Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2019/3324 E. 2023/493 K. 04.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/3324 Esas
KARAR NO: 2023/493
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesi
TARİHİ: 05/04/2018
NUMARASI: 2015/13 Esas, 2018/315 Karar
DAVA: KAYIT KABUL
KARAR TARİHİ: 04/05/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. Maddesi uyarınca dosya incelendi,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde; müflis … San. ve Tic. AŞ’nin, müvekkili bankanın Maslak Şubesinden kullandığı krediler sebebiyle, kredi borçlusu sıfatıyla asaleten, … AŞ ve … San. Tic. AŞ’ye müteselsil kefaleti sebebiyle 18/02/2014 iflas tarihi itibariyle 29.726.649,78 TL nakit ve 354.803,37 TL gayrinakit olmak üzere toplam 30.081.453,15 TL alacağının kaydı için İstanbul … İflas Müdürlüğünün … İflas dosyasına başvuru yapıldığını, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında talep edilen 4.273.656,03 TL faiz, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında talep edilen 3.127.980,66 TL faiz ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında talep edilen 5.439.149,42 TL faiz olmak üzere toplam 12.840.786,11 TL faiz alacağının, çek karnelerinden kaynaklanan 72.780,00 TL tutarındaki gayrinakit alacağın (İİK’nun 197. maddesi gereğince şarta bağlı alacak olarak) ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün …, … ve … Esas sayılı takip dosyalarından talep edilen toplam 1.294.465,539 TL tahsil harcı alacağının iflas idaresince reddedildiğini, huzurdaki davaya konu işin, ticari işlerden olması sebebiyle faiz miktarının TTK hükümleri uyarınca sözleşme ile serbestçe tayin edileceğinden dava konusu uyuşmazlıkta TBK’nun ilgili hükümlerinin uygulanma alanı bulunmadığını, çünkü huzurdaki davaya konu 3 ayrı icra takibinin taraflarının tacir olduğunu ve uyuşmazlığın ticari ilişkiden kaynaklandığını, dolayısıyla ticari işlerde uygulanacak faiz oranının, TTK hükümleri doğrultusunda belirlenmesi gerektiğini, Genel Kredi Sözleşmesi hükümleri birlikte değerlendirildiğinde %94,5 temerrüt faiz oranının yasal olduğunu, müvekkil bankanın gayrinakit alacağının iflas idaresi tarafından eksik hesaplandığını, müvekkil bankanın tahsil harcı alacağının iflas idaresi tarafından haksız ve mesnetsiz gerekçeler ile reddedildiğini, belirterek söz konusu alacakların İİK’nun 235. maddesine göre 4. sıraya kayıt ve kabulüne karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davaya konu takip taleplerinde belirtilen %94,5 oranındaki faizin TBK’da yer alan temerrüt faizi sınırlamasının üstünde olduğunu ve bu nedenle kayıt kabul talebinin reddedildiğini, TBK’nun 120/2 maddesinde ticari ve adi işler olarak herhangi bir ayrım yapılmadığını, dolayısıyla hükmün ticari işlerde uygulanamayacağı iddiasının kabul edilebilir olmadığını, çek karnelerinden kaynaklanan gayri nakdi alacağın şarta bağlı alacak olarak sıra cetveline kaydı talebinin, sunulan belgelerin yetersizliği, yargılamayı gerektirmesi, çek koçanlarına ilişkin teslim belgesinin sunulmaması nedeniyle iddia edilen alacak tutarının tespit edilememesi sebebiyle reddedildiğini, davacının gayri nakdi alacağını ispat etmesi gerektiğini, davacı tarafından talep edilen tahsil harcı alacağının da, henüz alacağın tahsili gerçekleşmediğinden ve tahakkuk etmiş takip giderleri kalemleri arasında bulunmadığından sıra cetveline alacak olarak kaydedilmesinin mümkün olmadığını belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEME KARARI: İlk derece mahkemesince; tarafların karşılıklı iddia ve savunmaları, bilirkişi kurulu kök ve ek raporları, toplanıp değerlendirilen delillere