Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2022/1313 E. 2022/1159 K. 13.10.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2022/1313 Esas
KARAR NO: 2022/1159
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 06/04/2022
NUMARASI: 2008/543 Esas, 2022/291 Karar
DAVANIN KONUSU: Genel Kurul Kararının İptali
KARAR TARİHİ: 13/10/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; davalı kooperatifin 08.06.2008 tarihindeki genel kurulunda toplantı devam ederken yeterli nisabın düştüğünü, kooperatifin üyelerine telefon mesajı çektiği ve üye olmayan kişilerin toplantı alanına girmesi sağlanıp oylamaya katılarak yönetim ve denetim kurullarının ibra edildiğini, yeni dönem bütçenin geçirildiğini, yeni yönetim ve denetim kurulu seçildiğini, toplantıda sahte vekaletler kullanıldığını, yönetim kurulu başkanının, kooperatif üyeliğinden ihraç edilen …’ün üyeliğinin tekrar görüşülmesi amacıyla … tarafından verilen önerge hakkında yaptığı konuşmasının genel kurul tutanaklarına geçirilmediğini belirterek 08.06.2008 tarihindeki genel kurulda alınan kararların iptalini talep ve dava etmiştir.
CEVAP Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı tarafın 1991 yılından beri kooperatif ortağı olduğunu ve aidatlarını ödemediğini, açılan ihraç davalarının usul eksikliği sebebi ile geri döndüğünü, geçmişten beri müvekkili ile husumetinin olduğunu, 08/06/2008 tarihindeki genel kurulun 815 ortağın katılımı ile yapıldığını ve davacının saldırgan tutum ve konuşmalarıyla sürekli genel kurulu yıpratmaya çalıştığını, genel kurul alanına giriş ve çıkışların üye kartlarıyla belgelenerek 5 adet bakanlık temsilcisinin gözetim ve denetimiyle yapıldığını ve toplantı nisabının düştüğü iddialarının yersiz olduğunu, sahte vekalet ile hazirun oluşturulduğu iddialarının bakanlık temsilcilerinin gözetim ve denetimiyle yapılması sebebi ile kooperatifin sorumluluğunun bulunmadığını, konuşmaların genel kurul toplantı tutanağına geçirilmeme iddiasının bakanlık temsilcilerinin kontrol ve gözetiminde olduğunu ve önergeler ile davacının muhalefet şerhinin tutanağa işlenmesi nedeni ile bu iddianında yersiz olduğunu belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI İlk derece mahkemesi bilirkişi raporu ve tüm dosya kapsamına göre; Kooperatiflerde zorunlu uygulanan Tek Düzen Hesap Planı muhasebe uygulamasına göre 2007 yılı gelir tablosu’nda gider kalemlerinin açık ve anlaşılır şekilde düzenlenmediği, “2007 Yılı Genel Yönetim Giderleri: 1.889.654,66 TL’nın dağıldığı alt kalemlerin (Ücret, Elektrik-Telefon Giderleri, Avukat ve Dava Gideri vb.) ve özellikli durumların (gelirlerin tahsili ve giderlerin ödenme durumu vb.) gelir tablosunda veya hazırlanması gereken Gelir Tablosu dipnotlarında ortaklara izah edilmediği, genel kurula sunulan bilanço ve gelir tablosu ekinde dipnotların mevcut olmadığı, 2007 yılını 1.756.440,40 TL zararla kapatan kooperatifin mevcudiyetinin korunması bakımından zararının kaynağının açıklanması ve tedbiren nasıl kapatılacağı planlanması (ek yükümlülük getirme vb) izah edilmediği, dolayısıyla yeterli ve şeffaf miktarda bilgilendirilme yapılmadığından eksik ve yetersiz belge ve bilgi sunumuna bağlı ibra oylaması yapıldığı, genel kurul toplantı tutanağının 5 nolu gündem maddesinde yer alan faaliyet raporu ve bilançonun görüşmeye açılması ve ayrı ayrı ibrası (15 red-693 kabul oyu) ile 6 nolu gündem maddesinde yer alan Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu ayrı ayrı ibrası (oybirliğiyle ibra) maddelerinin vasat bir ortağın kooperatif 2007 hesap dönemi faaliyetlerini yeterince anlayabileceği şekilde düzenlenmediği, tam ve eksiksiz Mali tablo dipnotları hazırlanmaksızın oylamaya sunulduğundan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, Kooperatif Anasözleşmesi ve iyi niyet kurallarına uygunlukta yeterli şartları taşımadığı, bu nedenle genel kurulun 5 ve 6 nolu maddelerinin iptali gerektiği, diğer kararlarda nisabın sağlandığı gerekçesi ile davanın Kısmen kabulü ile davalı kooperatifin 08/06/2008 tarihli genel kurul toplantısında alınan 5 ve 6 nolu kararların iptaline, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ Karar yasal süresi içinde taraflarca istinaf edilmiştir.Davacı vekili istinaf dilekçesinde; dosyaya sunulmuş olan, Dosyaya sunulmuş olan, “Emniyet Müdürlüğü İstanbul Kriminal Polis Laboratuvarı Müdürlüğünün”, İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın ( 2 nolu Genel Soruşturma bürosu) 2016/35783 soruşturma nolu dosyası için düzenlediği, … Uzmanlık numaralı 25.10.2017 tarihli İmza İncelemesine ilişkin “UZMANLIK RAPORUNDA” iptali talep edilen genel kurulda kullanılan vekaletnamelerdeki 138 kişinin imzası hakkında menfi-müspet kanaat oluşmamış olup, 217 kişinin imzalarının kıyaslanmasında ise, mukayese imzalar ile aralarında irtibat bulunamamıştır.” şeklindeki tespitlerin değerlendirilmediğini, bu rapor doğrultusunda dosyanın yeniden bilirkişiye sevkine dair taleplerinin kabul edilmediğini, gerekçeli kararda bu durumun karşılanmadığını, İstanbul Anadolu 9.Ağır Ceza Mahkemesinin 2012/97 E. Sayılı dosyasında alınan 03/09/2019 tarihli bilirkişi raporunda sınırlı inceleme yapıldığını, bu rapora göre karar verilmeyeceğini, mahkemenin İstanbul Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın 2016/35783 soruşturma nolu dosyasında düzenlenen raporu yok saydığını, Kanun ve Ana sözleşmeye Göre 2.754 üyesi bulunan kooperatif de toplantı yeter sayısının 689 asgari kabul oyun ise 345 olması gerektiğini, toplantıya 815 ortağın katıldığını ancak ilerleyen saatlerde üyelerin genel kurulu terketmeye başladıklarını, 345 kişinin sahte vekaletname ile temsil edildiğini, 556 kişinin bir anda 808 kişiye çıktığını, toplantı da 556 kişinin kalması halinde toplantının kendiliğinden sona ermesi gerekirken, toplantıya devam edilmesinin yasa ve usule aykırı olduğunu, İstanbul Anadolu 9.Ağır Ceza Mahkemesi’nde yer alan Sanayi ve Ticaret Bakanlığı İl Müdürlüğü’nün 23.06.2009 tarihli inceleme raporunun değerlendirilmesi gerektiğini, genel kurula 323 ortağın asaleten 492 ortağın ise vekaleten katıldığını, iptale konu genel kuruldaki tüm vekaletnamelerin ve söz konusu üyelerin üyelik sözleşmelerinin davalı kooperatiften istenerek, üzerinde inceleme yaptırılması gerekirken, ceza davasındaki sınırlı sayıdaki incelemeyle hüküm kurulduğunu belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; genel kuruldan itibaren 14 yıl geçtiğini, Kooperatifin tasfiye sürecine girdiğini, 2735 bağımsız bölümü ihtiva eden 434 bina için ortakların neredeyse tamamının ( borçları bulunması sebebiyle 5-10 arası üye hariç) kat mülkiyeti tapularını aldığını, davacının davada hukuki menfaatinin kalmadığını, bilirkişi raporunda, ortakların irade ve tasarrufunun hiçe sayılarak tanzim edildiğini, bilirkişinin kendisine verilen görev ve yetkiyi aştığını, yönetim kurulunun ibra edilmemesine ilişkin genel kurul