Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2023/1705 Esas
KARAR NO: 2023/1993 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 4.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 06/09/2023
NUMARASI: 2023/126 E., 2023/123 K.
DAVANIN KONUSU: Tevdi Mahalinin Belirlenmesi (TBK M.107)
KARAR TARİHİ: 27/12/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TALEP: Talep eden vekili tevdi mahalli talepli değişik iş başvuru dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin “…” logosuyla televizyon yayıncısı olduğunu ve TVYD üyesi olduğunu, müvekkili şirket ile karşı taraf şirket arasında yıllardan bu yana yayın izni sözleşmeleri yapıldığını, 2022 ve 2023 yılı için de “…- TELEVİZYON YAYINCILARI DERNEĞİ PROTOKOLÜ” imzalandığını, protokol gereği 2022-2023 yılı için uygulanacak zam oranı ve MSG ile üye yayın kuruluşları arasında yapılacak “YAYIN İZNİ SÖZLEŞMESİ ” hükümleri konusunda taraflar arasında mutabakata varıldığını, sözleşme tipinin TVYD ile mutabık kalınan yeni modele göre hazırlandığını, 2022 ve 2023 yıllarını sözleşme süresi olarak kapsadığı, 2022 yılı bedeli belirlenirken 2021 yılı ana sözleşme bedellerine TVYD ile mutabık kalınan %34 oranında artış uygulandığı, eş zamanlı yayınlar için ana sözleşme bedellerinin %5’i alınarak hesaplama yapıldığı, (01.01.2021-31.12.2021 tarihini kapsayan) 2021 yılı için MESAM’a radyo yayınları Lisans Bedeli karşılığı 16.121,08 TL+ KDV ödeyen müvekkili şirketin protokol hükümlerine göre 2022 yılı için ödeyeceği lisans bedelinin 21.602,25 TL + KDV, 2022 eş zamanlı yayın bedeli olarak 1.080,11 TL +KDV şeklinde olması gerektiğini, (Yapılacak artış bilahare ödenmek üzere) 2023 yılı için de aynı tutarların geçerli olduğunu, MESAM’ın 12 Haziran 2023 tarihinde gönderdiği elektronik posta mesajında 2022 yılı için mali hak bedellerinin TVYD Protokolünün 4. maddesi kapsamında tekrar yapılandırıldığını belirterek, müvekkilinin ödeyeceği bedellerin 2022 yılı lisans bedeli 140.000,00-TL + KDV, 2022/yılı eş zamanlı yayın bedelinin 7.000,00-TL + KDV olduğunun bildirildiğini, MESAM’ın, protokole aykırı ve keyfi yapılandırma işlemine itiraz edildiğini, müvekkilinin Protokol hükümlerine uygun olarak ödemesini gerçekleştirmek üzere, 21.07.2023 tarihinde MESAM’ın İBAN numarasına yatırıldığını, bu ödemelerin MESAM tarafından iade edildiğini, protokolü imzalayan diğer meslek birliği MSG’ye de aynı şekilde ödeme yapmış olduğunu, MSG tarafından herhangi bir itirazda bulunulmadığı ve ödenen tutarın iade edilmediğini, MESAM’ın, müvekkiline bu Protokol hükümlerine uygun olarak yaptığı ödemeyi iade ederek müvekkilini temerrüde düşürmeye yönelik eylemlerinin haksız ve kötü niyetli olduğunu, müvekkilinin üyesi olduğu TVYD ile imzaladığı Protokolde belirlenen bedelleri kabul etmeyerek iade ettiği göz önünde bulundurularak, TVYD üyesi müvekkilinin Protokol hükümlerine uygun olarak 2022- 2023 takvim yıllarına ilişkin muaccel olmuş yayın izin bedellerini yatırabileceği ödeme yerinin tespiti, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Mahkemece 06/09/2023 tarihli, 2023/126 D.İş, 2023/123 Karar sayılı kararla; “HMK 382, 385/1 ve 389.maddelerine göre tevdi mahalli tayini talebinin kabulü ile, İstanbul Çağlayan Adliyesi … Şubesi müdürlüğünün tevdii mahalli olarak tayinine,” karar verilmiştir. MESAM tarafından sunulan itiraz dilekçesinde; 6100 sayılı HMK’ nın 382/2-d maddesinde, Borçlar Kanunundaki çekişmesiz yargı işlerinin,1) yetkisi sona eren temsilcinin temsil belgesini mahkemeye ibraz etmesi 2) Borçluya ifa veya teminat göstermesi için süre verilmesi, 3) Tevdii mahalli belirlenmesi veya tevdi edilmeyecek eşyanın satılması…“ şeklinde sayılarak düzenlendiğini, çekişmesiz yargı işlerinde görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemesi olup, YARGITAY 17. H.D. 2014/12254 E. 2014/15837 K. ve 13.11.2014 tarihli kararında da bu hususa ilişkin uyuşmazlıkta “Dava, ödeme yeri belirlenmesi isteminden kaynaklanmaktadır. Aynı yasanın 382/2-e bendinde ticari nitelikteki çekişmesiz yargı işleri de sayılmış ve bunlar arasında tevdii mahalli tayini sayılmamıştır. Hal böyle olunca talebin Sulh Hukuk Mahkemesinde görülüp sonuçlandırılması gerektiğini, 6100 Sayılı HMK.’nın 21. ve 22. maddeleri gereğince Sulh Hukuk Mahkemesinin yargı yeri olarak belirlenmesine 13.11.2014 gününde oybirliğiyle karar verildi.” denilmek suretiyle tevdi yeri belirlenmesine ilişkin davalarda görevli mahkemenin Sulh Hukuk Mahkemeleri olduğunu kabul ettiğini, dolaysıyla öncelikle Mahkemenin bu D.