Emsal Mahkeme Kararı İstanbul Bölge Adliye Mahkemesi 16. Hukuk Dairesi 2022/638 E. 2023/1573 K. 01.11.2023 T.

Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/638 Esas
KARAR NO: 2023/1573 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 21/09/2021
NUMARASI: 2014/463 E. – 2021/1000 K.
DAVA: Menfi Tespit
DAVA TARİHİ: 16/09/2014
Birleşen İstanbul Anadolu 16.Asliye Ticaret Mahkemesi ‘nin 2013/321 Esas,2013/141 Karar Sayılı Dosyasında;
DAVA:Menfi Tespit
DAVA TARİHİ: 19/02/2013
KARAR TARİHİ: 01/11/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
ASIL DAVA:Davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili …’in şahıs firması olan …’ın sahibi olduğunu, diğer davacı şirketin hissedarı ve tek yetkili temsilcisi olduğunu, müvekkillerinin davalı namına … Bankası Kartal Şubesi ve … Küçükyalı Şubesinin muhtelif ödeme tarihli ve miktarlı toplam 53(31 adet …, 22 adet …) çekleri verdiğini, söz konusu çekler sebebiyle gerçekleşmiş bir hizmet, alım satım, tarafların arasında gerçekleşmiş bir ticari ilişki bulunmadığını, çeklerin bedelsiz olarak davalının yedinde kaldığını, davalının üzerine düşen düşen edim borcunu yerine getirmediği halde bedelsiz kalan çekleri iadeye yanaşmadığını, 5 adet … Cam, 8 adet … Cam’a ait olan çeklerin bedellerinin davalı tarafından kendilerinin bankalarına yatırılmak suretiyle çeklerin karşılıklarının ödenmesi şeklinde müvekkillerine güven telkin edildiğini ileri sürerek ve netice-i talep kısmında çek bilgileri verilerek, davalının elinde kalan müvekkillerinden …’a ödeme tarihleri geçmiş, karşılıksız bulunduklarına ilişkin banka işlemi yapılmış, ancak icra takibine konu olmamış yedi adet çek hakkında borçlu olmadığının tespitine, … Cam’a ait ödeme tarihleri geçmiş karşılıksız bulunduklarına ilişkin banka işlemi yapılmış ancak icra takibine konu olmamış 3 adet çek hakkında borçlu bulunmadığının tespitine, çeklerin icra takibine edilmemesi bakımından tedbir kararı verilmesi ve çeklerin taraflarına teslim edilmesine karar verilmesini, yargılama giderleri ile vekalet ücretinin de karşı taraf üzerinde bırakılmasını talep etmiştir. Davalı … Boya vekili cevap dilekçesinde; müvekkili şirket yetkilisi ile davacı şirketlerin yetkilisi arasında 22.11.2011 tarihinde centilmenlik anlaşması yapıldığını, 33 adet çek aslının 08.09.2011 tarihinde haricen davacı tarafa teslim edildiğini, dava konusu edilen dört adet çekin de bu kapsamda iade edildiğini, davacı tarafın çeklerdeki imzaya itirazının bulunmadığını, davacının çeklerin elinden rızası dışında çıktığını iddia ettiğini, davacının iddialarını yazılı delillerle ispat etmesi gerektiğini, davacının çekleri müvekkili şirkete keşide ettiğini, çeklerin karşılıklarını ödememek için davayı açtığını, soyut iddialara dayanan ve yasal dayanağı olmayan davanın ve tedbir taleplerinin reddine karar verilmesini talep etmiştir. Davalı vekili 19.06.2012 tarihli dilekçesinde; davacılar tarafından keşide edilen çeklerin …Ltd.Şti.ne taraflar arasındaki ticari ilişkiye ilişkin olarak mal karşılığı ödeme yerine verildiğini, … Boya’nın kendileri hakkında da icra takibi başlattığını, tarafların iki ayrı tüzel kişilik olduğunu, …ce Boya şirketi ile bağlantılarının olmadığını, davacıların çekler üzerindeki imzaya itirazlarının bulunmadığını belirtmek suretiyle davanın ve tedbir talebinin reddine karar verilmesini talep etmiştir.
