Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/937 Esas
KARAR NO: 2022/2068
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 2. FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/09/2017
NUMARASI: 2014/50 Esas, 2017/182 Karar
DAVANIN KONUSU: Eser Hakkına dayalı Maddi ve Manevi Tazminat
KARAR TARİHİ: 08/12/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkilinin FSEK’nun 4.maddesi gereğince eser hükmünde olan bilgisayar ortamında hazırlanmış üç boyutlu tasarım modelleme ve animasyon grafik çizimleri yaptığını, kariyer.net isimli internet sitesinde davalı şirketin verdiği ilana e-mail göndererek 03.09.2013 tarihinde irtibat kurduğunu, davalı şirket yetkilisi …’in mail ortamından kendisinden … adlı bilgisayar oyununda kullanılmak üzere üç boyutlu metal madeni, oil well, tank, turret, … (robot) ve banka tasarım modelleme ve animasyon grafik çizimleri ve particle sistemleri diye adlandırılan ateş, duman gibi efektlerin çizimleri konusunda talepte bulunduğunu, müvekkilinin bu talepler için e-mail ortamından fiyat verdiğini ve bu fiyatın kabul edilerek yine e-mail vasıtasıyla aralarında meydana gelen sözleşme çerçevesinde 08.10.2013 tarihinde örnek çalışmaları gönderdiğini ve beğenilmesi üzerine istenilen üç boyutlu metal madeni, oil well, tank, turret, macha (robot) ve banka binası tasarımı modelleme ve animasyon grafik çizimlerini bilgisayar ortamında davalıya gönderdiğini, … ve banka binasında değişiklik yapılmasının istendiğini ve … ve banka binası ile particle sistemler haricindeki dört adet grafik çalışmasının ücretinin 07.02.2014 tarihinde ödendiğini, sonrasında istenilen revizyonların yapıldığını ve davalıya gönderildiğini, müvekkilinin yaptığı revizyonlar sonrasında … (robot) ve banka binası ile particle sistemlerin ücretini istemesi üzerine isteklerin tam olarak yapılmaması gerekçesiyle ödeme yapılmayacağının belirtildiğini, bunun üzerine müvekkilinin Kartal …Noterliği’nin 20.02.2014 tarih ve … yevmiye numaralı ihtarnameyi keşide ederek yasal yollara başvurulacağını beyan ettiğini, müvekkilinin FSEK kapsamında kendi ürünü olan tasarımların beş farklı internet sitesinde davalıya ait oyunun reklamlarında kullanıldığını, bu sebeplerle müvekkiline ait eserlerin kullanılmasının kesin olarak engellenebilmesi için tecavüzün men’ine, fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak üzere FSEK’nun 68.maddesi gereğince şimdilik 5.000,00 TL maddi tazminat ile 10.000,00 TL manevi tazminatın davalıdan tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle; Minefight oyunu için davacı ile e-mail ortamında görüşmeye başladıklarını, aralarında yazılı bir sözleşme olmadığını, kendi talepleri doğrultusunda tasarlanan ve kabul gören tasarımların ücretlerini ödediklerini, ancak beğenilmeyen ve onaylanmayan tasarımlar için ödeme yapılmadığını, tüm tasarımlara onay verilmeden anlaşmanın olmayacağını, ayrıca ücretleri ödenenler dahil tasarlanan hiç bir ürünün Minefight oyununda kullanılmadığını, FSEK hükümleri uyarınca hiç bir hak ihlali ve tecavüzü bulunmadığını belirterek, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI: “…Davanın KISMEN KABULÜNE, Davalının davacıya ait 3 