Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/1072 E. 2022/1073 K. 08.04.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2021/1072
KARAR NO: 2022/1073
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 23/02/2021
NUMARASI: 2017/477 E – 2021/170 K
DAVANIN KONUSU: Alacak
KARAR TARİHİ: 08/04/2022
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin … Anonim Şirketi’nin unvan değişikliği ile … Anonim Şirketi unvanını aldığını, bu değişikliğin 06/04/2017 tarihli Ticaret Sicil Gazetesi’nde ilan olunduğunu, müvekkili şirket ile davalı … arasında 22/10/2009 tarihli Bağlantı Anlaşması imzalandığını, bu sözleşmeye göre davalı … şirketi tarafından müvekkilinin Edirne Yolu 7. Km Çorlu / Tekirdağ adresinde kurulu bulunan tesisine doğal gaz bağlantı hattının tesis edileceğini, sözleşme uyarınca abone bağlantı bedelinin o tarihte 175.000 USD + KDV + DV olarak belirlendiğini, müvekkili şirketin bu bedeli ödediğini, imzalanan bu sözleşmenin 10. maddesi uyarınca ” Dağıtım şirketi (…) …. Müşterinin basınç düşürme ve ölçüm istasyonuna kadar olan boru hattından her türlü müşteriye bağlantı yapmakta serbesttir.” şeklinde hüküm bulunduğunu, ancak bu durumda dağıtım şirketinin önceden bağlantı bedeli ödeyen müşterilerine yeni katılımcıdan da bağlantı bedeli tahsil etmiş olacağından katılım payı ödemekle yükümlü olduğunu, müvekkili şirketin bedelini ödediği hat üzerinden başka bir tüketiciye bağlantı yapılacağının öğrenilmesi üzerine 27/02/2017 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarname ile davalı …’a, yeni bağlantı nedeniyle Doğalgaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. Maddesi gereğince taraflarca kararlaştırılacak bir katılım payı ödemesini, aksi halde önceden katılım bedelini ödediği hat üzerinden yeni bağlantıya muvafakatinin bulunmadığının ihtar olunduğunu, davalı …’ın 02/03/2017 tarihli yazısı ile müvekkili şirketin abone bağlantı bedeli ödemiş olduğu sözleşmeye konu hat üzerinde başka bağlantı tesis edileceğini, bu nedenle hatta kesinti yapılacağını bildirdiğini, davalıya keşide edilen Beşiktaş … Noterliği’nin 06/03/2017 tarih ve … yevmiye sayılı ihtarnamesi ile hat doğalgaz kesintisinin müvekkilinin iş akışını engellemeyecek şekilde teknikler kullanılarak yapılmasını, yeni bağlantı nedeniyle müvekkiline katılım payı ödenmesinin tekrar talep edildiğini beyanla ,davanın belirsiz alacak davası olarak kabulünü, hakkaniyete uygun olarak tespit edilecek bağlantı katılım payının, bu yöndeki talebi içerir ihtarnamenin davalıya tebliğ tarihinden itibaren işleyecek ticari faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde ;söz konusu katılım payının nasıl tespit edileceği, ne zaman ve kim tarafından ödeneceğinin belirlenmediğini, muhtemelen bu nedenle EPDK tarafından söz konusu yönetmelik maddesinin değiştirilerek, hattın bedelini ödemiş olan müşteriye ödemenin gerektiğinde yeni müşteri tarafından yapılacağını açıklığa kavuşturulduğunu, ancak ne zaman ve nasıl yapılacağını yani uygulamaya ilişkin usul ve esasların kurul kararı ile belirleneceğini, iş bu davanın müvekkili şirketin davalı sıfatının bulunmaması nedeniyle husumetten reddine karar verilmesi gerektiğini, davacının iddiası aksine somut olayda herhangi