Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2018/2857 E. 2021/1514 K. 23.12.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO: 2018/2857 Esas
KARAR NO: 2021/1514
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 18/07/2018
NUMARASI: 2015/1259 Esas, 2018/771 Karar
BİRLEŞTİRİLEN İSTANBUL 8. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİNİN 2015/1259 ESAS SAYILI DOSYASI
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 23/12/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili asıl dosyada dava dilekçesinde özetle; davalı borçlu ile müvekkili şirket arasında fuar katılım sözleşmesi imzalandığını, sözleşme gereğince müvekkili şirketin davalı şirketin hesabına 07.01.2014 tarihinde 1.300.00 Euro, 20.02.2014 tarihinde 2.600.00 Euro, 11.04.2014 tarihinde 1.300.00 Euro ve 06.05.2014 tarihinde 1.248.00 Euro olmak üzere toplamda 6.448.00 Euro ödemede bulunduğunu, ancak fuarın davalı şirket tarafından yerine getirilmediğini, bedelin iade edilmediğini, davalı aleyhinde 6.448.00 Euro’nun tahsili amacıyla İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyası üzerinden takip başlatıldığını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline, takibin devamına, icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Birleşen İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/1259 E. sayılı dosyasındaki dava dilekçesinde; davalının … A.Ş’nin yetkili acentası olduğnu, konaklama hizmeti için İstanbul … İcra Müdürlüğü’ nün … E. sayılı dosyası ile icra takibi başlatıldığını, söz konusu takipte ise fuarın gerçekleşmesi halinde personelin konaklama ve ulaşım masrafları için davalıya 2.500 Euro ödendiğini, … E. sayılı dosyası üzerinden takip başlatıldığını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini belirterek 2.500 Euro’luk kısım yönünden itirazın iptali ile takibin devamına, icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı …. vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin sözleşme gereğince üzerine düşen edimini yerine getirdiğini, Fuara katılacak firmaların bir kısmının Libya’da baş gösteren iç karışıklık, iç savaş ve terörden dolayı can ve mal güvenliği kalmadığından fuara katılmaktan vazgeçtiklerini, davacınında fuar açılışına 15 gün kala fuara katılmaktan vazgeçtiğini, sözleşme hükümleri gereğince bedelin iade edilemeyeceğini, müvekkilinin bu fuar nedeni ile yurt dışı … firmasında 116.215 Euro ödeme yaptığını, bunun yanında müvekkilinin taşımacılığını yapan … firmasına 66.167,50 TL Ödeme yapıldığını, müvekkilinin ciddi zarara uğradığını, müvekkilinin davacıya, başka fuarlara katılma şeklinde çözümler dahi ürettiğini, ancak davacının hiçbir şekilde geri dönüş yapmadığını belirterek davanın reddi ile kötüniyet tazminatının davacıdan tahsilini istemiştir. Davalı … Ltd. Şti. vekili cevap dilekçesinde özetle; birleştirme kararının usul ve yasaya aykırı olduğunu, müvekkilinin fuar turizm ve seyahat hizmetleri verdiğini, 2014 … Fuarında katılımcıların otel ve uçak hizmetinin müvekkili tarafından verildiğini, davacının 2 çalışanı için hem uçak biletlerinin alındığını hem de otel rezervasyonlarının yapıldığını, müvekkilinin sözleşme ile üstlendiği tüm edimlerini yerine getirdiğini, davacının, sunulan hizmeti aldığını fakat fuara katılmaktan vazgeçtiğini ve neticede fuara katılmadığını, davacının, otel ve uçak hizmetinin iptali talebiyle ilgili yazılı bildirim yapmadığını belirterek davanın reddi ile kötüniyet tazminatının davacıdan tahsilini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece, davacı ve davalı … arasında akdedilen sözleşmenin 4. maddesinde mücbir sebep halinde, davalının o ana kadar yaptığı maliyetler dışındaki ücreti iade edeceğinin kararlaştırıldığı ancak asıl dosya davalısının, verilen süreye rağmen herhangi bir maliyete katlandığını ispat edemediği, birleştirilen dosya davalısı ile davacı arasında B.K. m.136/2 kapsamında mücbir sebep, sonraki imkansızlık halinde ücret iadesi