göre; davacı bankanın, iflas tarihi itibariye müflis şirket ve diğer takip borçluları hakkında giriştiği her 3 takip dosyasına ilişkin olarak toplam 13.079.756,80 TL işlemiş faiz alacağının bulunduğu, ancak talebin 12.840.786,11 TL olması nedeniyle taleple bağlılık kuralı gereği işlemiş faiz alacağının bu miktarla sınırlı tutulması ve bu miktarın nakit alacak olarak masaya kaydının gerektiği, gayrinakti çek kredisi bedelinin de 99.280 TL hesaplandığı, yine taleple bağlı kalınarak 72.600 TL şarta bağlı gayrinakti alacağın da iflas masasına kaydının gerektiği, tahsil harcının henüz ödenmemesi/kesilmemesi nedeniyle bu yöndeki alacağın masaya kaydının olanaklı olmadığından bahisle davanın kısmen kabulüne, davacının 12.840.786,11 TL nakti ve 72.600,00 TL şarta bağlı gayri nakti alacağının müflis … San. ve Tic. A.Ş.’nin iflas masasına kayıt ve kabulüne, fazlaya ilişkin istemin reddine dair karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ: Karar yasal süresinde davalı vekili tarafından istinaf edilmiştir. Davalı vekili istinaf dilekçesinde; bilirkişi raporlarında davacı bankanın faiz alacaklarına ilişkin talebi yönünden hatalı hesaplamalara yer verildiğini, davacı banka tarafından kredi ve kefalet sözleşmeleri nezdinde öngörülen faiz oranlarının fahiş nitelikte olduğunu, 6102 sayılı TTK’nun 8. maddesinde düzenlenen ticari işlerde faizin serbestçe kararlaştırılabileceğine ilişkin hükmün ancak ve ancak 6098 sayılı TBK’nun 120/2 maddesindeki sınırlama çerçevesinde geçerli olacağını, bilirkişiler tarafından kanunda belirtilen sınırın çok üzerinde olan %94,5 oranındaki temerrüt faizi esas alınarak hesaplamalar yapıldığını, bu faiz oranının, yürürlükteki mevzuata ve emredici hükümlere aykırılık teşkil ettiğini, alacağın dayandığı kredi sözleşmelerinin tek taraflı olarak davacı banka tarafından hazırlandığını ve sözleşme içeriğinde yer alan faiz oranları ile diğer rakamsal unsurların genel işlem şartı niteliğinde bir belge olduğunu, ancak genel işlem koşullarına ilişkin taleplerinin ne bilirkişilerce ne de Mahkemece karşılanmadığını, dosyada mübrez 06/11/2017 tanzim tarihli bilirkişi raporunda, davacı bankanın elinde bulunan çek statü raporlarına delil niteliği atfedilerek çek statü raporlarında görünen tablolar doğrultusunda bir alacak varsayımında bulunulduğunu ve yerel Mahkeme tarafından da bu varsayıma dayalı olarak 72.800,00 TL tutarında şarta bağlı gayri nakdi alacağın iflas masasına kaydı yönünde tesis edilen hükmün hiçbir hukuki dayanağının bulunmadığını, ancak söz konusu alacak tutarına ilişkin tespitlerin varsayıma dayanması ve gayri nakdi çek kredisi alacağı bakımından alacağın varlığını ortaya koyacak belgelerin sunulmaması sebebiyle bu alacağın iflas masasına kaydının mümkün olmadığını belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. Davacı vekili istinafa cevap dilekçesinde, davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI VE GEREKÇE: Dava, İİK’nun 235. maddesi gereğince açılmış olan sıra cetveline itiraz (kayıt kabul) davasıdır. İİK 235. maddede, sıra cetveline itiraz edenlerin, cetvelin ilanından itibaren 15 gün içinde iflasa karar verilen yerdeki ticaret mahkemesine dava açmaya mecbur oldukları, 223’üncü maddenin üçüncü fıkrası hükmünün mahfuz olduğu belirtilmiştir. Maddede düzenlendiği üzere, sıra cetveline itiraz davası açma süresi 15 gündür. Süre, sıra cetvelinin ilanından itibaren başlar. İİK 166. maddedeki gazetelerde yapılan ilanlardan en son ilan tarihinden itibaren işlemeye başlar. İflas masasına alacak yazdırırken, tebligatı kabulü elverişli adres gösterilerek, Adalet Bakanlığınca çıkarılan