Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2023/682 Esas
KARAR NO: 2023/1019
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 4. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 19/01/2023
NUMARASI: 2022/648 2023/45
DAVANIN KONUSU: İstirdat
KARAR TARİHİ: 26/06/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; 22.03.2022 tarihinde … San Ve Tic. Ltdi. Şti. adına müvekkiline ait … Mah. … Cad. No:… Beylikdüzü/İstanbul adresinde yer alan işyerine Bursa … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosya talimatı ile (Büyükçekmece … İcra Müdürlüğü … Talimat sayılı dosyası) müvekkil şirket ile hiçbir bağlantısı olmayan bir borç ile ilgili hacze gelindiğini, ilgili borcun müvekkiline ait olmadığını borçlu ile müvekkili arasında da herhangi bir bağlantı söz konusu haciz baskısı ve muhafaza tehdidi ile müvekkilinin ödeme yapmaya mecbur kılındığını, müvekkili ve borçlu şirket arasında herhangi bir organik bağ söz konusu olmadığını, müvekkili ve borçlu şirket arasında yalnızca ticari ilişki söz konusu olmadığını, davalı/alacaklının haciz ve muhafaza baskısı ile tahsil etmiş olduğu 224.500 TL’yi Bursa … İcra Müdürlüğünün … E. sayılı dosyasından tahsil etmesi üzerine huzurdaki davayı açma zarureti hasıl olduğunu, bu nedenlerle davanın kabülü ile müvekkilinin borçlu olmadığı halde ödemek zorunda kaldığı 224.500 TL’nin ödeme tarihi olan 22/07/2022 tarihinden itibaren reeskont faizi ile birlikte istirdatını talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin yetkili ve meşru hamili olduğu … bank Kepez Şubesi … Seri Numaralı 158.000-TL bedelli 10.03.2022 vade tarihli çeki vadesinde bankaya ibraz ettiğini ancak vade tarihinde borçlu hesapta borca yeter tutarın olmamasından ötürü muhatap banka tarafından mezkur çek hakkında karşılıksız işlemi yapıldığını, buna istinaden taraflarınca Bursa … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı icra dosyasından kambiyo senetlerine özgü haciz yolu ile icra takibine başlandığını, icra dosyasından alınan talimatla Büyükçekmece … İcra Müdürlüğünün … Talimat sayılı dosyası ile 21.07.2022 tarihinde borçlu … San. Ve Tic. Ltd. Şti. aleyhinde haciz işlemi için gidildiğini, mahalde hazır bulunan üçüncü şahısın davacı şirket tarafından dosya borcu ödenerek mezkur icra dosyası infaz edildiğini, istirdat davasını takip borçlusu açabildiğini, çünkü takibe itiraz hakkının takip borçlusuna ait olduğunu, dolayısıyla takibe 3.şahıs konumda bulunan davacı tarafından istirdat davası açılması açıkça yasaya ve usule aykırı olduğunu, davacı tarafın ikame etmiş olduğu huzurdaki davada davacı tarafın aktif dava ehliyetinin olmadığını, bu vb. Nedenlerle davacının taraf sıfatı olmadığından aktif husumet yokluğundan davanın usulden reddini, davalı müvekkilinin taraf sıfatı olmadığından pasif husumet yokluğundan davanın usulden reddini, davacının, işbu davayı açmasında hukuki yarar bulunmamasından dolayı dava şartı yokluğundan davanın reddini, mahkeme aksi kanatte ise davanın esastan reddini, kötü niyetli davacı aleyhine %20’den aşağı olmamak üzere kötü niyet tazminatına hükmedilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:”…Yargıtay 19 Hukuk Dairesi’nin 28/04/2016 tarih ve 2015/18160 Esas,2016/7678 Karar sayılı içtihadı ve Yargıtay 19 Hukuk Dairesi’nin 06/05/2009 tarih ve 2009/4422 Esas, 2009/4085 Karar sayılı ilamlarına göre de; icra takibine konu borcun 3.kişi tarafından ödenmiş olması halinde dahi İİK.nun 72. maddesine göre ödenen bu paranın borçlu olunmadığından bahisle istirdatına ilişkin geri ödenme talebinde bulunma hakkı icra takibinin borçlusuna aittir. Borcu ödeyen 3.kişi istirdat veya menfi davası açamaz. Bu nedenle icra dosyasında borçlu olmayan davacının bu davayı açmada aktif husumet ehliyeti bulunmadığından davanın reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle;Her ne kadar müvekkilin 3.şahıs olması sebebi aktif dava açma ehliyeti olmadığı belirtilmiş ise de ilgili borcun ödenmesi sırasında müvekkilinin iradesi fesada uğramış ve cebri icra baskısı altında müvekkilinin, ödeme yapmaya mecbur bırakıldığını, cebri icra tehdidi altında ödeme yapmak zorunda bırakılan 3. şahıslar için kanunda açıkça bir boşluk olduğunu, usul ekonomisi ilkesi gereğince de ilgili karar hukuka aykırı olduğunu, hal böyleyken cebri icra tehdidi altında ödeme yapmış ve 3. şahıs olan müvekkilin hak kaybına uğradığını, haciz baskısı ve muhafaza tehdidi ile müvekkil ödeme yapmaya mecbur kılındığını, müvekkil ve borçlu şirket arasında herhangi bir organik bağın söz konusu olmadığını beyanla mahkeme kararının kaldırılmasını talep etmiştir.
GEREKÇE: Dava, istirdat istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın usulden reddine karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur.
İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Somut uyuşmazlıkta davacı, icra dosyasında üçüncü kişi konumunda olmasına rağmen adresine hacze gelindiğini, haciz ve muhafaza tehdidi altında ödeme yaptığını ileri sürerek ödediği paranın davalı alacaklıdan istirdadını talep etmiştir. Bu durumda dava, İİK’nun 72.maddesine dayalı olarak açılmış istirdat davası niteliğinde olmayıp, üçüncü şahsın, davalı alacaklının sebepsiz zenginleşme iddiasına dayalı olarak açılan istirdat davasıdır. Mahkemece davanın pasif husumet yokluğundan reddine karar verilmesi yerinde değildir. (Bkz. Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 10/02/2022 tarihli 2022/3-80 Esas-2022/107 Karar sayılı kararı) Açıklanan nedenle ilk derece mahkemesince davanın husumet yönünden usulden reddine karar verilmesi yerinde görülmemiş, davacı vekilinin istinaf başvurusunun bu yönden kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, dosyanın deliller toplanarak esas hakkında değerlendirme yapılması için ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davacı vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul Anadolu 4. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 19/01/2023 tarih, 2022/648 E, 2023/45 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Yukarıda gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya kaldığı yerden devam edilmek üzere dosyanın ilk derece mahkemesine İADESİNE, 4-İstinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, 5-İstinaf aşamasında davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 492-TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 30-TL posta masrafı olmak üzere toplam 522-TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,-Davalının gider avansından kullanıldığı anlaşılan 72-TL istinaf masrafının davalı üzerinde bırakılmasına, 6-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, HMK’nun 353/1-a-6 maddesi uyarınca oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.26/06/2023