Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/97 Esas
KARAR NO: 2023/1641 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 23/11/2021
NUMARASI: 2019/284 E. – 2021/255 K.
DAVA: Tasarıma Tecavüzün ve Haksız Rekabetin Tespiti, Men ve Ref’i
DAVA TARİHİ: 13/09/2019
MAHKEMENİN BİRLEŞEN 021/107 ESAS SAYILI DOSYASI
DAVA: Tasarımın Hükümsüzlüğü, Sicilden Terkin
KARAR TARİHİ: 03/11/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; …Ticaret Limited Şirketini hasım göstererek müvekkilinin “…” markası ile tanınan kozmetik sektöründe özgün marka ve tasarımları ile hızla yükselen bir firma olduğunu, müvekkili tarafından kozmetik sektörü için geliştirilen tasarımların taklitlerinin yapıldığını, müvekkiline ait … tescil numaralı tasarım tescil belgelerinin davalı yanca taklit edildiğini, bu hususun mahkemenin 2019/417 Değişik İş sayılı dosyasından alınan rapor ile de tespit edildiğini, davalının söz konusu fiillerinin müvekkilinin tasarım haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğini ve davalı yanca söz konusu kullanımları sonlandırılmaması nedeniyle huzurdaki davayı ikame ettiklerini iddia ederek, müvekkilinin tescilli tasarımlarından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, önlenmesini, haksız rekabetin neticesi olan maddi durumun ortadan kaldırılmasını, tecavüz teşkil eden ürünlere el konularak imhasını ve verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Taraf olmaktan çıkarılan …Ticaret Limited Şirketi vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirkette herhangi bir delil tespiti yapılmadığını, tespit yapılan adresin … Şirketine ait olduğunu, davacının ürünleri ile tespit edilen ürünler arasında iltibas yaratacak derecede benzerlik bulunmadığını, davacı tarafa ait ürünlerin, yeni ve ayırt edici özelliğe sahip olmadığını, söz konusu ürünlerin aynı ve farklı sektörlerde de kullanıldığını ve müvekkili aleyhine yöneltilen iddiaların mesnetsiz olduğunu savunarak davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir. Başlangıçta hasım gösterilen …Ticaret Limited Şirketi ile … Şirketinin unvanlarının birbirlerine çok benzeyip adreslerinin de aynı sanayi sitesinde birbirine yakın olması karşısında davacı vekilinin 26/03/2021 tarihli dilekçesi ile, davalının … San.Tic.Ltd.Şti olarak değiştirilmesini talep etmesi üzerine, bu talep HMK’nun 124 maddesi anlamında kabul edilebilir yanılgıya dayalı olması nedeniyle davacı vekilinin hasım değişikliği talebi kabul edilerek, … San.Tic.Ltd.Şti’nin davalı olarak eklenmesine karar verildiği, bu şirket vekilinin de cevabında davanın reddini istediği görülmüştür.
BİRLEŞEN DAVA: Birleşen Mahkemenin 2021/107 Esas sayılı dosyasında davacı vekili dava dilekçesinde; davalı tarafın … nolu şişe tasarımı ile … nolu ambalaj tasarımı için TPMK nezdinde tescil belgesi aldığını, asıl dosyada … tescil numaralı endüstriyel tasarım tescil belgelerine konu kozmetik ambalajının müvekkili tarafından taklit edildiğini iddia edildiğini ve davalı tarafından açılan işbu davanın derdest olduğunu, davalının … nolu ve … nolu tasarım tescil belgelerinde yer alan ürünlerin yenilik ve ayırt edicilik vasfı olmadığını, davalı adına tescilli tasarımlardan … nolu tasarımın davalının tescil tarihinden önceki tarihlerde başka kişiler/firmalar tarafından kullanıldığını ve kamuya sunulduğunu, davalının tasarım tescilinden önceki tarihlerde aynı şekilde şişe tasarımlarının olduğunu, hatta çok bilinen “…” markasının şişesi ile aynı olduğunu, davalının … nolu tasarımının yenilik ve ayırt edicilik vasfından bahsedilmesinin mümkün olmadığını, bu yönüyle de davalının tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesi gerektiğini iddia ederek, davalı adına tescilli … nolu ve … nolu tasarım tescillerinin hükümsüzlüğünü ve sicilden terkinini talep ve dava etmiştir.
