Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2023/192 E. 2023/412 K. 08.03.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2023/192 Esas
KARAR NO: 2023/412
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
NUMARASI: 2022/220
DAVANIN KONUSU: Fikir Ve Sanat Sanat Eseri Sahipliğinden Kaynaklanan Haklara Tecavüzün Ref’i, Önlenmesi Ve Tazmini
KARAR TARİHİ: 08/03/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
İHTİYATİ TEDBİR TALEBİ: Davacı vekili ihtiyati tedbir talepli dilekçesinde özetle; davacının aynı zamanda “…” isimli televizyon kanalında da gösterimi devam etmekte olan “…” isimli animasyon dizi film serisinin senaristi, diyalog yazarı, yaratıcısı ve program tasarımcısı olduğunu, müvekkilinin çocuklarca tanınan ve sevilen “…” karakterini yarattığını. müvekkilinin “…” isimli animasyon eserin yaratıcısı, isim hakkı sahibi ve … eser sahibi olarak … karakterinin hikâye kitabı, sinema filmi yahut farklı bir işleme veya derleme eser meydana getirme ve yine bu konuda üçüncü kişilere ruhsat verme konusunda asli iktisap sahibi tek yetkili kişi olduğunu, davalıların davacı müvekkilden hiçbir izin almadan projeler için girişimde bulunduklarını, …’nın eser sahibi olan müvekkilin mali ve manevi haklarına tecavüz edildiğini ve davalıların bu tecavüze devam edeceklerini gösterdiğini, Beyoğlu …Noterliği’nin … Yevmiye nolu 17.08.2022 tarihli ihtarnameye davalı …’nın Beşiktaş …Noterliği’nin … Yevmiye nolu cevabi ihtarnamesinin bu durumu ispatladığını, davalıların müvekkilinden herhangi bir muvafakat almadan müvekkilinir eser sahipliğinden kaynaklanan haklarını ihlal etmiş olduğunu davalıların tecavüz doğuran eylemlerinin men’i ve ref’ine karar verilmesini, Davalılarca vizyona çıkarılacak olan animasyon filminin yazarı olarak … isimli uluslararası dizi-film sitesinde yer alan açıklamada dahi “…” isimli animasyon filmin yazarı olarak müvekkili görüldüğünü, animasyon filminin vizyona sokulması halinde maddi ve manevi geri dönülmez zararlara sebep olacağını, müvekkilinin 5846 Sayılı FSEK’ten doğan hakları kapsamında 11 Kasım 2022 tarihinde vizyona gireceği duyurulan “…” isimli animasyon filmin eser sahibi müvekkili olduğundan, FSEK M.66/4 kapsamında öncelikle tecavüze konu filmin vizyona girmesinin engellenmesine ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiştir.
İHTİYATİ TEDBİR KARARI: İstanbul Anadolu 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2022/220 Esas ve 01/11/2022 tarihli ara karar ile; “…davacının, … isimli eserin senaristi yazarı ve yaratıcısı olduğu iddia ettiği, davalılar tarafından gösterime girecek olan … isimli filmin kendisinden izin almadan çekilip yayınlanmaya çalıştığını bu durumun FSEK den kaynaklanan mali ve manevi hakların ihlali niteliğinde olup filmin vizyona girmesinin engellenmesi yönünde talepte bulunduğu, mahkememizce talebin aciliyeti sebebi ile davalı beyanı alınmadığı ve dosya üzerinde inceleme yapıldığı mahkememizin 2022/205 Esas sayılı dosyası ile iş bu dosyanın davalısı …’nın yayın haklarını devir aldığı belirttiği dava dışı … A.Ş ile davacı arasında görülmekte olan davanın davaya konu … isimli eserin hak sahipliğinin tespitine yönelik muarazanın giderilmesi ile manevi tazminata ilişkin olduğu, davanın henüz dilekçeler aşamasında olduğu, yine davacı ile dava dışı … Ltd.Şti arasında mahkememizde görülen … Esas sayılı dosyanın da … isimli eserin izinsiz kullanımına ilişkin tecavüz davası olduğu, iş bu davaya da dava dışı … A.Ş nin ihbar olunan ve daha sonra da feri müdahil olarak katıldığı yargılamanın halen devam ettiği, dava dışı … A.Ş tarafından … esas sayılı dosyaya …’nin … isimli eserden kaynaklanan mali haklarının dava dışı … AŞ ye devrettiği … A.Ş nin de bu haklarını … Holding A.