Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/582 Esas
KARAR NO: 2022/726 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 17/06/2021
NUMARASI: 2019/175 E. – 2021/281 K.
DAVANIN KONUSU: Tazminat (FSE. Sahipliğinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 27/04/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde; Davalı … Gazetesinin eki 29/09/2013 tarihli … Gazetesi’nde “…” köşesinde davalılardan … tarafından “…” başlıklı bir yazı yayınlandığını, ancak bu başlığın hemen altındaki ikinci başlıkta, konunun doğrudan … derbisinde sahaya giren taraftar meselesine taşındığı, beş uzun sütun ve tam bir yarım gazete sayfasından oluşan yazının, doğrudan müvekkiline ait illüstrasyon – görselin basılı olduğu eserden izinsiz olarak alındığının tespit edildiğini, davalılardan … imzalı yazının konusunun … futbol müsabakasında sahaya giren grup taraftara ilişkin olaydan başladığını, bu konudan yola çıkarak yazının 1500 sene önce yaşanan ve 30 bin kişinin öldüğü Tarihi İstanbul Nika Ayaklanması olarak bilinen kanlı isyanı konu ettiğini, söz konusu yazının tarihi içeriği ve görsellerinin müvekkiline ait eserden aktarıldığını, davalılara ihtarname gönderildiğini, ancak davalılar tarafından gönderilen ihtarnameye herhangi bir cevap verilmediğini, davalı gazetenin yıllardır Türkiye’nin en çok satan gazetelerinden biri olduğunu ve bu tür kullanımların eser sahibinin izni olmadan ve bir telif sözleşmesi düzenlenip bedeli ödenmeden kullanılmayacağını bilecek durumda olduğunu, müvekkilinin haklarının ihlal edildiğini iddia ederek, fazlaya ilişkin haklarını saklı tutarak, 45.000,00 TL tutarındaki tazminat talebinin, FSEK 68. Çerçevesinde ve ayrıca 5.000,00 TL manevi tazminat talebi ile birlikte toplam 50.000,00 TL.’nin ihtarnamenin tebliğ tarihi olan 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müştereken ve müteselsilen tahsilini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalılar vekili cevap dilekçesinde; davalı müvekkili …’ın … A.Ş’nin sorumlu müdürü olduğunu, Basın Kanunu gereğince basın yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zararlardan sorumlu kişilerin tahdidi olarak sayıldığını, anılan hükümde tazminat sorumluluğu bulunan kişiler arasında gazetenin sorumlu müdürünün yer almadığını, bu nedenle …’a yöneltilen tazminat talebinin pasif husumet nedeniyle reddi gerektiğini, müvekkili … tarafından hazırlanan diğer davalı müvekkili gazetede yayınlanan makalede davacıya ait grafik eser ve içeriklerin hukuka uygun bir şekilde iktibas edilerek kullanıldığını, yayınlanan eserin tarihi olaylara ilişkin bilimsel bir makale olduğunu, davacıya ait eserin eser sahibinin adı ve kaynağı belirtilmek suretiyle kullanıldığını, eser sahibinin adının belirtilmiş olması nedeniyle manevi tazminat hakkının olmadığını, talep edilen maddi tazminat bedelinin ise son derece fahiş olduğunu savunarak, davanın reddini istemiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 3.FSHHM’nin 06.10.2016 tarihli 2014/161 E. – 2016/208 K. sayılı kararıyla;”bu eser’in … isimli Pera Müzesi’nin çıkardığı kitapta yayınlandığı, eserin yayınlanmış olması halinde FSEK 35. Maddesi kapsamında iktibas serbestisinden faydalanabilecek ise de, somut olayda, davalının çıkardığı 29/09/2013 tarihli … Gazetesinin … ekinde yayınlanmış olması nedeniyle 35. Maddenin birinci bendindeki müstakil bir ilim ve edebiyat eserine alınması kapsamında olmadığı gibi, üçüncü bendinde belirtildiği üzere, “maksadı haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadıyla” ilim eserine de konulmadığı, 4. Bentte belirtilen ilmi bir konferans ya da derslere de konu edilmediği, dolayısıyla kullanımın