BİRLEŞEN DAVA: Davacılar vekili dava dilekçesinde; davalı … San Tic.Ltd.Şti hakkında Kadıköy 5.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2011/692 Esasında dava açıldığını, davalı şirkete verilen çeklerin bir kısmının diğer davalı … Ltd. Şti.’nin eline geçtiğini, taraflar arası verilmiş çeklerin bir çoğu gibi dava konu ettikleri 9 adet çekin Kadıköy …İcra Müdürlüğünün … Esas, … Esas, yine Kadıköy …İcra Müdürlüğünün … Esas ve son olarak Kartal …İcra Müdürlüğünün … Esas sayılı dosyalarında bedelsiz olduğu bilindiği halde kötü niyetli olarak davalı … San.ve Tic.Ltd.Şti. tarafından takibe konulduğunu, davalının davalı şirket ortakları arasında akrabalık ilişkisi bulunması sebebiyle çeklerin bedelsiz olduğunu bilebilecek durumda olduğunu, Kadıköy 5.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2011/6942 Esasındaki davaya konu eklerden bir çoğunun bedelsiz kalmaları sebebiyle haricen iade edildiğini, taraflar arasında yapılan centilmenlik anlaşması kati delil niteliğinde olduğunu, dosyanın anılan dava dosyası ile birleştirilmesini, … Küçükyalı Şubesinin 30.01.2012 tarih 15.000,00-TL miktarlı, 15.01.2012 tarih 15.000,00-TL miktarlı, 28.02.2012 tarih 15.000,00-TL miktarlı, 20.09.2011 tarih 14.000,00-TL miktarlı, 31.07.2011 tarih 5.300,00-TL miktarlı, 30.07.2011 tarih 10.000,00-TL miktarlı, 30.10.2011 tarih 16.500,00-TL miktarlı, 30.11.2011 tarih 15.000,00-TL miktarlı, 30.11.201 tarih 14.000,00-TL miktarlı toplam 129.800,00-TL tutarlı çekler bakımından davalılara borçlu bulunmadığının tespitine, yargılama giderlerinin ve vekalet ücretinin davalılara yükletilmesine karar verilmesini talep etmiştir. Birleşen dava davalısı …Ltd.Şti vekili cevap dilekçesinde özetle; bedelsizliğe ilişkin davanın lehtar ve/veya hamile karşı açılabileceğini, davacının davasını ispat yükümlülüğü altında olduğunu, iddiasını kesin delillerle ispat etmesi gerektiğini, davacının çeklerin karşılıksız olduğunu lehtar yönünden ispatı yanında ve davacının davasını ispat yükümlülüğü altında olduğunu, müvekkilinin de çekleri durumu bilerek ve davacı zararına hareket ettiğinin ispat edilmesi gerektiğini, dava konusu çeklerin miktarının yüksek olduğunu, söz konusu çeklerin davacı tarafça geri alınmamasının hayatın olağan akışına ve ticari teamüllere aykırı olduğunu, müvekkilinin iyiniyetli üçüncü kişi konumunda bulunduğunu, çeklerin mal karşılığı ödeme yerine alındığını, bunun ticari kayıtlarla sabit olduğunu, tüzel kişiler arasında akrabalığın söz konusu olmayacağını, Yargıtay’ın aradığı iç içe olma durumunun bulunmadığını, davacıların ilk başta bir kısım çekleri ödediğini, fakat sonrasında davalar açtığını, açılan davanın reddini, yargılama giderleri ve vekalet ücretinin davacı üzerinde bırakılmasını talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul Anadolu 3.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 21/09/2021 tarih ve 2014/463 Esas – 2021/1000 Karar sayılı kararıyla; “Davacılar tarafından dava konusu çeklerde bulunan imzaya yönelik bir itirazda bulunulmamaktadır. Yine davacılar dava konusu çeklerin elinden rızası dışında çıktığını ya da iradesinin fesada uğratıldığını da iddia etmemektedir. Dava konusu çeklerin karşılıksız kaldığını, davalının çekleri iade etmediğini iddia etmektedir. Davacıların söz konusu iddialarını yazılı delille ispat etmesi gerekmektedir. Bu kapsamda davacılar davalı … Boya’nın çekleri diğer davalı … Boya’ya geçirdiğini, davalı … Boya’nın senetlerin karşılıksız olduğunu bildiği halde davacılar zararına olarak kötüniyetli hareket ettiğini iddia etmektedir. Davanın devamı esnasında davacılar ile davalı … Ltd.