İş dosyasında görevsiz olması nedeniyle, talebin görevsizlik nedeniyle reddi ile görevli sulh hukuk mahkemesine gönderilmesini, taraflar arasında; “… SAN. VE TİC. A.Ş. ÜNVANLI, … LOGOLU” Yayın Kuruluşu ile Lisans Sözleşmesi imzalanması hususunda geçerli herhangi bir yazılı-sözlü mutabakat bulunmadığını, müvekkili ile Televizyon Yayıncıları Derneği arasında bir protokol olup, bu protokolün eki olarak tanzim edilecek yayın izin sözleşmelerinin talepte bulunan tarafından imzalanmadığını, bu hali ile taraflar arasında herhangi bir mutabakat bulunmadığını, talep eden tarafından kötü niyetle yapılan ödemelerin iade edildiğini, keza taraflar arasında bir sözleşme bulunmadığını, talep edenin tevdi talebini kesinlikle kabul anlamına gelmemek kaydıyla, talep edenin lisans bedeli olarak ifade ettiği ve yaptığı ödeme bedellerinin aynı alanda faaliyet gösteren diğer kuruluşlarla yapılan lisans bedelleri yanında oldukça düşük olup, bu bedellerin kabul edilemeyeceğinin talep edenin de farkında olduğunu, henüz müvekkilleri tarafından cevap dilekçesi sunulmadan karar verilmesinin haksız olduğunu, tüm bu sebeplerle; tevdi mahalli tayini talebinin reddi gerekmekle birlikte, en önemlisinin taraflar arasında ilgili yayın kuruluşuna ilişkin herhangi bir yazılı/sözlü/zımni kabul, mutabakat, anlaşma vs. kesinlikle mevcut olmadığını, hal böyle iken tevdi tayini talebine hukuki dayanak teşkil edecek bir hukuki ilişkinin mevcut olmadığını, dolayısıyla taleplerin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İTİRAZ ÜZERİNE VERİLEN KARAR: Tevdi mahalli kararına yapılan itiraz üzerine bu kez Mahkemece 17/10/2023 tarihli ara kararı ile; tevdi mahalli talep koşullarının mevcut olmadığı gerekçesiyle; “Mahkememizce verilen 2923/126 D.İş, 2023/123 Karar sayılı ve 06/09/2023 tarihli Tevdi Mahalli tayinine ilişkin kararının kaldırılmasına,” kesin olarak karar verilmiştir.
İSTİNAF TALEBİ: Talep eden vekili süresi içinde sunduğu istinaf dilekçesinde; Mahkemeden ihtiyati tedbir talebinde bulunmadıkları halde Mahkemece ihtiyati tedbir olarak verilmesinin yanlış olduğunu Mahkemenin gerekçesinin yanlış olduğunu, müvekkilinin TYYD üyesi olarak protokolün tarafı olduğunu, müvekkilinin ayrıca imzasının aranmasına gerek olmadığını FSEK’in 41/6. maddesinde, yayın kuruluşlarının düzenleyecekleri yetki belgesi ile üye oldukları meslek kuruluşları aracılığıyla tarifeleri veya ortak tarifeleri müzakere edebilecekleri ve sözleşme yapabileceklerinin düzenlendiğini, Karşı taraf ile müvekkilinin üyesi olduğu TVYD arasındaki anlaşma tevdi mahalli tayini talebinde haklı olduklarını göstermekte olup, yaklaşık ispat koşulunun gerçekleştiğini, İstanbul BAM 16. Hukuk Dairesi’nin 2022/1873 Esas, 2022/2252 Karar sayılı kararında yer alan gerekçenin ilk derece mahkemesince aynen tekrarlandığını, ancak bu gerekçenin yanlış olduğunu, Taraflar arasında imzalanan bir Protokol ile lisans bedellerinin %34 artışla belirleneceği kararlaştırıldığından, Protokole uygun yıllar (2022-2023) için FSEK’in 43. ve 41. maddeleri hükümlerine göre lisans bedeli tespiti için dava açmalarına gerek olmadığını belirterek, İstanbul 4. Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2023/126 D.İş sayılı dosyada verdiği 17/10/2023 tarihli kararın kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Talep dilekçesi ekinde 10/12/2021 tarihli, 01/01/2021 tarihinden 10/12/2021 tarihine kadar olan dönem için Türkiye Musiki Eser, Sahipleri Meslek Birliği ile … San. ve Tic. A.Ş. arasında imzalanan “Yayın İzni Sözleşmesi” örneği, MESAM ve MSG ile Televizyon Yayıncıları Derneği (TVYD) arasında imzalanan 27/12/2022 tarihli “… Yayıncıları Derneği Protokolü, … ve … tarafından hazırlanan 2023 yılı için örnek “Yayın İzni Sözleşmesi” örnekleri ile taraflar arasındaki mail yazışmalarının sunulduğu görülmüştür.