iktibas serbestisi kapsamında kalmadığının sabit olduğu, 36. Maddede, belirtilen günlük havadis ve haber çerçevesinde değerlendirilmesinin de mümkün olmadığı, yine 37. Maddede belirtildiği üzere, haber mahiyetinde olmak ve bilgilendirme kapsamını aşmamak kaydıyla günlük havadislerle ilgili serbestlik söz konusu ise de, toplumun bilgilenme ve aydınlatılma ihtiyacının bir yansıması olan günlük olaylara ilişkin istisna olarak belirtilen bu maddedeki hususların somut olayda da söz konusu olmadığı, netice itibariyle davacının eserin izinsiz ve haksız olarak davalı şirketin sahibi olduğu gazetede , eseri nereden aldığı, açık adı, kime ait olduğu hususu da yeterli bilgilerle açıklanmadan kullanıldığı gerekçesiyle ve ayrıca … Araştırma Enstitüsü eserle ilgili rayiç bedelin 15-20.000,00 TL olacağını bildirilmişse de, rayiç bedelin eserin kullanıldığı tarih itibariyle alınması gerektiği, zira o tarihten itibaren faiz işletileceği hususları nazara alındığında, ilk bilirkişi raporunda rayiç bedel olarak belirlenen miktarın uygun olduğu” gerekçesiyle; davanın kısmen kabulüne, takdiren 7.500,00 TL maddi ve takdiren 5.000,00 TL manevi tazminatın 14.11.2013 tarihinden itibaren işletilecek avans faizi ile birlikte davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, fazla taleplerin reddine, davalılar … İle … haklarındaki davanın husumetten reddine karar vermiştir. Mahkeme kararına karşı davacı vekili ile davalı … Vekili istinaf başvurusunda bulunmuştur.
İSTİNAF KARARI: Dairemizin 03.05.2019 tarihli 2017/1673 E. – 2019/959 K.sayılı kararıyla; “…dosya kapsamında alınan bilirkişi raporlarında davalının makalesinin FSEK 2.maddesi kapsamında ilim ve edebiyat eseri olup olmadığının değerlendirilmediği, davacının metninden faydalanılarak meydana getirilip getirilmediği ve kullanımın FSEK 35. Ve 37. Maddede düzenlenen koşulları taşıyan hukuka uygun kullanım olup olmadığını değerlendirmek yönünden yetersiz olduğu anlaşılmakla, eksik inceleme ile karar verildiğinden, davacı … davalı vekillerinin istinaf taleplerinin kabulü ile mahkeme kararının kaldırılarak, basın-yayın ve edebiyat fakültelerinden öğretim görevlilerininde bulunduğu bilirkişi heyetinden usulüne uygun rapor alınarak tarafların tüm iddiaları değerlendirildikten sonra karar verilmek üzere, dosyanın mahkemesine gönderilmesine” karar verilmiştir.
MAHKEME KARARI: İstanbul 1.FSHHM’nin 17.06.2021 tarihli 2019175 E. – 2021/281 K. sayılı kararıyla; “…Çekişmenin fotoğraf bedelinde ortaya çıktığı, burada belirleyici olanın davalının davaya konu fotoğrafı bir kez kullanması olduğunu, uygulamada ihlal edilen mali hakkın türü, coğrafi kapsamı, İhlal süresi, İhlalin yapıldığı vasıta ve bunun geniş halk kitlesine ulaşımı, sanatsal değeri, hitap ettiği kitle, bulunduğu mahale göre bedel belirlenlendiğinden davalı gazetenin ülke genelinde yayınlanan yüksek tirajlı bir gazete olmasından hareketle bu bedelin 3.430,00- TL. olabileceği, davacının FSEK 68 maddesi kapsamında izinsiz kullanım nedeniyle 3 kat talep hakkı bulunduğu bilinmekle maddi tazminat talebinin kısmen kabulü ile 10.290,00 TL maddi tazminat ile fiilin işleniş şekli, yoğunluğu ve niteliği nazara alındığında da takdiren 5.000,00 TL manevi tazminatın davalı … alınarak davacıya verilmesi gerektiği, Basın Kanununun 16. maddesinde, basılmış eserler yolu ile işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zarar dolayısıyla süreli yayınlarda eser sahibi ile yayın sahibinin müştereken ve müteselsilen hukuken sorumlu olduğu, dolayısıyla davalı …’ın gazetenin sorumlu müdürü olması nedeniyle bu madde kapsamında sorumluluğunun bulunmadığı kanaatine varıldığından hakkındaki davanın husumetten