Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2019/2956 E. 2023/263 K. 02.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2019/2956 Esas
KARAR NO: 2023/263
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 07/05/2019
NUMARASI: 2017/686 Esas, 2019/540 Karar
DAVANIN KONUSU: Alacak (Kefalet Sözleşmesi Kaynaklı Rücuen)
KARAR TARİHİ: 02/03/2023
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesi ile; müvekkili şirket ile İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü arasında temizlik işi ihaleleri kapsamında imzalanan Hizmet Alım Sözleşmesi gereğince, dava dışı işçi …’in 01.08.2012-22.10.2022 tarihleri arasında müvekkili şirket bünyesinde çalıştığını, iş aktini evlilik nedeniyle sona erdiren dava dışı işçi … tarafından İstanbul 16. İş Mahkemesi’nin 2013/332 Esas sayılı dosyası ile kıdem tazminatı istemiyle dava açıldığını, mahkeme tarafından verilen karar üzerine Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, müvekkili tarafından icra dosyasına sunulmuş olan 15.000,00 TL tutarlı teminat mektubunun 10/04/2017 tarihinde tazmin edildiğini, bakiye 2.271,91 TL borcun yine bu tarihte müvekkili tarafından dosyaya yatırıldığını, müvekkil tarafından toplam 17.271,91 TL ödeme yapıldığını, aynı işçinin davalıların bünyesinde de çalıştığını, davalıların kendi dönemlerine isabet eden miktarlardan sorumlu olduklarını belirterek şimdilik 300,00 TL ödemenin dava tarihinden itibaren işleyecek avans faiziyle birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davacı vekili 02.04.2019 tarihli dilekçesi ile … Turizm ve Ticaret A.Ş.’den talep edilen 100,00-TL’yi 7.235,23-TL’ye … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’den talep edilen 100,00-TL’yi 5.881,53-TL’ye, … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’den talep edilen 100,00-TL’yi 894,35-TL’ye çıkarttıklarını belirterek toplam 14.011,11-TL’nin müvekkil şirketçe dava dışı işçiye yapılan ödeme tarihinden (10.04.2017) itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan tahsiline karar verilmesini istemiştir.
CEVAP Davalı … Temizlik vekili cevap dilekçesinde; davanın zamanaşımına uğradığını, belirsiz alacak davası açılmasının mümkün olmadığını, davanın haksız ve kötüniyetli olduğunu, iş akdinin müvekkili tarafından sonlandırılmadığını, bu nedenle müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, davacının alacaklı işçiye dava açılmadan önce ödeme yapması gerekirken dava açılmasına ve icra takibi yapılmasına sebebiyet vermesi nedeniyle bu kısımların müvekkilinden talep edilmesinin mümkün olmadığını, 6552 sayılı yasa ile müvekkilinin sorumluluğunun kalmadığını, yasaya göre sorumluluğun ilgili kamu kurumuna ait olduğunu, yine ihale ile işçi çalıştıran firmaların sorumluluğunun sadece %50 kısımdan ibaret olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … İnşaat vekili cevap dilekçesinde; alacağın kısmi dava konusu yapılmasının mümkün olmadığını, mahkemenin görevsiz olduğunu, müvekkilinin ihale aldığı dönem öncesi ve sonrasında işçinin diğer firmalardaki çalışmalarından dolayı sorumlu tutulmasının mümkün olmadığını, sorumluluğun tamamen asıl işverene ait olduğunu, müvekkilinin sözleşme süresi bitiminde ibra edilmiş olduğunu, yine ihale olunan işle ilgili genel giderler adı altında davacı kurumca taşerona ödenen ve esasen asıl işverenin ödeme yükümlülüğünde olduğu diğer giderler ile kıdem tazminatının 6552 sayılı yasa ile tamamen çıkarıldığını, bu nedenle müvekkiline ödenmeyen kıdem tazminatı tutarının müvekkilinden alınmasının mümkün olmadığını, davacının geç ödemesinden kaynaklanan fazla ödenen tutarların müvekkilinden talep edilmesinin mümkün olmadığını, müvekkilinin ancak kendi dönemiyle sınırlı olmak üzere ve 1/2 oranında sorumlu tutulmasının mümkün olduğunu belirterek davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı … İnşaat davaya cevap vermemiş, yargılama safhasında davalı vekili davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI Mahkemece iddia, savunma ve bilirkişi raporuna göre; davacı tarafından dava dışı işçi için ödenen 17.271,91 TL’den işçinin çalıştığı dönem itibari ile davalı … İnşaatın sorumlu olduğu tutarın 7.235,23 TL, davalı … Temizlik’in 894,35 TL ve davalı … İnşaat’ın 5.881,53 TL olduğu gerekçesi ile Davanın Kabulüne, 7.235,23 TL tazminatın davalı … Ticaret A.Ş.’den, 894,35 TL tazminatın davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti’den, 5.881,53 TL tazminatın davalı … San. Ve Tic. Ltd. Şti.’den 11/04/2017 tarihinden itibaren işleyecek değişen oranlarda ticari avans faiziyle birlikte alınarak davacıya verilmesine karar verilmiştir.