kararlarının tek başına uygulanabilir olmadığından ibra edilmeme kararlarının iptalinin gerek doktrin gerekse yerleşik yargıtay kararları doğrultusunda talep edilemeyeceğini, yönetim kurulu üyelerinin ibra edilmemelerine ilişkin bir genel kurul kararının iptalini, haklarında sorumluluk davası açılması yönünde alınmış genel kurul kararı bulunmadan önceki bir aşamada dava edebilmelerinin mümkün olmadığını, dava konusu genel kurulun tüm mevzuata uygun şekilde ve bakanlık temsilcileri gözetimde yapıldığını, davanın reddi gerektiğini belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, Kooperatif Genel Kurul Kararının iptali istemine ilişkindir. Dosya kapsamından; davalı kooperatifin 2007 yılı Olağan Genel Kurulunu 08.06.2008 tarihli toplantıda gerçekleştirdiği, Toplantı GÜNDEM Maddelerinin:” l)Yoklama ve Açılış, 2)Başkanlık Divanı Seçimi, 3)Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Faaliyet Raporlarının Okunması, 4) Bilanço ve Gelir Gider Hesaplarının Okunması, 5)Faaliyet Raporu ve Bilançonun Görüşmeye açılması ve ayrı ayrı ibrası, 6)Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu ayrı ayrı ibrası, 7) Konutların Sigortası ve Vergilerin Görüşülmesi, 8) Tahmini Bütçe ve Gelecek Yıl Çalışma Programının Görüşülmesi ve Oylanması, 9) Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu ayrı Seçimi, 10) Yönetim Kurulu ve Denetim Kurulu Huzur Haklarının Belirlemesi, ll)Dilek ve Temenniler.” şeklinde belirlendiği, toplantının 5 adet bakanlık temsilcisi gözetiminde yapıldığı, toplantıya 2.754 üyeden 323 üyenin asaleten, 492 üyenin vekaleten katılımı ile toplam 815 üyenin katıldığı, 328 üyenin imzalı önergesi ile ihraç edilen üye …’ün kooperatiften ihraç edilme kararının kaldırılmasının günde alınması talebinin oy çokluğuyla reddedildiği, 5.gündem maddesinin 15 red oyuna karşılık 693 kabul oy çokluğuyla, 6. Gündem maddesinin oy birliğiyle kabul edildiği, 8. Gündem maddesinin görüşülmesi sırasında, davacının söz alarak hükümet komiserini göreve çağırdığı, Toplantı mahallini terkeden ortakların görülmesi üzerine ortakların sayıldığı 556 ortağın bulunduğunun görüldüğü ve toplantı nisabının altına düşüldüğünün divan başkanı tarafından açıklanarak dışarıda bulunanların salona girmesinin istendiği, 15 dakika aradan sonra sayım sonucunda 808 ortağın asaleten ve vekaleten toplantıda hazır bulunduğunun tutanak altına alındığı, yine tutanakta kargaşada bir kısım üyenin salonu terk ettiği, tahmini bütçe oylamasının 16 red oyuna karşın 716 oy ile oy çokluğuyla kabul edildiğinin belirtildiği, 9. Ve 10. gündem maddelerini oybirliği ile kabul edildiği, eldeki davanın yasal 1 aylık süre içerisinde 03.07.2008 tarihinde açıldığı anlaşılmaktadır. Taraflar arasındaki uyuşmazlık, toplantı nisabının sağlanıp sağlanmadığı, davacının ibra konusunda dava hakkının bulunup bulunmadığı noktasında toplanmıştır. Genel Kurul Toplantısında temsil ile ilgili sahtecilik ile ilgili olarak suç duyurusunda bulunulmuş, kooperatif yöneticileri hakkında İstanbul Anadolu 9.Ağır Ceza mahkemesinin 2012/97 Esas sayılı dosyasında sahtecilikten dava açılmış, mahkemece bu ceza dosyasının sonucunun beklenmesine karar verilmiştir. Ceza dosyası hazirun cetvelinde bir sahtecilik mevcut ise bunun sanık durumundaki yöneticiler tarafından yapıldığının ispatlanamadığı gerekçesi ile beraatle sonuçlandığı kararın 04/11/2020 tarihinde kesinleştiği anlaşılmıştır. Mahkemece uyuşmazlık konularında bilirkişi raporu alınmıştır. 