reddine, davalı …’in ise hazırladığı makalede kullandığı davacının eser sahibi olduğu fotoğrafın davacı …’in rekonstürüksiyonu olduğuna dair görselin altında bilgi vermiş olması sebebiyle, günlük haber ve makalelere çıkartılan süreli yayın niteliğindeki gazete ve ekinin yayınından gazetenin sahibi olan şirketin Basın Kanununun özellikle 16. maddesi kapsamında sorumlu olması nedeniyle bu davalı hakkında açılan davanın husumetten reddi gerektiği” gerekçesiyle; Davalılar … ve … hakkında açılan davanın husumetten REDDİNE -Davalı … aleyhine açılan davanın KISMEN KABULÜNE, a-FSEK 68.maddeye göre belirlenen 3.430,00 TL nin 3 katı olan 10.290,00 -TL maddi tazminatın 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, b- 5.000 TL manevi tazminatın 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: Davacı vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; FSEK 68. Madde gereğince tazminata hükmedilmesi hukuka uygunsa da, hükmedilen tazminat bedelinin hakkaniyete uygun olmadığını, dava dilekçesinde FSEK 68. Madde çerçevesinde 15.000 TL’nın üç katı 45.000 TL tazminat talep ettiklerini, mahkeme kararında müvekkiline ait eserin değeri hesaplanırken orijinalindeki baskı ölçüsüyle izinsiz kullanımdaki ölçüyü oranlanarak 3.430 TL tutarındaki sonuca ulaşılmışsa da, bu hesaplama usulünün gazete vb. yayın organlarında ilan değeri hesaplanırken kullanılan bir yöntem olduğunu, gazetenin bir baskıdan beklediği toplam ilan gelirinin ilan büyüklüğüne bölünmesiyle elde edildiğini, müvekkilinin eserinin 16 aylık araştırma, inceleme , çalışma ve yıllar süren bir birikimin sonucu olduğunu, … Araştırma Enstitüsü’nün yazı cevabında ” eserin rayiç bedelinin 15.000,00 – 20.000,00 TL olduğunun” bildirildiğini, mahkemece hükmedilen tazminatın hakkaniyete aykırı olduğunu. -Davalıya ait yazının FSEK 2. Madde kapsamında değerlendirilemez nitelikte olduğunu, yazının hususiyet içermediğini. -Davalının yazısının içeriğinin de müvekkiline ait eserden alındığını, gerekçeli kararda davacıya ait yazının içeriği ile, müvekkiline ait yazı arasında benzerlik olmadığı belirtilmişse de, bu tespitin gerçeği yansıtmadığını, mahkemece alınan raporda; “…- …” isimli müvekkiline ait eserin I. Cildinin 40. sayfasında yer alan paragrafa yer verilerek benzerlikten söz edildiğini, somut bir şekilde benzerliğin belirtildiğini, müvekkilinin söz konusu kapsamlı bir bilimsel çalışmasının, günlük maçlar ve taraftar olaylarına konu edilmesine müvekkilinin onayının bulunmadığını, davalının yazısının kapsam itibarıyla atıf sınırlarını aşarak, fikri haklara açık bir müdahaleye dönüştüğünü, yazı içeriğinin de müvekkiline ait eserden alındığı yönünde hüküm kurularak tazminata yansıtılması gerektiğini. -Davalı …’ın davalı gazetenin sorumlu müdürü olduğunu, kendisine ihtarname gönderildiğini, Basın Kanunu 13 ve 14. Maddeler gereğince sorumlu müdür gerekli düzenlemeleri yapmakla yükümlü olduğundan, davanın husumetten reddine karar verilmesinin hatalı olduğunu, fotoğrafın davacı …’in rekonstürüksiyonu olduğuna dair görselin altında bilgi verildiğinden bahisle bu davalı yönünden de davanın husumetten reddine karar verilmişse de davalı tarafça görsele ait bilgilerin hatalı olarak verildiğini, davalı tarafça eserin alındığı kaynağa ilişkin” a. …’in rekonstrüksiyonu, … – …, 2010″ şeklinde eserin sergi kataloğundan alındığını gösteren ibare yanlış olup, eserin bir sergi kataloğunda değil, … müzesi tarafından 2 cilt ve toplam 722 sayfa olarak yayınlanan “…- …” adlı eserde yer aldığını, eserin hangi kaynaktan alındığı, sayfa numarası, bastıran yayınevi başta olmak üzere hiçbir bilgi yer almadığını, bu hususun dosyada mevcut bilirkişi