İSTİNAF NEDENLERİ Karar yasal süresinde davalılar … Turizm ve Ticaret A.Ş. Ve … San. Ve Tic. Ltd.şti. vekili tarafından istinaf edilmiştir.Davalı … Turizm ve Ticaret A.Ş. vekili istinaf nedenleri olarak; alacağı kabul anlamına gelmemekle birlikte hükme esas alınan raporda müvekkili şirketin ihale döneminin hatalı tespit edildiğini, itirazlara rağmen dosyanın ek rapor için bilirkişiye tevdii edilmediğini, dava dışı personelin 02.01.2008-31.07.2008, 01.09.2008-28.02.2009, 02.03.2009-31.12.2009, 04.01.2010- 30.04.2010, 03.05.2010- 07.05.2010, 10.05.2010-14.05.2010, 17.05.2010-21.05.2010, 07.06.2010-11.06.2010, 14.06.2010-18.06.2010 ve 21.06.2010-02.07.2010 tarihleri arasında müvekkili şirkete bağlı olarak asıl işveren İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü bünyesinde temizlik elemanı olarak çalıştığını, hesaplamanın farazi olduğunu, müvekkilinin sorumluluğunun bulunmadığını, sorumluluğun asıl işveren İstanbul Üniversitesi Rektörlüğüne ait olduğunu, mahkeme dosyasına sunulan emsal raporlarda müvekkili firma çalışanlarının asıl işveren İstanbul Üniversitesi’ndeki çalışmaları yönünden yapılan incelemeler neticesinde ilişkinin muvazaalı olduğu ve işçilerin başlangıçtan itibaren gerçek işveren İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü çalışanı sayılması gerektiği yönünde tespitlerin bulunduğunu, müvekkili tarafından alınan ihalede belirlenen hak edişler uyarınca işçilerin tüm hak ve ücretlerinin işçilere tamamıyla ödendiğini, sözleşme süresi bitiminde müvekkilinin ibra edildiğini, ihale sonrası imzalanan sözleşme gereği davalı işverene kıdem tazminatı vs. adı altında ödeme yapılmadığı gibi iş bu tutarların ihale teklifinde de hesaplanmadığını, 6552 sayılı yasa sonrasında müvekkili şirketin sorumluluğunun oradan kalktığını, talebin zamanaşımına uğradığını, sözleşme maddelerinin değerlendirilmediğini, eksik inceleme ile karar verildiğini, dilekçe ekinde sunulan emsal kararlar dikkate alındığında müvekkili yönünden davanın reddi gerektiğini belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir. Davalı … Taahhüt San. Ve Tic. Ltd.şti. vekili istinaf nedenleri olarak; dava dışı işçi …’in aynı görevde çalışmasına rağmen taşeron firmaların değiştiğini, yani İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’ne bağlı olarak, ihaleyi alan başka başka firmalar nezdinde çalışmaya devam ettiğini, dava dışı işçinin baştan beri İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’nün işçisi olduğunu, müvekkiline husumet düşmediğini, 4857 sayılı yasanın 112/6 maddesine 21.02.2019 tarih ve 7166 sayılı yasanın 11. maddesiyle eklenen ek fıkra gereğince müvekkili şirketin kıdem tazminatından sorumlu tutulamayacağını, 7166 sayılı Kanun-Sosyal Hizmetler Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun’un 12.maddesinde 4857 sayılı İş Kanunu’na işlenmek üzere Geçici 9. maddenin ihdas edildiğini, müvekkili şirkette çalışan işçilerin üzerindeki yönetim hakkının o dönem tamamen asıl işveren olarak İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü tarafından kullanıldığını, müvekkili şirketin personeli işe alma-çıkarma gibi bir yetkisi bulunmadığını, kabul anlamına gelmemekle birlikte, müvekkili şirketin