yapılmayacağı ve maliyetlerin davacıdan talep edilebileceği hususunun kararlaştırıldığının iddia ve ispat edilemediği, BK m.136 kapsamında sebepsiz zenginleşme hükümlerine göre verilenlerin iadesinin gerektiği gerekçesi ile asıl dosya yönünden davanın kabulü ile; Davalı ….’nin İstanbul … İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına vaki itirazlarının iptali ile takibin devamına, alacak likit ve itiraz haksız olduğundan alacağın %20’si oranında 4.241,62 TL icra inkar tazminatının davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine, Birleştirilen İstanbul 8. Asliye Ticaret Mahkemesinin 2015/1259 Esas Sayılı dosyası yönünden davanın kabulü ile; davalı … Ltd. Şti.’nin İstanbul …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyasına vaki itirazlarının 2.500,00 EURO asıl alacak yönünden iptaline ve takibin bu miktar üzerinden devamına, alacak likit ve itiraz haksız olduğundan alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalıdan tahsiline karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ: Karar yasal süresi içerisinde davalılar tarafından istinaf edilmiştir. Davalılar vekili istinaf dilekçesinde; ASIL DAVA DOSYASI YÖNÜNDEN; taraflar arasındaki sözleşmenin iş görme sözleşmesi olduğunu, TBK 502. maddesi gereğince müvekkilinin davacının fuara katılmasını sağlamak adına fuar organizasyonu yerini tedarik ettiğini ve gerekli işlemlerini yaptığını, diğer davalı … Turistik firmasının da davacıya fuar ülkesine gitmesi için uçak ve otel rezervasyonu vs. işlemleri yaptığını, her iki davalı tarafından sözleşmelere istinaden masraflar yapıldığını, hizmet sunulduğunu, TBK 510. Maddesi gereğince vekilin, vekâletin ifası sebebiyle uğradığı zararın giderilmesini vekâlet verenden isteyebileceğini, ancak vekâlet veren, kusuru bulunmadığını ispat ederek bu sorumluluktan kurtulabileceğini, müvekkilinin davacı gibi fuara katılacak firmaların makinalarını fuar alanında sergilenmesi için … (taşeronu… firmasına) teslim edildiğini, makinelerin Libya ülkesine taşındığını, davacının, fuar tarihine 15 gün kala sözleşmeden tek taraflı döndüğünü, henüz ifa imkansızlığı veya müebir sebep gerçekleşmeden, davacının fuara katılmama iradesini ortaya koyduğunu, müvekkilinin davacı adına yaptığı masrafları ödemek zorunda olduğunu, mahkeme bir an için aksi kanaatte de olsa, dava konusu olaya ifa imkansızlığının uygulanamayacağını, ifa imkansızlığı öncesinde, davacının ikrar edilmiş irade beyanının bulunduğunu, önce bu durumun değerlendirilmesi gerektiğini, bir an için ifa imkansızlığı kabul edilse dahi, basiretli tacir olan davacının da öngörmediği Libya Fuarı için harcama yapıldığını, müvekkilinin yurt dışı fuar ana organizatörü olan … firmasına fuar alanı için 116.215-EURO ödeme yaptığını, … fuarına katılacak firmaların mallarının nakliyesinin de fuarın açılışından haftalar önce yapıldığını, bunun için… firmasına 66.167,50-TL nakliye için ödeme yapıldığını, cezai şart niteliğinde bulunan sözleşmesinin 3. maddesine göre davacının ödediği bedeli talep edemeyeceğini, müvekkilinin davacının sözleşmeden döndüğü 20/05/2014 tarihinden fuarın açılışını planlandığı 02/06/2014 tarihine kadar çalışmalara devam ettiğini fakat Libya’daki iç karışıklık ve savaş hali nedeniyle fuarı planlanan tarihte açamadığını, kabul anlamına gelmemek kaydı ile davacının ancak sözleşmenin 4. Maddesi gereğince ücret iadesi talebinde bulunabileceğini, mahkemenin fuar için yapılan maliyetleri esas almayarak, maliyet kalemlerini yok sayarak hatalı ve hukuka aykırı hüküm tesis ettiğini, BİRLEŞEN DOSYA YÖNÜNDEN; davacının hizmeti almaktan vazgeçtiği bildirimini usulüne uygun şekilde müvekkili firmaya iletmediğini, olayda mücbir sebep ve ifa imkansızlığı bulunmadığını, müvekkilinin üzerine düşen edimini yerine getirdiğini, davacı firmanın 2 çalışanı için uçak biletlerini aldığı, konaklama, otel rezervasyon ve ödemelerini alt hizmet sağlayıcıları … Turizm firması ve…Turizm firması eliyle yerine