Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2019/444 E. 2022/611 K. 18.05.2022 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/444 Esas
KARAR NO: 2022/611
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 9. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 20/06/2018
NUMARASI: 2015/1192 Esas, 2018/489 Karar
DAVA:ALACAK (Ticari Nitelikteki Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 18/05/2022
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İDDİA: Davacı vekili 10.12.2015 tarihli dava dilekçesinde, müvekkili ile davalı şirket arasında 20.04.2014 tarihinde bakım sözleşmesi imzalandığını, sözleşme ile davalı şirketin müvekkili şirkete ait … Gıda Fabrikasında bulunan asansörlerin bir sene boyunca ve 21.000,00 TL ücret karşılığında servis ve periyodik bakımlarının yapılmasını üstlendiğini, esasen bu asansörlerin gofret üretim bölümünde bulunan 3000 kg. kapasiteli yük ve insan asansörünün demontaj işleminin de 31.11.2013 tarihli sözleşme ile davalı şirket tarafından yapıldığını, henüz garanti süresi içinde bulunduğunu, ancak yapılan hizmet ve bakımlardan sonuç alınamadığını, asansörlerin sık sık arızalandığını ve çalışmadığını , bu konuda davalı tarafa sözlü ve yazılı olarak çeşitli uyarı ve ikazlar yapılmış olmasına rağmen mevcut arızaların bir türlü giderilmediğini, bunun üzerine 15 Haziran 2015 tarihli ihtarname keşide ederek 10 gün içerisinde asansördeki tüm arıza ve eksikliklerin giderilerek çalışır hale getirilmesi aksi halde sözleşmeden doğan hakların kullanılacağının ihtar edildiğini ,ihtarnamenin tebliğine rağmen davalı şirket tarafından herhangi bir işlem yapılmadığını ,asansörlerin çalışmamasının fabrikadaki işleri aksattığını ve üretim kaybına neden olduğunu Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/112 D.İş dosyası ile keşif yapıldığını, asansörlerdeki hataların, arızaların ve eksikliklerin raporla belirtildiğini ,asansördeki arızaların …Ltd.Şti tarafından 13.570,00 TL mukabilinde giderildiğini, davalının 20.04.2014 tarihli bakım sözleşmesi ile üstlenmiş olduğu işleri sözleşmeye uygun olarak yapmaması ,hatalı ve eksik yapması nedeniyle fazlaya dair hakları saklı kalmak kaydıyla, sözleşme bedeli olarak ödemiş oldukları 21.000,00 TL ve 13.570,00 TL eksik ve hatalı işlerin düzeltilmesi için ödenen fatura bedeli olmak üzere toplam 34.570,00 TL ‘nin ihtarnamenin keşide tarihi olan 17.06.2015 tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı davaya karşı beyanda bulunmamıştır.
İLK DERECE MAHKEME KARARI: Mahkemece, taraflar arasındaki sözleşmenin 7.2. maddesinde, yüklenicinin bir arızaya 24 saat içinde müdahale etmemesi halinde İş sahibi davacının masrafı daha sonra yüklenici tarafından karşılanmak üzere başka bir firmayı arızaya müdahale etmek üzere çağırma hakkı verdiği, 8.7. maddesinde ise yapılan işlerin ayıplı olması halinde ücreti yüklenici tarafından karşılanmak üzere davacı tarafından belirlenecek üçüncü kişilere yaptırılacağı hususunun düzenlendiği, davacının 15 Haziran 2015 tarihli ihtarnamede ayıbı İhbar ettiği ve aksi takdirde sözleşmeden doğan tüm yasal hakları kullanacağını ihtar ettiği ,davacının ödediği sözleşme bedeli yanında sözleşme konusu işi başkasına yaptırması nedeniyle başkasına ödediği meblağı da talep ettiği , davacının sözleşme bedelini istemekle sözleşmeden dönme iradesini ortaya koyduğunu , sözleşmeden döndükten sonra bir daha sözleşmeye dayanarak talepte bulunmanın hakkaniyete ve