tarifede gösterilen yazı ve tebliğ giderlerini avans olarak vermek suretiyle, İflas idaresince alınacak kararların kendisine tebliğ edilmesini istemiş olan alacaklılara, alacaklarının kabul veya ret edildiği ayrıca tebliğ edilir (İİK 223. Md). Bu alacaklılar için sıra cetveline itiraz davası açma süresi, sıra cetvelinin ilanından itibaren değil, bu tebligatın yapıldığı tarihten itibaren işlemeye başlar. Davacının, müflisin iflas masasına alacak kaydı yapılmasına ilişkin 13/06/2014 havale tarihli ve … kayıt numaralı dilekçesi ile, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında 9.011.221,82 TL nakit, 42 adet çek yaprağından kaynaklanan 42.420,00 TL ve mer’i mektuptan kaynaklanan 77.965,00 TL gayri nakit alacak, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında 6.626.190,56 TL nakit ve mer’i mektuptan kaynaklanan 64.712,37 TL gayri nakit alacak, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı takip dosyasında 14.089.237,40 TL nakit, 46 adet çek yaprağından kaynaklanan 30.360,00 TL ve mer’i mektuptan kaynaklanan 139.346,00 TL gayri nakit alacak olmak üzere toplam 30.081.453,15 TL alacağın (354.803,37 TL gayri nakit alacağın İİK’nun 197. maddesi gereğince şarta bağlı alacak olarak) kayıt ve kabulüne karar verilmesi talep edilmiştir. İstanbul … İflas Müdürlüğü … iflas sayılı dosya üzerinden verdiği 16/03/2015 tarihli yazı cevabında, … Tic. AŞ hakkında İstanbul 39. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/283 Esas sayılı dosyasında 18/02/2014 tarihinden geçerli olmak üzere iflas kararı verildiğini, tasfiyenin iflas idare memurları tarafından yürütüldüğünü, davacının iflas masasına … kayıt numarası ile 30.081.453,15 TL alacak kayıt başvurusunda bulunduğunu, alacak kayıt talebinin, 15.591.398,08 TL’sinin 4. sırada ve 282.023,37 TL’sinin ise şarta bağlı olarak kabul edildiğini, bakiye 14.208.031,17 TL’nin ise reddine karar verildiğini, red kararının alacaklıya 23/12/2014 tarihinde tebliğ edildiğini, sıra cetvelinin 21/12/2014 tarihli Taraf gazetesinde, 24/12/2014 tarihli Ticaret Sicili Gazetesinde ilan edildiğini, alacaklı tarafından kararın tebliği için masraf yatırıldığını bildirmiş olup davacı tarafından 07/01/2015 tarihinde yasal 15 günlük hak düşürücü süre içerisinde davanın açıldığı anlaşılmıştır. Bilirkişiler 28/02/2017 tarihli raporlarında, iflas müdürlüğünce sadece reddedilen alacak miktarı nazara alınarak yapılan hesaplamaya göre, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında talep edilen faizin 4.273.656,03 TL olduğunu, hesaplanan faizin ise 4.400.330,40 TL olduğunu, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında talep edilen faizin 3.127.980,66 TL olduğunu, hesaplanan faizin ise 3.230.368,30 TL olduğunu ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında talep edilen faizin 5.439.149,42 TL olduğunu, hesaplanan faizin ise 5.449.058,10 TL olduğunu, bu durumda işlemiş faiz tutarı olarak toplam 12.840.786,11 TL alacağın İİK’nun 235. maddesi uyarınca 4. sıraya kaydının yaptırılabileceğini, gayrinakdi çek kredisi bedeli yönünden talep edilen tutarın 72.600,00 TL olduğunu, hesaplanan tutarın ise 99.280,00 TL olduğunu, gayrinakdi çek kredisi bedeli olan 72.600,00 TL’nin İİK’nun 197/1 maddesi uyarınca şarta bağlı alacak olarak iflas mamasında 4. sıraya kaydının yaptırılabileceğini, davacı bankanın, 1.294.465,59 TL tahsil harcının iflas masasına kaydı talebinin, ödemeye dair herhangi bir makbuz/belge ibraz edilmemiş olması nedeniyle yerinde olmadığını bildirmişlerdir. Bilirkişiler 06/11/2017 tarihli raporlarında, kök raporlarındaki görüş ve kanaatlerini aynen koruduklarını bildirmişlerdir. İflas