getirdiğini, Uçak biletleri ve otel rezervasyonları yapılan davacının Libya’ya gitmediğini, otelde konaklamadığını. biran için davacının iptal bildirim talebi kabul edilse dahi, fuarın açılışına 15-8 gün arası yapılan iptallerde davacının ödediği bedelin % 75’inin iade edilmeyeceğini, müvekkilinin Otel konaklamaları ve havaalanından transfer işlemleri için … Turizm Hizmetleri firmasına toplam 20.000-EURO’yu İş bankası Hürriyet Şubesi hesabından 16/05/2014 tarihinde ödediğini, belgenin mahkemeye sunulduğunu, alacağın likit bulunmadığını belirterek ilk derece mahkeme kararının kaldırılmasını talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME: Dava, fuar katılım sözleşmesi gereğince ödenen bedelin iadesi amacı ile başlatılan icra takibine itirazın iptali istemine ilişkindir. İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası incelendiğinde; davacının borçlu … A.Ş. hakkında 22.10.2015 tarihinde 6.448.00 EURO asıl alacak için ilamsız takip başlattığı, davalının takibe itiraz ederek takibi durdurduğu, davanın yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası incelendiğinde; davacının borçlu … Ltd. Şti. hakkında 08.10.2015 tarihinde 8.948.00 EURO asıl alacak üzerinden ilamsız takip başlattığı, davalının takibe itiraz ederek takibi durdurduğu, davanın yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır. Sözleşme ilişkisi yanlar arasında çekişmesiz olup uyuşmazlık, sözleşme konusu fuarın organize edilememesi nedeniyle davalıların sorumluluğu bulunup bulunmadığı, davacı tarafından sözleşme gereğince yapılan ödemelerin iadesinin gerekip gerekmediği noktasında toplanmaktadır. Mahkemece tarafların ticari defter ve belgeleri üzerinde inceleme yapılmasına karar verilmiş, uyuşmazlık konularında bilirkişi raporu alınmıştır. 20.03.2018 tarihli bilirkişi raporunda; Libya’da ki kargaşa- savaş- çatışma ortamının 2011 yılından itibaren devam ettiği, davalı … firmasının fuar organize etmeye karar verdiği aşamada dahi bu durumun mevcut olduğu, davacının da sözleşme imzaladığı dönemde zaten bu ortamı bilerek sözleşmeye taraf olduğu, davacının, davalılardan … firması ile olan sözleşme dolayısı ile, bu firma ile birlikte hareket eden …Turistik firması ile de sözleşme yaptığı, bunun için de 2.500 EURO ödeme yaptığı, iki davalının birlikte hareket eden şirketler olduğu, davacının fuar katılımı için davalı … firmasına 6.448,00 EURO, davalı … firmasına 2.500,00 EURO olmak üzere toplam 8.948 EURO ödeme yaptığı, her iki tarafın ticari defterlerinin ödemeleri teyit ettiği, davacının savaş ve çatışma ortamını gerekçe göstererek fuara katılmadığı, bunun için sözleşmede belirlenen 75 gün önceden sözleşme feshi hakkının kullanılmadığı, sözleşmede belirtilen 75 gün sürenin geçilmesinden sonra daha geç fesihlerden davalıların ancak %25 katılım ve organizasyon bedelini iade etmek konusunda yükümlülüklerinin bulunduğu, bu hususun davalı yanca da beyan ve kabul edildiği, davalı … açısından İstanbul 7. İcra Müdürlüğü” nün …E. Sayılı dosyası ile ilamsız icra takibine konu borç bakımından 1,612,00 EURO iadesi gerektiği, davalı … Ltd. Şti. açısından İstanbul …. İcra Müdürlüğü’nün … E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibinde borç bakımından 625,00 EURO davacıya iade edilmesi gerektiği belirtilmiştir. Davacı ile davalı …Ş. Arasında akdedilen 23.08.2013 tarihli Fuar Katılım Sözleşmesinin 3. maddesinde, “müşteri organizatöre kabul edilebilir mazeretini yazılı bildirmek kaydı ile fuarın açılışından 75 gün öncesine kadar fuara katılmaktan vazgeçebilir. Ancak bu durumda sözleşme bedelinin %30″u cezai şart olarak uygulanır. Kalan miktar müşterinin ödediği para birimi cinsinden 75 gün içinde geri ödenir.” 