Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2019/1918 E. 2021/1674 K. 08.06.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO: 2019/1918
KARAR NO: 2021/1674
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 30/05/2019
NUMARASI: 2015/1209 E – 2019/536 K
BİRLEŞEN İSTANBUL 10.ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’NİN 2015/1292 ESAS 2016/623 KARAR SAYILI DOSYASI
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit | İtirazın İptali
KARAR TARİHİ: 08/06/2021
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
ASIL DAVADA: Davacı … Ltd. Şti. vekili İstanbul 6. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/1299 Esas sırasına kayıtlı dava dilekçesinde; Müvekkil ile davalı arasında 2012, 2013, 2015 ve 2016 yıllarında fuar düzenlemeye dair 13/09/2011 tarihli bir sözleşme yapıldığını, sözleşme ile müvekkili davacının düzenlediği fuara, marka hakkı davalıya ait olmak üzere … adı verildiğini, Sözleşmenin 1.1. maddesine göre fuar adı kullanım hakkının davacıda olacağını, sözleş- mede 2013 yılındaki fuar için en az 2000 m² yerin davalı şirket üyelerince satın alınması halinde % 15 komisyon ödeneceğinin düzenlendiğini, Sözleşmeye uygun olarak düzenlenen 2013 yılı fuarında dernek üyelerince ancak 1589m² katılım sağlandığını, sözleşmede belirlenen şart gerçekleşmemesine rağmen davalının müvekkiline 29/05/2013 tarih ve … numaralı 72.841,40 TL’lik fatura kestiğini, şirket çalışanlarının dikkatsizliği üzerine faturada belirtilen miktarın davalıya ödendiğini, Dernek üyelerinin sözleşmede belirtildiği gibi 2012 yılı için 1500m², sonraki yıllar için 2000m² katılım garantisi ile yükümlü olduğunu, sözleşmenin aslına bakmadan bir önceki yılın m² yü- kümlülüğü baz alınarak ve sözleşme şartı yerine gelmeden hatalı ödeme yapılarak şirketin zarara uğra- tıldığını, 2013 yılında yapılan bu ödemenin sözleşmede bir dayanağı bulunmadığını ve sebepsiz zenginleşme teşkil ettiğini, bu durumun şirket yetkililerince, sözleşme gereği doğan 2015 yılında düzen- lenen fuarın komisyon borcu ödeneceği sırada fark edildiğini, Bunun üzerinde “haksız ödeme”nin fark edildiği hususunun Beyoğlu … Noterliği’nin 14/09/2015 tarihli ve … yevmiye numaralı ihtarnamesi ile davalıya bildirildiğini, Söz konusu haksız ödeme miktarının 2015 yılı komisyon borcundan mahsup edildiğini ve kalan tutar olan 46.923,18 TL’nin davalıya havale edildiğini ve iade faturası kesildiğini, Davalının bu ödemeyi kabul etmeyerek hesaba geri gönderdiğini, İzmir … Noterliği’nin 22/09/2015 tarihli ve … yevmiyeli ihtarnamesi ile “ifayı reddettiğini ve temerrüt nedeniyle sözleş- meyi feshettiği”ni belirttiğini, İlgili sözleşmenin 2016 yılını da kapsadığını, 2016 yılının bahar döneminde gerçekleşmesi gereken bir fuarın hazırlıklarına Haziran 2015 tarihinde başlanması gerektiğini, buna karşılık davalı tarafın fesih tarihi olan 22 Eylül’e kadar fuarın düzenlenmesi için bir harekete geçmediğini, Haziran 2015 tarihinde sözlü olarak “üye firmaların istememesi ” gerekçesiyle ” fuara ka- tılım sağlamayacağını ve fuarın düzenlenmesi yönündeki diğer yükümlülüklerini yerine getirmeyece- ğini” bildirdiğini, bunun üzerine Müvekkilinin “bu durumun sözleşmeye aykırı olduğu”nu belirterek “ortak bir çözüm” ve “uzlaşı” teklifinde de bulunduğunu, 10/08/2015 tarihinde davalı FASD-Esnek (Fleksibıl) Ambalaj Sana- yicileri Derneği İktisadi İşletmesi Yönetim Kurulu’na hitaben mail yolu ile gönderilen yazıda “fuarın yapılması gerektiği, yapılmadığı takdirde şirketin zarara uğrayacağı ” hususunun bildirildiğini, buna kar- şılık davalının her türlü uzlaşı yolunu reddettiğini, fuarı düzenlemeyeceği konusunda