idaresi tarafından, iflas masasına kaydı talep edilen alacak ile ilgili verilen karar incelendiğinde, İstanbul … İcra Müdürlüğünün…, … ve … Esas sayılı takip dosyalarında, tahsil harçlarının da borca ilave edildiğini, ancak tahsil harcının alacak olarak yazdırılamayacağından 1.294.465,59 TL tutarındaki kayıt kabul talebinin reddine; İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyanda işletilen %94,5 oranındaki temerrüt faiz oranının TBK’nun 122/2 maddesinde öngörülen yıllık azami temerrüt faiz oranını aşması nedeniyle hesap tablosunda toplam faiz miktarı olarak belirtilen 4.273.656,03 TL’lik kısmının reddine; aynı gerekçelerle İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasındaki 3.127.980,66 TL ve İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasındaki 5.439.149,42 TL’lik kısmın reddine; bakiye 15.591.398,08 TL’lik kısmın kabulü ile sıra cetvelinde 4. sıraya kaydının yapılmasına, gayrinakdi alacaklarla ilgili talep edilen 354.803,37 TL alacağın ilgili teminat mektubundan doğan 282.023,37 TL’lik kısmının kabulü ile şarta bağlı alacak olarak sıra cetveline kaydının yapılmasına; çek karnelerinden kaynaklanan 187.440,00 TL’lik gayrinakit alacağın, dayanak olarak sunulan belgelerin yetersiz olması ve yargılamayı gerektirmesi, çek koçanlarına ilişkin teslim belgesinin bulunmaması ve ilgili tutarın tespit edilememesi nedeniyle 72.780,00 TL’lik kısmının reddine oybirliği ile karar verilmiştir. Davacı bankanın Maslak Şubesi ile müflis şirket arasında 08/10/2010 tarihli 1.575.000,00 TL limitli, 01/11/2010 tarihli 250.000,00 TL limitli, 25/04/2011 tarihli 4.050.000,00 TL limitli ve 19/07/2012 tarihli 6.555.500,00 TL limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi imzalandığı, dava dışı … AŞ ile … Tic. AŞ’nin bu sözleşmelere kefil olduğu, ayrıca davacı bankanın Maslak Şubesi ile dava dışı … San. Tic. AŞ arasında imzalanan 08/10/2010 tarihli 2.030.000,00 TL limitli, 01/11/2010 tarihli 500.000,00 TL limitli, 25/04/2011 tarihli 3.350.000,00 TL limitli ve 19/07/2012 tarihli 4.952.750,00 TL limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesi ile yine davacı bankanın Maslak Şubesi ile dava dışı … AŞ arasında imzalanan 08/10/2010 tarihli 2.080.000,00 TL limitli, 01/11/2010 tarihli 1.750.000,00 TL limitli, 25/04/2011 tarihli 2.170.000,00 TL limitli, 19/01/2012 tarihli 2.000.000,00 TL limitli ve 19/07/2012 tarihli 9.552.000,00 TL limitli Genel Kredi ve Teminat Sözleşmesine müflis şirketin kefil olduğu anlaşılmıştır. Davacı tarafından, kredi borcunun ödenmemesi sebebiyle hesap kat edilerek (Beyoğlu … Noterliğinin …, … ve … yevmiye numaralı ihtarnameleri ile) müflis şirket ile dava dışı … AŞ ile …San. Tic. AŞ’ye karşı ilamsız icra takipleri başlatılmıştır. İstanbul … İcra Müdürlüğünün …, … ve …Esas sayılı dosyalarında talep edilen yıllık temerrüt faiz oranı %94,5 olarak gösterilmiştir. Müflis şirketin iflas tarihi olan 18/02/2014 tarihi itibariyle hesaplanan ve iflas idaresince kayıt kabul talebi reddedilen faiz miktarının yapılan kapak hesabına göre, İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında 4.273.656,03 TL; İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasında 3.127.980,66 TL; İstanbul … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı dosyasında ise 5.439.149,42 TL olduğu anlaşılmıştır. Somut davada, davalı, matbu olarak düzenlenen genel kredi sözleşmelerinin tek taraflı olarak davacı banka tarafından hazırlandığını ve sözleşme içeriğinde yer alan faiz oranları ile diğer rakamsal unsurların genel işlem şartı niteliğinde olduğunu belirterek genel kredi sözleşmelerine dayanılarak