boyutlu “… (…)” eserinin davalı tarafça kullanılması nedeniyle 1.800,00 TL’nin dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davacının fazlaya ilişkin 3.200,00 TL’lik maddi tazminat talebinin reddine, 2.000,00 TL manevi tazminatın dava tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, Davacının fazlaya ilişkin 8.000,00 TL’lil manevi tazminat talebinin reddine, Tecavüzün önlenmesi talebinin reddine, Alınması gereken 259,60 TL harçtan peşin alınan 256,20 TL harcın mahsubu ile bakiye 3,40 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine’ye gelir kaydına..” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacı vekili istinaf dilekçesinde özetle; – 26.11.2015 Tarihli duruşma ara kararında dosyanın hukukçu, yazılım uzmanı ve sektörel(reklamcılık konusunda uzman) bilirkişi heyetine tevdiine karar verilmiş ise de heyette reklamcılık uzmanı bilirkişinin yer almadığını, ancak dava dilekçesinde belirtildiği üzere müvekkiline ait eserin davalıya ait konsol oyunun tanıtım yüzü haline getirildiğini ve ticari menfaat temin edildiğini, müvekkilinin ihtarına rağmen eser kullanıldığını için davalının tazminat ödeme yükümlülüğü doğduğunu, bilirkişi heyetinde reklamcı bilirkişi olması gerektiğini, Bilirkişi raporunun denetime elverişli olmadığını, raporda 15.01.2014 Tarihli mailde davacının reklamları beğendiği (Reklamlar süper elinize sağlık) şeklinde belirtilmişse de bu cümlenin müvekkili tarafından değil .. isimli davalı firma ile ilgisi bulunan üçüncü şahıs tarafından kullanıldığını, maillerin müvekkili davalı yetkilisi ve … arasında toplu mail olarak görüldüğünü, müvekkilinin reklamlara rızası olmadığını, reklamlara rıza olduğu varsayılarak manevi tazminat gerekmediğinin belirtilmesinin yerinde olmadığını, Davalıya 20.02.2014 Tarihli ihtarname ile eserlerin ücretinin ödenmemesi nedeni ile sözleşmenin fesh edildiğini raporda ihtarnamede bahsedilmediğini, ihtarnameye rağmen reklamın geri çekilmediğini ve kullanımın devam ettiğini, raporda kullanıma rıza gösterildiğine dair ifadenin yerinde olmadığını, Raporda … isimli grafik için 600TL belirlendiği ve makul olduğu belirtilmiş ise de bu bedel ödendiği için sözleşmeni ihtarname ile fesh edildiğini, davalı da cevap dilekçesinde herhangi bir sözleşme olmadığını ikrar ettiğini, Bilirkişilerin talebi yanlış anladığını, davanın ödenmeyen bedele ilişkin olmayıp eserin hukuka aykırı kullanımına ilişkin tazminat talebine yönelik olduğunu, Y.11HD2nin 2008/8996, 2010/757 K sayılı 25.01.2010 Tarihli lamında da eserin rayiç bedelinin belirlendiğini ve üç katına hükmedildiğini, raporda rayiç bedel belirlenmediğini, müvekkili ile davalı arasında ihtilaf çıkmadan önce belirlenen bedelin uygun görüldüğünü, ödenmesi gereken bedelin ücretin çok üstünde olduğunu, eserin değerinin 600TL olarak uygun görülmesini kabul etmediklerini, Mahkemenin haklılığı tespit etmiş olmasına rağmen davalı lehine toplam 7.720TL vekalet ücretine hükmedilmesinin yerind eolmadığını, müvekkilinin bu yönden haksız konuma düştüğünü, Manevi tazminat yönünden mahkemenin kabul ettiği miktarın müvekkili bir kez daha çöküntüye uğrattığını belirterek kararın kaldırılmasını talep etmiştir.