işçilik alacaklarından ancak kendi dönemi ile sınırlı olmak üzere 1/2 oranında sorumlu tutulabileceğini belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, davacı yüklenici şirketin dava dışı işçiye icraen ödediği işçilik alacağının, diğer davalı yüklenici şirketlerden rücuen tahsili istemine ilişkindir. Dosya kapsamından, işveren İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü ile davacı ve diğer davalı yüklenici şirketler arasında genel temizlik hizmeti verilmesi hususunda hizmet alım sözleşmesi bulunduğu, ihale kapsamında çalışan yüklenici işçisi …’in kıdem tazminatı ile ilgili olarak İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü Ve … Taş. İnş. San. Ve Tic. Ltd. Şti. aleyhine dava açtığı, İstanbul 16. İş Mahkemesinin 2013/332 E. 2014/685 K sayılı ilamı ile “-Kıdem Tazminatı talebinin KISMEN KABULÜ ile, 6.646,69 TL.’nin iş akdinin fesih tarihinden itibaren işleyecek ve hesaplanacak en yüksek banka mevduat faizi ile birlikte davalılardan tahsili ile davacıya ödenmesine, fazlaya ilişkin taleplerinin reddine, ” karar verildiği, kararın Yargıtay denetiminden geçerek kesinleştiği, hükmolunan işçilik alacağının Bakırköy … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında takibe konulduğu, icra dosyasında davacı yüklenicinin 17.271,91 TL ödeme yaptığı konularında uyuşmazlık bulunmamaktadır. Uyuşmazlık, davacı yüklenici tarafından ödenen bedelin diğer yüklenicilerden talep edilip edilemeyeceği ve davalıların sorumlu oldukları miktarın ne olduğu noktasında toplanmıştır.Mahkemece uyuşmazlık konularında bilirkişi raporu alınmıştır. 16.03.2019 tarihli bilirkişi raporunda; dava dışı işçinin 22/10/2012 tarihinde istifa ederek işten ayrılmış olduğu, işçinin 11/08/2007 – 31/12/2017 tarihleri arasında davalı … Temizlik firmasında, 02/01/2008 – 21/05/2010 ile 14/06/2010 – 02/07/2010 tarihleri arasında davalı … İnşaat firmasında, 24/05/2010-04/06/2010 ile 05/07/2010 – 31/07/2012 tarihleri arasında … İnşaat firmasında, 01/08/2012 – 22/10/2012 tarihleri arasında davacı … temizlik firmasında çalıştığı, davacının ödemiş olduğu tazminatın 7.235,23 TL kısmından davalı … İnşaatın sorumlu olduğu, 5.881,53 TL kısmından davalı … İnşaatın sorumlu olduğu, 894,35 TL kısmından ise davalı … Temizlik’in sorumlu olduğu belirtilmiştir. Hizmet alım sözleşmeleri; ihale şartları ile belirlenen işin sözleşmede kararlaştırılan bedel ile yapılmasının üstlenildiği sözleşmelerdir. Bu sözleşme türünde yüklenicinin edimi, hizmetin kendi işçisi ile yerine getirilmesi, işverenin edimi ise sözleşme bedelinin ödenmesidir. Sözleşme kapsamında yapılması gereken iş yüklenici işçisi tarafından yerine getirilecektir. İş akdinin yüklenici ile işçi arasında yapıldığı hususu ihtilaflı değildir. SGK kayıtları da bu hususu doğrulamaktadır. Hizmet alımı tip sözleşmelerinde işverenin, yüklenici tarafından çalıştırılan işçinin ücretinin ödenmesi, sosyal haklarının takibi gibi denetim dışında işçiye karşı bir sorumluluğu yoktur. İşveren ile yüklenicinin İş Kanunu’na göre işçiye karşı müteselsilen sorumlu olmasına rağmen rücu ilişkisinde taraflar arasında imzalanan sözleşmenin uygulanması sözleşme hukukunun en temel ilkelerindendir. İşçilik alacakları