raporlarıyla da sabit olduğunu beyanla, mahkeme kararının kaldırılarak, davanın tüm talepleriyle birlikte kabulüne karar verilmesini talep etmiştir. Davalılar vekilinin süresinde ibraz ettiği istinaf dilekçesinde; mahkemenin BAM kararına aykırı şekilde dosyayı Basın-yayın alanında Öğretim Görevlisi’ne tevdi etmediğini, akademik geçmişi olmayan hukukçu bilirkişiye tevdi ettiğini. -Davacının mali haklarını ilüstrasyonun yayınlandığı dergiye devrettiğini, dava konusu eserin, … adlı kitapta yayınlanan görsellerden sadece bir tanesi olup, kitabın yayınevi sahibinin … MÜZESİ olduğunu, davacının tüm maddi ve manevi haklarını yayınevi sahibine devrettiğini, davacının dava ikame etme yetkisi bulunmadığını. -Mahkemenin illüstrasyon konusunda uzmanlığı olmayan bilirkişilerden rapor alarak ücret tespitinde bulunmuşsa da, ilgili kurum ve kuruluşlardan emsal sormadığını, yüzlerce görselin içinde bulunduğu kitap 200,00 TL iken, tek bir görsel için 2013 yılı değeri olarak 3.430 TL’ya hükmedilmesinin usul ve yasaya aykırı olduğunu. -İltibas edilen içeriğin FSEK 35. Madde kapsamında hukuka uygun bir kullanım olduğunu, FSEK 35. maddesindeki hüküm gereğince “alenileşmiş güzel sanat eserlerinin ve yayınlanmış diğer eserlerin, maksadın haklı göstereceği bir nispet dahilinde ve münderecatını aydınlatmak maksadı ile bir ilim eserine alınması” şeklinde iktibas yapılmasının caiz olduğunu, müvekkilinin makalesinin Kanun’un aradığı şekilde kamuoyunu bilgilendiren özellik taşıdığını, eser sahibinin adına ve eserin yer aldığı kitaba kaynak olarak atıf yapıldığını. -Dava konusu ilüstrasyon çalışmasını ve yazıyı haber maksadıyla yayanlamış olduğundan FSEK 37. Maddesi kapsamında iktibas serbestisi bulunduğunu, mahkemenin bu hususu değerlendirmediğini, bilirkişi heyetinin, her nasılsa spor haberinin güncel olayla ilgili ve haber ve bilgilendirmeyi aştığını beyan etmişse de, bu görüşün kabulünün mümkün olmadığını, dava konusu haberin neden haber niteliğinde olmadığının açıklanmadığını, Mahkemenin de hatalı tespit doğrultusunda hüküm tesis ettiğini beyanla mahkeme kararının kaldırılarak davanın reddini talep etmiştir.
DELİLLER: İlk derece mahkemesi tarafından alınan 07.04.2015 tarihli raporda; davaya konu eserin bulunduğu … Müzesi yayını olan katalogdaki izinsiz iktibas edilemeyeceğine ilişkin uyarıya rağmen FSEK 2. maddesinin 3. Bendi çerçevesinde görselin eser niteliğinde olduğu ve FSEK 35. maddesi çerçevesinde kullanıldığının kabul edilemeyeceği, zira gazete ekindeki yazının bilimsel bir çalışma olmadığı, ilk madde çerçevesinde de değerlendirilemeyeceği, 36. maddede belirtilen günlük havadis ve haber çerçevesinde değerlendirilemeyeceği, 37. maddede belirtilen çerçevede de olmadığı, çoğaltma ve yayma haklarının ihlal edildiği, …’ın fiilden sorumlu tutulmasının mümkün olmadığı, maddi tazminatın 2.500,00 TL olarak uygun olduğu, 68. maddedeki üç katının Mahkemenin takdirinde olduğu yolunda görüş belirtildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi tarafından alınan 11.02.2015 tarihli ikinci raporda; davacının oluşturduğu görselin güzel sanat eseri niteliğinde olduğu, dava açma ehliyetinin bulunduğu, izinsiz olarak davalı yanca kullanım sebebiyle FSEK 22 ve 23. maddelerdeki yayma ve çoğaltma hakları ihlal edildiği gibi, kullanılan görselde eser sahibinin davacı olduğu belirtilmiş ise de, hangi kaynaktan alındığının usulüne uygun olarak belirtilmemiş olması sebebiyle, 15. Maddedeki manevi hakkın da ihlal edildiği, rayiç bedelin ise 3.000,00 TL olacağı, üç katı tayin etme yetkisinin mahkemenin takdirinde olduğu yolunda görüş belirtildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi’nin, … Araştırmaları