BİRLEŞEN DAVAYA CEVAP: Birleşen Mahkemenin 2021/107 Esas sayılı dosyasında davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı vekilinin iddialarının gerçek olmadığını, müvekkili adına tescilli … numaralı endüstriyel tasarımın “…” şişesi olmadığını, küçük ayrıntıların çok ötesinde farklılıkların söz konusu olduğunu, bu nedenle müvekkili adına tescilli tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olmadığından söz edilemeyeceğini, davacının müvekkili adına tescilli … nolu tasarımın da yenilik ve ayırt edicilik vasıflarına sahip olmadığından söz edilemeyeceğini, davacının göstermiş olduğu tasarımların yayın tarihlerinin de uygulamada hoşgörü süresi olarak belirtilen 12 aylık süre içinde olduğunu, bu alanda sunulan delillerin tasarımların yeni ve ayırt edicilik özelliğini etkilemeyeceğini ve davacı iddialarını haksız olduğunu savunarak, müvekkili aleyhine açılan davanın reddini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 23/11/2021 tarihli 2019/284 E. – 2021/255 K. sayılı kararıyla; “…Tüm dosya kapsamı deliller ve yukarıda belirtilen bilirkişi raporları birlikte değerlendirildiğinde; öncelikle birleşen davadaki hükümsüzlük talebinin değerlendirilmesi gerektiğinden, birleşen dosya davalısı … Limited Şirketi adına olan … ve … tescil nolu tasarımların tescil başvuru tarihi itibariyle yeni ve ayırt edici nitelikte olmadıkları, tescil başvurusundan önce dünya üzerinde yoğun olarak kullanıldığı, harcı alem olduğu anlaşılmakla birleşen davanın kabulü ile dava konusu tasarım tescillerinin hükümsüzlüğüne karar vermek gerekmiştir. Asıl dosya yönünden yapılan değerlendirmede ise, davacının hasım değişikliği talebi HMK 124 maddesi gereği kabul edilebilir yanılgıya dayalı olduğundan başlangıçta hasım gösterilen davalı …Sanayi Ticaret Limited Şirketinin HMK 124 maddesi uyarınca davada taraf olmaktan çıkarılmasına karar vermek gerekmiştir. Şirket unvanlarının birbirine benzer ve birbirine yakın yerde faaliyette bulunmaları nedeniyle aleyhine dava açılmasına sebebiyet verdiğinden ve aynı vekille temsil edildiğinden tek vekalet ücreti takdir edilmiştir. Diğer davalı yönünden ise, davaya dayanak tasarım tescilleri hükümsüz kılındığından ve hükümsüzlük baştan beri sonuç doğuracağından, bu nedenle tasarım haklarına tecavüz veya haksız rekabetten söz edilemeyeceğinden davacının davalı … Ticaret Limited Şirketine yönelik davasının reddine” karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Asıl davada davacı/birleşen davada davalı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; açtıkları asıl davanın birleşen dava kabul edildiğinden reddine karar verildiğini, birleşen davayla ilgili kararın kaldırılması halinde alınan bilirkişi raporları doğrultusunda asıl davanın kabulüne karar verilmesi gerektiğini, bu nedenle öncelikle birleşen davayla ilgili istinaf taleplerini bildirdiklerini, Müvekkilinin … numaralı tasarımının … (…) şişesine benzediğinin iddia edildiğini, ancak inceleme yapılırken etiketin dikkate alınmaması gerektiğini, bilirkişilerin etiketi de dikkate alarak inceleme yaptıklarını, müvekkilinin viski şişesinden esinlenerek kozmetik şişesi tasarladığını, her iki şişe arasında belirgin farklılıklar bulunduğunu, benzerlik incelemesinde tasarımcının seçenek özgürlüğünün de dikkate alınması gerektiğini, … tescil numaralı tasarımın ise insan kafatası yorumlanarak hazırlanan kozmetik ambalajı olduğunu, insan kafatasından esinlenen pek çok tasarım bulunmasına rağmen, müvekkilinin tasarımının diğerlerinden farklı olduğunu, tasarımcının esinlenme serbestisinin ve seçenek özgürlüğünün burada da dikkate alınması gerektiğini, bilirkişi raporlarına yaptıkları hiç bir itirazlarının değerlendirilmediğini belirterek, ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, yeniden yargılama yapılarak, asıl davanın kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Davacı-birleşen davalıya ait tasarım tescil kayıtları incelendiğinde; … tescil numaralı tasarımın kozmetik ambalajı olduğu, başvuru ve tescil tarihinin 15/03/2018 