bir sebepsiz zenginleşmenin de söz konusu olmadığını, davacı şirketin daha yüksek kapasitede inşa edilen bağlantı hattından yeni bir müşteriye bağlantı yapılmasına açıkça izin verdiğini, bu durumda hiçbir taraf açısından sebepsiz zenginleşme gibi bir durumun söz konusu olmadığını, davanın yersiz ve haksız şekilde açılmış olduğunu beyanla davanın reddine karar verilmesini istemiştir. Mahkemece yapılan yargılama sonunda; davanın reddine karar verilmiştir. Mahkemece verilen kararı,davacı vekili istinaf etmiştir. Davacı vekilince verilen istinaf dilekçesinde özetle; sözleşme alanında uzman bilirkişi olmaksızın alınan raporun hükme esas teşkil etmeye elverişli olmadığı, Mahkemece 14/07/2020 tarihli duruşma tutanağının 1 numaralı ara kararı ile daha önce alınmış iki bilirkişi raporu arasındaki çelişkinin giderilmesi için dosyanın 1 doğalgaz uzmanı, 1 SMM ve 1 sözleşme hukuku alanında uzman heyete tevdii ile rapor alınmasına karar verildiği, dava dosyasına sunulan 22/01/2021 tarihli raporda, heyette ‘sözleşme hukuku’ alanında uzman bilirkişinin yer almadığı, …’nun avukat olmasına karşın uzmanlığının aktüerya/ nitelikli hesaplamalar olduğu, heyete sözleşme hukuku alanında uzman bir bilirkişinin eklenerek yeniden rapor alınmasını talep edilmişse de, yerel mahkemenin bu talebi dikkate almayarak karar verdiği, hükme esas alınan bilirkişi raporunun sonuç kısmında ‘katılım payı bedeline yönelik talebin dava dışı yeni müşteri …’dan talep edilebileceği’ belirtilmesinin de hatalı olduğu, davanın, davadışı …’ya yöneltilmesi gerektiğine yönelik tespitin de hukuka aykırı olduğu, müvekkili şirketin , davalı … ile sözleşme imzaladığı, sözleşmenin nispi nitelikte olduğundan, taraflar arasında hüküm ve sonuç doğuracağından sözleşmeden kaynaklı taleplerin yalnızca …’a yöneltilebileceği, nitekim dava öncesinde …’a ihtarname çekilmiş ve katılım payı bedeliyle ilgili işlemleri yapıp müvekkilinin payına düşen bedelin ödenmesi için talepte bulunulduğu, ancak bu talebin sonuçsuz kaldığı, İlgili yönetmeliğin 36. maddesinin “Hattın bedelini ödemiş olan müşteriye bağlantı noktası ve kapasite kullanımı oranıyla belirlenecek bedelin ödenmesi gerektiği yeni gelen müşteriye bildirilir.” şeklinde olduğu, dolayısıyla davalı … şirketine katılım payı ödemesini yeni müşteriye bildirme yükümlülüğü getirildiği, davanın muhatabının yalnızca dağıtım şirketi olabileceği ve yeni bir bağlantı yapılması halinde davacının ‘katılım bedeline hak kazanacağı’nın anlaşıldığı, Bilirkişiler tarafından yapılan maliyet hesabının dayanaksız ve talebi aşar nitelikte olduğu, bilirkişilerin, açılan davadaki talebi aşar nitelikte ve dayanağı belirsiz şekilde, davalının davacıdan alacaklı olduğuna yönelik tespitlerinin dikkate alınamayacağı, “Davalı …’ın davacıya iskonto yaptığı ve aslında 387.687,69-USD+KDV tutarını tahsil etmesi gerektiği” kanaatine bilirkişilerin hangi fizibilite çalışması ve objektif kıstaslarla vardığının anlaşılamadığı, iskonto yapıldığı konusunun sadece davalının iddiası olduğu, doğalgaz bağlantı bedeli vb. tüm maliyetlerin 387.687,69-USD+KDV tuttuğuna ilişkin olarak dava dosyasında bir belge/rapor mevcut olmadığı, bilirkişiler tarafından da bu maliyet hesabının kendiliğinden yapılmasının