Enstitüsü’ne yazdığı müzekkere cevabında; davacıya ait görsel çalışmanın hazırlık ve yapım süreci de dikkate alındığında, çalışmanın rayiç değerinin 15.000 – 20.000 TL arasında olacağı beyan edilmiştir. Dairemizin kaldırma kararı sonrası ilk derece mahkemesince Basın-Yayın bölümü öğretim üyesi bilirkişi, FSEK uzmanı hukukçu bilirkişi ve Sektör bilirkişisinden oluşan üç kişilik heyetten alınan 01/07/2020 tarihli raporda; Davacı … davalı yazı metinleri üzerinde yapılan incelemede her iki yazının öznesinin farklı olması yazıda tarihte yaşanmış bir olay veya olaylar, yani tarihi gerçekler kişiye göre değişmeyeceğinden bir kişinin yazmış olduğu bir tarihsel gerçeği bir başka kişinin yazamama durumunun bilime ve hayatın olağan akışına aykırı olduğu her iki yazı arasında iktibas veya birebir herhangi bir benzerlik olmadığı, davalı eserinin bilimsel eser olmadığı bu sebeple FSEK 35. madde de belirtilen istisna kapsamında olmadığı, keza FSEK 37. maddesi kapsamında da değerlendirilemeyeceği, 06.10.2016 tarihinde dosyaya sunulan … Araştırmaları Enstitisü müzekkere cevabında fotoğrafa ait rayiç bedelin 15.000 – 20.000 TL. arasında olacağı belirtilmekle bu bedelin orijinal fotoğraf bedeli olduğunu, uygulamada ihlal edilen mali hakkın türü, coğrafi kapsamı, ihlal süresi, ihlalin yapıldığı vasıta ve bunun geniş halk kitlesine ulaşımı çalışmanın sanatsal değeri, hitap ettiği kitle, bulunduğu mahale göre bedel belirlenlendiğinden davalı gazetenin ülke genelinde yayınlanan yüksek tirajlı bir gazete olmasından hareketle bu bedelin 3.430,00 TL. olabileceği, davacının FSEK 68. madde kapsamında izinsiz kullanım nedeniyle 3 kat talep hakkı bulunduğu, davacı tarafın manevi tazminat talep etme hakkının mevcut olduğu manevi tazminat miktarının takdir hakkının mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir. Bilirkişi heyetinden alınan 12/04/2021 tarihli ek raporda; 01/07/2020 tarihli kök rapordaki görüşlerde bir değişiklik olmadığı bildirilmiştir.
G E R E K Ç E: Davacı vekilinin müvekkilinin “…-…” adli iki çiltlik eserindeki illüstrasyan ile içeriğin, davalı tarafça izinsiz olarak ve usulüne uygun atıf yapılmadan kullanıldığını, müvekkilinin son derece kapsamlı bilimsel çalışmasının günlük maçlar ve taraftar olaylarına konu edilmesine muvaffakatının bulunmadığını ileri sürerek, eserden kaynaklanan mali haklarının ihlali nedeniyle FSEK 68.madde kapsamında üç kat tazminat ve manevi tazminat talebinde bulunmuştur. … gazetesi eki olan … Gazetesinin 29 Eylül 2013 tarihli sayısında; davalı …’in “…” başlıklı yazısının yayınlandığı ve yazı içeriğinde davacı tarafça çizilen illüstrasyonun kullanıldığı sabittir. Davalı tarafça illüstrasyon eser için usulüne uygun olarak yazarın ve eserinin belirtilerek atıf yapıldığını, FSEK 35 ve 37.maddeler gereğince kullanım serbestisi kapsamında bulunduğunu ileri sürmüştür. Dairemizin 03.05.2019 tarihli 2017/1673 E. – 2019/959 K.sayılı kararından sonra alınan bilirkişi raporunda; her iki metin arasında tarihsel bazı gerçekler dışında benzerlik görülmediği, iltibas veya birebir alıntılanmış cümle bulunmadığı tespit edilmiştir. Davacı yazarın hipodrom üzerinden katledilen ve buna sebep olan taraftar ayaklanmasını anlatırken, davalı yazarın taraftar ayaklanması üzerinden hipodromun yandığını anlattığını, tarihi gerçeklerin kişiye göre değişmeyeceğini, her iki yazarın kendi hedef kitlelerine göre tarihi bir olayı yazıp yorumladıklarını, davacının yazısından iktibas veya bire bir alıntı yapılmadığını beyan etmişlerdir. Davacı tarafça, müvekkilinin kitabının içeriğinin de kopyalandığı ileri sürülmüşse de, davalının köşe yazısından içeriğe yönelik iltibas