yasaya uygun düşmediği gerekçesiyle davanın kısmen kabulüne ve 16.059,80 TL ‘nin dava tarihinden itibaren avans faizi ile birlikte davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ: Karar, yasal süre içerisinde davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davacı vekili istinaf nedenleri olarak; TBK 475.maddesi gereğince iş sahibinin seçimlik haklardan birini kullanabileceğini, mahkeme gerekçesinde davacının sözleşme bedelini istemekle sözleşmeden dönme iradesini ortaya koyduğunu, sözleşmeden döndükten sonra sözleşmeye dayanarak talepte bulunmanın hakkaniyete ve yasaya uygun düşmediği gerekçesiyle ödenen bedelin kısmen kabulüne karar verildiğini, sadece davalı şirkete asansör bedeli olarak ödenen ve belgelenen bedelin talep edilebileceği, bunun dışında asansör yaptırmak için üçüncü kişiye ödenen bedelin talep edilemeyeceği yönünde karar verildiğini, eserin ayıplı çıktığı hususunun mahkemenin kabulünde olduğunu, TBK 475.maddesi gereğince sözleşmeden dönme iradesi olarak yorumlandığını, oysa müvekkilinin sözleşmeden dönme hakkı kullanmış olsa dahi son fıkraya göre genel hükümlere göre tazminat isteme hakkın saklı olduğunu iddia ederek, kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dava; bakım sözleşmesinin ifa edilmemesi nedeniyle sözleşme bedeli ve üçüncü kişiye ödenen onarım bedelinin tahsili istemine ilişkindir. Davalı taraf, davaya karşı herhangi bir beyanda bulunmamıştır. Bu nedenle 6100 sayılı HMK’ nın 128.maddesi gereğince davalının davacının dava dilekçesinde ileri sürdüğü vakıaların tamamını inkar etmiş sayıldığının kabulü gerekmiştir. Taraflar arasında, 20/05/2014 tarihli bakım sözleşmesinde mevcudiyeti konusunda herhangi bir uyuşmazlık yoktur. Uyuşmazlık; bakım sözleşmesi gereğince edimini yerine getirmeyen yüklenici davalı taraftan üçüncü kişinin yerine getirmiş olduğu, edim karşılığı ödenen fatura bedeli ile birlikte sözleşme bedelinin talep edilip edilemeyeceğidir. Dosya kapsamından; taraflar arasında 20/05/2014 tarihli bakım sözleşmesi imzalandığı, sözleşmede davalı şirketin yüklenici olarak yer aldığı, sözleşmenin konusunun ikinci maddede davacı şirkete ait … Caddesi … Sokak No;… Ordu adresinde bulunan cihazların servis ve koruyucu periyodik bakımlarının yapılması işiyle ilgili olarak tarafların karşılıklı hak ve hükümlülüklerinin belirlenmesi olduğu, sözleşme konusu cihazların 3.maddede asansör olarak belirtildiği, söz konusu asansörlerin kilogram ve adetlerinin nitelikleriyle birlikte ifade edildiği, 4.maddede sözleşmenin yürürlüğe girmesiyle birlikte iki aylık deneme süresinin söz konusu olacağı, iki ay süre sonunda tarafların karşı tarafa beş gün önceden bildirimde bulunmak şartıyla sözleşmeyi feshetmeye yetkili olduğunun belirtildiği, beşinci maddede, sözleşme konusu işin toplam bedelinin 21.00,00 TL + KDV olarak belirlendiği, toplam teknik servis ücretinin periyodik bakım sayısına bölünerek her periyodik bakımdan sonra yüklenici tarafından faturalandırılarak davacı tarafa gönderileceği belirtildiği, sözleşmenin kapsamının 6.maddede düzenlendiği, 7.maddesinde bildirilen arızaların giderilmesi başlığı ile yüklenicinin koruyucu periyodik bakım hizmetinin sözleşme konusu cihazların iyi durumda ve her an çalışır vaziyette bulunması için sağlayacağı, bu yükümlülük uyarınca 7.2.bendde yüklenici tarafından teknik servis personeli ile arıza bildirimini müteakip 7 gün 24 saat kesintisiz olacak şekilde mesai saatleri dahil en geç 