mümkün olmadığı, ayrıca taraflar arasında imzalanan sözleşmede 175.000-USD+KDV bedel kararlaştırılmış ve müvekkilince ödenmiş olduğu, davalının dosyaya sunduğu örnek teklif formu 2020 yılına ait olup, dava konusu bağlantının 2009 yılında yapıldığı, aradan geçen 11 yılda maliyetlerin aynı olduğunun kabul edilmesinin mümkün olmadığı, davanın konusunun ‘davacıya ödenmesi gereken katılım payı bedeli” olduğu, ancak buna ilişkin hesaplamanın bilirkişiler tarafından yapılmadığı, talebin dışında karşı taraf savunmasında dahi yer almayan nitelikte hesaplamalar yapıldığı, müvekkili …’dan 2009 yılında bağlantı bedeli olarak 175.000-USD+KDV tahsil edilip, bundan 8 yıl sonra 2017’de davadışı …’ya yapılan bağlantı için 138.136-USD+KDV talep edilmiş olmasının dahi, müvekkilinden fazla bedel alındığının açık göstergesi olduğu,taraflarınca keşif ve bilirkişi incelemesi talep edilmiş ancak keşif yapılmaksızın dosya üzerinden değerlendirmeler yapılmış olduğu, dosyayı aydınlatmak için yeterli uzmanlığı olmayan bilirkişiler tayin edildiği, somut ve bilimsel veriler kullanılmadan rapor düzenlendiği, bu şekilde Yargıtay ve taraf denetimine elverişli olmayan rapor doğrultusunda karar verilmesinin hukuka aykırıdır olduğu ileri sürülemüştür. …nun 355. maddesi uyarınca, ileri sürülen istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan inceleme sonucunda; dava , alacak talebine ilişkindir. Dosyadaki bilgi ve belgelere göre; davacı şirketin işyerine doğalgaz sağlanması için dağıtıcısı olan davalıya 175.000 USD ve KDV ödediği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır.Davalı tarafça bu hat üzerinde ilgili yönetmelik 36. madde uyarınca başka müşterisi için de bağlantı yapma hakkı bulunduğu ,yeni bağlantı hattı için davacıya yazılı bildirimde bulunduğu anlaşılmaktadır. Mahkemece yargılamada 3 farklı bilirkişi heyetinden raporlar alınmıştır.İlk bilirkişi heyeti daha çok finans uzmanı kişilerden oluştuğundan faiz,cari hesap yönlerinden inceleme yapılmış ve görüş bildirilmiştir. 2.heyet raporunda ; Davalı … tarafından davacı … A.Ş. için yapılan istasyon ve 1370 metre uzunluğundaki hattın hesaplamalardaki gibi 6” (inç) olarak değil, yeni müşterilere bağlantı yapmak üzere daha büyük çap olan 8″(inç) olarak yapıldığı ,aradaki farkın 25.062,25 TL olduğu görüşü bildirilmiştir. Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği’nin 36. Maddesinde yapılan değişiklik , 09/06/2017 tarihli 30091 sayılı Resmi Gazete yayınlanmıştır.Buna göre “münferit bağlantı hattı olan doğalgaz müşterilerinin bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılmasının gerekmesi durumunda ,mevcut müşterinin görüşü alınarak ve mevcut müşterinin kapasitesini etkilemeyecek şekilde ,ağıtım şirketince belirlenecek uygun bağlantı noktasındanbağlantı yapılır.Hattın bedelini ödemiş olan müşteriye bağlantı noktası ve kapasite kullanım oranıyla belirlenecek bedelin ödenmesi gerektiği yeni gelen müşteriye bildirilir.Uygulamaya ilişkin usul ve esaslar kurul kararı ile belirlenir…” şeklindedir. 3. Bilirkişi heyetince; sözkonusu değişikliğin uygulanabilmesi için ,davalı …Ş.’nin Davacı … A.Ş.’den ( Eski ünvan … Üretim A.