Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1907 Esas
KARAR NO: 2022/1647
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 8. Asliye Ticaret Mahkemesi
ARA KARAR TARİHİ: 30/09/2022
NUMARASI: 2021/536 Esas
DAVANIN KONUSU: Kooperatif Üyeliğinin Tesbiti
KARAR TARİHİ: 29/12/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkillerinin kooperatif üyesi olduklarını belirterek tüm davacıların kooperatif üyeliğinin tespiti ile; İstanbul İli, Ümraniye İlçesi, … Mahallesi, … Mevki 2579,92 m2 miktarlı arsa vasıflı … ada … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … numaralı bloktaki dairelerden: 1 numaralı dairenin …, 2 numaralı dairenin …k, 3 numaralı dairenin …, …, …, 4 numaralı dairenin …, 5 numaralı dairenin …, 6 numaralı dairenin …, 7 numaralı dairenin …, …, …, …, …, …, 9 numaralı dairenin …, 10 numaralı dairenin …,11 numaralı dairenin …, …, 12 numaralı dairenin …, 15 numaralı dairenin …, 16 numaralı dairenin …, …, 19 numaralı dairenin …, 23 numaralı dairenin …, 24 numaralı dairenin …, 26 numaralı dairenin …, İstanbul İli Ümraniye İlçesi … Mahallesi … Mevki 4161,69 m2 miktarlı arsa vasıflı … ada … parsel sayılı taşınmaz üzerinde bulunan … numaralı bloktaki dairelerden: 14 numaralı dairenin …, 15 numaralı dairenin …, 23 numaralı dairenin … adlarına tahsis edildiğinin tespiti ile ileride kurulacak kat ittifakını nazara alınmak şartıyla davalılardan tapusunun iptali ile davacılar adına tesciline, bunun mümkün olmaması halinde dairelerin yüzölçümlerine karşılık gelen miktarın uygulamadaki tabiri ile arsa tapusu (toprak tapusu) olarak davalılar adına olan tapunun iptali ile davacılar adına tesciline, taşınmazların üçüncü kişilere devir ve temlikinin önlenmesi amacıyla takdiren teminatsız ve/veya teminat karşılığında taşınmazın tapu kaydına ihtiyati tedbir konulmasına, Ümraniye Tapu Sicil Müdürlüğü’ne taşınmazların tapu kayıtlarının gönderilmesi için yazılacak müzekkerelerde herhangi bir satış işlemi durumunda üçüncü kişilerin iyi niyet iddiasını engellemek için taşınmazın tapu kaydına “dava açılmıştır” şerhinin yazılmasına karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 28.10.2021 tarihli dilekçesinde dava dilekçesinin 3. sıra numarasında yazılı olan … mirasçıları olan davacılar yönünden davadan feragat edildiğini bildirmiştir.
CEVAP: Davalı kooperatif vekili cevap dilekçesinde özetle; davacıların kooperatiflerin üyesi olmadıkları gibi aralarında alacak verecek ilişkisinin de bulunmadığını, kooperatiflerin tüzel kişiliği ile davalılardan …, …, …, …, …, … arasında Üsküdar … Noterliği’nin 24.07.1992 tarih … Yevmiye Numaralı Düzenleme Şeklinde Tanzim Edilen Kat Karşılığı İnşaat ve Satış Vaadi Sözleşmesi yapıldığını sözleşme gereğince edimlerin yerine getirildiğini, toprak sahipleri ile kooperatif tüzel kişiliği arasında hak ve alacak ilişkisinin kalmadığını, dava konusu olayda kooperatifin davanın tarafı olmadığını, davacıların hak taleplerini toprak sahiplerinden talep etmeleri gerektiğini belirterek davanın reddini istemiştir. Davalılardan … vekili cevap dilekçesinde özetle; talebin zamanaşımına uğradığını belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI; Mahkemece 03/09/2021 tarihli tensip 10 ve 11 nolu ara kararında “10-Mahkememizce resen taktir edilen 100.000,00 TL NAKİT VEYA KESİN VE SÜRESİZ BANKA TEMİNAT MEKTUBU ibraz olunduğunda, ilgili tapu müdürlüğüne