Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2019/1087 E. 2021/1207 K. 20.04.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
ESAS NO : 2019/1087
KARAR NO : 2021/1207
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
K A R A R
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 5. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 05/02/2019
NUMARASI : 2016/451 E – 2019/85 K
DAVANIN KONUSU : Alacak
KARAR TARİHİ : 20/04/2021
Yukarıda tarafları ve konusu yazılı bulunan dava ile ilgili olarak, ilk derece mahkemesince verilen kararın istinaf edilmesi sebebiyle , dava dosyası üzerinde yapılan inceleme sonunda;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacılar vekili dava dilekçesinde; davacılar ve davalılar ile dava dışı kişiler arasında yapılan 20 Mart 2006 tarihli Düzenleme Şeklinde Ortaklar Özel Sözleşmesi gereğince, sözleşmenin taraflarına ait taşınmazların kurulacak bir şirkete devredilmesi ve kurulmuş şirketin bu taşınmazlar üzerinde inşaat faaliyetine başlamasının öngörüldüğünü,
Bu sözleşmeye göre aralarında davalının da bulunduğu “mal sahiplerine” ait taşınmaz- ların üzerinde yapılacak inşaatın finansmanının davacı tarafından karşılanacağını,
Taşınmaz üzerindeki borçların ve bazı giderlerin davacı tarafından ödendiğini,ancak yapılacak inşaata öngörülen biçimde ruhsat alınması yasal olarak mümkün olmadığından sözleşmenin hukuken imkansız hale geldiğini, Taşınmaz sahiplerinin davacının hissedarı bulunduğu şirkete karşı, taşınmazlarını geri almak amacıyla, taşınmazların kayıtlı olduğu şirket hisselerinin kendilerine devri için İstanbul Kapa- tılan 48. A.T.M.’nde dava açtıklarını, mahkemece tesis olunan ilam ile taşınmazların kayıtlı bulunduğu şirket hisselerinin devrine karar verilmiş olmakla sözleşmeden önceki duruma geri döndüklerini,
Ancak inşaatın yapımını üstlenen davacı şirketin, amacı gerçekleşmeyen bu sözleşme uyarınca davalı ve dava dışı kişilere karşı onların borçlarını ödediğini, sarf olunan giderlerin İstanbul Kapatılan 48. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin ilamının 4.sahifesinde açıkça belirtildiğini, Davacı tarafından davalıya ve dava dışı arkadaşlarına toplam 20.000,00 TL olmak üzere 5.000,00 TL … Tic. A.Ş.’ne ödendiğini,
Davalı ve dava dışı diğer mal sahiplerine ait taşınmazların devri için toplamda 117.850,00 TL emlak vergisi ödendiğini, bunun 29.462,50 TL’lik kısmının davalıya düştüğünü,
Söz konusu taşınmazların etrafının çitle çevrilmesi ve restorasyonu için…Ltd. Şti.’ne yapılan toplamda 100.000 USD ödemeden davalı hissesine 25.000 USD düştüğünü,
Yine taşınmazların üzerinde yapılacak inşaata ilişkin tasarım ve yerleşim maketi için … Ltd. Şti.’ne 32.450,00 TL ödeme yapıldığını, davalı hissesine 8.112,50 TL düştüğünü,
Proje danışmanlık hizmeti için … Tic. A.Ş.’ne yapılan 108.000,00 TL ödemeden davalı hissesine 27.000,00 TL düştüğünü,
İstanbul Kapatılan 48. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2013/101 Esas, 2014/72 karar sayılı mahkeme ilamının 3. sayfasının son paragrafta “taşınmazların devir tarihinde ödenecek olan miktarın belirlendiğini, bu miktarın 2.300,000 Amerikan Dolarının davacılara (mal sahiplerine) ödendiğini, davacılar tarafından sunulan 14/05/2008 havale tarihli replik dilekçesinde kabul edilmiştir.” denildiğini,