GEREKÇE: Talep, televizyonda yayınlanacak eserlerle ilgili yayıncı kuruluşun yayın izni sözleşme bedellerinin ödenmesi için tevdi mahalli tayin edilmesine ilişkindir. Mahkemece tevdi mahalli tayin edilmesi talebinin kabulüne karar verilmiş, karşı tarafın itirazı üzerine bu kez tevdi mahalli tayini talep etme koşullarının mevcut olmadığı belirtilerek kararın kaldırılmasına karar verilmiş, karara karşı tevdi mahalli tayin edilmesini talep eden vekili tarafından istinaf yargı yoluna başvurulmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Tevdi mahalli tayini TBK’nun “Alacaklının Temerrüdü” konusunu düzenleyen kısımda ve 107. maddesinde düzenlenmiş olup, alacaklının temerrüde düşmesi durumunda borçlunun hasar ve giderleri alacaklıya ait olmak üzere, teslim edeceği şeyi tevdi ederek borcundan kurtulacağı düzenlenmiştir. Çekişmesiz yargı işlerini düzenleyen Hukuk Muhakemeleri Kanununun 382/2-d maddesinde, “Borçlar kanunundaki çekişmesiz yargı işleri başlığı altında tevdi mahalli belirlenmesi” çekişmesiz yargı işi olarak sayılmıştır. Ancak, HMK’nun 387/1. maddesi uyarınca çekişmesiz yargı işleri ile ilgili kararlara karşı hukuki yararı bulunan ilgililer, özel kanuni düzenlemeler saklı kalmak kaydıyla, kararın öğrenilmesinden itibaren iki hafta içinde, bu Kanun hükümleri dairesinde istinaf yoluna başvurabilirler. İlk derece mahkemesince tevdi mahalli tayin edilmesi kararına karşı itiraz yolunun açık olduğu belirtilmişse de, kararda kanun yolunun yanlış gösterilmesi Kanunla düzenlenen kanun yolunu değiştirmez. Dosya incelendiğinde; aleyhine tevdi mahalli tayini kararı verilen MESAM’a kararın 27/09/2023 tarihinde tebliğ edildiği, 29/09/2023 tarihinde, yani iki haftalık yasal süre içerisinde karara itiraz ettikleri, Mahkemece itiraz dilekçesi istinaf dilekçesi olarak kabul edilerek dosyanın istinaf incelemesi için İstanbul Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesi gerekirken, itirazı inceleyerek, bu kez tevdi mahalli tayini koşullarının mevcut olmadığı gerekçesiyle itirazın kabulüne ve tevdi mahalli tayin edilmesine dair kararın kaldırılmasına karar verilmiştir.Bu durumda ilk derece mahkemesince itiraz üzerine verilen 17/10/2023 tarihli ek karar yok hükmünde olup, bu karara karşı tevdi mahalli tayini isteyen tarafın istinaf taleplerinin incelenmesine yer olmadığına, karşı tarafın itiraz dilekçesi istinaf dilekçesi olarak kabul edilerek, istinaf harcının tamamlanması için itiraz eden vekiline muhtıra çıkartılması, harç tamamlandığı takdirde dosyanın MESAM vekilinin istinaf talepleri incelenmek üzere Dairemize gönderilmesi için dosyanın mahkemesine iadesine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile; 1-Tevdi mahalli tayini talep eden … Sanayi ve Ticaret Anonim Şirketi vekilinin istinaf taleplerinin, Mahkemece itiraz üzerine verilen karar yok hükmünde olduğundan İNCELENMESİNE YER OLMADIĞINA, 2-Karşı taraf MESAM vekiline istinaf harcının tamamlatılması için dosyanın Mahkemesine GERİ ÇEVRİLMESİNE,3-İstinaf incelemesi yapılmadığından, talep halinde istinaf karar harcının iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 27/12/2023 tarihinde oybirliği ile kesin olarak karar verildi.