taşınmazların tapu kaydına “dava açılmıştır” şerhi için müzekkere yazılmasına, 11-İhtiyati tedbir talebinin dava değerinin belirlenmesi ve eksik harcın tamamlatılmasından sonra değerlendirilmesine ” karar verilmiş, karar davacılar vekili tarafından istinaf edilmiştir. Dairemiz, 2022/1105 E, 2022/891K. Sayılı kararı ile “… ilk derece mahkemesinin teminat karşılığında davalıdır şerhi konulması kararında hukuka aykırılık bulunmadığından, davacı vekilinin istinaf başvurusunun HMK’nın 353/1.b.1 bendi gereğince esastan reddine..” karar verilmiştir. Mahkemece 15/03/2022 tarihli celse ara kararı ile “…Dosyaya sunulan yeni delillerin incelenmesi ile davacı vekilinin tedbir talebinin Mahkememizce bu aşamada resen takdir edilen 100.000,00 TL nakit veya teminat mektubunun dosyaya sunulması halinde kabulüne ve teminatın yatırılması halinde ilgili tapu müdürlüğüne müzekkere yazılmasına..” 06/09/2022 tarihli celse ara kararı ile “…İlgililerin ihtiyati tedbire yönelik itirazının reddine, (gerekçeli kararın bilahare yazılmasına)…” 27.09.2022 tarihli ara kararı ile “…2-Davalı Kooperatif yetkilisinin ihtiyati tedbirin terkini talebinin değerlendirilmesinde talebin kabulü ile Mahkememizce dava konusu taşınmaz üzerine konulan ihtiyati tedbir şerhinin kaldırılmasına, bu hususta ilgili tapu müdürlüğüne müzekkere yazılması ile bu kararın 2 haftalık istinaf yasa yoluna açık olduğunun bildirilmesine, (gerekçeli kararın daha sonra ara karar ile yazılmasına)..” karar verilmiştir. Mahkeme 30.09.2022 tarihli gerekçeli ara kararında da “…Mahkememiz dosyasında; tensip zaptı ile resen taktir edilen 100.000,00 TL nakit veya kesin ve süresiz banka teminat mektubu karşılığında taşınmazların tapu kaydına “dava açılmıştır” şerhi konulduğu, bu ara kararın davacı vekilince istinaf edildiği, İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17.Hukuk Dairesinin 2022/1105 Esas ve 2022/891 sayılı kararı ile başvurunun reddine karar verildiği, dosyada 21/03/2022 tarihli ara kararı ile dava konusu taşınmazlar üzerine ihtiyati tedbir kararı verildiği, 27/09/22 tarihli 4.celsede kooperatif yetkisi …’ın verilen ihtiyati tedbirin kaldırılmasını talep ettiği,…İhtiyati tedbir ve itirazların değerlendirilmesi sırasında taraflar arasındaki menfaat dengesi, haklılık ve ölçülülük unsurlarının nazara alınması gerektiğinin açık olduğu, dava konusu taşınmazın incelenen tapu kayıtlarından kooperatif tarafından ferdileşmeye gidildiği, dava dışı tapu maliklerin ferdileşme ile pay sahibi oldukları, ihtiyati tedbirin dava konusu taşınmazın dava dışı maliklerin paylarını da kapsar mahiyette ihtiyati tedbir bulunduğu, yine dava konusu taşınmazda bulunan davalıdır şerhinin varlığı, ihtiyati tedbir kararı ile güdülen amaç, ölçülülük ve hakkaniyet ilkesi birlikte gözetildiğinde bu aşamada tedbirin kaldırılmasına, durum ve koşulların değiştiğinin sabit olması halinde yeniden talepte bulunulmasının her zaman mümkün olduğu da anlaşıldığından davalı Kooperatif yetkilisinin ihtiyati tedbirin terkini talebinin değerlendirilmesinde talebin kabulü ile dava konusu taşınmaz üzerine konulan ihtiyati tedbir şerhinin kaldırılmasına karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Ara karar davacılar vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf edilmiştir. Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; mahkemelerin verdikleri kararlarla uyuşmazlığı yargısal anlamda sona erdirdiklerini, bunun sonucu olarak da davanın taraflarının mahkemenin ulaştığı sonuca ne şekilde ulaştığını anlayabileceği bir gerekçenin bulunmasının gerekli olduğunu, bu gerekçenin hükümle sebep sonuç ilişkisinin kurulmasını sağlayacak yeterlilikte, açık ve anlaşılabilir olması gerektiğini, mahkemenin 06.09.2022 tarihli duruşmasında (bu duruşma davalı tarafın tedbir talebine itirazı üzerine yapılmıştır) “Yasal düzenleme kapsamında ve davanın niteliği gereğince, taşınmazın 3. kişilere devrinin önlenmesi için taşınmaz kaydına konulan ihtiyati tedbir kararının yerinde olduğu anlaşılmakla ihtiyati tedbire yönelik itirazın reddine” karar verildiğini ve kanun yolu için öngörülen 2 haftalık yasal süre dahi henüz bile dolmamışken; bu kere (21) gün sonra yapılan 27.09.2022 tarihli duruşmada ilk derece mahkemesince; “İhtiyati tedbirin kaldırılmasına” karar verildiğini, mahkemenin tedbirin kaldırılmasında gerekçe gösterdiği “davalıdır şerhinin varlığı” şeklindeki belirlemenin hatalı olduğunu, taşınmazın tapu kaydında davalıdır şerhinin bulunmadığını, zira “davalıdır belirtmesi” için mahkemece tayin ve tespit edilen 100.000,00.-TL bedelin yatırılmadığı için mahkemece reddedildiğini, ilk derece mahkemesinin ret kararına karşı yapılan istinaf başvurusununda İstanbul BAM 17. Hukuk Dairesi’nin 2022/1105 E.-2022/891 K. Sayılı kararı ile “mahkemece teminat alınmasına karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir” gerekçesi ile oyçokluğu ile reddedildiğini, akabinde 15.03.2022 tarihli duruşmada verilen (3) numaralı ara kararı ile yeni delillerin incelenmesi sonucu teminat karşılığında tedbir uygulanmasına karar verildiğini, mahkemece belirlenen teminat bedelinin yatırıldığını, tedbirin uygulanmasının talep edildiini, sonuç olarak dava konusu taşınmazların kaydına ihtiyati tedbir konulduğunu, mahkemenin iki duruşma arasında geçen 21 günlük süre içerisinde tedbirin kaldırılmasını gerektirecek somut hiçbir olayın var olmamasına rağmen tedbir kararının kaldırmasının hatalı olduğu gibi iki karar arasında geçen bu kadar kısa bir süre de görüş değiştirmesinin de hatalı olduğunu, kooperatif ve arsa sahipleri ile dava dışı … Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan gayrimenkul satış vaadi ve arsa payı karşılığı inşaat sözleşmesi ön protokolünün halen varlığını koruduğunu, esasen sözleşmenin pay devrini de içermesine rağmen tedbirin kaldırılmasının hatalı olduğunu, dava konusu taşınmazlar üzerinde ferdileşmeye geçilmediği gibi, dava dışı başka taşınmazların çok küçük hisseler halinde bir takım kişiler adına tapu oluşturulmasının ferdileşme anlamına gelmediğini, dava dışı taşınmazlar üzerinde kat mülkiyeti ve/veya kat irtifakı kurulmadığını, davacıların arsa sahipleri ile yaptıkları yazılı hisse devir sözleşmeleri gereğince kendiliğinden kooperatife üye durumunda olduklarını, zira kooperatif payının devri resmi biçime bağlı olmadığı gibi, kooperatif ortaklığına kabulün de hiçbir biçim koşuluna bağlı olmadığını belirterek ilk derece mahkeme ara kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, kooperatif üyeliğinden kaynaklanan tapu iptal ve tescil talebine ilişkindir. Uyuşmazlık, dava konusu taşınmaz üzerine teminat karşılığı konulan tedbirin kaldırılmasına ilişkin mahkeme kararının yerinde olup olmadığı noktasında toplanmıştır. Davacı tarafça 19.03.2022 