Davacı tarafından bu şahsın borçlarının ödenmesi nedeniyle davalının payına isabet eden 25.000 USD’nin ödeme tarihi 21/04/2006 tarihinden itibaren 3095 sayılı kanunun 4/a maddesi gereğince fiili ödeme tarihinde Devlet Bankalarının Amerikan Doları ile açılmış bir (1) yıl vadeli mevduat hesabına ödediği en yüksek faiz oranına göre işlemiş faizi ile birlikte ve 69.575,00 TL’nin ödeme tarihi 21/04/2006 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte tahsiline, davanın süresi ve davalıya ait Torba …deki hisselerden oluşan mal varlığı dışında bir mal varlığı bulunmadığından, mahkemece uygun görülecek teminat takdiri suretiyle işbu şahsın şirket hisselerinin 3.şahıslara devir ve temlikinin ihtiyati tedbir yoluyla önlenmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı vekili cevap dilekçesinde;
Dava dilekçesinde belirtilen beyanların ve taleplerin haksız ve mesnetsiz olduğunu,
Davacının İstanbul 48. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin kararının gerekçesinin sadece bir kısmından alıntı yaparak gerçek dışı iddialarına dayanak bulmaya çalıştığını,
Taraflar arasında yaşanan sürecin mahkemeye gerçek haliyle yansıtılması açısından ilgili mahkeme ve Yargıtay onama kararlarını dosyaya sunduklarını,
Ortaklar Özel Sözleşmesine göre, müvekkilinin de aralarında bulunduğu mal sahiplerinin asli ediminin, sahibi oldukları gayrimenkulleri davacılar ile birlikte kurulacak … A.Ş.’ne devretmek, …Grubunun ise finansman temin etmek suretiyle bu taşınmazlar üzerinde … A.Ş. çatısı altında inşaat yapmak olduğunu,
…tarafının, sözleşmenin 12. maddesinde, inşa edilecek köşk ve villaların satışından elde edilecek hasılattan, her ne ad altında olursa olsun yapmış olduğu masraflar ve vergiler ile ilgili bir kesinti yapmaksızın % 45’lik kısmının müvekkilinin de aralarında bulunduğu mal sahiplerine ödemeyi müşterek borçlu ve müteselsil kefil sıfatı ile taahhüt ettiğini,
Dava dilekçesindeki gerçek dışı beyanların aksine,… tarafının, üzerine düşen yüküm- lülükleri yerine getirmediğini, söz konusu taşınmazları usulsüz bir şekilde ele geçirmek için muvazaalı iş ve işlemler gerçekleştirdiğini, Dava dilekçesinde açıklamalar kısmının 3 numaralı maddesinde yer alan “Yapılacak inşa- ata ilişkin, öngörülen biçimde ruhsat alınması yasal olarak mümkün olamadığından taraflar arasında yapılan sözleşme hukuken imkansız hale gelmiştir.” şeklindeki beyanın gerçek dışı olduğunu,
Sözleşmenin ruhsat alınamaması nedeniyle gerçekleşmediğinin iddia edildiğini, olayın bu şekilde gösterilmeye çalışıldığını,
… A.Ş.’nin de sahibi olduğu hisselerin, müvekkili ve diğer mal sahiplerine bila bedel devretmeye mahkum edildiğini,
Ancak, dava dilekçesinde belirtilenin aksine, müvekkilinin de aralarında bulunduğu mal sahiplerinin, şirket hisselerini halen geri alamadıklarını,
Açıklanan hususlar ve mahkeme kararı gerekçesi ile birlikte değerlendirildiğinde, dava- cıların huzurdaki mahkemedeki taleplerinin sebepsiz zenginleşme yaratacağını,
Müvekkilinin uhdesinde bulunan hisseleri ve dolayısıyla taşınmazın tamamını ele geçir- mek isteyen davacının alacak talebinin haksız ve mesnetsiz olduğunu ,
Alacak hakkının, şirket hisselerini devir alan başka bir tüzel kişiliğe geçeceğini, dava- cıların bu nedenle aktif dava ehliyeti bulunmadığını,
Zaman aşımı itirazlarının olduğunu beyanla davanın reddini savunmuştur.