24 saat içinde müdahale edileceği, arıza giderildikten sonra davacının yetkilisi nezdinde arızanın mahiyeti yapılan işlem ve değişen parçaların dökümü ve cihaz başına sarf edilen iş saati gibi bilgileri kapsayan servis formunun iki kopya olarak düzenlenip taraflarca imzalanacağı, yüklenicinin 24 saat içinde müdahale etmemesi halinde davacının masrafı daha sonra yüklenici tarafından karşılanmak üzere arızaya müdahale etmek üzere başka bir firma çağırabileceğinin belirtildiği, 8.maddede yüklenicinin yükümlülüklerinin düzenlendiği, 8.7.maddede işin sözleşmede ön görülen koşullar ile teknik ve yasal mevzuata uygun olarak yapılmasını kabul ve taahhüt eden yüklenicinin işin kalitesi düşük ve/ veya sözleşmede kabul edilen nitelikte ve kalitesiz yedek parçalar ve malzemeler ile yapması halinde söz konusu işi ücretsiz olarak yapacağını ve/veya söz konusu işi ücreti kendisi tarafından karşılanmak üzere davaca tarafından belirlenecek 3. Kişilere yaptırılacağını kabul ve taahhüt etiğinin belirlendiği, 11. Maddede feshin düzenlendiği 11.1.fıkrada yüklenicinin iş bu sözleşme ile …’in yazılı uyarısına rağmen uymaması veya sözleşme ile belirlenen koruyucu periyodik bakım hizmetini istenen düzeyde yapmaması ve uyarmaya rağmen istenilen düzeye çıkarmaz ise davacının sözleşmeyi tek taraflı olarak derhal fesih yetkisine sahip olduğunun belirtildiği, 11.2. fıkrada sözleşmenin bu şekilde feshedilmesi halinde …’in koruyucu periyodik bakım hizmetini bir başka firmaya vermesinden doğacak fiyat farklılıkları ve her türlü zararın tazminini yüklenicinin zararın bildirilmesini müteakip 15 gün içerisinde …’e nakden ödeyeceği ve diğer hususlara yer verildiği, davacı şirket tarafından davalı şirkete Beyoğlu … Noterliğinden düzenlenen 15/06/2016 tarihli ihtarnamenin tebliğ edildiği, ihtarnamede 21/11/2013 tarihli sözleşme ile Ordu’daki fabrikanın gofret üretim bölümünde bulunan mevcut asansörün demontajının yapılarak yeni temin edilen 3.000 kg kapasiteli yük ve insan asansörünün şartnamesine uygun üretimi, nakliyesi, kurulumu garanti yükümlülüklerinin temin edilip mevzuat ve sözleşme şartlarına göre yerine getirilerek çalışır halde teslim edilmesini taahhüt ettikleri, kurulum işleminin 2014 yılının sonuna doğru tamamlanmış olmasına rağmen bugüne kadar asansörün sözleşme şartlarına uygun olarak çalıştırılmasının temin edilmediği, çeşitli müdahalelere rağmen asansörün sık sık arıza yaptığı, randımanlı olarak çalışmadığı ayrıca 20/05/2014 tarihli sözleşme ile periyodik bakım hizmeti alınan asansörlerdeki yanlış uygulamalardan kaynaklı hasarın meydana geldiği, bunların telafi edilmesinin gerektiği, ihtarnameden tebliğ tarihinden itibaren on gün içerisinde asansördeki tüm arıza ve eksikliklerin giderilerek sözleşme şartlarına uygun olarak çalışır hale getirilmesi aksi halde sözleşmeden doğan tüm yasal hakların kullanılmak zorunda kalacağı belirtildiği, ihtarnamenin davalıya 17/06/2015 tarihinde tebliğ edildiği, Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesinin 2015/112 değişik iş sayılı dosyasında davacı şirketin başvurusu üzerine 26/06/2015 tarihli tespit bilirkişi raporu düzenlendiği, söz konusu raporda yapılan incelemeler neticesinde, 1500 kg’lik kabin kapısız yük asansörü için kat kapısı, ray ve tesisat değişimi, 1500 kg’lik kabin kapılı yük asansörü için kabin kapısı ve bağlantı elemanları değişimi, 3000 kg’lik kabin kapılı yük asansörü için kabin kapısı fren sistemi, halat değişimleri ile