Şti. yetkilisi tarafından imzalanan 08.09.2011 tarihli Teslim Tesellüm Anlaşması ile dava konusu (5) adet çekin de içinde bulunduğu (33) adet çekin davacılara teslimi kararlaştırılmıştır. Davalı Şirket yetkilisi 07.02.2017 tarihli Celsedeki beyanında bu (33) adet çekin kendilerine teslim edildiğini bildirmiştir. Çek, Kambiyo senetlerinden olup tek başına bir alt ilişkiye bağlı olmaksızın hak ve borç doğuran belgelerdendir. Kanunen bir ödeme aracı olduğundan, neden ve niçin ödenmeyeceğini iddia eden tarafın bu iddiasını somut delillerle ispat etmesi gerekmektedir. Bilirkişi vasıtasıyla incelenen tarafların ticari defter ve kayıtları ve davalı … Boya şirketine ait vergi dairesi kayıtlarından davalı … Boya Şirketinin davacı … Şirketine dava konusu edilen çek tutarlarının üzerinde borçlu olduğu tespit edilmiştir. Bu çerçevede davacı … Ltd.Şti.nin davasını ispat ettiği, davalı şirkete verilen çeklerin karşılıksız kaldığı değerlendirilerek davacı … Lab. Malz. San. Tic. Ltd. Şti’nin … Bankası, Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 30/07/2011 tarihli 11.000-TL miktarlı çek ve … çek seri nolu, 31/07/2011 tarihli 12.500-TL miktarlı çekler yönünden davasının kısmen kabul, kısmen reddine; bu çekler dolayısıyla davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, söz konusu çeklerin davalı elinde olup olmadığı belirlenemediğinden hak sahibi üçüncü kişileri bağlayıcı şekilde çeklerin istirdadına karar verilemeyeceğinden çeklerin istirdatına yönelik talebinin reddine karar verilmiştir. Dava konusu … Bankası Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 12.500-TL miktarlı çekin davacı tarafça ödendiği hususu da nazara alınarak yapılan ödemenin davalı … Ltd.Şti.den tahsili ile davacıya iadesine karar vermek gerekmiştir. Bununla birlikte asıl davada dava konusu edilen … Bankası Kartal Şubesine ait, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 17/08/2011 tarih ve 13.000-TL miktarlı çek, … Küçükyalı Şubesine ait, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 03/08/2011 tarih ve 20.000-TL miktarlı çekler yönünden söz konusu çekler davanın devamı esnasında taraflarca yapılan centilmenlik anlaşması kapsamında davacıya iade edildiğinden anılan çekler yönünden davanın konusuz kaldığı anlaşılmakla bu çeklere yönelik davacılar talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Davacı … tarafından … Küçükyalı Şubesine ait, … çek seri nolu 30/05/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 10.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 15.300-TL miktarlı çeklere ilişkin açılan menfi tespit davası bakımından yapılan değerlendirmede; davacı taraf dava konusu çeklerin bedelsiz kaldığını yazılı deliller ile ispat edemediğinden davacının davasının reddine karar verilmiştir. Birleşen dosya yönünden yapılan değerlendirmede; Dava konusu edilen çeklerin bir kısmı davacı … tarafından keşide edilerek davalı … Ltd.Şti.ne verilmiş, diğer bir kısmında ise … Ltd.Şti keşideci olmakla birlikte davacı … lehine keşide edildikleri, davacı lehtar … tarafından davalı … şirketine, bu şirket tarafından da diğer Davalı … Ltd.Şti.ne ciro edildiği görülmüştür. Netice itibariyle, davacı …’in dava konusu edilen çeklerin bedelsiz olduğunu ve davalı …Ltd.