İlk Derece Mahkemesi’nce; “Davanın KISMEN KABULÜNE, 37.287,50 TL’nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacıya ödenmesine, 12.500 USD nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesine göre devlet bankalarında döviz cinsinden 1 yıl vadeli mevduatlara uygulanan en yüksek faiz ile davalıdan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine ” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU :Hüküm davacılar vekilince istinaf edilmiştir.
Davacılar vekili istinaf dilekçesinde ;
Davalı tarafın yasal süre içinde cevap sunmadığını, bu nedenle münkir sayılması gerek- tiğini, davalı tarafça sunulan 03/02/2017 tarihli dilekçeyi ve bu dilekçede belirtilen delilleri, dosyada mübrez diğer dilekçeleri kabul etmediklerini,İyi niyet ve birlikte hareket etme düşüncesiyle akdedilen 20/03/2006 tarihli “Düzenleme Şeklindeki Ortaklar Özel Sözleşmesi”ne konu Bodrum Torba’da yer alan 45.824,69 m2 lik arazilerin durumunun inşaat ruhsatı almakta yaşanan sıkıntılar nedeniyle bozulduğunu,İstanbul 4. Asliye Ticaret Mahkemesi (eski 48. Asliye Ticaret Mahkemesi)’nin 2013/101 sayılı ilamı gereğince söz konusu 20/03/2006 tarihli “Düzenleme Şeklindeki Ortaklar Özel Sözleş- mesi”nin tüm sonuçlarıyla ortadan kalktığını,Huzurdaki dava ile, davacının bu sözleşme kapsamında sarf ettiği ve davalı lehine sebepsiz zenginleşme teşkil eden masrafların talep edildiğini, Davacının amacı gerçekleşmeyen sözleşmeye istinaden davalı taraf için sarf ettiği ve davalı taraf için ödediği bedelleri hiç bir kesintiye uğramadan alma hakkının bulunduğunu, sarf olunan masrafın 25.000 USD ve 69.575,00 TL olduğunu, mahkemece bu rakamların yarısına hükmedilmesinin hatalı olduğunu,Ayrıca hüküm kısmında “davacının davasının kısmen kabulüne..” denildiğini, ancak davanın iki davacısının bulunduğunu, infazda sorun yaşanmaması için hüküm kısmına ” davacılar” ibaresinin yazılmasının gerektiğini,Diğer yandan hükümde USD cinsinden alacak için “devlet bankalarının döviz cinsinden 1 yıl vadeli mevduatlara uygulanan en yüksek faiz ile tahsili” hükmü kurulduğunu, dava edilen döviz cinsi Amerikan Doları olduğundan bu kısmın da “Amerikan Doları olarak” düzeltilmesi gerektiğini,
Alacağı teminat altına almak üzere davalının ve dava dışı … İnşaat Şti hisselerinin devir ve temliğinin tedbiren önlenmesini,
İlk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
6100 sayılı HMK’nun 355 md gereğince, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılan incelemeye göre;
Dava, sebepsiz zenginleşmeye dayalı alacak talebine ilişkindir.
