın bilgilendirilmesi ve muvafakat alınması gerektiğini, davacının böyle bir bilgilendirme yapmadığını ,müvekkilinin onayını da olmadığını, dava konusu aracın ikinci el piyasa değeri gözetildiğinde talep edilen tamir bedelinin çok yüksek olduğunu, faturaların gerçeği yansıt- madığını beyanla kararın kaldırılmasını ,müvekkili aleyhine açılan asıl davanın reddini talep etmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;
Uyuşmazlık araç tamir ve bakım sözleşmesinden kaynaklanmaktadır.
Araç tamir ve bakım sözleşmeleri TBK’nın 470 vd. md anlamında eser sözleşmesi niteliği arz etmektedir.
TBK’nun 470 maddesinde Eser Sözleşmesi:”Yüklenicinin bir eser meydana getirmeyi, iş sahibinin de bunun karşılığında bir bedel ödemeyi üstlendiği sözleşmedir” şeklinde tanımlanmıştır.
Eser sözleşmesinde, işin uzmanı sayılan yüklenici, yapımını yüklendiği işi, özen borcu gereği olarak fen ve sanat kurallarına, sözleşme hükümlerine, kendisine duyulan güvene ve beklenen amaca uygun şekilde yapmakla yükümlüdür. Eser sözleşmelerini diğer iş görme sözleşmelerinden ayıran önemli hususlardan birisi sonuç sorumluluğu, yani tarafların iradeleri doğrultusunda yüklenici tarafından bir sonucun meydana getirilmesi taahhüdüdür. Zira; eser sözleşmesinde bir eserin, sonucun yaratılıp teslim edilmesi borcu altına girilmektedir. Bu borcun altına giren taraf yani yüklenici, işin mahiyeti gereği işi sadakat ve özenle yerine getirmek zorundadır. Sadakat borcu, yüklenicinin iş sahibinin yararına olacak şeyleri yapması ve ona zarar verecek her türlü eylemden kaçınmasıdır. Eserin, sözleşmede kararlaştırılan niteliklerine, ya da iş sahibinin beklediği amaca uygun olmaması veya lüzumlu bazı vasıflardan bir ya da bir kaçının bulunmaması halinde ayıplı yapıldığının kabulü gerekir. Eser sözleşmesinde, yüklenici belli bir sonucu (eser) taahhüt ettiğinden sonuç gerçekleşirse, yüklenici borcunu ifa etmiş sayılır ve ücrete hak kazanır.
Eldeki davada,Olay tarihinde davalılardan … Hayvanat Bahçesi ve … Ticaret A.Ş.’nin maliki diğer davalı …e Tic. A.Ş.’nin kira- layanı olduğu … plakalı aracın tamir ve bakımı yapılmak üzere …Ticaret Türk Ano- nim Şirketi’ne bırakıldığı,
Bu işyerinde servis ve onarım hizmeti verildiği, tamir bedeline ilişkin olarak . … A.Ş. (Eski unvanı … ..A.Ş.) adına 13/05/2013 tarih A167328- 167329- 167330 nolu faturaların düzenlendiği,
Fatura bedellerinin ödenmemesi nedeniyle araç maliki durumundaki … A.Ş. (Eski unvanı …… A.Ş.)’ne ihtarname keşide olunduğu, ihtarnameden sonuç alınamaması üzerine söz konusu faturalardan kaynaklanan 45.631,50 TL alacağın tahsili talebiyle …. A.Ş. Aley- hine İstanbul 24. İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden icra takibine girişildiği, borçlunun itirazı nedeniyle takibin durduğu,
Davacının mahkemeye müracaat ile takip konusu faturalardan kaynaklanan alacağının tahsili talebiyle araç maliki . … A.Ş. (Eski unvanı …. A.Ş.) ile kiralayan … İnşaat Taş. San. ve Tic. A.Ş. Aleyhine eldeki asıl davayı ikame ettiği anlaşılmıştır.
Taraflar arasında araç tamirine dair yazılı bir sözleşme bulunmamaktadır.
Asıl dava yönünden;
Dosya içeriğinden davacı ile aracın kiralayanı durumundaki davalı … İnşaat Taşı- macılık San. ve Tic. A.Ş arasında sözlü olarak eser sözleşmesi kurulduğu, diğer davalı durumundaki… A.Ş. (Eski unvanı . … A.Ş.) ile akdi ilişkinin varlığının ispat edilemediği anlaşıl- makla…A.Ş aleyhine açılan davanın husumet yönünden reddinde usul ve yasaya aykırılık tespit edilmemiştir.