ısrarını sürdür- düğünü, …’in kullanımının davalıya ait olması nedeniyle TOBB’dan fuar düzenleme izni alabilmek için marka sahibinin rızasının olması gerektiğini, dolayısıyla davalının rızası olmadan bu fuarın yapılmasının imkansız hale geldiğini, Müvekkilinin 2015 yılı fuarında elde ettiği karın 445.000,00 TL olduğunu, 2016 yılı fua- rında beklenen karın %10 artış ile 489.500,00 TL , fuarın yapılmamasından dolayı müvekkilin uğradığı zararın ise yaklaşık 489,500,00 TL olduğunu, Davalının alacaklı olduğu iddiası ile İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile icra takibi yaptığını, takibe itiraz ettiklerini beyanla, Davacının İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. numaralı dosyasına konu ala- cak nedeniyle borçlu olmadığının tespitine, hatalı ödenen 72.841,40 TL’nin uğranılan yaklaşık 489.500 TL’den, davalının 2015 yılı alacağı olan 119.764,58 TL’nin mahsubuna, ileride arttırılmak üzere şimdilik 10.000,00 TL’nin dava tarihinden itibaren reeskont faizi ile davacıya ödenmesine, yargılama giderleri ile avukatlık ücretinin davalı üzerinde bırakılmasına karar verilmesini talep etmiştir. Esnek (Flaksebıl) Ambalaj San. Derneği İkt. İşl. Vekili cevap dilekçesinde; Dava dilekçesinde uyuşmazlık değeri 489.500,00 TL olarak beyan edilmesine rağmen, dava değerinin 10.000,00 TL olarak gösterilerek dava açılmasının usule aykırı olduğunu, İadesi belirtilen faturanın, yaklaşık 2,5 sene önce bizzat davacının rızası ve talebi üzeri- ne, kendisi tarafından davalı müvekkiline fuar katılım alanı ve metrekaresinin bildirilmesi suretiyle dü- zenlendiğini, buna uygun olarak da yine davacı tarafından bilinçli şekilde ödemesinin yapıldığını, 2015 yılında davacı tarafından ödenmesi gerekirken komisyon faturasının 09/04/2015 tarihli olup en geç 09/06/2015 tarihinde ödenmesinin gerektiğini, defalarca ihtar edildiği halde uzun bir süre davacı tarafından ödenmediğini, Müvekkili tarafından 04/09/2015 tarihli … yevmiye numaralı ihtarname ile 09/04/2015 tarihli, … numaralı faturaya ilişkin ödeme ihtarının gönderildiğini, 2.5 yıl içinde ilk kez davacı şirket tarafından gönderilen cevabi ihtarname ile “bahse konu 29/05/2013 tarihli … numaralı fatu- ranın sehven ödendiği” hususunun ileri sürüldüğünü, 2015 yılı fuar komisyon faturasının ödenmesinden kaçınma imkanının kalmadığı anla- şılınca,” 29/05/2013 tarihli, … numaralı faturanın sehven düzenlendiği” iddiasıyla mahsup işlemi yapılmaya çalışıldığını, Davacının Beyoğlu … Noterliği’nce düzenlenen 14 Eylül 2015 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamesine cevaben müvekkili tarafından İzmir … Noterliği’nden 22 Eylül 2015 tarih, … yevmiye numaralı ihtarnamenin gönderildiğini ve “davacının haksız mahsup işlemi sonucu müvek- kilin hesabına yatırılan 46.923,18 TL tutarındaki meblağın davacıya iade edildiği”nin belirtildiğini, ayrıca müvekkili tarafından düzenlenen 09/04/2015 tarihli, … numaralı fatura tutarının ihtarda belirtilen sürede ödenmediğinden taraflar arasındaki akdi ilişkinin sözleşmenin 5.2. maddesi gereğince haklı nedenle feshedildiğini, Davacı tarafın ihtarnamelere verdiği cevaplar ve haksız mahsup çabasının sözleşmeyi fes- hetmeye mecbur kıldığını, sözleşmenin devamı ile sona ermesi durumları arasında müvekkil açısından bir fark bulunmadığını, Davacı taraf ” …’in kullanımının davalıya ait olması sebebiyle TOBB’da fuar düzenleme izni alabilmek için müvekkilinin izninin gerektiği” beyan edilmişse de, TOBB’un, ticari fuar- larda fuar izni ve fuar adı kullanımı için her hangi bir rıza, izin veya marka sorgulaması yapma- dığını beyanla asıl davanın usul ve esastan reddini savunmuştur.
