Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 17. Hukuk Dairesi 2018/1124 E. 2021/347 K. 11.03.2021 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
17. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2018/1124 Esas
KARAR NO : 2021/347
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : BAKIRKÖY 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 12/02/2018
NUMARASI: 2017/114 Esas, 2018/99 Karar
DAVANIN KONUSU: İtirazın İptali (Hizmet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 11/03/2021
6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirket tarafından işletilen köprü ve otoyoldan, davalıya ait … plakalı aracın ihlalli geçişleri nedeniyle doğan ve yasal süresi içerisinde ödenmeyen geçiş tutarları ve yasadan kaynaklı para cezalarının tahsili amacıyla davalı aleyhinde Bakırköy …. İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyası ile icra takibi başlattıklarını, davalının takibe haksız olarak itiraz ettiğini belirterek itirazın iptaline, takibin devamına ve %20’den az olmamak üzere icra inkar tazminatına hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; HGS sistemlerinin mevcut olduğunu ve içerisine yeterli bakiye bulunduğunu, sistem arızası nedeniyle ödemenin yapılamadığını, borcun tebliğ edilmediğini belirterek davanın reddini istemiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: Mahkemece iddia, savunma, bilirkişi raporu doğrultusunda; davalıya ait aracın hesap bakiyesinin müsait olmasına rağmen geçiş sistemi ile banka etiket arasındaki uyuşmazlık sonucu geçiş ücretinin geçiş anında banka hesabında tahsil edilip sistemin tekrar aynı anda parayı hesaba iade etmesi nedeni ile köprü ve otoyol geçişlerinde ihlalli geçiş yapılmış gibi gözüktüğü, davacının cezai işlem uygulayamayacağı, geçiş ücreti tahsil edilmediğinden geçiş ücreti yönünden davanın kabulü gerektiği gerekçesi ile davanın kısmen kabulü ile Bakırköy … İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasına yapılan itirazın geçiş ücreti yönünden iptali ile takibin, 457,15 TL geçiş ücreti yönünden takip tarihinden itibaren avans faizi uygulanmak sureti ile devamına, fazlaya ilişkin 4.571,50 TL yönünden davanın reddine, takip konusu alacağın yargılamayı gerektirmesi nedeni ile likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:Davacı vekili istinaf dilekçesinde; 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Teşkilat ve Görevleri Hakkında Kanun, Karayolları Genel Müdürlüğünün işletiminde bulunan otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için farklı, 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için farklı hukuki rejim ve usulleri düzenlediğini, Uygulama Sözleşmesi uyarınca Müvekkil Şirketin kurması gereken ücret toplama sistemini Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından işletilen otoyollarda kullanılan OGS ve HGS sistemlerine ait etiketlerin etiket değişikliğine ihtiyaç duyulmadan kendi kuracağı ücret sisteminde de kullanılabilecek şekilde uyumlu tesis etmekle yükümlü olduğunu, müvekkili şirketin geçiş ücretini, geçiş sonrası fakat geçiş tarihinden itibaren 15 gün içerisinde, etiketlerdeki eksik bakiyenin tamamlanması halinde, otomatik olarak etiket hesaplarından tahsil etmesine (“Otomatik Tahsilat Yöntemi”) ilişkin kanuni bir yükümlülüğünün bulunmadığı gibi bu hususta herhangi bir taahhüdününde olmadığını, ücretin OGS/HGS etiketi vasıtasıyla tahsil edilememesi durumunda, geçiş ücretinin nakit veya kredi/banka kartı ile ödenmesi gerektiğini, müşterilerin farkına varmaksızın ihlalli geçiş yapmasını engellemek ve mağduriyetlerini önlemek