Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2023/478 E. 2023/835 K. 31.05.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2023/478 Esas
KARAR NO: 2023/835
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 2.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 27/11/2017
NUMARASI: 2016/132 E. – 2017/358 K.
DAVANIN KONUSU: Marka (Marka İle İlgili Kurum Kararlarının İptali)
DAVA TARİHİ: 01/06/2016
KARAR TARİHİ: 31/05/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 356. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma açılarak yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:Davacı vekili dava dilekçesinde; davalı …’ın 5846 sayılı FSEK 42. maddesi uyarınca kurulan ve statüsü ve kuruluşu yasa tarafından belirlenen, Meslek Birliği olduğunu müvekkilinin dava konusu ihraç kararına kadar davalı Meslek Birliği (…)’nin üyelerinden olduğunu ancak haksız ve hukuka aykırı olarak ihraç edildiğini 01.05.2015 tarihinde … TV’de yayınlanan “…” isimli programda açıkladığı ve kendi kişisel tarzının yansıttığı eleştirel görüşleri sebebiyle … Yönetim Kurulu’na sevk edildiğini, söz konusu yönetim kurulunun 12.05.2015 tarih, 847 sayılı kararı kapsamında Haysiyet Kuruluna gönderildiğini, (…) Haysiyet Kurulu’nun 11.06.2015 tarihli 24/1245 sayılı kararı ile müvekkilinin davalı meslek birliğinden ihracı kararı, uyarı cezası verilmesi, kınama cezası verilmesi ve hak mahrumiyeti cezası verilmesinin hukuka aykırılığı sebebiyle iptali ile davalı meslek birliği tarafından müvekkilinin menfaatlerinin takip ve korunmasına devam edilmesinin sağlanmasını talep etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı tarafından müvekkili Meslek Birliğine açılan dava ile … üye Haysiyet Kurulu tarafından … Üye Disiplin Yönergesi’nin 5. maddesinin e bendine göre verilen uyarı, 6. maddesinin b bendine göre verilen kınama, 7. maddesinin b bendine göre verilen hak mahrumiyeti ile 8.maddenin a ve d bentlerine göre verilen üyelikten çıkarma cezalarının iptalinin talep edildiğini, ancak talebin haksız ve mesnetsiz olduğunu, verilen cezaların yapılan soruşturma sonucu Haysiyet Kurulu kararından verildiğini, sosyal medyadaki hakaretler nedeniyle … tüzel kişiliğinin karalanması amacıyla isnatlarda bulunulduğunu belirterek davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 2.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi 27.11.2017 tarihli 2016/132 E. – 2017/358 K. sayılı kararıyla; “dosyadaki üye disiplin yönergesi tetkik edildiğinde uyarı cezası verilmesi için … yararlarını zedeleyici söz ve davranışlarda bulunulması gerektiği, davaya konu eleştirinin davalı …’ın içinde yaşadığı durumun toplum ve diğer üyelere bildirilmesi ve eleştiri amacıyla söylenmiş beyanlar olduğu, davalı tüzel kişiliğini ve haklarını ihlal etme amacının bulunmadığı anlaşıldığı… davacının Üye Disiplin Yönergesinin 8/a maddesine aykırı bir eyleminin mevcut olmadığı, Üye Disiplin Yönergesinin 8/d bendine istinaden çıkarma işlemi içinde bu suçun tespit makamı olan mahkemelerden karar alınmış olması