elektriksel otomasyon sistemlerinin yönetmeliklere uygun olarak düzenlenmesi ve değişimi gerektiği, mevcut halleri ile asansörlerin kullanılması uygun olmadığı, gerekli mekanik ve elektriksel değişim ve düzenlemeler için yapılan piyasa araştırmasında fiyatın 35.000,00 TL+ KDV değerinde olacağının belirtildiği, davacı şirket adına dava dışı … LTD. Şirketi tarafından 23/10/2015 tarihli 13.500,70 TL tutarlı fatura düzenlendiği, davacı şirket tarafından davalı şirket yetkilisine hitaben bu konuda mail gönderildiği ve davacı tarafça iş bu davanın açılmış olduğu anlaşılmıştır. 15/12/2017 tarihli bilirkişi heyet raporunda sonuç olarak, davacının dava konusu asansörleri üzerinde, Ordu 1. Asliye Hukuk Mahkemesi 2015/112 D. İş tespit dosyasındaki 26.06.2015 tarihli bilirkişi raporuna göre; “davacının sözleşmeye konu asansörlerindeki mekanik ve arızaların giderilmesi için 35.000,00 TL * 6.300,00 TL X 18 KDV olmak üzere, 41.300,00 TL tutarında olabileceğinin” tespit edildiği, davacı tarafından iş bu davada; davalı ile olan sözleşme bedeli olan 21.000,00 TL ve dava konusu asansörlerin tamir ve bakımı içir dava dışı … Tic. Ltd. Şti.’nim davacıya kestiği 23.10.2015 tarih … no’lu 11.500,00 TL * 2.070,00 TL (& 18 KDY) olmak üzere ödeneği 13.570,00 TL fatura bedeli olmak üzere, toplamda (21.000,00 TL * 13.570,00 TL-) 34.570,00 TL alacak talep edildiği, davacının dava dilekçesi ekinde banka dekontuna göre; 24.11.2015 tarihinde … A.Ş. … IBAN no’lu banka hesabından dava dışı …’ün … Bankası A.Ş, deki … İBAN no.lu hesabına 13.570,00 TL (KDY Dahil) ödeme yaptığının görüldüğü, mahkemenin takdirinde olmak üzere, davacının davalıdan alacağı olduğunun kabulü halinde alacak tutarının sözleşme bedeli olan 21.000,00 TL ile davalıya ödediğini mahkemeye tevsik edici belge/belgelerle ispat etmesi halinde ve davalıya dava dışı …den aldığı hizmete karşılık ödediği bedel olan 11.500,00 TL (KDV Hariç) olmak üzere 32.500,00 TL alacaklı olabileceğinin hesaplandığı belirtilmiştir. Davacı şirket tarafından sözleşme gereğince yapılan ödemelere dair EFT gönderim dekont örnekleri 17/01/2017 tarihli dilekçe ekinde dosyaya ibraz edilmiştir. Davacı vekili 31/01/2018 tarihli duruşma zaptına geçen beyanında, ellerinde yedi adet dekont bulunduğunu, bunların toplam tutarının 16.059,00 TL olduğunu, buna göre karar verilmesini talep etmiştir. 14/02/2018 tarihli bilirkişi ek raporunda, sonuç olarak, davacının sözleşme bedeline mahsuben yedi adet ve toplamda 16.059,80 TL ödeme yaptığını sunduğu banka dekontları ile ispat ettiğini, ayrıca dava dışı … asansörden aldığı hizmete karşılık ödediği bedel olan 11.500,00 TL ile davalıya yapılan 16.059,80 TL’nin toplanması ile davacının 27.559,80 TL davalıdan alacaklı olabileceği hesaplandığı belirtilmiştir. Mahkemece, aynı anda davalıya ödenen sözleşme bedeli ile ayrıca üçüncü kişiye yaptırılan onarım için ödenen bedelin talep edilemeyeceği, gerekçesiyle yalnızca davalı yükleniciye ödenen sözleşme bedelinin tahsiline karar verilmiştir. Taraflar arasında, birden fazla sözleşme olduğu, 21/11/2013 tarihli sözleşmenin demontaja ilişkin, dava konusu 20/05/2014 tarihli sözleşmenin ise bakım sözleşmesi olduğu anlaşılmaktadır. Bu durumda sözleşmelerin karma nitelikte sözleşme olduğu, taraflar arasında, sözleşmeler kapsamında eser ve hizmet ilişkisinin olduğunun kabulü gerekmiştir. Sözleşme tarihinde yürürlükte bulunan 6098 sayılı TBK’nın 470. ve devamı maddelerinde eser sözleşmesi düzenlenmiştir. Mahkeme gerekçesinde yer verilen TBK’nın 475.maddesinin üst başlığı iş sahibinin seçimlik haklarıdır. Maddede; “İşsahibinin seçimlik hakları MADDE 475- Eserdeki ayıp sebebiyle yüklenicinin sorumlu olduğu hâllerde işsahibi, aşağıdaki seçimlik haklardan birini kullanabilir: 1. Eser işsahibinin kullanamayacağı veya hakkaniyet gereği kabule zorlanamayacağı ölçüde ayıplı ya da sözleşme hükümlerine aynı ölçüde aykırı olursa sözleşmeden dönme. 