Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/87 Esas
KARAR NO: 2023/1640 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 09/11/2021
NUMARASI: 2018/272 E. – 2021/235 K.
DAVANIN KONUSU: Patent (Maddi Tazminat İstemli)
KARAR TARİHİ: 03/11/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; müvekkili firmasının 1970 yılından bu yana tres örgü makineleri sektöründe faaliyet göstermekte olduğunu, müvekkilinin çeşitli Ar-ge çalışmaları sonucu “Ters örgü makinelerinin ana gövdesinin hızlı ve pratik üretimi” başlıklı buluşu geliştirdiğini, müvekkilinin bu buluşunun sektörde mevcut birçok sorunlara pratik çözümler getirdiğini, söz konusu buluş ile makine üretiminin daha pratik ve basit hale geldiğini ve makine üretim süresi ile üretim maliyetlerinin azaldığını, müvekkilinin bu buluşu TPMK nezdinde … başvuru numarası ile kayıt altına aldığını, davalının müvekkilinin ürünlerini inceleyerek müvekkilinin buluşunu birebir kopyaladığını, müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz ettiğini, bunun üzerine müvekkili tarafından patentin izinsiz kullanımın durdurulmasını içerir davalı yana gönderilen ihtarnameye cevap verilmediği gibi kullanıma da devam ettiğini, davalının müvekkilinin önceki müşterisi olan dava dışı bir firmadan tecavüz konusu ürünü satın aldığını, davalının bu makinenin satın alma işleminden sonra makineyi söküp detaylıca incelendikten sonra müvekkilinin buluşunun aynısını ürettiğini, davalının üretim faaliyetinden haberdar olunmasından sonra mahkememizin 2017/125 Değişik İş sayılı dosyası ile delil tespiti yapıldığını ve davalı eylemlerinin müvekkilinin patentten doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabete sebebiyet verdiğini iddia ederek, ayrıca müvekkilinin FSEK anlamında eser sayılacak broşürlerinin de kullanıldığını iddiayla, müvekkilinin haklarına tecavüz ve haksız rekabetin tespitini, önlenmesini, durdurulmasını, kaldırılmasını, tecavüz teşkil eden ürünlere el konulmasını, şimdilik 1.000,00 TL maddi ve 15.000,00 TL manevi tazminatın tahsili ile verilecek hüküm özetinin ilanını talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı vekili cevap dilekçesinde; davacı şirkete ait tres örgü makinelerinin yüzyıllardır tüm dünyada üretildiğini, anonim olduğunu, ters örgü makinelerinde tabanda yerleşik bir kanal tablası bulunduğunu, bu kanallarda kukla denilen iplik taşıyan mekanizmaların bulunduğu, dikey yerleşimli kuklalar kanallarda hareket ederek üzerinde taşıdığı ipliklerin örülerek yukarıdan örgü, ip, halat gibi ürünlere dönüşerek alınmasını sağladığını, kanal tablasının yekpare tek parçada üretildiğini, herhangi bir arıza, bakım veya söküm değişim sırasında tütün kanal tablasının sökülmesi, kuklaların kanallardan alınmasının gerektiğini, bu durumda arızanın giderilmesinden sonra tekrardan tüm kuklaların kanallara yerleşimi ve kanal tablasının tekrardan monte edilmesinin gerektiğini, bu işlemin zaman alıp, zaman kaybına neden olduğunu, bu aşamadan sonra davalı ürününün devreye girdiğini, zira müvekkili ürününün tres örgü makinelerinde kullanılan kanal tablası iç tarafı ile ilgili bir aşınma, yıpranma ya da arıza durumunda tüm kukla ve kukla gezdiricilerini sökmeye ihtiyaç duymadan kısa zamanda tamiri ve tamir maliyeti göz önünde bulundurularak oluşturulmuş bir tasarım olduğunu, sadece arızalı bölgeyi değiştirmeyi sağlayan sistem olduğunu, zira yekpare parçada arıza oluşması durumunda parçanın tamamı atılmakta iken müvekkilinin ürününde sadece arızalı olan parçanın atılıp yerine yenisinin takılmasıyla hem maliyet, hem üretim hataları ve üretim avantajları, montaj açısından endüstriyel tasarruf sağladığını ve davacının faydalı model başvurusuna konu ettiği ürün ile müvekkilinin patente konu ürünü arasında benzerlik olmadığını savunarak, davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