gerektiği, Haysiyet Kurulu ve Yönetim Kurulu, mahkemeler yerine geçip suç tespiti yapamayacağı, bu eylemlerin veya eleştirilerin suç teşkil edip etmediğinin mahkemelerin görev ve yetkisinde olduğu, bu yönde bir mağduriyet olduğu düşünülmüş olsa suç duyurusunda bulunulması gerektiği, toplanan deliller, davalı Meslek Birliği’ne ait tüzük, disiplin yönergesi, haysiyet kurulu yönergesi, davalı Meslek Birliği aleyhine üyeler tarafından açılmış davalara ilişkin dava dosya tutanakları, davaya konu yayın CD’si kapsamında davacıya haysiyet kurulu tarafından verilen cezaların orantılı ve ölçülü olmadığı, aynı eylemden dolayı tüm cezaların verilmesinin yerinde olmadığı, beyanlarının uyarı, kınama ve hak mahrumiyeti cezalarına uygun olduğu ancak ihraç kararının yerinde olmadığı” gerekçesiyle; davacı … tarafından davalı … Meslek birliği aleyhine açılan davanın kısmen kabulü ile, davalı Meslek Birliğinin 11.06.2015 tarih ve 24/1245 sayılı meslek birliğinden ihraç cezasının iptaline, uyarı, kınama ve hak mahrumiyetine ilişkin taleplerin reddine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; davanın reddedilen kısmına yönelik istinaf başvurusunda bulunduklarını, verilen cezaların orantılılık ve ölçülülük ilkesine uygun olmadığını, müvekkilinin tek bir eleştirisi olmasına rağmen, davalı …’ın 3 ayrı yaptırım uygulamasının ve yaptırımların orantılı ve ölçülü olmamasının hukuka, hakkaniyete, evrensel ilkelere ve mevcut içtihatlara açıkça aykırı olduğunu, iptal edilmesi gerektiğini, müvekkilinin bir TV programında kendisine sorulan sorulara cevap verdiğini, eleştirilerin müvekkilinden önce haber konusu olduğunu, …’ın yararlarını zedeleyici söz ve davranışlarda bulunmadığını, bilakis daha iyiye gitmesi için uyarılarda bulunduğunu, genel ahlak ve edep kurallarına aykırı tahkir edici sözler söylemediğini, ifade özgürlüğü çerçevesinde olayın aktarıldığını, beyanla taleplerin reddedilen kısmının kaldırılarak iptal kararı verilmesini talep etmiştir. Davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; … Üye Disiplin Yönergesinin 8. Maddesinde; … tüzel kişiliğine karşı TCK’da öngörülen fiillerden birinin işlendiği hususunun … Yönetim Kurulu, Denetleme Kurulu veya Haysiyet Kurulu tarafından tespit edilmesi halinde, Haysiyet Kurulu tarafından üyelikten çıkarma cezasının verilebileceğinin açıkça belirlendiğini, verilen üyelikten çıkarma cezası kararının kanuna ve usule uygun bulunduğunu, Hakaret suçunu düzenleyen TCK 125. Madde de “(1)Bir kimseye onur, şeref ve saygınlığını rencide edebilecek nitelikte somut bir fiil veya olgu isnat eden veya sövmek suretiyle bir kimsenin onur, şeref ve saygınlığına saldıran kişi, üç aydan iki yıla kadar hapis veya adli para cezası ile cezalandırılır. Mağdurun gıyabında hakaretin cezalandırılabilmesi için fiilin en az üç kişiyle ihtilat ederek işlenmesi gerekir… (5) Kurul halinde çalışan kamu görevlilerine görevlerinden dolayı hakaret edilmesi halinde suç, kurulu oluşturan üyelere karşı işlenmiş sayılır. Ancak bu durumdu zincirleme suça ilişkin madde hükümleri uygulanır.” hükmünün düzenlendiği, davacının … TV’de yayınlanan … isimli programdaki beyanlarının eleştiri sınırını çok aşan beyanlar olduğu, suç unsurlarının oluştuğu, üyelikten çıkarma cezasının usul ve yasaya uygun olduğunu beyanla, kararın kaldırılarak, davanın tüm talepler yönünden davanın kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DAİREMİZ KARARI: Dairemiz 19/12/2021 tarihli, 2018/807E.