31.01.2022 tarihli bilirkişi raporunda; Ortaklar defterinde kayıtlı 2.754 ortaktan 323 adedinin asaleten, 492’sinin vekaleten toplam 815 ortağın toplantıda hazır bulunduğu, 689 kişi olan toplantı nisabına ulaşıldığı, vekaleten temsil edilen ortak sayısının 492 adet olduğu, kanun ve ana sözleşmeye uygun olarak yönetim kurulu ve denetim kurulu üyelerinin diğer ortaklar adına vekalet kullanmadığının görüldüğü, Grafoloji/ Sahte belge İnceleme bilirkişisi …’ın hazırladığı 03.09.2019 tarihli Bilirkişi Raporunda davalı kooperatifin 08.06.2008 tarihli genel kurul hazirun cetveliyle, ortaklık senedi ve vekaletnamelerdeki imzalar karşılaştırıldığında 49 ortağa ait imzanın aynı nitelikte, görünümde ve el ürününde olmadığının saptandığı bu rakamın nisabı etkilemediği, oylamaya sunulan maddelerin asgari toplantı nisabının 689 olduğu, kabul oylarının 345 kabul ay oranının üzerinde olduğu, genel kurul toplantı tutanağının 5. ve 6. maddelerinde 2007 yılı bilançosunun onaylanıp yönetim kurulu ve denetim kurulunun ibra edildiği dolayısıyla bilanço yanlış olarak düzenlendiğine ilişkin mevcut belgelere göre bir tespit bulunmamakla birlikte mali tablolarda gerekli dipnotların hazırlanmamasından kaynaklanan eksikliğe bağlı genel kurul kararına göre bilançonun tasdiki ile yönetim ve denetim kurulunun ibra edildiği, vasat bir ortağın kooperatif 2007 hesap dönemi faaliyetlerini yeterli, tam ve anlaşılır sağlayabilecek mali tabloları eki dipnotlar hazırlanmadan eksik belgeyle oylamaya sunulduğundan 1163 sayılı Kooperatifler Kanunu, Kooperatif Anasözleşmesi ve iyi niyet kurallarına uygunlukta yeterli şartları taşımadığı iptali gerektiği belirtilmiştir. 1163 Sayılı Kooperatifler Kanunu’nun 45/2. maddesi, “Genel kurul sözleşmede gösterilen şekil ve surette toplantıya çağrılır. Toplantı nisabı sözleşmede gösterilir. Ancak yapı kooperatiflerinin genel kurul toplantısında ortakların en az 1/4′ ünün şahsen veya temsilen hazır bulunmaları şarttır.” hükmünü; aynı Kanun’un 51/1. maddesi ise “Kanun veya ana sözleşmede aykırı hüküm bulunmadıkça, genel kurul kararlarında ve seçimlerde oyların yarıdan bir fazlasına itibar olunur” hükmünü; ana sözleşmenin 33. maddesinin 1. fıkrası, “Genel kurulun toplanabilmesi ve gündemdeki konuları görüşebilmesi için, kooperatife kayıtlı ortakların en az 1/4’ünün şahsen veya temsilen toplantıda hazır bulunması şarttır. İlk ve müteakip toplantılarda aynı nisap aranır” hükmünü; 2. fıkrada ise “Genel kurulda kararlar, ortakların en az 1/4’nün hazır olması şartıyla oylama sırasındaki mevcudun yarıdan fazlasının oyu ile alınır” hükmünü içermektedir. Öte yandan hazirun cetveli, genel kurul toplantısına iştirak eden ortaklara toplantıya katıldıklarını imzaları ile tasdik imkanı veren bir belge olup, hazirun cetvelinde imzası bulunanlara toplantıyı sonuna kadar izleme ve kararlara katılma yükümlülüğü getiren yasal veya sözleşmeye dayalı bir düzenleme mevcut değildir. Yasa ve anasözleşmede belirlenen toplantı nisabını etkilememek kaydıyla, toplantıya katılan ortakların bir bölümünün genel kuruldan ayrılması mümkün bulunduğundan, toplantı ve karar nisabının da her gündem maddesinin oylamasına katılan kişilerin sayısı esas alınarak belirlenmesi gerekmekte olup aynı gündem maddesinde birden fazla konunun ayrı ayrı görüşülmesinde, nisap, görüşülen gündem maddesi bir bütün kabul edilerek belirlenmelidir. Somut olayda, genel kurul toplantısına 2.754 