veya iktibas yapılmadığı, sadece davacının illüstrasyon eserinin görselinin yazı içeriğinde kullanıldığı anlaşılmıştır. Davalı vekilinin istinaf başvurusunda , davacının eserden kaynaklanan mali haklarını … Müzesi Yayınevi’ne devrettiği ve dava açma hakkının bulunmadığı ileri sürülmüşse de, davacının eser sahibi olduğu konusunda ihtilaf bulunmadığı, davacının “…-…” adlı eserinde yer alan illüstrasyon eserinin köşe yazısında izinsiz olarak kullanımı/işlenmesi nedeniyle FSEK 55.maddesi gereğince tazminat davası açabileceği, mali hakları yayınevine devretmiş olmasının dava açmasına engel olmadığı, aktif dava ehliyetinin bulunduğu kanaatine varılmıştır. Bilirkişi heyetinin raporda; davalının köşe yazısının FSEK 2/1 maddesi kapsamında dil ve yazı ile ifade edilen eser niteliğinde olduğu, FSEK 35/3.madde gereğince, iktibasın ancak alenileşmiş güzel sanat eserlerinden veya yayımlanmış diğer eserlerden bilimsel eserlere yapılacak iktibaslarda mümkün olabileceği, ancak davalının yazısının genel olarak olayları aydınlatan basit ve genel geçer ifadelerin yer aldığı FSEK 2 kapsamında değerlendirilebilecekse de, bilimsel eser olarak değerlendirilemeyeceği, FSEK 37.madde de; kamunun haber alma ihtiyacı için sunulan haberle bağlantılı olarak eserlerden bazı parçaların kullanılması mümkünse de, kullanımın güncel olayla ilgili olarak haber ve bilgilendirme aşamasını geçmemesi gerektiği, davacının kullanılan eserinin bu kapsamda olmadığı beyan edilmiştir. Görüldüğü üzere, davalının köşe yazısı bilimsel bir eser vasfında bulunmadığından ve davacının eserinden alınarak kullanılan illüstrasyon eserin, güncel bir habere konu olmadığı anlaşılmakla, davalının FSEK 35 ve 37.madde kapsamında iktibas serbestisi bulunduğuna yönelik savunması yerinde görülmemiştir. Davalı tarafça, köşe yazısında kullanılan davacıya ait illüstrasyon eserin, davacının hangi eserinden, hangi sahifesinden alındığı belirtilmeksizin yeterli olmayan ve FSEK 15/2 maddesine aykırılık teşkil edecek şekilde izinsiz olarak kullanılması, davacının mali haklarını ve manevi haklarını ihlal ettiğinden, FSEK 68.madde gereğince üç kat tazminata ve manevi tazminata hükmedilmesi yerinde ise de, hukuka aykırılıktan davalı yazar …’in sorumlu olmadığından bahisle bu davlı yönünden davanın husumet yokluğu nedeniyle davanın reddine karar verilmesi yerinde değildir. 5187 sayılı Basın Kanunu’nun hukuki sorumluluğu düzenleyen 13.maddesinde, basılmış eserler yoluyla işlenen fiillerden doğan maddi ve manevi zararlardan dolayı süreli yayınlarda, eser sahibi ile yayın sahibi ve varsa temsilcisinin, süresiz yayınlarda ise eser sahibi ile yayımcının, yayımcının belli olmaması halinde ise basımcının müştereken ve müteselsilen sorumlu olduğu, düzenlenmekle, davalı …’ın Basın Kanunu’nda sayılan kişilerden olmadığı anlaşılmakla, hakkında açılan davanın husumet yokluğundan reddine karar verilmesi yerinde görülmüş, davacı vekilinin husumet yokluğundan red kararına karşı istinaf başvurusunun davalılardan yazar … yönünden haklı olduğu kanaatine varılmıştır. Davacı vekili ve davalı vekilinin, hükmedilen maddi tazminat miktarına yönelik istinaf sebepleri ileri sürülmüştür. Davacıya ait illüstrasyonun FSEK 4.madde kapsamında güzel sanat eseri olduğu v e mahkemece hükme esas alınan bilirkişi heyet raporunda, eserin kullanım şekli ve davalı gazetenin tirajı yüksek bir gazete olduğu gözetilerek 3.430 TL olarak tespit edildiği anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesi’nce … Araştırmaları Enstütüsü’ne yazdığı müzekkere cevabında, davacıya ait görsel çalışmanın hazırlık ve yapım süreci de dikkate alındığında, çalışmanın rayiç değerinin 15.000 – 20.000 