-2021/341K. Sayılı kararı ile; “…Davalının sözlerinin 5/c maddesinde düzenlenen “… yararlarını zedeleyici ifadeler kullanmak”, 6/b maddesinde düzenlenen “… çalışanları veya diğer üyeler hakkında yüze karşı veya gıyapta tahkir edici sözler sarfetmek, genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak” , 7/b maddesinde düzenlenen “Basın-yayın organları, internet veya sosyal medya (twitter, facebook vb) aracılığıyla … yararlarını zedeleyici, gerçeğe aykırı beyanat vermek” fillerini oluşturduğu ve … Üye Disiplin Yönergesi’nin 5/e, 6/b, 7/b maddelerinde düzenlenen sırasıyla, uyarı, kınama ve hak mahrumiyeti cezalarını gerektirdiği anlaşılıyorsa da, aynı fiilden dolayı birden fazla disiplin yaptırımına karar verilmesinin yerinde olmadığı, fiilin karşılığı olan en ağır ceza olan ihraç cezası verilmesi gerektiği kanaatiyle, davacı vekilinin davanın reddedilen kısmına yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, yukarıdaki gerekçelerle davalı vekilinin davanın kabul edilen kısmına yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, mahkeme kararının 353/1-b-2 maddesi gereğince kaldırılmasına; davalı Meslek Birliğinin 11.06.2015 tarih ve 24/1245 sayılı meslek birliğinden ihraç cezasının iptali talebinin reddine, uyarı, kınama ve hak mahrumiyeti cezalarının iptaline…” şeklinde karar verilmiştir.
YARGITAY BOZMASI:Yargıtay 11. Hukuk Dairesi’nin 24/10/2022 tarih ve 2021/2883 Esas 2022/7339 Karar sayılı bozma ilamı ile; “… birlik üyesi davacı, “…” şeklinde beyanda bulunmuştur. Bu beyan …’ın tüzel kişiliğine değil tüzel kişiliğin çalışanlarına yönelik olup çalışan ve yöneticilere yönelik eylemlerin karşılığı olarak da üyelikten çıkarma cezası öngörülmediğinden, davacının yazılı gerekçe ile üyelikten çıkarılmasına karar verilmesinin doğru olmadığı…” gerekçesiyle Dairemiz kararının bozulmasına karar vermiştir.
DELİLLER: … Haysiyet Kurulu’nun 11/06/2015 tarihli kararıyla; a)… Üye Disiplin Yönergesinin 5/e maddesi uyarınca “uyarı” yaptırımının uygulanmasına oybirligi ile, 6/b maddesi uyarınca “kınama” yaptırımının uygulanmasına oybirliği ile, 7/b maddesi uyarınca “hak mahrumiyeti” yaptırımının uygulanmasına oybirliği ile, 8/a ve 8/d maddeleri uyarınca “üyelikten çıkarma” yaptırımının uygulanmasına oy çokluğu ile karar verilmiştir. Davacı tarafın 01.05.2015 tarihinde … TV’ye katılmış olduğu, …” isimli programda, “…” şeklinde beyanlarda bulunduğundan bahisle Yönetim Kurulu’nun 12.05.2015 tarihli 847 Karar numaralı kararı 7. maddesi gereği “… üyelerinden …’ün sosyal medyadaki hakaret içerikli yazıları sebebiyle … Haysiyet Kuruluna sevkine” karar verilmiştir.