Dosya içeriğine göre ;Davacılar… ve … A.Ş., davalı … Tic. ve San. A.Ş. ve dava dışı …i ile …arasında Beyoğlu … Noterliği nezdinde 20/03/2006 tarih yevmiye nolu … nolu Düzenleme Şeklinde Ortaklar Özel Sözleşmesi imzalanmıştır.Bu sözleşmede, … ve …. ve San. A.Ş mal sahipleri olarak hareket etmiş olup adı geçen mal sahiplerine ait 45.824,69 m2 lik taşınmazların … şirketi tarafından tediye edilmek üzere …l ile birlikte kurulacak bir şirkete devredilmesi, taşınmazlar üzerine sözleşmenin eki sayılan onaylı inşaat projesine göre inşaat yapılması, yapılacak tüm inşaatın pazarlama ve satışlarının gerçekleştirilmesi, ticari ve kültürel tesis ve varlıkların inşa edilerek işletilmesi ve yönetilmesi, ortak alanların ve plaj tesislerinin projelendirilmesi, yeşil alanlar ile orman havzalarında en fazla verim alınabilecek oluşumların tesis ve yönetimi konusunda ortak bir yatırımcı şirket olarak … AŞ’nin kurulması, köşk ve villaların satış bedellerinden ayrılacak yüzde ile taşınmaz satış bedellerinin vadeli olarak mal sahiplerine ödenmesi hususları öngörülmüş, sözleşmeye konu taşınmazların hangi taşınmazlar olduğu, mal sahipleri ve …arasındaki iş birliğinin işleyiş şekli ve yapısı vs hususların hükme bağlandığı görülmüştür. Yine aynı sözleşmede mal sahiplerine ait taşınmazların …AŞ’ne satış yoluyla devri kararlaştırılmış ve sözleşme gereğince bu devir işlemleri yapılmıştır. Sözleşmenin inşaat sözleşmesi ile ilgili 2.c.1 nolu kısmında gerçekleşmesi planlanan proje finansının … tarafından karşılanması, yanı sıra enerji, telekom, su, doğal gaz, yol vs alt yapılar, çevre düzenleme, sosyal donatı, imar, ruhsat, her türlü tapu işlem ve masrafı, resmi dairelerce tahakkuk ettirilecek para cezaları, mahkemelerce tayin edilecek tazminatlar, yargılama masrafları, ücreti vekaletler, tüm vergiler, satış ve pazarlama masrafları ile inşaat imalat masraflarının Global tarafından karşılanacağı, …’in bu yükümlülüklerini yükleniciye devredebileceği, bu halde dahi …l’in sorumluluğunun devam edeceği belirtilmiştir.Dosya içeriğinden sözleşmeye konu inşaatın; inşaat ruhsatı alınamaması nedeniyle yapılamadığı anlaşılmaktadır.
Davalı ve dava dışı arsa sahiplerinin inşaat yapılmak üzere devrettikleri taşınmazları geri almak için İstanbul 48. Asliye Ticaret Mahkemesi’nde 2013/101 Esas sayılı davayı açtıkları, dava sonunda arsa sahipleri … Büyükyılmaz, … AŞ ve …AŞ hisse devrine ilişkin davalarının kabulüne karar verilmiştir.Eldeki davada ise davacı şirketler sözleşme 2.c.1 maddesi gereğince yapımı kararlaştı- rılan inşaat nedeniyle sarf ettikleri masraf ve yaptıkları ödemelerin sebepsiz zenginleşme kuralları gere- ğince iadesini talep etmektedir.Taraflar arasındaki inşaat sözleşmesi ifa imkansızlığı nedeniyle geçersiz hale geldiğinden davacıların da bu sözleşme kapsamında davalılar lehine yaptıkları masraf ve ödemelerin iadesi gerekmektedir. Taraflar arasındaki ortaklık sözleşmesinin 8/c maddesinde; mücbir sebeplerden ve sözleşme taraflarının ihmal ve kusurlarından kaynaklanmayan herhangi bir nedenle inşaat ruhsatna- mesinin kısmen veya tamamen iptal edilmesi bunun …A.Ş. veya…in ihmal veya kusurundan kaynaklanmaması kaydıyla projenin inşa edilememesi halinde …veya … A.Ş. tarafından karşılanan inşaat giderlerinin %50’sinin …e ödenmesi karşılığında bu maddede yazılı alım hakkı- nın olacağının hükme bağlanmıştır. Sözleşmenin bu hükmüne göre sözleşme konusu işin yapımı için gerekli ruhsatın alınamamasından doğan masrafların %50’sinden … Şirketindeki pay oranına göre davalı sorumlu olacaktır.