MAHKEME KARARI: Bakırköy 1. Fikri ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 09/11/2021 tarihli 2018/272 E. – 2021/235 K. sayılı kararıyla; “… Dava tarihi itibariyle dayanak patentin inceleme aşamasında olup, tescilinin henüz kesinleşmediği, davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, … tescil numaralı “Ters Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” buluş başlıklı patent belgesinin 1 ve 3 nolu bağımsız istemlerinin koruma kapsamında olmadığı, 2 nolu isteminin bağımlı istem olduğu anlaşılmakla, davacının patente yönelik davasının reddi gerekmiştir. Yine, davacının dayanak broşürü incelendiğinde, firmayı tanıtan, makine fotoğraf ve özelliklerini içeren, iletişim bilgisini içeren basılı bir belge olduğu, sahibinin hususiyetini taşımadığı, yani FSEK kapsamında ilim ve edebiyat eserlerinden biri olmadığı, davacının broşürü ile davalının broşürü ile karşılıklı olarak incelendiğinde, ilk etapta farklı algılanabileceği, tanıtım broşürlerinde işin mahiyetine uygun, firmanın kendisini tanıttığı, iletişim bilgilerini içeren, satılan mala ilişkin görsellerin ve teknik özelliklerin yer aldığı bu broşürlerin FSEK kapsamında eser olma özelliğine sahip olmadığı ve bu nedenle de FSEK’ten kaynaklı bir ihlalin de söz konusu olmadığı gibi, haksız rekabetinde söz konusu olmadığı” gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURUSU: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; delil tespiti dosyasından alınan 23/11/2017 tarihli ve dava dosyasından alınan 17/04/2019 tarihli bilirkişi raporları ile müvekkilinin patentine tecavüz edildiğinin tespit edilmiş olmasına rağmen, Mahkemenin eksik, hatalı ve yüzeysel olan 24/03/2021 tarihli raporu hükme esas almasının hakkaniyete aykırı olduğunu, bilirkişilerin dosyaya sunulan teknik mütalaaya göre değerlendirme yaptıklarını, davalının tescil edilemeyen patent belgesi ile müvekkilinin patentinin karşılaştırıldığını, tescil edilmeyen patent belgesinin müvekkilinin patentinden daha sonra tarihli olduğunu, davalının iş yerinde bulunan makinelerin müvekkilinin patentinin koruma kapsamında kaldığının tespit edildiğini, Müvekkilinin patentinin konusunu oluşturan parçanın makinenin esaslı bir parçası olduğunu, makineye özelliğini veren ve makine ile birlikte alınıp satılan bu parçanın makinden kolayca sökülemediğini, bilirkişilerin makineyi sökerek parçalara ayırmasının delillerin kaybolmasına neden olduğunu, makinenin tüm paralarıyla birlikte bütün olarak incelenmesi gerektiğini, 24/01/2021 tarihli bilirkişi raporu ile önceki raporlar arasındaki çelişki giderilmeden karar verilmesinin hukuka uygun olmadığını, İlk iki bilirkişi heyetinin davalının yediemine teslim edilen makineleri üzerinde inceleme yapmasına rağmen, 24/01/2021 tarihli raporu hazırlayan bilirkişilerin inceledikleri davalının iş yerindeki makinelerin aynı makineler olmadıklarını, bu nedenle farklı görüş bildirildiğini, Mahkemece müvekkilinin patent başvurusunun henüz inceleme aşamasında olmasının da davanın reddi için gerekçe yapıldığını, oysa korumanın başvuru tarihinden itibaren başladığını, davalı tarafa bu konuda ihtar yapıldığını, Davalının kötüniyetli olduğuna dair pek çok delil bulunmasına rağmen Mahkemece bu hususun değerlendirilmediğini, Müvekkiline ait broşürlerin FSEK kapsamında eser olmadığı gerekçesiyle davanın reddedilmesinin haksız olduğunu, davalının broşürlerinin müvekkilininkilerin kopyalanması ile hazırlandığını, bu durumun aynı zamanda haksız rekabet teşkil ettiğini belirterek, ilk derece mahkemesinin kararını kaldırılmasına, yeniden yargılama yapılarak davanın tümden kabulüne karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: Davacı adına tescilli patentin tescil başvuru kaydı incelendiğinde; TPMK nezdinde … başvuru numarası ile tescil başvurusu yapıldığı, karar tarihinde henüz tescil işlemlerinin tamamlanmadığı, inceleme aşamasında olduğu tespit edilmiştir.Mahkemenin 2017/125 Değişik İş sayılı dosyasında bilirkişi vasıtasıyla mahallinde yapılan delil tespiti sonucu alınan bilirkişi raporunda; “Aleyhine tespit istenilen kuruluşun etiketini taşıma sebebi ile bu kuruluşun imalatı olduğunu kanaati oluşan 8 adet tres örgü makinesinin tespiti yapıldığı adreste tespit anı itibari ile faal ve çalışır durumda oldukları, tespit anı itibariyle bu makinelerle imalat yapıldığı, üzerinde tespit yapılan makinelerin söz konusu … tescil numaralı patent dokümanları içerisinde yer alan çizimlere ayırt edilemez şekilde benzerlik taşıdığı ve patentte yer alan her üç istemi de karşıladığı, tespite konu makinelerin, … tescil numaralı patent ile koruma altına alınan hakları ihlal eder nitelikte makineler oldukları” belirtmiştir.