üyeden 323 üyenin asaleten, 492 üyenin vekaleten katılımı ile toplam 815 üyenin katıldığı, 328 üyenin imzalı önergesi ile ihraç edilen üye …’ün kooperatiften ihraç edilme kararının kaldırılmasının gündeme alınması talebinin oy çokluğuyla reddedildiği, 5.gündem maddesinin 15 red oyuna karşılık 693 kabul oy çokluğuyla, 6. Gündem maddesinin oy birliğiyle kabul edildiği, 8. Gündem maddesinin görüşülmesi sırasında, davacının söz alarak hükümet komiserini göreve çağırdığı, Toplantı mahallini terkeden ortakların görülmesi üzerine ortakların sayıldığı 556 ortağın bulunduğunun tespit edildiği ve toplantı nisabının altına düşüldüğünün divan başkanı tarafından açıklanarak dışarıda bulunanların salona girmesinin istendiği, 15 dakika aradan sonra sayım sonucunda 808 ortağın asaleten ve vekaleten toplantıda hazır bulunduğunun tutanak altına alındığı, yine tutanakta kargaşada bir kısım üyenin salonu terk ettiği, tahmini bütçe oylamasının 16 red oyuna karşın 716 oy ile oy çokluğuyla kabul edildiğinin belirtildiği, 9. Ve 10. gündem maddelerini oybirliği ile kabul edildiği, temsilde sahtecilik yapıldığına ilişkin kesinleşmiş bir ceza yargılaması bulunmadığı gibi bu konuda ispat vasıtası da getirilemediği, genel kurulda toplantı ve karar yeter sayısının sağlandığı, 5. Ve 6. Gündem maddesinin görüşülmesinde de yeterli nisapla ibranın yapıldığı, davacının bu gündem maddelerinin görüşülmesi sırasında hesap dönemi faaliyetlerinin yeterli, tam ve anlaşılır olmadığı konusunda da bir muhalefetinin bulunmadığı gibi dava dilekçesinde de böyle bir iddia ileri sürmediği, bu gündem maddeleri yönünden de davanın reddine karar verilmesi gerekirken hatalı değerlendirme ile kabul kararının usul ve yasaya uygun olmadığı anlaşılmakla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun REDDİNE, 2-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun KABULÜNE; İstanbul Anadolu 1. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2008/543 Esas, 2022/291 Karar, 06/04/2022 tarihli kararının HMK’nın 353/1.b.2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA, yeniden HÜKÜM TESİSİNE,3-Davanın REDDİNE,4-Harçlar Kanunu gereğince alınması gereken 80,70 TL harcın, davacı tarafından peşin yatırılan 14,00 TL’den mahsubu ile bakiye 66,70 TL harcın davacıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,5-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına,6-Davalı kendisini vekille temsil ettiğinden hüküm tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T uyarınca takdir edilen 9.200,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, 7-HMK 333.maddesi gereğince yatırılan avansın kullanılmayan kısmının hüküm kesinleştikten sonra yatıran tarafa iadesine, İstinaf yargılama giderleri yönünden; 1-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken 80,70 TL istinaf maktu karar harcı peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına,2-Davacı tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına,3-İstinaf yargılaması sırasında duruşma açılmadığından istinaf kanun yolu başvurusu kabul edilen davalı yararına vekalet ücreti takdirine yer olmadığına,4-Davalı tarafça yapılan 301,40 TL istinaf yargılama giderinin davacıdan tahsili ile davalıya verilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 361/1. fıkrası uyarınca kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay nezdinde Temyiz Kanun Yolu Açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.13/10/2022