olduğu, … tescil numaralı tasarımın şişe tasarımı olduğu, başvuru ve tescil tarihinin 02/10/2017 olduğu, … tescil numaralı tasarımın kozmetik ambalajı/şişe tasarımı olduğu, başvuru ve tescil tarihinin 12/11/2018 olduğu tespit edilmiştir. Mahkemenin 2019/417 Değişik İş sayılı dosyasında alınan bilirkişi raporunda; “…Aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu ürünlerin depolama ve satışının yapıldığının tespit edildiği, aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu ürünlerin tespit edilen iş yeri sahibinin beyanı ile depo bölümünde bulunmadığı sadece raflarda teşhirdeki kadar ürün bulunduğu, aleyhine tespit talep edilen iş yerinde, tespite konu; tespite Konu (TK1) ürününden: 72, tespite konu (TK2) ürününden: 24, tespite konu (TK3) Ürününden: 36, tespite konu (TK4) ürününden: 44 olmak üzere toplam: 176 adet ürün tespit edildiği, tespit talep eden tarafa ait … numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait … numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait … numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep eden tarafa ait … numaralı tescilli tasarım ile aleyhine tespit talep edilen tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile iltibas yaratabilecek derecede benzer olarak algılandıkları, tespit talep edenin dilekçesinde yer alan internet sitelerinde tespite konu ürünlerin bulunduğu” belirtilmiştir.Taraf vekillerince deliller sunulduktan ve resen celbi gereken deliller de toplandıktan sonra dosyada bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmiş olup, dosyanın tevdi olunduğu bilirkişi heyeti hazırlamış olduğu raporda; sonuç olarak, … tescil numaralı “…” tasarımının bilinen ” …” şişesi ile birebir benzer olduğu, “…” tasarımının tescil başvurusuna konu edildiği tarihte harcı alem olduğu, … “Şişe” tasarımı ile … “…” şeklindeki ambalaj tasarımlarının tescil tarihlerinden önce üretildiği, tasarımların tescil tarihinden önce birebir üretilmiş örneklerinin var olduğu ve tescil tarihinde tasarımların yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olmadığı, … tescil nolu tasarım ile davalı adresinde tespit edilen tasarımların benzer sayılabilecek nitelikte olmadığı, davacı tasarımlarının tescil edildikleri tarihte yenilik/ayırt edicilik kriterlerini taşımayan, harcıalem tasarımlar olmaları nedeni ile davalı yanın tasarıma tecavüzünden ya da haksız rekabetinden söz edilemeyeceği belirtilmiştir.Aynı bilirkişi heyetinden alınan 28/09/2021 havale tarihli ek raporda; … tescil nolu tasarım ile davalı adresinde tespit edilen tasarımların benzer sayılabilecek nitelikte olmadığına dair açıklama yapılmasına rağmen, raporun sonuç kısmında Mahkemece davacı yan tasarımlarının harcı alem tasarımlardan olmadığı kanaatine ulaşılarak ya da huzurda bulunan dava ile ilgili hususların incelenemeyeceği kanaatlerine varılarak, tasarıma tecavüz davası bakımından iddiaların incelenmesine devam olunması halinde, tescilli davacı yan tasarımlarıyla, davalı yan kullanımlarının bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibas yaratacak düzeyde benzer oldukları, davalı yanın ilgili kullanımlarının davacı yanın tescilli tasarımlarından kaynaklanan haklarını ihlal eder mahiyette olduğunun kabul edilmesinin gerekeceği belirtilmiştir. Davalı vekilinin bilirkişi ek raporuna itirazı üzerine aynı bilirkişi heyetinden alınan 19/02/2021 tarihli II.Ek raporda; … tescil nolu “Şişe” tasarımının, bilinen … şişesi ilc birebir benzer olduğu, şişe tasarımının tescil başvurusuna konu edildiği tarihte harcıalem olduğu, … “Şişe” tasarımı ile … “…” şeklindeki ambalaj tasarımlarının tescil tarihlerinden önce üretildiği, tasarımların tescil tarihinden önce birebir üretilmiş örneklerinin var olduğu ve tescil tarihinde tasarımların yenilik ve ayırt edicilik niteliklerine sahip olmadığı, … tescil nolu tasarımla davalı adresinde tespit edilen tasarımların birebir benzer sayılabilecek nitelikte olmadığı, davacı tasarımlarının tescil edildikleri tarihte yenilik/ayırt edicilik kriterlerini taşımayan, harcıalem