Şti.nin çekleri iktisapta ağır ağır kusurlu olduğunu ya da kötüniyetle iktisap ettiğini ispat etmesi gerekmektedir. Bu kapsamda davacı taraf dava konusu çeklerin bedelsiz olduğuna ya da bedelsiz kaldığına ilişkin yazılı bir delil getirememiş iddiasını ispat edememiştir. Davacı, davalı … Şirketinin çekleri kötüniyetle iktisap ettiğini tanık beyanları ya da ceza yargılaması ile ispat edebilecekse de bu yolda ileri sürdüğü davalı … Boya Şirketi ortakları ile davalı … Şirketi ortakları arasında akrabalık bulunması hususu da tek başına davalı tarafların kötüniyetle hareket ettiğinini ispata yeterli bulunmamaktadır. Zira davalı … Boya Şirketine ait Ba-Bs formları ve davalı … Şirketinin ticari defter ve kayıtları taraflar arasında mal alışverişi olduğunu ve çeklerin bu amaçla verildiği yönündeki davalı taraf iddialarını destekler niteliktedir. Belirtilen sebeplerle birleşen davanın reddine.” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davacılar vekili istinaf dilekçesinde; “Mahkemenin kararında ispat yükünü açıkça usule aykırı yorumladığını, zira menfi tespit davalarında ispat yükünün kural olarak alacaklı olduğunu iddia eden davalıda olduğunu,Müvekkilim … Cam -…’in ticari defterlerini sunmadığı bu itibarla iddiasının ispatlanmadığını değerlendirmiş ise de, davalılardan … Tic. Ltd. Şti. … Cam- … şahıs firmasınca keşide edilen çeklerin yer aldığı 2011 yılına ait ticari defterleri bilirkişiye sunulmamış olup, ibrazdan kaçınıldığını, Mahkemece müvekkilim … Cam- … açısından ticari defterlerini ibraz etmediği ve bu nedenle iddiasını ispatlayamadığı gerekçesiyle karar verilmesinin usule aykırı olduğunu, HMK’nın madde 220/2 uyarınca müvekkilime YEMİN teklifinde bulunulması gerektiğini, ayrıca müvekkilim bir şahıs şirketi olup V.U.K 177. maddesi uyarınca bilanço sınırının altında olduğundan işletme defteri tuttuğunun mahkemeye bildirildiğini, Dava dosyasının içerisinde yer alan davalı şirketlerden … Malz. San. ve Tic. LTD.ŞTİ adına yetkili ve temsilcisi …’in her iki davacı ile aralarında mevcut yazılı 08.09.2011 tarihli teslim ve tesellüm tutanağı, yine centilmenlik anlaşması başlıklı 22.11.2011 tarihli yazılı belgenin kapsam ve içeriği ile, özellikle 22.11.2011 günlü centilmenlik anlaşması başlıklı protokolde davacıların yetkili ve temsilcisi ile davalılardan … San. ve Tic. Ltd. Şti’nin temsilcisi ve yetkilisi … oldukları, centilmenlik anlaşması olarak dosyada sunulu 22.11.2011 tarihli belgede tanık olarak yer alan …’ın celb edilen nüfus kayıtlarına göre davalı … Tic. Ltd. Şti’nin yetkilisi … ile abla-kardeş olduklarının anlaşılmasına, davalı … Ltd. Şti’nin hakim hissedarı mahkemece celb edilen ticaret sicil gazetesi kayıtlarına göre ve mahkemede dinlenen tanıklığı çerçevesinde … ile eşinin olduğu, böylece müvekkillerim davacılar ile aralarındaki ilişkiyi bilen, bilebilecek konumda olduğu net biçimde anlaşıldığını, bütün bunlara rağmen mahkemece davalılardan … LTD ŞTİ’nin iyi niyetli 3. kişi olarak değerlendirilmesinin hatalı olduğunu, tanık beyanları, yazılı belgelerle davalılardan … Ltd. Şti. kötü niyeti sübut ettiğini, Dosyada mevcut çeklerin teslim ve tesellüm tutanağı başlıklı 08.09.2011 tarihli davamızın başlı başına sübutuna ilişkin yazılı belge ile bedelsiz olduğu kabulü ile iade olunan 33 adet çeklerin keşidecileri sadece … Cam Ltd. Şti. olmayıp, bunun yanında şahıs firması olan …’in de çeklerinin bedelsiz kaldığından iade olduğunu, çeklerin iadesi işlemini yapan ise davamızın davalılarından … Tic Ltd. Şti’nin yetkilisi ve temsilci … olduğunu, … Cam Ltd ŞTİ ile …-… CAM adlı şahıs firmasının olduğu bu protokolde her iki davacı ile davalılardan … Tic. LTD. arasında düzenlendiğini bu belgelerin varlığının gözden kaçmasının hatalı olduğunu, Davalılardan … Tic. LTD.