Yerel mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemesinde davacının sözleşme kapsamında yap- mış olduğu masraflar kalem kalem tespit edilmiş, bu miktarlar üzerinden sözleşmenin 8/c maddesi gere- ğince hisse oranına göre yapılan hesaplamada davacının davalıdan 37.287,50 TL ve 12.500 USD alacaklı olduğu tespit edilmiştir.
Bilirkişi raporu hükme ve denetime elverişli olup mahkemece verilen kısmen kabul hük- münde usul ve yasaya aykırılık tespit edilmemiştir.
Ancak davada iki adet davacı olmasına rağmen hüküm kısmında hüküm altına alınan alacağın “davalıdan alınarak davacıya verilmesine” karar verilmiş, dava dilekçesinde talep edilen döviz cinsi para açıkça Amerikan Doları (USD) belirtilmesine rağmen döviz cinsi alacağa işletilen faiz kısmında hangi döviz cinsi olduğu belirtilmeksizin sadece döviz cinsi denilmekle yetinilmiştir.
Açıklanan nedenlerle, davacıların istinaf baş vurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, eksikliği tespit edilen hususlar yeniden yargılama gerektirmediğinden HMK 353/1-b-2 md gereğince esasa ilişkin olarak yeniden,Davacıların davasının KISMEN KABULÜNE, 37.287,50 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, 12.500 USD nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesine göre devlet bankalarında USD cinsinden 1 yıl vadeli mevduatlara uygulanan en yüksek faiz ile davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar vermek gerekmiştir.
K A R A R : Yukarıda açıklanan nedenlerle;
Davacıların istinaf talebinin kabulüyle HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince karar kaldırılarak yeniden esas hakkında;
1-Davacıların davasının KISMEN KABULÜNE, 37.287,50 TL nin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile davalıdan alınarak davacılara ödenmesine, 12.500 USD nin dava tarihinden itibaren 3095 sayılı yasanın 4/a maddesine göre devlet bankalarında USD cinsinden 1 yıl vadeli mevduatlara uygulanan en yüksek faiz ile davalıdan tahsili ile davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmelidir.
2-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar tarifesi gereğince hesaplanan 4.972,11 TL nispi karar ve ilam harcından, başlangıçta yatırılan 2.391,71 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 2.580,40 TL nispi karar ve ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye gelir kaydına,
3-Davacılar tarafından yatırılan 2.391,71 TL harç ile, yine davacılar tarafından aşağıda dökümü yapılan 1.763,50 TL yargılama giderinden davanın kabul edilen kısmı üzerinden hesaplanan 916,49 TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, bakiye kısmın davacılar üzerinde bırakılmasına,
4-Davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın kabul edilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 8.356,63 TL nispi vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
5-Davalı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, davanın reddedilen kısmı üzerinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 7.748,88 TL nispi vekalet ücretinin davacılardan alınarak davalıya verilmesine,
6-Davacılar tarafından yatırılan gider avansından bakiye kalan kısmın, karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,
İstinaf incelemesiyle ilgili olarak;
Peşin alınan istinaf karar harcının istinaf eden davacıya isteği halinde iadesine,
Davacıların istinaf sebebiyle yapmış olduğu 13,50 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine,
İstinaf sebebiyle yatırılan gider avansı bakiyesi varsa, karar kesinleştiğinde istinaf edene ilk derece mahkemesince iadesine,
Dosya üzerinde yapılan inceleme sonunda gerekçeli kararın taraflara tebliğinden itibaren 2 hafta içerisinde Yargıtay’da temyiz yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi. 20/04/2021