Ş.) 8 inç olarak projelendirildiği hattın bedelinin tamamı olan 387.687,69 USD+KDV tutarını tahsil etmesi gerektiği, ancak davalının 8 inç olarak projelendirdiği bedelden (387.687,69 USD ve KDV) iskonto yaparak 175.000,-USD ve KDV tahsil ettiği, 8 inç proje bedelinin tamamını tahsil etmeyip,iskonto yaptığından ,davalının dava dışı şirketten tahsil ettiği yeni hat bedelinden herhangi bir hak talep edemeyeceği görüşü bildirilmiş olup,mahkemece sözkonusu bilirkişi raporu hükme esas alınmıştır. Davalı şirketin davacıya bağlantı bedeli yönünden iskonto yaptığı ve oranı alınan bilirkişi raporlarında tesbit edilmiştir.2.heyet raporunda; davalı … (… A.Ş.) tarafından davacı … A.Ş. için yapılan istasyon ve 1370 metre uzunluğundaki hattın hesaplamalardaki gibi 6″ (inç) olarak değil, yeni müşterilere bağlantı yapmak üzere daha büyük çap olan 8″(inç) olarak yapıldığı ,aradaki farkın 25.062,25 TL olduğu görüşü bildirilmiştir.Son heyet raporunda ise,davalının 8 inç proje bedelinden iskonto yapıldığından yani tüm proje bedelini davacıdan tahsil etmediğinden ,davacının ,davalının dava dışı şirketten tahsil ettiği yeni hat bedelinden herhangi bir hak talep edemeyeceği görüşü bildirilmiştir.İskontonun hangi sebeple yapıldığı raporlarda açıklanmamış olup,davacı talebi gibi 6 inç çaplı bağlantı yapılsaydı yine iskonto uygulanacak idiyse aradaki farkın davalıdan tahsil edilip edilmeyeceği konusunda raporda açıklık bulunmamaktadır .Davalının istinafı da bu noktada yoğunlaşmaktadır. Benzer uyuşmazlıklea ilgili olarak Yargıtay 3. H.D’nin ESAS NO: 2014/12331 KARAR NO: 2015/5480 sayılı kararında açıklandığı üzere “Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 36.maddesinde; “Dağıtım şirketi, sorumluluk alanında bulunan tüketicileri, talep etmeleri halinde, dağıtım şebekesine bağlamakla yükümlüdür. Ancak, bağlantı yapma yükümlülüğü, dağıtım şirketinin tasarrufu altındaki sistemin bağlantı yapmaya imkan veren kapasitede olmasına ve bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olması yanında talep sahibinin ilgili mevzuatta öngörülen işlemleri yapmasına bağlıdır. Dağıtım şirketinin, sorumluluk alanı dışına bağlantı yapabilmesi Kurul izni ile mümkündür. Dağıtım şirketine yapılacak bağlantı talepleri; bağımsız bölüm maliki, binanın veya tesisin sahibi ya da bunların yetkili temsilcilerince yapılır. Dağıtım şirketi, bağlantı talebini en geç on beş gün içinde değerlendirir ve talebi uygun bulması durumunda bağlantının gerçekleştirilmesi için gereken işlemleri yapar, uygun bulmaması halinde ise gerekçelerini yazılı olarak talep sahibine bildirir. Talebi uygun bulunan talep sahibi ile bağlantı anlaşması imzalanır. Bağlantı hattı, servis hattı ve sayacın mülkiyetinin dağıtım şirketine devriyle ilgili hususlar talep sahibi ile dağıtım şirketi arasında yapılacak Bağlantı Anlaşmalarında yer alır.Abone bağlantı bedeli, bağlantı anlaşmasının imzalanması sırasında bir defaya mahsus olmak ve iade edilmemek üzere dağıtım şirketince tahsil edilir. Servis hattı, abone bağlantı bedelinin tahsilinden itibaren en geç otuz gün içerisinde tamamlanır, ancak talep sahibinin kabul etmesi halinde ve Bağlantı Anlaşmasına son tarihin yazılması kaydıyla bu süre doksan güne kadar uzatılabilir. Aynı adresle ilgili daha önce bağlantı bedeli alınmış ise, bu bedel