Ş ye devrettiğini bu şekilde …’nin … isimli eser üzerinde hak sahipliği kalmadığı iddia edilmiş ise de; dava dışı … A.Ş tarafından sunulan mali hakların devrine ilişkin sözleşmelerin fotokopi evraklar olduğu, gerçek olup olmadığının henüz denetlenemediği ve bu hususun ancak yargılama neticesi belirlenebileceği … tarafından da bu mali hakların devrine ilişkin sözleşmelerin altındaki kendisine ait olduğu belirtilen imzayı teyit ettiğine dair herhangi bir beyanı olmadığı bu hususun hali hazırda çekişmeli olduğu, buna göre de; hali hazırda çekişmeli olan ve ayrıca davaya konu … isimli eserdeki tüm mali ve manevi hakların dava dışı … AŞ ye devredildiği hususun da sözleşme kapsamında yer alıp almadığı veya hangi hususların yer aldığı ancak yargılama neticesi ortaya çıkacağından dosyamız itibari ile davacının Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün 08/05/2014 tarih ve … numaralı kayıt tescil belgesi ile … isimli eserin sahibi olduğu ayrıca, yukarıda bahsedilen diğer dava dosyalarında da incelendiği üzere, … isimli eserin çizgi filmin de senaristi olduğu hususu sabit olduğu bu durumda eser sahibi olarak görünen davacıdan izin alınmadan hazırlanan … isimli çizgi filmin davacının mali ve manevi haklarına yönelik tecavüz teşkil edebileceğinin mevcut delil durumu itibari ile mahkememizde oluşturduğu kanaat ile tedbir talebinin davalılar ile dava dışı … AŞ arasındaki mali hakların devrine ilişkin sözleşme de dikkate alınarak olası zararlarına karşı taktiren 150.000,00 TL teminat karşılığı tedbir talebinin kabulüne” kararıverilmiştir.
İHTİYATİ TEDBİRE İTİRAZIN KISMEN KABULÜ KARARI: İstanbul Anadolu 2.Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2022/220 Eas sayılı ve 29/11/2022 tarihli ara karar ile; “… mahkememizce verilen 01/11/2022 tarihli ara karara karşı yapılan itiraz değerlendirildiğinde davacı tarafından … isimli eserin hak sahibi olduğu davalılarca … eserinin kullanıldığı sinema filminin davacının eserden kaynaklanan mali ve manevi haklarına tecavüz teşkil ettiği iddiası ile filmin vizyona girmesinin engellenmesi yönünde tedbir talep edilmiş mahkememizce davalıların itirazı üzerine 03/11/2022 tarihli ara karar ile mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararının icrasının durdurulmasına buna karşılık 300.000 TL teminat alınmasına karar verilmiş, yapılan mürafa sonucunda davacının daha önce televizyonda yayınlanan … isimli çizgi filmin senarisiti ve yaratıcısı olduğu, davacı ile dava dışı … A.Ş arasında dava dışı … A.Ş nin iddiasına göre … isimli eserin mali haklarının … A.Ş ve Grup şirketlerine devredildiğine ilişkin yazılı sözleşme imzalandığının iddia edildiği, bu yazılı sözleşme kapsamında dosyamız davalısı … A.Ş ile dava dışı … A.Ş ve … Holding AŞ arasında … isimli eserin kullanılması yönünde sözleşme imzalandığı taraflar arasında imzalanan bu sözleşmenin davacının mali ve manevi haklarını ihlal edip etmediği, davacı ile dava dışı … A.Ş arasında mahkememizde yine … isimli eserin hak sahipliğine ilişkin mevcut davalar bulunduğu, bu davalarda aslı sunulan taraflar arasında imzalandığı iddia edilen … isimli eserin hak sahipliğine ilişkin sözleşme de düşünüldüğünde bütün bu hususların yargılamayı gerektirdiği, davaya konu edilen sinema filminin vizyona girmesinin engellenmesi halinde telafisi imkansız zararlar oluşabileceği fakat davacının da mali ve manevi haklarının ihlal edilebileceği hususları dikkate alındığında taraf dengeleri açısından ters teminat tedbirinin uygun bulunduğu, bu bedelin de 300.000 TL olarak taktir edildiği, daha önce davalılarca 03/11/2022 tarihli ara karar gereği 300.000 TL teminat yatırıldığından bu teminatın ters teminat bedeli olarak tayinine, ayrıca davacı tarafından yatırılan 150.000 TL’ lik teminatında tedbir kararı icraya konulmadığından davacıya iadesine” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde; “Bir