2. Eseri alıkoyup ayıp oranında bedelden indirim isteme. 3. Aşırı bir masrafı gerektirmediği takdirde, bütün masrafları yükleniciye ait olmak üzere, eserin ücretsiz onarılmasını isteme. İş sahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkı saklıdır. Eser, işsahibinin taşınmazı üzerinde yapılmış olup, sökülüp kaldırılması aşırı zarar doğuracaksa işsahibi, sözleşmeden dönme hakkını kullanamaz.” düzenlemelerine yer verilmiştir. Maddede açıkça belirtildiği üzere, yasa koyucu eser sahibine aynı anda sözleşmeden dönme ile birlikte sözleşme bedeli ve onarım bedelini talep etme hakkı tanımamıştır. Çünkü maddenin ilk fıkrasında iş sahibinin seçimlik haklarından birini kullanabileceği belirtilmiştir. Bu durumda uyuşmazlık konusunun mahiyeti gereğince ve özellikle onarım bedelinin yüksek olması da göz önünde bulundurulduğunda, mahkemece sözleşmeden dönme ve davalı yükleniciye davacı işveren tarafından ödenen sözleşme bedelinin iadesini kabulde bir isabetsizlik görülmemiştir. Davacı tarafça her ne kadar aynı yasal düzenleme kapsamında iş sahibinin genel hükümlere göre tazminat isteme hakkının saklı olduğu iddia edilmiş ise de iş bu iddia dava dilekçesinde ve yargılama aşamasında ileri sürülmemiş ve bu konu mahkemece tartışılmamıştır. Açıklanan nedenlerle ve taraflar arasındaki imzalanan sözleşme ile 6098 sayılı TBK’nın ilgili hükümleri gereğince sözleşme gereğini yerine getirmediği anlaşılan davalı yükleniciden davacı iş veren firmanın sözleşme bedelini iade talebi ile birlikte sözleşme kapsamında ayrıca onarım bedeli talebinin kabulü mümkün olmayacağından ve sözleşme bedelinin iadesinin talep edilmekle birlikte sözleşmenin ortadan kalkmış olduğunu kabulü gerekeceğinden bu durumda ise aynı sözleşmeye dayanılarak onarım bedelinin talebi kabul görmeyeceğinden ve ayrıca HMK 357.maddesi gereğince ilk derece mahkemesince ileri sürülmeyen iddialar istinaf mahkemesinde ileri sürülemeyeceğinden davacı vekilinin istinaf başvurusunun reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle: 1-İstanbul 9. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/1192 Esas, 2018/489 Karar ve 20/06/2018 tarihli kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan davacı vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 353/1-b/1. bendi gereğince esastan REDDİNE, 2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 Harçlar Kanununa bağlı tarife gereğince alınması gereken 80,70 TL harçtan davacı tarafından peşin olarak karşılanan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 44,80 TL harcın davacı taraftan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 3-Davacının yapmış olduğu istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından vekalet ücreti hakkında karar verilmesine yer olmadığına, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunun 361/1. fıkrası gereğince kararın tebliğ tarihinden itibaren iki hafta içinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere oybirliği ile karar verildi.18/05/2022