GEREKÇE: Davacı, … TV’de katıldığı “…” isimli programda söylediği sözler nedeniyle, üyesi bulunduğu …’ın Haysiyet Kurulu’na sevk edilmiş ve Haysiyet Kurulu tarafından kendisine uyarı, kınama, hak mahrumiyeti ve üyelikten çıkarma disiplin cezaları verilmiştir. Kararın iptali talebiyle açılan davada mahkemece davanın kısmen kabulüne, üyelikten çıkarma cezasının iptaline, diğer taleplerin reddine karar verilmiştir. Davacı vekili istinaf dilekçesinde; uyarı, kınama ve hak mahrumiyeti cezalarının ölçülülük ve orantılılık ilkelerine aykırı olduğunu, tek bir fiilden dolayı üç ayrı yaptırım uygulanamayacağını, tahkir edici sözler söylemediğini, ifade özgürlüğü çerçevesinde beyanda bulunduğunu ileri sürmüştür. Davalı vekili istinaf dilekçesinde, mahkemenin red kararının usul ve yasaya aykırı olduğu, davalının sözlerinin TCK 125. Madde de düzenlenen “Hakaret” suçunu oluşturduğu ve … Üye Disiplin Yönergesinin 8.Maddesi gereğince, davanın tümüyle reddi gerektiğini ileri sürmüştür. Dosya kapsamından ve mahkeme karar gerekçesinden; davacı tarafın 01.05.2015 tarihinde … TV’ye katıldığı, …” isimli programda, “…” şeklinde beyanlarda bulunduğundan bahisle … Haysiyet Kuruluna sevkine karar verildiği, dosyaya sunulan 02/05/2015 tarihli … ve … Gazetelerinde de bu ifadelerin yer aldığı, fiilin hakaret fiilini oluşturduğu anlaşılmıştır. Birlik üyesinin …’dan çıkarılmasına gerekçe gösterilen Türkiye Musiki Eseri Sahipleri meslek Birliği üye Disiplin Yönergesi’nin 8. Maddesi “üyelikten çıkarma cezasının a)kasıtlı eylem ve söylemleri ile …’ın çılaşmasına,amaçlarını gerçekleştirmesine engel olmak, b) yetki belgesine aykırı davranışları yazılı uyarıya rağmen sürdürmek, c) asıl üyeler yönünden özür bildirmeksizin ve yazılı uyarıya rağmen arka … üç genel kurul toplantısına katılmamak, d)… Yönetim Kurulu, Denetleme kurulu, ile Haysiyet Kurulu tarafından, … tüzel kişiliğine karşı Türk Ceza Kanununda öngörülen fiillerden birinin işlendiği hususunun tespiti halinde verilebileceği düzenlenmiştir. Somut olayda yargıtay Bozma ilamında da işaret edildiği üzere davacının eyleminin … tüzel kişiliğine yönelik olmadığı, Birlik yönetici ve çalışanlarına yönelik olduğu üyelikten çıkarma cezasını gerektirmediği, bu nedenle ilk derece mahkemesince üyelikten çıkarma cezasının iptaline yönelik talebin reddine karar verilmesinin yerinde olmadığı, bu nedenle davacı vekilinin üyelikten çıkarma cezasının iptaline yönelik istinaf talebinin yerinde olduğu kabulü gerektiği, yine … üye Disiplin yönergesinin 7. Maddesine göre üyeye hak mahrumiyeti cezası verilebilmesi için a)1 yıl içinde birden fazla kınama cezası almak b)Basın yayın organları, sosyal medya ve internet aracılığı ile … yararını zedeleyici gerçeğe aykırı beyanda bulunmak c)üyenin beyanı,yada … Teknik Bilim Kurulu kararıyla sabit olmak şartıyla, …’a sunduğu bildirimlerde kasden yanıltıcı bilgilere yer vermek,veya yanıltıcı beyanlarda bulunmak ve dolayısıyla bundan haksız kazanç elde etmek fiilerinin hiç birinin somut olayda gerçekleşmediği verilen Hak Mahrumiyeti cezasınında yerinde olmadığı bu cezanında iptali gerektiği, davacı vekilinin bu cezaya yönelik istinaf başvurusununda yerinde olduğu ve istinaf başvurusunun kabulü gerektiği, ancak; Davacının yukarıda aktarılan sözleri nedeniyle, üyelikten çıkarma cezası, hak mahrumiyeti cezası yanında, uyarı, kınama cezası da verilmiştir. Davalının sözlerinin 5/c maddesinde düzenlenen “… yararlarını zedeleyici ifadeler kullanmak”, 6/b maddesinde düzenlenen “… çalışanları veya diğer üyeler hakkında yüze karşı veya gıyapta tahkir edici sözler sarfetmek, genel ahlak