4. Maddesinde “Organizatör söz konusu fuarı açmakla yükümlüdür. Organizatörden kaynaklanan sebeplerle müşteri bu fuar desteğinden yararlanamazsa, müşterinin bu zararını organizatör tazmin eder. Yurt dışı fuar organizasyonunun iptal edilmesi veya sözleşmede belirtilen tarihte gerçekleştirilmemesi ve müşterinin de değişen tarihte katılmayı tercih etmemesi durumunda müşteriden alınan ödeme eksiksiz iade edilir. Ancak elde olmayan haller, doğal afetler, savaş hali, iki ülke arasında alınacak kararlar, iç karışıklıklar vb. gibi organizatörün iradesi dışında meydana gelebilecek mücbir sebepler sonucu fuar açılmazsa, bu durumda organizatör o ana kadar ki maliyetleri dışındaki miktarı müşteriye geri öder.” düzenlenmiştir. Davacı ile davalı …’nin yetkili …Ltd, Şti. Arasında akdedilen seyahat sözleşmesinin 4. Maddesinde; “….programa katılma yönünde yazılı talepte bulunduktan sonra yapılan iptallerde tur bedelinin %50’si otel ve uçaklara yapılan ön ödemeler sebebi ile iade edilmez. Kalan %50’lik tutar için ise iptal şartı tur kalkış tarihinden 45-16 gün önce, kalan tur bedelinin %50’si, 15-8 gün önce, kalan tur bedelinin %75’i, 7-0 gün önce, kalan tur bedelinin tamamı, iptal şartları doğrultusunda yanar.” hükümlerini içerdiği anlaşılmaktadır. Libya’da ki kargaşa- savaş- çatışma ortamının 2011 yılından itibaren devam ettiği, sözleşme tarihi itibari ile de iç karışıklığın mevcut olduğu, davalı … firmasının bu durumu bilerek fuar organize etmeye karar verdiği, davacının da yine bu durumu bilerek sözleşmenin tarafı olduğu, dolaysı ile fuar organizasyonunun Libya’da devam eden iç karışıklık sebebi ile yapılmama ihtimalinin olduğu konusundaki riskin taraflarca karşılanarak sözleşmenin akdedildiği açıktır. 02-05.06.2014 tarihlerinde gerçekleştirilecek olan fuarla ilgili olarak davacı 20.05.2014 tarihli maili ile “…Libya’da ki karışıklık ve güvenlik problemleri nedeni ile bu fuarın iptali ile ilgili sizden haber bekliyoruz. Sizin tarafınızdan iptal gelmemesi durumunda biz kendi adımıza standın iptalini ve geri ödemelerin yapılmasını talep ediyoruz.” demek suretiyle fuara güvenlik nedeni ile katılmak istemediklerini bildirmiş, nitekim daha sonra da ülkedeki iç karışıklık nedeni ile de fuar gerçekleştirilememiştir. Davacının bu mailine karşılık davalı 22.05.2015 tarihli mailinde” sözleşmenin 4. Maddesi…gereğince ancak %60’lık kısım size geri ödenebilecektir.” ifadesinde bulunmuştur. Davacının 20.05.2014 tarihli mailinin koşulsuz fuara katılmaktan vazgeçme beyanı olmadığı, bu sebeple olayda sözleşmenin 4. Maddesinin uygulanması gerektiği, organizasyonun davalıların iradesi dışında meydana gelen olaylar sebebi ile gerçekleştirilemediği, davalıların organizasyonlar ile ilgili masraflar ile ilgili belgeler ibraz etmişlerse de bu maliyetlerin davacıya ait oldukları konusunda dosya kapsamında belge bulunmadığı, sözleşmenin 4. Maddesi gereğince davacının bedeli iade isteme hakkının doğduğu, alacağın likit bulunduğu, mahkemece tesis edilen kararda usul ve yasaya aykırılık bulunmadığı anlaşılmakla istinaf başvurusunun reddine dair aşağıdaki hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Gerekçesi yukarıda izah edildiği üzere; 1-Dosya kapsamı ve delil durumuna göre İlk Derece Mahkemesi kararı usul ve yasaya uygun olduğundan HMK’ nın 353/1.b.1 maddesi gereğince davalı tarafın istinaf başvurusunun esastan REDDİNE, 2-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince asıl dosya için alınması gereken 59,30 TL istinaf maktu karar ve ilam harcının davalı … tarafından peşin yatırılan 480,30 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 421,00 TL harcın davalı ….’ne İADESİNE, 3-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununu gereğince birleşen dosya için alınması gereken 59,30 TL istinaf maktu karar ve ilam harcının bu dosyanın davalısı … Ltd. Şti. tarafından peşin yatırılan 141,10 TL harçtan mahsubu ile fazla alınan 81,80 TL harcın ilgilisine İADESİNE,4-Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderinin kendi üzerine bırakılmasına, Dosya üzerinde yapılan inceleme neticesinde, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 362/1-a bendi gereğince kesin olmak üzere oybirliği ile karar verildi.23/12/2021