İNCELEME Bilirkişiler … ve … kök raporlarında; davacıya ait grafik eser niteliğinde olan … ve banka binası tasarımından …’nın davalıya ait ilanlarda kullanıldığının tespit edildiği, ancak banka binasının tespit edilemediği, davacının yayınlanan ilanlardan bilgisi olduğu ve bu konuda itirazda bulunmadığı, bu kapsamda manevi tazminat talebinin takdiri Mahkemeye ait olmak üzere isabetli olmadığı, davacının 12.02.2014 tarihli e-mailde … için 600,00 TL, banka için ise 300,00 TL bedel belirlediği, bu bedellerin makul olduğu yönünde görüş bildirmişlerdir. 24.06.2015 tarihli ek raporda ise; yapılan itirazlar çerçevesinde yapılan yeniden inceleme neticesinde davacının ödemeleri kabul ettiği, sonradan sözleşmeyi feshetmek istediğinde artık yapılan ve internet ortamında yayınlanan ilanın geri alınmasının teknik olarak mümkün olmayacağı, bu kapsamda kök raporda varılan sonuçlarda bir değişiklik bulunmadığı, 23.10.2015 tarihli ikinci ek raporda ise; yapılan itirazlar çerçevesinde yapılan yeniden inceleme neticesinde maddi tazminat miktarı için dosyanın reklamcılık uzmanına sevk edilmesi gerektiğini ve bu kapsamda kök raporda varılan sonuçlarda bir değişiklik bulunmadığını beyan etmişlerdir. Mahkemece 2.bir heyetten rapor alınmış olup bilirkişiler bilgisayar bilişim uzmanı …, Fikri mülkiyet hukuku öğr üyesi Dr …, Fikri Mülkiyet hukuku uzmanı Dr … raporlarında özetle; her iki grafik eserin güzel sanat eseri kapsamında FSEK uyarınca koruma bulduğu, kullanımın şimdilik bir grafik eserin (robot görseli) oyun tanıtımlarında kullanıldığının dosya kapsamından tespit edildiği, davacı ile davalı arasında sözleşme sorumluluğu ve FSEK’nun 68. maddesi kapsamında farazi sözleşme ilişkisinin bulunduğu; haksız fiil hükümlerinin uygulama alanı bulmadığı, davacı ile davalı arasında FSEK’nun 68. maddesinde aranan uygun bir yazılı sözleşme bulunmaması dolayısıyla davacının sözleşme yapılmış olması halinde isteyebileceği bedelin rayiç bedelin 3 katına kadar tazminat talep edilebileceği, davalı tarafından tasarımı yapılan … (robot) görseli için, müzakereler sırasında talep etmiş olduğu dosya kapsamından anlaşılan 600,00 TL bedelin tasarımın mali haklarının devri mahiyetine uygun düşen bir emsalde olduğu, yine eser siparişi kapsamında tamamlanarak teslim edilen banka binası görseli için davalı tarafından talep edilmiş 300,00 TL bedelin de emsal olarak uygun olduğu, taraflar arasında var olan farazi sözleşme ilişkisinde; davacının diğer talepleri olan, davalı reklamlarının durdurulması ve tecavüzün meni taleplerinin incelenmesine yer olmadığına, keza taraflar arasında bir sözleşme ilişkisi kurulmuşçasına tazminat talebinin lisans bedeline kaim olmak üzere talep ediliyor olduğu, davacı yanın FSEK’nun 68. maddesi gereği 3 katı bedel istediği görülmekle, farazi sözleşme konulması hali bulunduğundan ihtiyati tedbir talebinin isabetli olmadığı, davacının maddi tazminat istemli olarak açmış olduğu davasındaki tazminat talebinin sözleşme ve akde aykırılık sorumluluğu kapsamında FSEK’nun 68. maddesi hükümlerinin uygulama alanı bulacağı, manevi tazminat talebi yönünden açmış olduğu davasında FSEK’nun 70. maddesinin uygulama alanı bulacağı, ancak davacının FSEK kapsamında korunan manevi haklarından hangisinin ne surette zedelendiğine ilişkin maddi karşılık dışında herhangi bir talep ve iddiası açıkça ortaya konulmamış olduğundan, bu yönde davacının FSEK kapsamında hangi manevi hakkının zedelendiğini belirtmediği, bu itibarla zarar, kasıt ve illiyet bağı irdelemesinin yapılamadığı ve farazi sözleşme ilişkisi sebebiyle kullanımına izin verilen malî hakların niteliği itibariyle davacıya ait manevî haklardan eserin umuma arzına da muvafakat edildiğinin kabulü gerektiği, davacının dosyada mübrez önceki tarihli bilirkişi raporuna itirazları kapsamında davalının reklam kullanımı dolayısıyla elde etmesi muhtemel menfaatin hesaplanması yönünden sonradan ileri sürdüğü talebinin davanın ıslahı cihetinde olmasından ötürü maddi tazminat hesabını değiştirmesi yönünden dikkate alınmasına yer olmadığı, Mahkeme aksi kanaatte ise hesaplanacak muhtemel menfî tazminat kaleminden FSEK’nun 68. maddesi kapsamında hesaplanmış olan bedelin mahsubu gerektiği yönünde görüş bildirmiştir. Bilirkişilerden alınan 16.08.2016 tarihli ek raporda ise; kök raporda rayiç bedelin hesaplanmasında taraflar arasında akdedilen sözleşmedeki tutarın dikkate alındığını, her ne kadar davacı vekili tarafından somut uyuşmazlığa benzer bir olayda Yargıtay’ın taraflar arasında akdedilen sözleşmeyi değil de Reklamcılar Derneği’ne ait fiyat listesini esas aldığı belirtilmiş ise de, söz konusu karara esas olan olayın FSEK’nun 68.maddesinde yapılan 23.01.2008 tarihli değişiklikten önce gerçekleştiği, maddi tazminatın hesabında taraflar arasındaki sözleşme bedelinin esas alınması gerektiği, manevi haklara ilişkin kök raporda belirtilen hususlarda bir değişiklik bulunmadığı, davacının minefight isimli oyunun 4.versiyonunun reklam yüzü olarak kullanılması sebebiyle davalının elde ettiği muhtemel kar sebebiyle tazminat hesabı yapılabilmesi için tazminat hesabına dayanak mali kayıtların dosyada yer alması gerektiği, ayrıca heyette hesaplama yapabilecek mali bilirkişi bulunmadığı yönünde görüş bildirmişlerdir.