çocuk animasyon serisi karakteri olan …’nın yaratıcısı müvekkil olup, davalılar müvekkilden hiçbir izin almadan projeler için girişimde bulunarak eser sahibi olan müvekkilin mali ve manevi haklarına tecavüz edildiğini, davalılardan … tecavüze konu filmin yapımcısı diğer davalı …(…) ise filmin dağıtımcısı sıfatıyla tecavüzden müşterek sorumlu olduğunu, İstanbul Anadolu 2.Fikri ve Sınai Haklar Mahkemesi’nin 2020/377 Esas sayılı dosyasıyla “…” isimli çizgi karakterin hak sahibinin müvekkil olduğuna ilişkin dava devam etmekte olup dosya bilirkişi raporu aşamasında olduğunu, davalının iddia ettiği sözleşmeyle devralma hususunun mümkün olmayıp müvekkil yalnızca bölüm senaryosuna ilişkin olarak sözleşme imzaladığını, eserin hak devrinin söz konusu olmadığını, Davalıların müvekkilden herhangi bir muvafakat almadan müvekkilin eser sahipliğinden kaynaklanan mali ve manevi haklarını ihlal etmiş olup davalıların tecavüz doğuran eylemlerinin men’i ve ref’ine karar verilmesi gerektiğini, 5846 Sayılı FSEK 66/4.maddesinde; ‘Mahkeme, eser sahibinin manevi ve mali haklarını, tecavüzün şümulünu, kusurun olup olmadığını, varsa ağırlığını ve tecavüzün ref’i halinde tecavüz edenin düçar olması muhtemel zararları takdir ederek halin icabına göre tecavüzün ref’i için lüzumlu göreceği tedbirlerin tatbikına karar verir’ denmek suretiyle ivedilikle tedbir kararı verilerek mezkur animasyon filmin vizyondan kaldırılması ve olası tecavüzlerin de men ve ref’i suretiyle önlem alınması gerektiğini, Sınai Mülkiyet Kanunun 159/1. ve 6100 sayılı HMK’nun 389/1.maddelerinde düzenlenen tedbir şartlarının da mevcut olduğunu, Davalı …’nın cevabi ihtarnamesinde ileri sürdüğü lisans sözleşmesine itibar edilemeyeceğini, zira ilgili lisans sözleşmelerinde lisans veren tarafın hak sahibi olmadığını, aksini ortaya koyan bir delilin de sunulmadığını, FSEK m. 49.maddesi gereğince hak sahibi tarafından verilecek muvafakatın yazılı olması gerektiğini, Davalı tarafça müvekkile ait animasyon film senaryosunun yasal izinleri alınmadan kullanılması, işlenmesi, çoğaltılması, yayılması, umuma iletilmesi ve temsil edilmesi sebepleriyle müvekkilin FSEK 68 vd. maddeleri gereği mali ve FSEK 67 vd. maddeleri gereği manevi hakları ihlal edildiğini, Kültür ve Turizm Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğünün ilim ve edebiyat eserlerine ilişkin kayıt tescil belgesi ve tüm dilekçe kapsamı birlikte değerlendirildiğinde … isimli animasyon film senaryosunun davacı müvekkil adına tescil edildiği anlaşılmakla HMK 389.maddesi gereğince yaklaşık ispat şartının gerçekleştiğini, Neticeten hak sahipliği kapsamında sürmekte olan bir dava olduğu ve bu nizanın çözülmeden animasyon filmin vizyona sürülmemesi gerektiği açık olduğundan, davalıya gönderilen ihtara rağmen vizyon tarihinin kötü niyetli olarak belirlendiğini, Davanın tazminat talepli olmayıp tecavüzün men’i ve ref’i talepli olduğunu, dolayısıyla mahkemenin davalının lehine vereceği tedbir kararının uyuşmazlığı çözmeye yönelik olacağını ve bunun da huzurdaki davanın hiçbir anlamının kalmamasına neden olacağını.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE: Dava, eser sahipliğinden kaynaklanan hakların ihlal edildiği iddiasıyla davalıların tecavüz doğuran eylemlerinin men’i ve ref’ine karar verilmesi istemine ilişkinidir. İlk derece mahkemesi tarafından 01/11/2022 tarihli ara karar ile; “…davacının Kültür Bakanlığı Telif Hakları Genel Müdürlüğü’nün 08/05/2014 tarih ve … numaralı kayıt tescil belgesi ile … isimli eserin sahibi olduğu, … isimli çizgi filmin de senaristi olduğu hususu sabit olduğu bu durumda eser sahibi olarak görünen davacıdan izin alınmadan hazırlanan … isimli çizgi filmin davacının mali ve manevi haklarına yönelik tecavüz teşkil edebileceğinin