İlk derece mahkemesince I.Bilirkişi heyetinden alınan 18/04/2019 havale tarihli Kök raporda; davacı tarafından TPMK nezdinde … tescil numarası ile halen işlem gören “Tres Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” başlıklı patent başvurusunun 21/03/2016 tarihinde yapıldığı, başvurunun TPMK Resmi Patent Bülteni’nde 21/09/2017 tarihinde yayınlandığı, davacı tarafından yayından önce Bakırköy … Noterliğinden 11/08/2017 tarihinde davalıya gönderilmiş ihtarname ile patent başvurusu hakkında bilgi verilip, patente konu buluşa ilişkin tecavüzün durdurulmasının talep edildiği, davanın ise 25/06/2018 tarihinde, yani patent başvurusunun TPMK tarafından Resmi Patent Bülteni’nde yayınlanmasından sanra açıldığı, davalının işyerinde tespit edilmiş ve muhafaza altına alınmış olan iki adet makinenin, davacı adına TPMK nezdinde … no ile tescilli “Tres Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” başlıklı buluşa ilişkin istemlerin tümünü içerdiği belirtilmiştir.I.Bilirkişi heyetinden alınan 02/10/2019 havale tarihli I.ek raporda; dava dosyasında ve kalemde davalı tarafından kullanılan “davacıya ait veya benzer herhangi bir tanıtım broşürünün mevcut olmadığı”nı, bu nedenle bu tanıtım broşürlerinin FSEK kapsamında eser mahiyetine sahip olup olmadığının tespitinin yapılamadığı, dolayısı ile herhangi bir tazminat hesaplamasının yapılmasının mümkün olmadığı, davacı tarafından dosyaya emsal lisans sözleşmesi ibraz edilmediği, davalının dava konusu ürüne ilişkin ciro bilgileri verilmediği için İTO’dan gelen ve dava konusu olan marka cirosunun %15’i oranında rakamın emsal lisans bedeli tespit edilebileceğine ilişkin cevap göz önüne alınarak ciro üzerinden de lisans bedeli ve maddi tazminat bedeli tespitinin yapılamadığı belirtilmiştir. I.Bilirkişi heyetinden alınan 23/01/2020 havale tarihli II. ek raporda;Aynı Dosya en son rapor tanzim eden bilirkişiye tevdi edilerek, davacı tarafca FSEK’den doğan haklarının ihlali ve haksız rekabet yönünden delil olarak dayanılan her iki tarafa ait tanıtım broşürleri incelenerek bu katalog ve broşürler yönünden davalının davacının haklarına ihlali veya haksız rekabetin olup olmadığı yönünden ikinci kez ek rapor tanzimi istenmesine karar verilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 23/01/2020 havale tarihli ikinci ek raporda sonuç olarak, davacının broşürü incelendiğinde, firmayı tanıtan, makine fotoğraf ve özelliklerini içeren, iletişim bilgisini içeren basılı bir belge olduğu, sahibinin hususiyetini taşımadığı, yani FSEK kapsamında ilim ve edebiyat eserlerinden biri olmadığı, davacının broşürü ile davalının broşürü ile karşılıklı olarak incelendiğinde, ilk etapta farklı algılanabileceği, tanıtım broşürlerinde işin mahiyetine uygun, firmanın kendisini tanıttığı, iletişim bilgilerini içeren, satılan mala ilişkin görsellerin ve teknik özelliklerin yer aldığı bu broşürlerin FSEK kapsamında eser olma özelliğine sahip olmadığı ve bu nedenle de FSEK’ten kaynaklı bir ihlalin söz konusu olmadığı belirtilmiştir.II.Bilirkişi heyetinden alınan 24/03/2021 havale tarihli kök raporda; davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, … tescil numaralı “Tres Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” buluş başlıklı patent belgesinin 1 ve 3 nolu bağımsız istemlerinin koruma kapsamında olmadığı, davalı tarafın iş yerinde yapılan tespitte görülen makinanın, … tescil numaralı “Tres Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” buluş başlıklı patent belgesinin koruma kapsamında olmadığı