TL arasında olacağı beyan edilmiş ve davacı tarafça bu miktarın dikkate alınması gerektiği ileri sürülmüş de , bildirilen bedelin illüstrasyon eserin orjinaline ilişkin olduğu, dava konusu uyuşmazlıkta ise illüstrasyon görselinin köşe yazısında kullanıldığı anlaşılmakla, eserin orjinalinin bedelinin hükme esas alınmaması yerinde olup, tespit edilen 3.430 TL bedelin FSEK 68.madde gereğince üç katına hükmedilmesi yerinde olmakla, taraf vekillerinin maddi tazminata yönelik istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir. Yukarıdaki açıklamalar doğrultusunda, davalı vekilinin istinaf başvurusunun esastan reddine, davacı vekilinin davalı …’in pasif husumet ehliyetine yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, diğer istinaf sebeplerinin reddine karar verilmekle, mahkeme kararının kaldırılarak, kazanılmış haklar korunarak aşağıdaki şekilde hüküm kurulmasına karar verilmiştir.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-Davalılar vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin 6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE, 2-Davacı vekilinin istinaf isteminin KISMEN KABUL, KISMEN REDDİ İLE; 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ’nin 17/06/2021 tarihli 2019/175 E. – 2021/281 K. sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-A)Davalı … hakkında açılan davanın husumetten REDDİNE, B)Davalı …ve davalı … aleyhine açılan davanın KISMEN KABULÜNE, a-FSEK 68.maddeye göre belirlenen 3.430,00 TL’nin 3 katı olan 10.290,00 TL maddi tazminatın 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine, b-5.000 TL manevi tazminatın 14/11/2013 tarihinden itibaren işleyecek avans faizi ile birlikte davalılardan müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, 4-İlk derece yargılaması yönünden; a-1.044,45 ilam harcından peşin harcın mahsubu ile eksik 190,55 TL harcın davalı …ve davalı …’den tahsiline, b-Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalı …ve davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, c-Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.000,00 TL vekalet ücretinin davalı …ve davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, ç-Reddedilen maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak, davalı …ve davalı …’e verilmesine, d-Davanın husumetten reddi nedeniyle Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı …’a verilmesine, e-Davacı tarafından yapılan 25,20 TL başvuru harcı, 853,90 TL peşin harç olmak üzere bozma öncesi 4.864,90 TL tebligat, müzekkere ve bilirkişi ücreti, bozma sonrası da 3.028,20 TL olmak üzere toplam 11.493,10 TL’den takdiren 2.365,27 TL’sinin davalı …ve davalı …’den alınarak davacıya verilmesine, f-Davalı …tarafından yapılan toplam 154,00 TL yargılama giderinden takdiren 122,30 TL’nin davacıdan alınarak davalı …’ye verilmesine, g-Taraflarca fazla yatırılan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, 5-İstinaf yargılaması yönünden; a-Karar tarihinde yürürlükte bulunan harçlar yasası uyarınca hesap olunan 1.044,45 TL nispi karar harcından peşin alınan 271,25 TL’nin mahsubu ile 773,20 TL harcın davalı …den tahsili ile hazineye irat kaydına, b-İstinaf talebi kabul edildiğinden davacı tarafça yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine, c-İstinaf yargılaması için davacı tarafından yapılan 220,70 TL istinaf yoluna başvurma harcı, 59,00 TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 279,70 TL’nin, davalı …den alınarak davacıya verilmesine, ç-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, d-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda 27/04/2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.