BİRLEŞEN DAVADA: Davacı Esnek (Flaksebıl) Ambalaj San. Derneği İkt. İşl. Vekili İstanbul 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/1292 Esas sayılı dava dilekçesinde; Davacı ile davalı arasında imzalanan 13/09/2011 tarihli sözleşme gereğince, davalı şirket tarafından düzenlenen İPAF Uluslararası Plastik ve Ambalaj Teknolojileri ve Ürünleri Fuarı içinde flek- sibıl ambalaj bölümünün yer alması, Fleksibıl Ambalaj Sanayicileri Derneği (FASD) üyelerinin katılı- mının sağlanması ve davalı tarafından davacı işletmeye bir pay ödenmesi konularında anlaşmaya varıl- dığını, sözleşme çerçevesinde davacının hak ettiği bedelin davalı şirket tarafından ödenmemesi üzerine davalı şirketin e-posta ile yazılı olarak defalarca uyarıldığını, noter yolu ile ihtarname keşide edilerek fatura borcunun ödenmesinin istendiğini, davalı tarafından gönderilen cevabi ihtarnameden faturayı ka- bul ettiğinin anlaşıldığını, ancak borcun ödenmediğini, davalı/borçlu aleyhine İstanbul …İcra Müdür- lüğü’nün … numaralı dosyası üzerinden icra takibine girişildiğini, davalının haksız itirazı ile takibin durmasına sebebiyet verdiğini beyanla itirazın iptali ile takibin devamına, davalı/borçlunun% 20 den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkumiyetini talep ve dava etmiştir. Davalı … Ltd. Şti. Vekili cevap dilek- çesinde ; Davalı ile davacı arasında 13/09/2011 tarihli 2012,2013,2015 ve 2016 yıllarında ortak bir fuar düzenlemeye dair bir sözleşme yapıldığını, sözleşme ile davalının düzenlediği fuara, marka hakkı davacıya ait olmak üzere … adı verildiğini, Sözleşmenin 1.1.maddesine göne fuar adı kullanım hakkının davacıda olacağı, sözleşmede belirtilen şartların gerçekleşmesi halinde davalı tarafından davacıya sözleşmede öngörülen miktarda ödeme yapılacağı hususlarında anlaşmaya varıldığını, Sözleşmede belirlenmiş şartın gerçekleşmesine rağmen davacının fatura kestiğini,2013 yılı hesabı yapıldığını ve müvekkili tarafından hatalı ödeme yapıldığını, bu hatanın 2015 yılında düzenlenen fuarın komisyon borcu ödeneceği sırada fark edildiğini, Bunun üzerine durumun noter kanalı ile ihtarname keşide edilerek davacıya bildirildiğini, Söz konusu haksız ödeme miktarının 2015 yılı komisyon borcundan mahsup edildiğini, kalan tutarın davacıya havale edilerek iade faturası kesildiğini, Davacının bu ödemeyi kabul etmeyerek hesaplarına geri gönderdiğini, noter kanalı ile gönderilen ihtarname ile ifayı reddettiğini ve temerrüt nedeniyle sözleşmeyi feshettiğini bildirdiğini, Davacının haksız bir şekilde icra takibi yaptığını, bu nedenle takibe itiraz edildiğini, iş bu icra dosyası hakkında İstanbul 6.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2015/1209 esas sayılı dosyası üzerinden açılan menfi tespit davasının derdest olduğunu, davalar arasında hukuki ve fiili irtibat bulunduğunu beyanla davaların birleştirilmesini, itirazın iptali talebiyle müvekkili açılan davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. İlk Derece Mahkemesi’nce: “Asıl davanın Reddine, Birleşen davanın Kısmen Kabulü ile; İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takibine davalı tarafça yapılan itirazın 119.762,20-TL yönünden iptali ile, takibin bu tutara takip tarihinden itibaren değişen oranlarda işletilecek ticari avans faizi ile birlikte devamına, Birleşen dosya davalısının hüküm altına alınan alacak tutarının %20’si oranında 223.952,44 TL inkar tazminatı ile sorumlu tutulmasına ” karar verilmiştir. (… Ltd. Şti. Vekili’nin 16/09/2019 tarihli dilekçesi gere- ğince ,tesis olunan Maddi Hatanın Düzeltilmesi Kararı ile ,birleşen dava yönünden hüküm altına alınan 223.952,44 TL tutarındaki