mevcut delil durumu itibari ile mahkememizde oluşturduğu kanaat ile tedbir talebinin davalılar ile dava dışı … AŞ arasındaki mali hakların devrine ilişkin sözleşme de dikkate alınarak olası zararlarına karşı taktiren 150.000,00 TL teminat karşılığı tedbir talebinin kabulüne” karar verilmiştir. Karara davalıların itirazı üzerine ilk derece mahkemesi tarafından 29/11/2022 tarihli ara karar ile; “… mahkememizce davalıların itirazı üzerine 03/11/2022 tarihli ara karar ile mahkememizce verilen ihtiyati tedbir kararının icrasının durdurulmasına buna karşılık 300.000 TL teminat alınmasına karar verilmiş, … isimli eserin hak sahipliğine ilişkin mevcut davalar bulunduğu, bu davalarda aslı sunulan taraflar arasında imzalandığı iddia edilen … isimli eserin hak sahipliğine ilişkin sözleşme de düşünüldüğünde bütün bu hususların yargılamayı gerektirdiği, davaya konu edilen sinema filminin vizyona girmesinin engellenmesi halinde telafisi imkansız zararlar oluşabileceği, fakat davacının da mali ve manevi haklarının ihlal edilebileceği hususları dikkate alındığında ters teminat tedbirinin uygun bulunduğu, bu bedelin de 300.000 TL olarak taktir edildiği, daha önce davalılarca 03/11/2022 tarihli ara karar gereği 300.000 TL teminat yatırıldığından bu teminatın ters teminat bedeli olarak tayinine, ayrıca davacı tarafından yatırılan 150.000 TL’lik teminatın da tedbir kararı icraya konulmadığından davacıya iadesine” karar verilmiştir. Karar davacı vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun (HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacı, “…” isimli animasyon dizi film serisinin eser sahibi olduğunu, davalıların herhangi bir muvafakat almadan kendisinin eser sahipliğinden kaynaklanan haklarını ihlal ederek “…” karakterinin animasyon filmini çektiklerini, filmin vizyona sokulması halinde maddi ve manevi geri dönülmez zararlara sebep olacağını beyanla tecavüze konu filmin vizyona girmesinin engellenmesine ilişkin ihtiyati tedbir kararı verilmesini talep etmiş; davalılar söz konusu projeye ilişkin çalışmalarını eser üzerindeki mali hakların münhasır yetkili tek temsilcisi olan … Lisans A.Ş. ile arasında akdedilen lisans sözleşmesi uyarınca gerçekleştirildiğini beyanla talebin reddi gerektiğini savunmuştur. Davacının dava konusu eserin senaristi ve yaratıcısı olduğu, davacı ile dava dışı … Lisans A.Ş arasında eserin mali haklarının … Lisans A.Ş ve grup şirketlerine devredildiğine ilişkin yazılı sözleşme imzalandığının iddia edildiği, bu sözleşme kapsamında davalı … A.Ş ile dava dışı … Lisans A.Ş ve … Holding AŞ arasında eserin kullanılması yönünde sözleşme imzalandığı, taraflar arasında imzalanan bu sözleşmenin davacının mali ve manevi haklarını ihlal edip etmediği ve … isimli eserin hak sahipliğine ilişkin mevcut davalar bulunduğu, tüm bu hususlar gözetildiğinde davacının eser sahipliğinden kaynaklanan haklarına tecavüz edildiği yönündeki iddialarının yargılamayı gerektirdiği, yaklaşık ispat koşulu dikkate alındığında mahkemece daha önce filmin vizyona girmemesi konusunda vermiş olduğu ihtiyati tedbir kararını ters tedbir teminatı ile kaldırması yönündeki kararının somut olayın özelliklerine uygun olduğu ve takdir edilen teminat miktarının da yerinde olduğu anlaşıldığından, davacı vekilinin istinaf isteminin reddine karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle; 1-Davacı vekilinin istinaf talebinin HMK’nun 353/1-b-1 maddesi uyarınca ESASTAN REDDİNE, 2-Harç peşin alındığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına, 3-Davacı tarafından yapılan istinaf yargılama giderlerinin kendi üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, Dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda oy birliği ile HMK’nun 362/1-f maddesi uyarınca kesin olarak karar verildi.08/03/2023