amacıyla Karayolları Genel Müdürlüğü sisteminden farklı olarak Otoyol’da tüm gişelerde personel bulundurulduğunu, bu amaçla tüm gişelerde bariyer olduğunu ve herhangi bir yöntemle tahsilât yapılamaması halinde bariyerin açılmadığını, bariyerin ancak ödeme yapıldığında ya da araç sürücüsüne İGB’li (İhlalli Geçiş Bildirimli) Geçiş” ve “Ödemesiz” ibareleri ile İhlalli Geçiş Bildirim numarası yer alan yazar kasa fişi ve İhlalli Geçiş Bildirimi teslim edildiğinde açıldığını, müvekkili şirket tarafından işletilen otoyoldaki sistemin Karayoları Genel Müdürlüğü sisteminden farklılıklar gösterdiğinden, geçiş ücretinin geçiş sonrası, fakat geçiş tarihinden itibaren 15 (on beş) gün içerisinde, otomatik olarak cihaz/etiket hesaplarından tahsil edilmesinin de dava tarihi itibariyle mümkün bulunmadığını, hesapta yeterli bakiye varken bakiye bilgisinin OGS bankaları veya PTT sistemi vasıtasıyla süresi içerisinde gişeye bildirilememesi nedeniyle geçiş sırasında etiket hesabından ödeme alınamadığında, nakit veya kredi/banka kartı ile ilgili işlem başlatıldıktan sonra, ya da borçlu tarafça ödeme yapılmaksızın İhlalli Geçiş Bildirimi alarak geçildikten sonra, geçiş ücretinin banka tarafından gecikmeli olarak etiket hesabından çekilmesi halinde, mükerrer ödeme olmaması adına geçiş ücreti tutarı yine banka tarafından aynı etiket hesabına iade edildiğini, bu nedenle etiket hesabının ekstresinde tahsil ve iade hareketinin görünebileceğini, ihlalli geçiş halinde geçiş ücretinin mutlaka geçişi izleyen 15 (on beş) gün içerisinde sadece … Bankası ya da … şubelerine ödenmesi gerektiğini, müvekkili şirketin Türk Ticaret Kanunu hükümlerine göre kurulmuş, ortakları yine özel hukuk hükümlerine tabi ticari şirketler olan bir özel hukuk tüzel kişisi olduğunu, esas olanın geçiş ücretinin hizmetin alındığı geçiş anında nakit olarak ödenmesi olduğunu belirterek ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması ile davanın kabulünü talep ve istinaf etmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRMESİ VE HUKUKİ NİTELENDİRME:Dava, İİK’nun 67. maddesi gereğince davacının geçiş ihlalinden kaynaklı davalıdan olan alacağının tahsili amacıyla başlattığı takibe karşı davalı itirazının iptali istemine ilişkindir. Bakırköy … İcra Müdürlüğünün …E. sayılı takip dosyasının incelenmesinde; Davacı tarafından davalı aleyhine 13.12.2016 tarihinde 457,15 TL geçiş ücreti ve 4.571,50 TL ceza ücreti olarak toplam 5.028,65 TL üzerinden takip başlattığı, davalının 29.12.2016 tarihinde borca itiraz ettiği, takibin durduğu, davanın yasal bir yıllık süre içerisinde açıldığı anlaşılmıştır.Uyuşmazlık, davalı adına kayıtlı aracın ihlalli geçiş yapıp yapmadığı, davaya konu tutarda borcu bulunup bulunmadığı noktasında toplanmıştır.İnceleme, istinaf sebepleri ile sınırlı olarak yapılmıştır.Mahkemece uyuşmalık konularında bilirkişi raporu alınmıştır.06.12.2017 tarihli bilirkişi raporunda; geçişler anında davalı hesabında yeterli bakiyenin bulunduğu, ancak köprü geçiş sisteminin uygulama farkı nedeniyle bu ücreti geçiş bedeli olarak kabul etmemesi nedeni ile aynı zaman birimi içerisinde saniye farkı olmaksızın hesaba iade edildiği, sistemle banka iletişim işletme farklılığından geçiş bedeli ödenmeksizin/İHLALİ GEÇİŞ şeklinde dökümasyon ortaya çıktığı belirtilmiştir. Davanın dayanağını oluşturan 6001 sayılı Karayolları Genel Müdürlüğünün Hizmetleri Hakkında Kanun’un 30/5. maddesinde “…(5) 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. …” hükmü düzenlenmişken 25.05.2018 tarih ve 30431 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 16.05.2018 tarih ve 7144 sayılı Kanunun 18. maddesi ile birinci ve beşinci fıkralarında yer alan “on” ibareleri “dört” şeklinde değiştirilmiştir. Aynı Kanunun 19. maddesi ile 6001 sayılı Kanuna geçici 3. madde ilave edilmiştir. 