GEREKÇE Dava, davacının tasarladığı “… (ROBOT)” ile banka binası eserinin davalı tarafından herhangi bir bedel ödenmeksizin kullanıldığı iddiası ile açılan tecavüzün men’i ile FSEK’nun 68.maddesi uyarınca maddi ve manevi tazminata ilişkindir. İlk derece mahkemesince davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir. Bu karara karşı davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır. Dosyada mevcut bilirkişi raporlarına göre; … (ROBOT) figürünün internet sayfalarında Minefight Dördüncü Perdeyi Aralıyor başlığı altındaki haberlerde kullanıldığı, banka binası eserinin ise davalı yanca kullanıldığının ispatlanamadığı, … figürü, grafik tasarım olup FSEK1/B maddesi kapsamında güzel sanat eseri niteliğinde olduğu, davacının eser sahibi olduğu, … figürünün davalı tarafça oyun tanıtımında kullanıldığı anlaşılmakla davacı taraf rayiç bedelin belirlenmesini ve bilirkişi heyetinde reklamcı bilirkişi olması gerektiğini ileri sürmüş ise de; dava konusu eserler yönünden taraflar arasındaki görüşmelerde davacının … robot için 600TL talep ettiği, bu durumda bu bedelin esas alınmasının yerinde olduğu ve taraflar arasındaki bedel esas alınacağından ayrıca reklamcı bilirkişiden rapor alınmasının esasa katkı sağlamayacağı, karara karşı davalı tarafın istinaf kanun yoluna başvurmadığı da dikkate alınarak davacının bu yöndeki istinaf isteminin reddi gerekmiştir. Mahkemece hükmolunan manevi tazminat miktarı dosya kapsamı, mevcut delil durumu, ihlalin niteliğine göre yerinde görülmüş olup davacı vekilinin manevi tazminata ilişkin istinaf isteminin reddi gerekmiştir. Davacı, dava dilekçesinde FSEK’ten kaynaklanan hakların ihlal edildiği iddiası ile FSEK 68. Md gereğince 3 kat maddi tazminata hükmedilmesini, müdahalenin menine ve manevi tazminata hükmedilmesini talep etmiş, davasını ıslah etmemiştir. FSEK 68.maddesine göre tazminata hükmedilmesi ile birlikte taraflar arasında farazi sözleşme ilişkisi kurulacağından müdahalenin meni isteminin reddi kararı yerindedir. Mahkemece neticeten; maddi tazminat ve manevi tazminat istemi kısmen reddedilmiş, müdahalenin meni isteminin reddine karar verilmiştir. Dava yığılması şeklinde açılan davalarda dava dilekçesinde yer alan her bir talep hakkında karar tarihindeki AAÜT gereğince vekalet ücretine hükmolunması yerinde olup davacı vekilinin vekalet ücretine ilişkin istinaf isteminin de reddi gerekmiştir. Açıklanan nedenle HMK 355. maddesi gereğince yapılan incelemede istinaf edenin sıfatına göre ilk derece mahkemesinin kararında usul ve esas yönünden hukuka aykırılık görülmediğinden davacı yanın istinaf isteminin esastan reddi gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, 2-Alınması gereken 80,70 TL harç peşin alındığından yeniden alınmasına yer olmadığına,3-İstinaf yargılama giderlerinin davacı üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücreti tayinine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının, karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 08/12/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.