işveren tarafından ödenen işçinin; yüklenici işçisi olması, sözleşme ücretine işçinin ücret ve sosyal haklarının dahil olması, işverenin işçilik alacaklarından sorumlu olacağına dair sözleşmede bir hüküm bulunmaması hususları nazara alındığında davacı işverenin işçiyi çalıştıran yüklenicilerden ödediği bedeli ve ferilerinin tamamını talep etme hakkı bulunduğunun kabulü gerekir. Hizmet alım ihaleleri aynı yüklenici tarafından alındığı gibi, değişik yükleniciler tarafından da alınabilmektedir. Bu halde işyeri devri suretiyle işçiler yeni yükleniciye devredildiği için hizmet akitleri kesintiye uğramadan devam etmekte ve işçilik alacakları da bu doğrultuda hesaplanmaktadır. İşçiye ödenen kıdem tazminatı iş sözleşmesinin feshedildiği tarihteki giydirilmiş ücret üzerinden hesaplanmakta olup bu kıdem tazminatının tamamından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak yükleniciler işverene karşı sorumludurlar. Yıllık izinler kullanılmadığı takdirde iş sözleşmesinin feshi ile ücrete dönüşmektedir. Sözleşmeyi feshedenin son yüklenici olduğu ve yıllık izinlerinde bu fesih ile ücrete dönüştüğü gözönüne alındığında yıllık izin ücretinden son yüklenici sorumlu olacaktır. İhbar tazminatından son işveren sorumludur. Bunların dışında hafta tatili ücreti, UBGT, fazla mesai ücreti gibi işçiye ödenen tazminatlardan yükleniciler işverene karşı işçiyi çalıştırdıkları dönemle sınırlı olarak sorumlu olacaklardır. İşveren tarafından bu ödemelerin feri mahiyetinde yapılan ödemeler de ayrı esasla yüklenicilerden tahsil edilebilecektir. (Yargıtay 6. Hukuk Dairesinin 2021/2215 Esas, 2021/1999 Karar sayılı ilamı) Somut uyuşmazlıkta, tarafların işveren İstanbul Üniversitesi Rektörlüğü’nün yüklenicisi oldukları, davacı yüklenicinin dava dışı işçi … için ödediği 17.271,91 TL tutarındaki kıdem tazminatından işçiyi çalıştırdıkları dönemle orantılı olarak sorumlu oldukları, dava dışı işçinin davalı yükleniciler nezdinde çalıştığı dönemler dikkate alındığında bedelin 7.235,23 TL’lik kısmından davalı … İnşaatın, 5.881,53 TL’lik kısmından davalı … İnşaat’ın sorumlu olduğu, mahkemece tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla davalıların istinaf başvurularının reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere;1-Dosya kapsamı ve delil durumuna göre İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan HMK’nın 353/1.b.1 Maddesi gereğince davalıların istinaf başvurusunun esastan REDDİNE,2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken 179,90 TL istinaf maktu karar harcından peşin alınan 44,40 TL harcın mahsubu ile eksik kalan 135,50 TL harcın davalı … SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ.’den tahsili ile HAZİNEYE GELİR KAYDINA,3-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince alınması gereken istinaf maktu karar ve ilam harcı olan 179,90 TL peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına, fazla yatırılan 60,10 TL harcın karar kesinleştiğinde ve talep halinde davalı … Turizm ve Ticaret’e İADESİNE, 4-Davalılar tarafınca yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1-b/1 bendi ile aynı kanunun 362/1a Maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi.02/03/2023