tekrar alınamaz. Ancak, yapı veya tesisin genişletilmesi sonucunda ortaya çıkabilecek ilave maliyetlerin bedeli ilgili mevzuata göre mülk sahibi gerçek veya tüzel kişi tarafından karşılanır. Münferit bağlantı veya servis hattı olan mal ve/veya hizmet üretim amaçlı doğal gaz kullanıcılarının bu hatları üzerinden başka bir müşteriye bağlantı yapılması durumunda, hattın bedelini ödemiş olan müşteriye taraflarca belirlenecek katılım payı ödenir. Bağlantı talebi reddedilen talep sahibi, dağıtım şirketinin kararının kendisine ulaştığı tarihten itibaren altmış gün içinde Kuruma yazılı olarak başvurarak bağlantının teknik ve ekonomik olarak mümkün olup olmadığının tespitini isteyebilir. Kurul, dağıtım şirketinin konu hakkındaki savunmasını aldıktan sonra, bu maddede belirtilen esasların ihlal edildiğinin tespit edilmesi halinde, dağıtım şirketi Kurulun bu konuda vereceği karara uymak zorundadır. Serbest tüketicilerin bağlantı hattı, bedeli kendilerine ait olmak üzere, dağıtım şirketinin uygun göreceği yerden şebekeye bağlanacak şekilde, serbest tüketicinin seçimine bağlı olarak dağıtım şirketine veya sertifika sahibi kişilere yaptırılır. Bağlantı ve servis hatlarının test ve kontrolü dağıtım şirketince tamamlanır ve işletmeye alınır.Dağıtım şirketi, işlettiği tüm servis ve bağlantı hatlarının bakım, onarım ve iyileştirilmesinden sorumludur. Dağıtım şirketi bu kapsamdaki işlemler için bir bedel alamaz.” hükmü yer almaktadır. Somut olaya gelince; mahkemece yargılama sırasında bilgisine başvurulan bilirkişi heyeti tarafından düzenlenen raporda; Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliğinin 36.maddesi ve ilgili diğer maddeleri ile EPDK’nın konuya ilişkin güncel kararları somut olaya uygulanmadan değerlendirme yapılmıştır. Bu sebeplerle; Mahkemece; yargılamada alınan son bilirkişi raporunu düzenleyen heyetten yukarıda açıklanan husular ile iskontonun hangi sebeple yapıldığının açıklattırılması ,davacı talebi gibi 6 inç çaplı bağlantı yapılsaydı yine iskonto uygulanacak idiyse aradaki farkın davalıdan tahsil edilip edilmeyeceği konusunda ve yeni katılımcıdan alınacak katılım bedeli hesabının yapılması konularında ek rapor alınması; yukarıda açıklanan Doğal Gaz Piyasası Dağıtım ve Müşteri Hizmetleri Yönetmeliği, EPDK kararları bir bütün halinde değerlendirilerek rapor düzenlettirilmesi, daha sonra, hasıl olacak sonuca göre bir karar verilmesi için istinaf konusu kararın, HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca kaldırılmasıyla, yeniden yargılama yapılıp bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar verilmesi gerekmiştir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Davacının istinaf başvurusunun kabulü ile, kararın, HMK 353/1-a-6 maddesi uyarınca kaldırılmasıyla, yeniden yargılama yapılıp bir karar verilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine geri gönderilmesine, Peşin alınan istinaf karar harcının istinaf edene isteği halinde iadesine, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesin olmakla istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dair dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda HMK 353/1-a maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi.08/04/2022