tarihinde taktir edilen 100.000,00 TL teminat mahkeme veznesine depo edilmiş, mahkemece tedbirin konulması amacı ile Tapu Sicil Müdürlüğüne müzekkere yazılmış, Ümraniye Kaymakamlığı Tapu Sicil Müdürlüğü 22.03.2022 tarihli cevabi yazısında taşınmaz üzerine 21/03/2022 tarih … yevmiye ile İhtiyati Tedbir Tesisi işlemi yapıldığı bildirilmiştir. Mahkemece tedbirin kaldırılması ile işlenen tedbir sicilden terkin edilmiştir. Davacı vekili tarafından dosyaya sunulan 01.09.2021 tarihli dilekçe ekinde bulunan Üsküdar … Noterliği’nin 01.02.1999 tarih ve … sayılı “Kooperatif Hisse Devir Senedi”ne göre … tarafından, 4.000.000.000,00 TL devir bedeli karşılığında, S.S Yeni Elmalıkent Konut Yapı Kooperatifi nezdindeki üyeliğine tekabül eden … Blokdaki 1 nolu dairenin her türlü hak ve hisseleriyle aktif ve pasifi ile birlikte …’e devri, 09.12.1998 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 2’nin …’e devri, Üsküdar … Noterliği’nin 18.02.2000 tarih ve … sayılı “Kooperatif Üyelik Hakkı Devir Senedine göre … tarafından, 500.000.000,00 TL bedel karşılığında, S.S Yeni Elmalıkent Konut Yapı Kooperatifi nezdindeki üyeliğine tekabül eden … Blokdaki 3 nolu dairenin her türlü hak ve hisseleriyle birlikte …’a devri, Bila tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre, … tarafından, … Daire 4’ün …’a devri, 07.12.1996 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 5’in …’e devri, 23.01.1997 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 6’nın …’a devri, 23.01.1997 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 7’nin …a devri, 29.06.1996 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 11’in …, …’e devri, 21.05.1998 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 12’nin …’a devri, 07.12.1996 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 15’in …’e devri, 07.12.1996 tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 16’nın 1.900.000.000,00 TL bedelle …’e devri, Üsküdar … Noterliği’nin 06.11.2019 tarih ve … sayılı “Kooperatif Hisse Devri”ne göre … tarafından, 30.000,00 TL devir bedeli karşılığında, S.S Yeni Elmalıkent Konut Yapı Kooperatifindeki … Blok … nolu dairenin her türlü hak ve hisseleriyle aktif ve pasifi ile birlikte …’e devri, bila tarihli Adi Yazılı Devir Sözleşmesine göre … tarafından, … Daire 23’ün 2.400.000.000,00 TL bedelle …’a devri, Üsküdar … Noterliği’nin 04.07.2005 tarihli “Kooperatif Hisse Devir Temlik Sözleşmesi”ne göre … tarafından, 5.000.000.000,00 TL (5.000,00 YTL) devir bedeli karşılığında, S.S Yeni Elmalıkent Konut Yapı Kooperatifindeki … Blok Bodrum Katta B dairesinin …’na devri, Üsküdar … Noterliği’nin 24.04.1998 tarih ve … sayılı “Kooperatif Hisse Devir Temlik Sözleşmesi”ne göre … tarafından, 1.000.000.000,00 TL devir bedeli karşılığında, S.S Yeni Elmalıkent Konut Yapı Kooperatifindeki … Blok 14 nolu dairenin …’a devri, Üsküdar … Noterliği’nin 21.10.2010 tarihli “Kooperatif Hisse Devri Sözleşmesi”ne göre … tarafından, … Blok 15 nolu dairenin 50.000,00 TL bedelle hak ve hisselerinin tamamının …’e devri, Üsküdar … Noterliği’nin 23.03.2020 tarihli “Kooperatif Hisse Devir Sözleşmesi”ne göre … tarafından, … Blok 23 nolu dairenin 22.000,00 TL bedelle hak ve hisselerinin tamamının …’ya devri, yine … Blok 9 numaralı dairenin …, A8 Blok 10 numaralı dairenin …, … Blok 24 numaralı dairenin …’a devri konularını içerdiği, Üsküdar … Noterliği’nin 