işletilen faiz oranının fahiş olduğunu savunmuştur. İstinaf sebebine göre yapılan değerlendirmede, her ne kadar davalı, davacı banka tarafından kredi ve kefalet sözleşmeleri nezdinde öngörülen faiz oranlarının fahiş olduğunu ileri sürmüş ise de, tacir olan tarafların sözleşmede kararlaştırdıkları temerrüt faizi oranı ve buna göre bilirkişi heyeti tarafından iflas tarihi itibari ile yapılan hesap bakımından usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla bu anlamda davalının istinaf sebepleri yerinde görülmemiştir. Davalı bir diğer istinaf sebebi olarak, davacı bankanın, gayri nakdi çek kredisi alacağı bakımından alacağın varlığını ortaya koyacak belgeleri sunamamasına rağmen çek statü raporlarına dayalı varsayımdan hareketle 72.800,00 TL tutarında şarta bağlı gayri nakdi alacağın iflas masasına kaydının mümkün olmadığını ileri sürmüştür. Davacı banka, iflas idaresine yaptığı kayıt kabul başvurusunda, müflis şirketin asaleten kullandığı kredi ile ilgili 42 adet çek yaprağından kaynaklanan toplam 42.420,00 TL ve müflis şirketin, dava dışı … AŞ’ye kullandırılan krediye kefaleti sebebiyle 46 adet çek yaprağından kaynaklanan toplam 30.360,00 TL olmak üzere 72.780,00 TL gayri nakit alacağın kaydını talep etmiş olup iflas idaresince reddedilmiştir. Bilirkişi heyeti raporunda, müflis şirketin asaleten kullandığı krediler bakımından kendisine verilen çek karnesi teslim tutanakları sunulamasa da, davacı banka tarafından sunulan çek statü raporlarında belirtilen çek yapraklarının halen müşteri uhdesinde olduğunun (yani piyasaya keşide edilmemiş ve/veya henüz tedavülde olmadığı düşünülen) anlaşılmasına göre …-… seri arası 25 yaprak;… seri arası 19 yaprak; …-… seri arası 20 adet olmak üzere toplam 64 çek yaprağından dolayı halen banka riskinin (garanti bedeli/yükümlülük tutarı) mevcut olduğu, bu çek yapraklarından dolayı 71.680,00 TL’nin talep edilebileceği belirtilmiş olup müflis şirketin, dava dışı … AŞ’ye kullandırılan krediye kefaleti sebebiyle çek statü raporuna göre 50 adet çek yaprağından kaynaklanan 37.490,00 TL’nin talep edilebileceği bildirilmiştir. Mahkemece ise, 72.600,00 TL şarta bağlı gayri nakti alacağın, müflis şirketin iflas masasına kayıt ve kabulüne karar verilmiştir. Bu durumda bilirkişi raporuna göre, davacının çek taahhüt riskinin devam ettiği anlaşıldığından, mahkemece taleple bağlı kalınarak çek taahhüt riskinden doğan alacağın şartlı alacak olarak masaya kaydına karar verilmesinde isabetsizlik görülmemiştir. Davalı vekilinin bu konudaki istinaf sebebi de yerinde değildir. Açıklanan sebeplerle ilk derece mahkemesince tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere,1-İstanbul 11. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/13 Esas, 2018/315 Karar ve 05/04/2018 tarihli kararı usul ve esas yönünden hukuka uygun bulunduğundan, 6100 sayılı Hukuk Usulü Muhakemeleri Kanununun 353/1b-1 bendi gereğince davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan REDDİNE, 2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı tarife gereğince alınması gereken 179,90 TL istinaf karar harcından davalı tarafından peşin olarak yatırılan 44,40 TL harcın mahsubu ile bakiye 135,50 TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 3-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi sırasında duruşma açılmadığından istinaf vekalet ücreti taktirine yer olmadığına, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 361/1 fıkrası gereğince kararın tebliği tarihinden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay nezdinde temyiz kanun yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi.04/05/2023