tasarımlar olmaları nedeni ile davalı yanın tasarıma tecavüzünden ya da haksız rekabetinden söz edilemeyeceği sonucuna varıldığı, Mahkemece davacı yan tasarımlarının harcıalem tasarımlardan olmadığı kanaatine ulaşılarak ya da huzurda bulunan dava ile ilgili hususların incelenemeyeceği kanaatlerine varılarak, yalnız tasarıma tecavüz davası bakımından iddiaların incelenmesine devam olunması halinde ise, davacı tarafa ait tescilli tasarımlar ile davalı taraf kullanımlarımın bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibas yaratacak düzeyde benzer oldukları, davalı taraf ilgili kullanımlarının davacı taraf tescilli tasarımlarından kaynaklanan haklarını ihlal eder mahiyette olduğunun kabul edilmesinin gerekeceği belirtilmiştir. Birleşen dosya yönünden de değerlendirme yapılmak üzere aynı bilirkişi heyetinden alınan 02/11/2021 tarihli III.Ek raporda; “…tescil başvurusundan önce dünya üzerinde yoğun olarak kullanıldığı, heyet tarafından tespit edilen tasarımların yenilik ve ayırt edicilik niteliklerinin olmadığı, birleşen dosyada davaya konu … ve … tescil numaralı tasarımlar hakkında hükümsüzlük şartlarının oluştuğu” belirtilmiştir.
G E R E K Ç E: Asıl dava tasarımın hakkına tecavüzün tespiti ve önlenmesi, birleşen dava ise tasarımın hükümsüzlüğü davasıdır.Mahkemece asıl davanın reddine, birleşen davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı asıl davada davacı-birleşen davada davalı vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.İlk derece Mahkemesince alınan bilirkişi raporları doğrultusunda davacı-birleşen davalının hükümsüzlüğü talep edilen … ve … tescil numaralı tasarımların yenilik özelliklerinin bulunmadığı gerekçesiyle birleşen davanın kabulüne ve bu tasarımların hükümsüzlüğüne, asıl davanın ise asıl davada davacıya ait tasarımların hükümsüz kılınması nedeniyle reddine karar verilmişse de; asıl davada davacının dayandığı … tescil numaralı tasarımla ilgili bir hükümsüzlük davası açılmadığı, birleşen davanın konusunun yalnızca … ve … tescil numaralı tasarımlar olduğu ve bu tasarımların hükümsüzlüğüne karar verildiği, hükümsüz kılınmayan … numaralı tasarıma davalı-birleşen davacı tarafça tecavüzde bulunulduğu iddiasıyla açılan asıl davanın da aynı nedenle reddine karar verilmişse de, bu tasarımla ilgili Mahkeme gerekçesinin dosya kapsamına uygun olmadığı kanaatine varılmış, ayrıca bilirkişi raporlarında davalı-birleşen davacıya ait ürünlerin … tescil numaralı tasarımla benzer olmadıklarına dair görüş bildirilmesine rağmen, raporların sonuç kısımlarında davalı-birleşen davacıya ait ürünlerin her üç tasarımla da benzer olduğu belirtilerek çelişkiye düşüldüğü de görülmekle, diğer istinaf nedenleri incelenmeksizin, davacı-birleşen davalı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına, yargılamaya devam olunarak, hükümsüz kılınmayan … numaralı tasarımla ilgili bilirkişi raporlarındaki çelişki giderildikten sonra, davacı-birleşen davalının haklarına tecavüz edilip edilmediğine dair deliller değerlendirilerek bir karar verilmesi için dosyanın ilk derece mahkemesine gönderilmesine karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Asıl davada davacı/birleşen davada davalı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 23/11/2021 tarihli 2019/284 E. – 2021/255 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yukarıdaki gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde Asıl davada davacı/birleşen davada davalı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak;a)Asıl davada davacı/birleşen davada davalı avansından kullanıldığı anlaşılan; (162,10 TL X 2 ) 324,20 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 72,60 TL (posta-teb-müz) masrafının Asıl davada davalı / birleşen davada davacıdan alınarak, Asıl davada davacı/birleşen davada davalıya verilmesine, b)Asıl davada davalı / birleşen davada davacı tarafça yapılan masrafların üzerinde bırakılmasına,5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 03/11/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.