6001 sayılı Kanuna eklenen Geçici 3. madde de ise “Bu maddenin yürürlüğe girdiği tarihten önce otoyollar ile erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için belirlenen geçiş ücretlerini ödemeden yapılmış olan geçişlerde araç sahiplerine bu Kanunun 30. maddesinin beşinci fıkrası uyarınca tahakkuk ettirilen ancak bu maddenin yürürlük tarihi itibarıyla tahsilatı yapılmamış olan para cezaları hakkında bu Kanunun 30. maddesinde yer alan oranlar uygulanır.” düzenlemesi yapılmıştır.Kanunun 30. maddesinin, 27.03.2015 tarihli ve 6639 sayılı Kanunun 33. maddesi ile değişiklik yapılan (7) numaralı fıkrasında, geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde ödemesiz geçiş tarihini izleyen on beş gün içinde geçiş ücretini usulüne uygun olarak ödeyenlere bu maddenin (1) numaralı ve (5) numaralı fıkralarında belirtilen cezaların uygulanmayacağı öngörülmektedir.Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesince 6001 sayılı Kanunun 30/7 maddesinin Anayasa aykırılığı iddiası ile açılan davada, Anayasa Mahkemesi 18.01.2018 tarih, 2017/166 E. 2018/8 Karar sayılı kararında “…. İşletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücreti ödenmeden geçiş yapılması hâlinde yaptırım uygulanmasına sebebiyet veren eylem ücret ödemeden geçiş yapılması anında tamamlanmış olacaktır. Bu durumda, kuralda belirtilen ödemesiz geçiş tarihinden itibaren on beş gün içinde geçiş ücretinin ödenmesi hâlinde cezanın uygulanmayacağına ilişkin düzenleme oluşan neticeyi ortadan kaldırılmakta olup ihlalli geçiş eylemini gerçekleştirenler lehine getirilmiş bir düzenlemedir…. kuralda, cezasızlık hâlinin kapsamı, eylemin sonucu olarak öngörülen yaptırımın hangi hâlde uygulanmayacağı, ödemenin hangi süre içinde yapılması gerektiği açık, anlaşılır, uygulanabilir ve nesnel olarak belirlenmiştir. Geçiş ücretinin ödenmesi şekil ve yöntemlerinin tümünün önceden öngörülmesi ve kanun koyucu tarafından tek tek belirlenerek kanun metninde ifade edilmesi oldukça güçtür. Geçiş ücretinin tahsili yöntemlerinin zaman içinde değişip gelişebileceği ve otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayollarından geçiş ücretlerinin tahsili yöntemlerinin benzerlik arz ettiği hususları dikkate alındığında kuralda belirlilik ilkesine aykırılık bulunmamaktadır…” yönünde karar vermiştir. Bu durumda davalının ihlali sebebiyle davacının, davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı anlaşılmaktadır.Geçiş esnasında ödeme olmadığında veya HGS veya OGS sisteminden provizyon alınamadığı takdirde gişe çıkışlarındaki bariyerler açılmadığından, davalı ücret ödemeden geçiş yaptığını bilmektedir. OGS ve HGS kartlarından para çekilmemesi halinde davalı geçiş ücretini ödemek zorundadır. Somut uyuşmazlıkta, davacının özel hukuk hükümlerine tabi ticari şirket olduğu, davacıya, 4046, 3465 ve 3996 sayılı kanunlar çerçevesinde işletme hakkı verilen veya devredilen otoyollar veya erişme kontrolünün uygulandığı karayolları için farklı hukuki rejim ve usulleri düzenleme yetkisi verildiği, davacının ihlal sebebi ile davalıya ayrıca bir bildirim yapmasına gerek bulunmadığı, ihlalli geçiş halinde geçiş ücretinin mutlaka geçişi izleyen 15 (on beş) gün içerisinde sadece … Bankası ya da … şubelerine ödenmesi gerektiği, davacı tarafından 13.12.2016 tarihinde başlatılan takipten sonra, 16.05.2018 tarihli değişiklik ile “…geçiş ücretlerini ödemeden