24.07.1992 tarih … Yevmiye Numaralı “Düzenleme Şeklinde Tanzim Edilen Kat Karşılığı İnşaat Ve Satış Vaadi Sözleşmesi” gereğince arsa maliki …, …, …, …, …, … ile Tasfiye Halinde … Konut Yapı Kooperatifi arasında İstanbul Ümraniye İlçesi … Mahallesi … Mevkinde bulunan … — … pafta … Ada … parsel numarasına kayıtlı bulunan 17.573,00 m2 tapulu arsaya üzerinde yapılacak inşaatın %37’sinin arsa sahiplerine, %63 ise kooperatife verilmesinin kararlaştırıldığı anlaşılmaktadır.Geçici hukuki korumaların bir türü olan ihtiyati tedbirin şartları 6100 sayılı HMK’nun 389 uncu maddesinde düzenlenmiş olup, anılan düzenleme “Mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebilir.” hükmünü haizdir. Anılan hükümde de açıkça belirtildiği üzere, ihtiyati tedbir kararı, bir hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hâle geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hâllerinde, uyuşmazlık konusu hakkında uygulanacak geçici bir hukuki korumadır. İhtiyati tedbir verilebilmesinin en önemli şartlarında biri, ihtiyati tedbir sebebinin mevcut olmasıdır. Kanunda bu husus genel olarak düzenlenmiş, hâkime oldukça geniş bir takdir alanı bırakılmıştır.(m. 389/1). Kanun, burada “mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından ya da tamamen imkânsız hale geleceğinden veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından” söz etmektedir. Bu hüküm dikkate alındığında, mevcut durumun değişmesi hâlinde, hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşması, hakkın elde edilmesinin tamamen imkânsız hâle gelmesi, gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğması tehlikesi varsa, ihtiyati tedbir sebebi var kabul edilecektir. Hâkim kararında somut sebep gösteremiyor, bunu en azından açıklayacak veya asgari ölçüde ikna edecek delil değerlendirmesi yapamıyor, yaklaşık ispat ölçüsünü yakalayamıyorsa tedbire karar vermemelidir. Ancak bu da hiçbir zaman tam bir ispat seviyesinde ispat şartına dönüşmemelidir.(Pekcanıtez,Hakan/Atalay,Oğuz/Özekes Muhammet; Hukuk Muhakemeleri Kanunu Hükümlerine Göre Medeni Usul Hukuku, 11. Bası, Ankara 2011-Sh.715-717) (Yüksek Yargıtay 11.Hukuk Dairesi’nin 24/04/2012 gün ve 2011/15388 esas,2012/6651 karar sayılı ilamında belirtildiği gibi) Somut olayda, tapuda henüz kat mülkiyeti yada kat irtifakının tesis edilmediği, dava dilekçesinin eki sözleşmede belirtilen bağımsız bölümlerin henüz belli olmadığı, davacıların kooperatif üyelikleri ile ilgili yaklaşık ispat ölçütünü sağlanamadığı, bu konudaki yaklaşık ispat ölçütünün sağlanması durumunda ancak davacıların bağımsız bölümlerine tekabül edecek arsa payları üzerine usulüne uygun teminat taktiri ile tedbir kararı verilebileceği, şu durumda mahkemece tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davacı tarafın istinaf başvurusunun reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Dosya kapsamı ve delil durumuna göre İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan HMK’ nın 353/1.b.1 Maddesi gereğince davacı tarafın istinaf başvurusunun esastan REDDİNE, 2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı tarife gereğince alınması gereken 80,70 harç peşin alındığından başkaca harç alınmasına YER OLMADIĞINA, 3-Davacı tarafça yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1b-1 bendi ile aynı kanunun 362/1-f Maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi.29/12/2022