ŞTİ davaya konu her iki davacıya ait bedelsiz kalan çekleri söz konusu protokolle iade etmek suretiyle davanın davacılarının taleplerinin doğru olduğunu kabul, beyan ve ikrar ettiğini, Davalı şirketler arasında bir organik bağ olduğunu, aile şirketi yapısında bulundukları mahkemece celb edilen ticaret sicil kayıtlarından tespit edilmiş olup, … San Tic LTD ŞTİ ‘nin hakim hissedarlarından olan … ile …’nın hakim hissedarı, yetkili ve temsilcisinin abla- kardeş, enişte olduğu, yine mahkemece celp edilen aile kütüğünden tespit edilmiş olup davalı … Ltd. Şti’nin iyi niyet iddiası Yargıtay’ca benimsenen hayatın olağan akışına aykırılık teşkil ettiğini.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
G E R E K Ç E: Dava, asıl ve birleşen dava yönünden İİK’nun 72.maddesi uyarınca açılan menfi tespit ve istirdat istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından, “-ASIL DAVANIN KISMEN KABUL, KISMEN REDDİNE; A -Davacı … Tic. Ltd. Şti’nin açtığı davanın; … Bankası, Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 30/07/2011 tarihli 11.000-TL miktarlı çek ve … çek seri nolu ,31/07/2011 tarihli 12.500-TL miktarlı çek yönünden kısmen kabul, kısmen reddine; bu çekler dolayısıyla davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, çeklerin istirdadı talebinin reddine, … Bankası Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 12.500-TL miktarlı çeke ilişkin yapılan ödemenin davalıdan tahsili ile davacıya iadesine, … Bankası Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 17/08/2011 tarih ve 13.000-TL miktarlı çek; … Küçükyalı Şubesine ait … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 03/08/2011 tarih ve 20.000-TL miktarlı çekler yönünden söz konusuz çekler davanın devamı esnasında davacıya iade edilmekle bu çeklere ilişkin dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, B-Davacı …-… Boya’nın … Küçükyalı Şubesine ait … çek seri nolu 30/05/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 10.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 15.300-TL miktarlı çeklere ilişkin açtığı menfi tespit ve istirdat davasının reddine,
-BİRLEŞEN DAVANIN (Kapatılan İstanbul Anadolu 16.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/321 Esas) REDDİNE” karar verilmiştir. Hüküm davacılar vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır.Davacılar, davalı … San. ve Tic. Ltd.Şti. ile aralarındaki ticari ilişki kapsamında bu davalıya toplam 53 çek verdiklerini, ancak karşılığında mal veya hizmet alınmadığından çeklerin bedelsiz olarak davalıda kaldığını, çeklerin bir kısmının iade edildiğini, ancak asıl ve birleşen davalara konu çeklerin iade edilmediğini, davalı tarafından çeklerin bir kısmının diğer davalı … San. Tic. Ltd.Şti’ne ciro edildiğini, bu davalının çeklerin bedelsiz olduğu bildiği halde devralarak kötü niyetli olarak çekleri takibe koyduğunu, davalının davalı şirket ortakları arasında akrabalık ilişkisi bulunması sebebiyle çeklerin bedelsiz olduğunu bilebilecek durumda olduğunu beyanla asıl ve birleşen davalarda menfi tespit ve çeklerin istirdadı isteminde bulunmuştur. Yargılama sırasında davalı tarafından … Bankası Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 17/08/2011 tarih ve 13.000-TL miktarlı, … Küçükyalı Şubesine ait … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 03/08/2011 tarih ve 20.000-TL miktarlı çeklerin davacıya iade edildiği anlaşıldığından, mahkemece bu çekler yönünden davanın konusuz kaldığına karar verilmesinde isabetsizlik yoktur. Mahkemece yaptırılan bilirkişi incelemeleri ile davalı … Boya şirketinin davacı … şirketine dava konusu edilen çek tutarlarının üzerinde borçlu olduğunun tespit edildiği, bu çerçevede davacı … Ltd.