belirtilmiştir.II.Bilirkişi heyetinden alınan 03/09/2021 havale tarihli ek raporda;Davacı vekilinin bilirkişi raporuna itirazı üzerine dosya önceki bilirkişi heyetine tevdi edilmiş olup, heyet tarafından hazırlanan 03/09/2021 havale tarihli ek raporda sonuç olarak, davacı itirazlarının değerlendirilmesi sonucunda kök rapordan farklı bir sonuca varılamadığı, 2016/03639 tescil numaralı “Tres Örgü Makinelerinin Ana Gövdesinin Hızlı Ve Pratik Üretimi” buluş başlıklı patent tarifnamesinin 2 nolu isteminin bağımlı istem olarak yazıldığı, kök raporda ulaşılan sonuçlardan dönülmesini gerektiren bir durum olmadığı belirtilmiştir. En son rapor ve ek rapor tanzim eden patent vekili …, makina mühendisi Öğretim Görevlisi Doç. Dr. … ve makina mühendisi patent vekili … tarafından rapor hazırlanırken taraf vekillerinin huzurunda davalıya ait makinanın sökülüp inceleme yapılmış olması, önceki bilirkişi raporlarının değerlendirilip katılmama nedenlerinin gerekçelendirilmiş olması, gerek tespit bilirkişi ve gerekse önceki bilirkişi heyetince patent makinanın tamamına ilişkin olmayıp, bir parçasına ilişkin olması karşısında makina sökülmeden inceleme yapılmış olması karşısında bu son rapor ve ek rapora itibar etmek gerekmiştir.
G E R E K Ç E:Dava, patent haklarına ve FSEK’ten kaynaklanan haklara tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti ve önlenmesi, maddi ve manevi tazminat davasıdır. Mahkemece davanın reddine karar verilmiş, davacı vekili karara karşı istinaf yargı yoluna başvurmuştur.İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Öncelikle davacının patent başvurusunun henüz sonuçlanmamış olmasına rağmen davanın sonuçlandırılıp sonuçlandırılamayacağı yönünde inceleme yapılmıştır.SMK’nun 141/3. maddesi uyarınca patent başvurusu sahibi, buluşa vaki tecavüzden dolayı dava açmaya yetkiliyse de, 141/4. maddesinde, SMK’nun 99/3. maddesi uyarınca patentin verilmesine dair kararın bültende yayınlanmasından önce veya SMK’nun 99/7. maddesi uyarınca başvuruya yapılan itiraz sonucunda verilen nihai karar bültende yayınlanmadan önce Mahkemece öne sürülen iddiaların geçerliliğine ilişkin olarak karar verilemeyeceği düzenlenmiştir.Somut olay incelendiğinde; Mahkemece karar verildiği tarihte davacının patent başvurusunun halen inceleme aşamasında olduğu, tescil edilmesine karar verilmediği ve bültende yayınlanmadığı, esasen başvuru aşamasındaki patentlerde sonradan değişiklik yapılması ihtimalinin de mevcut olduğu, patente tecavüz edilip edilmediğinin tescil edilen istemlerine göre incelenmesi gerektiği, bu nedenlerle Mahkemece patentin tescil başvurusunun sonucu beklenerek, tescil edildiği takdirde davalıya ait makinenin patentin koruma kapsamında kalıp kalmadığına dair yeniden bilirkişi raporu alınarak sonucuna göre karar verilmesi gerektiği, patent başvuru sonucu beklenmeden karar verilmesinin SMK’nun 141/4. maddesine aykırı olduğu anlaşılmakla, davacı vekilinin istinaf talebinin kabulüne, bu aşamada davacı vekilinin diğer istinaf taleplerinin incelenmesine yer olmadığına karar vermek gerekmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan nedenlerle:1-Davacı vekilinin istinaf isteminin kabulü ile, 6100 sayılı HMK’nın 353/1-a-6 maddesi gereğince, BAKIRKÖY 1. FİKRİ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 09/11/2021 tarihli 2018/272 E. – 2021/235 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA,2-Yukarıdaki gerekçede belirtildiği şekilde yargılamaya devam olunmak üzere dosyanın, karar veren ilk derece mahkemesine gönderilmesine, 3-İstinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talebi halinde davacı tarafa iadesine,4-İstinaf yargılama giderleri olarak; Davacı avansından kullanıldığı anlaşılan; 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 58,50TL (posta-teb-müz) masrafının davalıdan alınarak, davacıya verilmesine, 5-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 03/11/2023 tarihinde HMK’nın 353/1-a-6 maddesi uyarınca oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.