icra-inkar tazminatı 23.952,44 TL olarak düzeltilmiştir.) İstinaf Başvurusu : Hüküm asıl davanın davacısı/birleşen davanın davalısı … Ltd. Şti. Vekili tarafından istinaf edilmiştir. … Ltd. Şti. Vekili istinaf dilekçesinde: Müvekkili ile davalı arasında 2012, 2013, 2015 ve 2016 yıllarında ortak bir fuar düzen- lenmesine dair 13/09/2011 tarihli bir sözleşme yapıldığını, sözleşme ile davacı müvekkilin düzenlediği fuara, marka hakkı davalıya ait olmak üzere, … adı verildiğini, Sözleşmenin 1.1 maddesine göre fuar adı kullanım hakkının davalıda olacağı, Esnek (Flek- sibıl) Ambalaj Sanayicileri Derneği İktisadi İşletmesi’nin üyesi olan firmaların fuara katılımını sağla- yacağı, sözleşmede belirlenen şartların gerçekleşmesi halinde davacı tarafından davalıya sözleşmede öngörülen miktarda ödeme yapılacağı hususuna anlaşmaya varıldığını, Sözleşmede 2013 yılındaki fuar için, en az 2000 m2 yerin Esnek (Fleksibıl) Ambalaj Sana- yicileri Derneği İktisadi İşletmesi üyelerince satın alınması halinde % 15 komisyon ödeneceği yönünde düzenleme yapıldığını, ancak 2013 yılı fuarında dernek üyelerince ancak 1589 m2 katılım sağlandığını, Sözleşmede belirlenmiş şart gerçekleşmemesine rağmen davalının müvekkiline 29/05/ 2013 tarih ve … numaralı 72.841,40 TL’lik fatura kestiğini, şirket çalışanlarının dikkatsizliği üze- rine faturada belirtilen miktar davalıya ödendiğini, Dernek üyelerinin sözleşmede belirtildiği gibi 2012 yılı için 1500 m2, sonraki yıllar için 2000 m2 katılım garantisi şartı ile yükümlü olduklarını, 20120 yılında 2.000 m2 şartı yerine gelmeden bir önceki yılın 1.500 m2 yükümlülüğü baz alınarak hatalı ödeme yapıldığını. Taraflar arasında 2012, 2013, 2014, 2015 ve 2016 yıllarını kapsayan tek bir sözleşme bulunduğunu, sözleşme bir bütün olduğundan ödemenin bir kısmı erken yapılsa dahi bu sözleşme için yapıldığı hususunun taraflar arasında ihtilafsız olduğunu, 2013 yılında fazladan yapılan 72.841,40 TL’lik ödemenin dikkate alınması gerektiğini, ancak 2013 yılında yapılan hatalı ödeme sonradan fark edildiğini, beyannamelerin maliyeye verildiğini, mahkeme kararı olmadan ticari defterlerde düzeltme yapılmasının mümkün olmadığını, Tarafların defterlerinin uyumlu olduğunu, ancak tarafların sözleşmeden kaynaklanan yü- kümlülükleri değerlendirilmeden sadece defterlere itibar edilmesinin doğru olmadığını, Defterlerde görünen 119.762,20 TL alacak miktarından 2013 yılında sehven ödenen 72.841,40 TL düştükten sonra müvekkilinin 46.923,00 TL borcunun kaldığını, bu bedelin davalıya ha- vale edildiğini ancak davalı tarafça iade edildiğini, Sözleşmeyi haksız olarak fesheden davalının 2016 yılı fuarının düzenlenmesine engel olduğunu, bu sebeple müvekkili şirketin zarara uğradığını, Aksi yöndeki mahkeme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını, asıl davanın kabulü ile birleşen davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. 6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;asıl dava menfi tespit, istirdat ve tazminat talebine, birleşen dava ise itirazın iptali talebine ilişkindir. İlk derece mahkemesince taraflar arasında imzalanan 13/09/2011 tarihli sözleşme, fatu- ralar, İhtarnameler, icra takip dosyası vs deliller celp edilmiş,tanıklar dinlenmiştir. Dosya içeriğinden; Taraflar arasında 13/09/2011 tarihli “Fuar Sözleşmesi” bulunduğu, sözleşmede “… Ltd. Şti tarafından 2012,2013,2015,2016 yıllarında “…” isimli fuarın düzenlenmesi, Esnek (Fleksibıl) Ambalaj Sanayicileri Derneği İktisadi İşletmesinin ise üyesi olan şirketlerin bu fuarlara katılımını sağlaması, 2012 yılı için asgari 1.500 m2, 2013, 2015 ve 2016 yılları için asgari 2.000 m2 katılımın sağlanması