Aracın onarım bedeli tamir işleminin başlangıcında belirlenmediğinden onarımın gerçek bedeli işin değeri ve masraflar dikkate alınarak hesaplama yapılması gerekmektedir. Bu esaslar dahilinde makine mühendisi , YMM ve hukuk Fakültesi öğretim üyesi bilirkişiler tarafından yapılan değerlen- dirmeye göre ; davacının tahsili gereken alacağının KDV dahil 40.742,13 TL olduğu tespit edilmiş olup içerdiği inceleme ve teknik değerlendirme nedeniyle rapor hükme ve denetime elverişli görülmüştür. Davacının dava dilekçesinde tahsilini talep ettiği 43.525,11 TL olup bilirkişi raporu doğ- rultusunda 40.742,13 TL alacak yönünden kısmen kabul hükmü kurulmasında isabetsizlik görülmemiştir.Karşı davada ise ; … İnşaat Taş. San. ve Tic. A.Ş’nin aracın 21/10/2011 tarihinde servise bırakıldığını , araç için gereken tamir ve bakımın ne olduğu ve ne kadar masraf yapılacağına dair bilgilendirme yapılmadığı gibi 13/05/2013 tarihine kadar geçen uzunca bir süre içinde serviste kaldığını, İstanbul 8. Sulh Hukuk mahkemesi’nin 2013/124 D. İş sayılı dosyasına sunulan bilirkişi raporuna göre dava konusu tamir ve bakım için 20 günlük süre gerektiğinin tespit edildiğini, keşide ettikleri ihtarname ile itirazi kayıt ile ödeme yapmayı teklif ettiklerini, ancak ilgili servisin buna yanaşmadığını, araçtan mahrum kalınan süre boyunca araç kiralamak ve masraf yapmak zorunda kaldıklarını beyanla karşı taraf uhdesinde kalan aracın kendilerine teslimini ve araçtan mahrumiyetten kaynaklanan zararlarının tazmini talep etmektedir.Dosya içeriğine göre; dava konusu aracın tamir için 20/11/2011 tarihinde tamir için servise bırakıldığı, tamir işleminin 13/05/2013 tarihinde bitirilerek tamir bedeline ilişkin faturanın düzenlendiği, ancak aracın henüz kiralayana teslim edilmediği anlaşılmaktadır.Davalının hapis hakkı ile ilgili savunması ele alındığında; dava konusu uyuşmazlık, davalının dava konusu araç üzerinde hapis hakkı doğup doğmadığı hususunda toplanmaktadır. İspat yükü; kanunda özel bir düzenleme bulunmadıkça, iddia edilen vakıaya bağlanan hukuki sonuçtan kendi lehine hak çıkaran tarafa aittir. TMK’nın 6. maddesinde bu husus; “Kanunda aksine bir hüküm bulunmadıkça, taraflardan her biri, hakkını dayandırdığı olguların varlığını ispatla yükümlüdür” şeklinde ifade edilmiştir.TBK’nın 50/1’e göre de “Zarar gören, zararını ve zarar verenin kusurunu ispat yükü altındadır”. Bu bağlamda davacının hem uğradığı zararı ve miktarı hem de davalının eylemi ile zarar arasındaki illiyet bağını ispat etmesi gerekir. Yine aynı Kanun’un 950.maddesinde hapis hakkı hükme bağlanmış olup, buna göre hapis hakkı borçlunun taşınır mallarına ve kıymetli evrakına onun onamıyla zilyed bulunan alacaklının, muaccel olan ve bu eşya ve evrakla doğal bir bağlantısı bulunan alacağının teminatı olarak alıkoyma ve paraya çevirme yetkisi veren bir ayni haktır. Bu açıklamalar ışığında somut olaya gelince; bilirkişi raporunda onarım için gereken mutad sürenin 20 gün olduğu ,davalının mutad tamir süresini aşarak ayıplı hizmet sunduğu tespit edil- mekle TMK 950. Md anlamında hapis hakkını kullanamayacağı sonucuna varılmıştır. Dolayısıyla bu süreyi aşan süre boyunca araç kiralamak zorunda kalan davacının araçtan mahrumiyeti nedeniyle tespit edilen 31.438,00 TL zararının tazmini , ayrıca karşı taraf uhdesindeki aracın davacıya teslimi gerekir.Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değerlendirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, Davacı- karşı davalı ve davalı karşı davacının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince ayrı ayrı reddine karar verilmesi gerekmiştir.
K A R A R : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacı- karşı davalı ve davalı karşı davacının istinaf başvurularının HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı reddine,
Davacı – karşı davalıdan alınması gereken 2.228,23 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 596,18 TL harcın mahsubu ile bakiye 1.632,05 TL’nin davacı – karşı davalıdan alınarak hazineye irat kaydına,
Davalı – karşı davacıdan alınması gereken 2.863,79 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 755,07 TL harcın mahsubu ile bakiye 2.108,72 TL’nin davalı – karşı davacıdan alınarak hazineye irat kaydına,
İstinaf yargılama giderlerinin istinaf edenler üzerinde bırakılmasına,
İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edenlere ilk derece mahkemesince iadesine,
Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 362/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 08/04/2022