Şti.’nin davasını ispat ettiği ve davalı şirkete verilen çeklerin bedelsiz kaldığı değerlendirilerek davacı … San. Tic. Ltd. Şti.’nin menfi tespit (ödeme yapılan çek yönünden istirdat) talebinin kabulüne karar verilmesi yerindedir. Ancak kabule göre; diğer davacı …’in davacı şirketin sahibi ve tek yetkilisi olduğu ve taraflar arasında başka bir ticari ilişki bulunduğu yönünde bir tespitin de bulunmadığı gözetildiğinde; davacı … tarafından verilen … Küçükyalı Şubesine ait … çek seri nolu 30/05/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 10.000-TL miktarlı çek ve … çek seri nolu 15.300-TL miktarlı çekler yönünden açılan davanın reddine karar verilmesi hatalıdır. Birleşen davada ise; yukarıda açıklanan şekilde davalı … San. ve Tic. Ltd.Şti.’ne verilen çeklerin bir kısmının diğer davalı … Tic. Ltd.Şti’ne ciro edildiği ve bu davalının çeklerin bedelsiz olduğu bildiği halde devralarak kötü niyetli olarak çekleri takibe koyduğu iddia edilmektedir. Bedelsizlik defi, şahsi bir defi niteliğinde olup, ancak ilişkinin diğer tarafına karşı ileri sürülebilir. Bunun istisnası, çekin iktisabı sırasında bilerek borçlunun zararına hareket, kötüniyet ve iktisapta ağır kusur bulunmasıdır. Mahkemece davalı … San. Tic. Ltd.Şti’nin iyiniyetli üçüncü kişi durumunda olduğu değerlendirilerek, bedelsizlik definin bu davalıya karşı ileri sürülemeyeceğinden bahisle birleşen davanın reddine karar verilmiş ise de; dosyaya yansıyan belge ve beyanlarla, davalı … Boya ve İnş. Malz. San. ve Tic. Ltd.Şti.’nin sahibi ve yetkilisinin … olduğu, bedelsizliğe konu protokol ve çek iade tutanaklarının bu kişi tarafından imzalandığı, diğer davalı … San. Tic. Ltd.Şti’nin ortaklarının ise …’in kardeşi … ve eşi (…’in eniştesi) olduğu ve taraflar arasındaki gerçek durumu (çeklerin bedelsiz olduğunu) bilebilecek durumda olmasına rağmen, davalı … San. Tic. Ltd.Şti’nin en azından çekleri iktisapta ağır kusurlu olduğu değerlendirilerek, birleşen davanın da kabulü gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davanın reddine karar verilmesi hatalı olduğundan; davacılar vekilinin istinaf isteminin kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-Asıl ve birleşen davada Davacılar vekilinin istinaf isteminin esastan KABULÜNE, 2-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince… ANADOLU 3. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 21/09/2021 tarihli 2014/463 E. – 2021/1000 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-Asıl davanın KABULÜNE, a-Davacı … Lab. Malz. San. Tic. Ltd. Şti’nin açtığı davanın; … Bankası, Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 30/07/2011 tarihli 11.000-TL miktarlı çek ve … çek seri nolu ,31/07/2011 tarihli 12.500-TL miktarlı çek yönünden kısmen kabul, kısmen reddine; bu çekler dolayısıyla davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, çeklerin istirdadı talebinin reddine, … Bankası Kartal Şubesine ait … çek seri nolu 12.500-TL miktarlı çeke ilişkin yapılan ödemenin davalıdan tahsili ile davacıya iadesine, … Bankası Kartal Şubesine ait, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 14.