halinde asıl davalıya % 15 oranında komisyon ödenmesi ” hususunda anlaşmaya varıldığı anlaşılmaktadır. … Ltd. Şti. asıl davada 2013 yılında Esnek (Fleksibıl) Ambalaj Sanayicileri Derneği İktisadi İşletmesi tarafından 1.589 m2’lik katılım sağlanması ve sözleşmede belirtilen komisyon alacağı şartlarının oluşmamasına rağmen davalıya 72.841,40 TL ödeme yapıldığını, bu durumun 2015 yılı komisyon bedelinin ödeneceği sırada anlaşıldığını, Esnek Ambalaj’ın 2015 yılı komisyon alacağı olan 119.764,58 TL’nin ödenmesi için kendilerine 03/09/2015 tarihli ihtar- nameyi gönderdiğini, cevaben 14/09/2015 tarihli ihtarnameyi keşide ettiklerini ve 2013 yılında hataen ödenen 72.841,40 TL’nin iadesini talep ettiklerini ,ayrıca davalının 2015 yılı alacağından sehven ödenen tutarı mahsup ederek 46.923,18 TL ödeme yaptıklarını, ancak karşı tarafın 22/09/2015 tarihli ihtarname ile ödemeyi kabul etmediğini belirterek sözleşmeyi haksız şekilde feshettiğini beyanla , başlatılan İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … esas numaralı takip dosyası hakkında menfi tespit talebinde bulunmakta,ayrıca sözleşmenin haksız feshi nedeniyle tazminat talep etmektedir. Davalı ise birleşen davada ; taraflar arasındaki sözleşme gereğince 2015 yılına ait ko- misyon bedelini tahsil için başlatılan takibe vaki itirazın iptalini talep etmektedir. İlk derece mahkemesince Fuarcılık Sektör Uzmanı -İşletme Mühendisi … ile Mali Müşavir- …’tan aldırılan 18/12/2018 tarihli bilirkişi raporunda fuar sektörü gerçekleri, dinamikleri ve teamülleri açısından somut olay değerlendirilmiş,ayrıca ticari defter ve kayıtlar incelenmiştir. Dernek iktisadi işletmesinin 2015 yılı alacak miktarı hususunda taraflar arasında bir ihtilaf yoktur. Nitekim defter incelemesine göre; … Ltd. Şti’nin dava tarihi olan 18/12/2015 itibariyle, Esnek (Fleksibıl) Ambalaj Sanayicileri Derneği İktisadi İşlet- mesi’ne 119.762,20 TL borçlu olduğu,dolayısıyla takip ve birleşen dava tarihi itibariyle Esnek Ambalaj İşletmesi’nin de … Ltd. Şti’nden bu miktarda (119.762,20 TL) alacaklı olduğu tespit edilmiştir. Davacının 2013 yılı ödemesi ise sözleşme kapsamında yapılmış bir ödeme olup yasal süre içinde itiraz ileri sürülmemiştir. Yersiz bir ödemeden ve davalının sebepsiz zenginleşmesinden bahsedi- lemeyeceği gibi mahsup işlemi hukuka aykırı bulunmuştur.Bu durumda davalı dernek işletmesi eksik ifayı kabule zorlanamayacaktır. Davacı şirketin sözleşmeden kaynaklanan yükümlülüğünü yerine getir- memesi ise haklı fesih nedeni sayılmalıdır. Açıklanan nedenlerle, ilk derece mahkemesince verilen kararda vakıa ve hukuki değerlen- dirme noktasında, usul ve esasa aykırılık tespit edilmediğinden, asıl davanın davacısı/birleşen davanın davalısının istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 md gereğince reddine karar verilmesi gerekmektedir.
K A R A R: Yukarıda açıklanan nedenlerle; Asıl dosya davacısı birleşen dosya davalısı istinaf başvurusunun HMK 353/1-b-1 maddesi uyarınca ayrı ayrı reddine, Asıl dava davacısından alınması gereken 59,30 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 14,90 TL’nin istinaf eden asıl dava davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, Birleşen dava davalısından alınması gereken 8.180,95 TL karar ve ilam harcından, peşin alınan 2.090,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 6.090,55 TL’nin istinaf eden birleşen dava davalısından alınarak hazineye irat kaydına, İstinaf yargılama giderlerinin istinaf edenler üzerinde bırakılmasına, İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa karar kesinleştiğinde istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.08/06/2021