ve edep dışı davranışlarda bulunmak” , ve … Üye Disiplin Yönergesi’nin 5/e, 6/b, maddelerinde düzenlenen uyarı ve kınama cezalarını gerektirdiği anlaşılıyorsa da, aynı fiilden dolayı birden fazla disiplin yaptırımına karar verilmesinin yerinde olmadığı, fiilin karşılığı olan en ağır ceza olan kınama cezası verilmesi gerektiği bu nedenle uyarı cezasınında iptali gerektiği, anlaşılmakla; davacı vekilinin istinaf başvurusunun kısmen kabul kısmen reddine, davalı vekilinin istinaf başvurusunun reddine, yukarıdaki gerekçelerle davanın kısmen kabul kısmen reddine, mahkeme kararının 353/1-b-2,3 maddesi gereğince kaldırılmasına; davalı Meslek Birliğinin 11.06.2015 tarih ve 24/1245 sayılı meslek birliğinden ihraç,uyarı, ve hak mahrumiyeti cezasının iptali talebinin kabulüne kınama cezasının iptali talebinin reddine, karar vermek gerekmiş aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE 2-Davalı vekilinin istinaf başvurusunun REDDİNE, 3-İstanbul 2. FSHHM’nin 17/11/2017 tarih, 2016/132E.-2017/358K. Sayılı kararının HMK 353/1-b-2 maddesi gereğince KALDIRILMASINA 4-Davanın KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE, 5-Davalı Meslek Birliğinin 11/06/2015 tarihli 24/1245 sayılı uyarı, hak mahrumiyeti, üyelikten çıkarma cezalarının iptaline, 6-Kınama cezasının iptali talebinin reddine, 7- İlk derece yargılaması yönünden; -Karar tarihinde yürürlükte bulunan Harçlar Tarifesi uyarınca hesap olunan 179,90 TL karar harcından peşin yatırılan 29,20 TL’nin mahsubu ile kalan 150,70 TL bakiye karar harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, -Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davacı yararına kabul edilen talepler yönünden hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davacıya verilmesine, -Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca davalı yararına ret edilen talep yönünden hesap olunan 15.000,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak kendisini vekille temsil ettiren davalıya verilmesine, -Davacı tarafından yapılan 135,00 TL posta giderinin ret ve kabule göre takdiren hesaplanan 101,75 TL’si ile 58,40 TL harç (peşin+başvuru) olmak üzere toplam 160,15 TL yargılama giderinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, kalan giderin davacı üzerinde bırakılmasına, -Yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısmının talep halinde ve karar kesinleştiğinde yatıran tarafa iadesine, 8-İstinaf yargılaması yönünden; – Davacı tarafından yatırılan istinaf peşin harcının talebi halinde davacıya iadesine, – Davalıdan alınması gereken 179,90 TL harçtan, peşin yatırılan 35,90 TL harcın mahsubu ile bakiye 144,00 TL harcın davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına, -Davacı tarafından yapılan yargılama gideri olan 98,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 292,10 TL temyiz yoluna başvurma harcı ile 133,60 TL posta ve tebligat masrafı olmak üzere toplam 523,80 TL’nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, -Davalı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin davalı üzerinde bırakılmasına, -İstinaf incelemesi duruşmalı yapıldığından ve bir duruşma icra edildiğinden davacı yararına Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre belirlenen 5.500,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, -Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilgili tarafa iadesine, Dair, duruşma açılarak yapılan inceleme sonucunda, HMK’nun 361.maddesi uyarınca tebliğden itibaren iki haftalık süre içerisinde Yargıtay ilgili hukuk dairesinde temyiz yolu açık olmak üzere oy birliği ile karar verildi.31/05/2023