geçiş yapan araç sahiplerinden, işletici şirket tarafından geçiş ücreti ödemeden giriş çıkış yaptığı mesafeye ait geçiş ücreti ile birlikte, bu ücretin on katı tutarında ceza, genel hükümlere göre tahsil edilir. …” hükmündeki “on” ibaresinin “dört” şeklinde değiştirildiği, yasal düzenlemenin yürürlüğe girdiği tarih itibari ile geçiş ücreti davalıdan tahsil edilmediğinden bu durumdan davalınında faydalandığı, takip tarihi itibari ile davacının davalıdan 457,15 TL ihlalli geçiş ücreti ve bu tutarın 4 katı 1.828,60 TL ceza olmak üzere toplam 2.285,75 TL alacaklı olduğu, bu miktarlar üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmesi gerektiği anlaşılmakla bu sebeple ilk derece mahkemesince tesis edilen karar usul ve yasaya uygun olmadığı anlaşılmakla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vermek gerekmiş, aşağıdaki hüküm tesis olunmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçelerle; 1-Davacının istinaf başvurusunun KABULU İLE, HMK’nun 353/1b-2 maddesi uyarınca Bakırköy 6. Asliye Ticaret Mahkemesinin 12/02/2018 gün ve 2017/114 Esas, 2018/99 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, ve YENİDEN HÜKÜM TESİSİNE, 2-Davanın KISMEN KABULÜ ile, Bakırköy …. İcra Müdürlüğünün … esas sayılı takip dosyasında davalı borçlunun yaptığı itirazın kısmen iptali ile takibin 457,15 TL geçiş ücreti ile 1.828,60 TL 4 katı ceza tutarı olmak üzere toplam 2.285,75 TL üzerinden devamına, bu miktara takip tarihinden itibaren avans faiz işletilmesine, fazlaya ilişkin talebin REDDİNE, Bu konuda istinaf bulunmadığından takip konusu alacağın yargılamayı gerektirmesi nedeni ile likit olmadığından icra inkar tazminatı talebinin REDDİNE,3-492 sayılı Harçlar Kanunu’na ekli (1) sayılı tarife gereğince; alınması gerekli 156,14 TL nispi karar ve ilam harcından, peşin alınan 60,74 TL harcın mahsubu ile bakiye 95,40 TL karar ve ilam harcının davalıdan alınarak HAZİNEYE GELİR KAYDINA,4-İhlalli geçişte yasa koyucu tarafından belirlenen ceza tutarının sonraki yasa ile değiştirilmesi ve dava tarihi itibari ile davacının davasında haklı olması nedeni ile yargılama giderlerinin davalının üzerinde bırakılmasına,5-Davacı tarafından yapılan 96,74 TL harç, 444,60 TL posta/tebligat/bilirkişi gideri olmak üzere toplam 541,34 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine,6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden kabul edilen kısım üzerinden AAÜT gereğince hesap edilen 2.285,75 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,7-İhlalli geçişte yasa koyucu tarafından belirlenen ceza tutarının sonraki yasa ile değiştirilmesi ve dava tarihi itibari ile davacının davasında haklı olması nedeni ile reddedilen kısım için davalı lehine vekalet ücreti taktirine yer olmadığına,8-Karar kesinleştiğinde HMK’nun 333. maddesi gereğince kullanılmayan gider avansının taraflara iadesine,İstinaf Giderleri Yönünden;1-Hüküm tarihinde yürürlükte bulunan 492 sayılı Harçlar Kanununa bağlı tarife gereğince alınması gereken 91,10 TL başvuru harcı + 162,10 TL istinaf kanun yolu başvuru harcı ile toplam 253,20 TL harcın, davacı tarafından peşin yatırılan 134,00 TL harçtan mahsubu ile bakiye 119,20 TL harcın davalıdan tahsili ile HAZİNEYE İRAT KAYDINA, 2-Davacı tarafından peşin yatırılan istinaf harçları toplamı 134,00 TL, 46,90 TL tebligat/posta gideri olmak üzere toplam 180,90 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacı tarafa verilmesine, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu 353/1b-2 bendi ve aynı Kanunun 362/1.a maddesi gereğince kesin olarak oybirliği ile karar verildi.11/03/2021