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 17/08/2011 tarih ve 13.000-TL miktarlı çek, … Küçükyalı Şubesine ait, … çek seri nolu 31/07/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 03/08/2011 tarih ve 20.000-TL miktarlı çekler yönünden söz konusuz çekler davanın devamı esnasında davacıya iade edilmekle bu çeklere ilişkin dava konusuz kaldığından esas hakkında karar verilmesine yer olmadığına, b-Davacı …-… Boya’nın … Küçükyalı Şubesine ait , … çek seri nolu 30/05/2011 tarih ve 15.000-TL miktarlı, … çek seri nolu 30/07/2011 tarih ve 10.000-TL miktarlı çek, … çek seri nolu 15.300-TL miktarlı çeklere ilişkin açtığı davanın KABULÜNE, bu çekler dolayısıyla davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, c-Alınması gereken 9.822,97 TL harçtan, davacıların peşin olarak yatırdığı 2.135,45 TL harcın mahsubu ile bakiye 7.687,52 TL harcın davalıdan alınarak hazineye irat kaydına, ç-Davacı tarafından dava açılırken yatırılan 18,40-TL başvurma harcı, 2.135,45-TL peşin harç toplamı olan 2.153,85-TL’nin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, d-Davacı tarafından sarfedilen toplam 2.955,30-TL yargılama giderlerinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, e-Davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir olunan 23.008,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacılara verilmesine, 4-Birleşen (Kapatılan ) İstanbul Anadolu 16.Asliye Ticaret Mahkemesinin 2013/321 Esas sayılı davasının KABULÜNE, a-… Küçükyalı Şubesine ait 30.01.2012 tarih ve … çek seri nolu 15.000-TL miktarlı çek, 15.01.2012 tarih ve … çek seri nolu ve 15.000-TL miktarlı çek, 28.02.2012 tarih ve … çek seri nolu ve 15.000-TL miktarlı çek, 30.09.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 14.000-TL miktarlı çek, 31.07.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 15.300-TL miktarlı çek, 30.07.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 10.000-TL miktarlı çek, 30.10.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 16.500,TL miktarlı çek, 30.11.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 15.000-TL miktarlı çek ve 30.11.2011 tarih ve … çek seri nolu ve 14.000-TL miktarlı çeklerden dolayı davacının davalıya borçlu olmadığının tespitine, b-Alınması gereken 8.866,63 TL harçtan, davacılar tarafından peşin olarak yatırılan 2.216,70 TL peşin harcın mahsubu ile bakiye 6.649,93 TL harcın davalılardan alınarak hazineye irat kaydına, c-Davacılar tarafından dava açılırken yatırılan 2.216,70 TL peşin harcın davalılardan alınarak davacılara verilmesine, ç-Davacılar kendisini vekille temsil ettirdiğinden Avukatlık Asgari Ücret Tarifesine göre takdir olunan 20.768,00 TL vekalet ücretinin davalılardan alınarak davacılara verilmesine, 5-İstinaf yargılaması yönünden; a-Asıl ve birleşen davada Davacılar vekilinin istinaf talebi kabul edildiğinden, istinaf peşin harcının talep halinde davacılara iadesine, b-İstinaf yargılaması sırasında davacılar tarafından yapılan 382,80 TL (162,10+220,70) istinaf yoluna başvurma harcı ile 137,60 TL tebligat ve posta gideri olmak üzere toplam 520,40 TL’nin davalılardan alınarak davacılara verilmesine, c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, 6-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 01/11/2023 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.