Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.
T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/485 Esas
KARAR NO: 2022/990 Karar
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 26/10/2021
NUMARASI: 2021/491 D.İş – 2021/489 K. Sayılı Ek Kararı
DAVANIN KONUSU: İhtiyati Haciz
KARAR TARİHİ: 06/06/2022
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. ve 356. maddeleri gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
G E R E Ğ İ D Ü Ş Ü N Ü L D Ü:
MAHKEME KARARI: İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.08.2021 tarihli 2021/491 D.İŞ – 2021/489K. sayılı kararıyla; “…İhtiyati haciz talebinin Kabulü ile Alacağın rehinle temin edilmemiş olması ve mevcut kanıtlara göre istem kanuna uygun görülmüş olmakla; (20.000,00.-TL) alacak yönünden alacağın %15’ine tekabül eden (3.000,00-TL) teminat karşılığında İİK’nun 257/1 maddesi gereğince borçluların menkul ve gayrimenkul malları ile üçüncü şahıslardaki hak ve alacaklarından borca yetecek miktarının İcra İflas Kanunun koyduğu sınırlar içinde İHTİYATEN HACZİNE, ” karar verilmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … vekili dilekçesinde; ihtiyati hacze konu çekin keşide yerinin Denizli olduğunu ve müvekkilinin şirket merkezinin de Denizli olduğunu, bu nedenle yetkili Mahkemenin Denizli Mahkemesi olduğunu belirterek Mahkemenin yetkisine itiraz ettiklerini , müvekkilinin hukuka aykırı icra takibi nedeni ile haciz tehdidi altında olduğunu, ayrıca ihtiyati hacze konu çekin müvekkilinin zilyetliğinde iken kaybolduğunu ve müvekkilinin kayıp çekin iptali için Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi 2021/449 Esas sayılı dosyasından ihtiyati tedbir kararı aldığını, bankanın tedbir kararı dolayısı ile çeke karşılıksız işlemi yapamadığını belirterek müvekkili hakkında ihtiyati haczin kaldırılmasını talep etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … vekili dilekçesinde; ihtiyati hacze konu çekin keşide yerinin Denizli olduğunu ve müvekkilinin şirket merkezinin de İzmir olduğunu, bu nedenle müvekkili yönünden İzmir İcra Dairelerinin yetkili olduğunu, Mahkemenin yetkisiz Mahkeme olduğunu, müvekkili yönünden İzmir Mahkemelerinin yetkili olduğunun kabulü ile ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, talep etmiştir.
MAHKEME EK KARARI: İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 26.10.2021 tarihli 2021/491 D.İŞ – 2021/489K. sayılı kararıyla; “…İhtiyati haciz konusunda yetkili Mahkemenin İİK 258 yollaması ile İİK 50 maddesine göre belirleneceği, konusu para olan borçlar için yetkinin İİK 50/1 maddesine göre HMK daki yetki kurallarının geçerli olduğu, sözleşmeden doğan davaların sözleşmenin ifa edileceği yer mahkemesinde açılacağı (HMK 10. M) TBK 89. Maddesine göre para borçlarının alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ödeneceği, lehine ihtiyati haciz kararı verilen … Faktoring A.Ş nin adresinin İstanbul olduğu, dolayısı ile Mahkemenin ihtiyati haciz konusunda yetkili Mahkeme” olduğu gerekçesiyle yetki itirazlarının reddine karar verilmiştir.
İSTİNAF BAŞVURULARI: İhtiyati hacze itiraz eden … vekili istinaf dilekçesinde; çeke dayalı davalarda borçlunun ikamet yeri veya muhatap bankanın bulunduğu yerde veya çekin keşide edildiği yerde dava açılabileceğini, her üç yere göre yetkili mahkemenin Denizli olduğunu, çekte diğer borçlu görünen … Ltd. Şti.’nin adresinin Bahçelievler/İstanbul olup Bakırköy ve ya Küçükçekmece Mahkemeleri ve İcra Dairelerinin, …’ın adresinin Zeytinburnu olup Bakırköy Mahkemelerinin, … Firması yönünden İzmir Mahkemelerinin yetkili olduğunu, İİK 265 maddesi uyarınca 7 günlük sürede yetkiye itiraz ettiklerini, mahkemenin ihtiyati haczin kaldırılmasına karar vermesi gerekirken itirazın kabulüne karar vermesinin hatalı olduğunu beyanla, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasını, mahkeme aksi kanaatte ise dosyanın yetkili Denizli ATM’ne gönderilmesini talep etmiştir. İhtiyati hacze itiraz eden … vekili istinaf dilekçesinde; para borçlarının götürülecek borç, kambiyo senedinden kaynaklanan borçların ise aranacak borçlar olduğunu, çekin müvekkilinin zilyetliğinde iken kaybolduğunu ve çek iptali davası neticesinde, Denizli Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2021/446 Esas sayılı dosyasından tedbir kararı alındığını, çekte ibrazın yapıldığı muhatap bankanın asıl borçlu olmadığını, çekin keşide yeri ve muhatap bankanın Denizli olup, müvekkilinin yerleşim yerinin İzmir olduğunu, mahkemenin red kararının yerinde olmadığını beyanla, ihtiyati haciz kararının kaldırılmasına karar verilmesini talep etmiştir. İhtiyati haciz talep eden vekilinin istinaf dilekçesine cevabında, davaya konu çekin 26/07/2021 tarihinde bankaya ibraz edildiğini ancak ödeme yasağı olması nedeniyle tahsil edilemediğini, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasından kambiyo senetlerine özgü takip başlatıldığını, akabinde de ihtiyati haciz kararı alındığını, yetkili mahkemenin TBK 89. Madde gereğince götürülecek borç olmasından dolayı alacaklının yerleşim yeri mahkemesi olduğunu, çeke dayalı borçlar aranacak borç niteliğinde olup borçlunun ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ifa edileceğini, ilk aşamada TBK m.89/1 hükmünü uygulamaya imkân yoksa da aranacak borçların, borçlunun aranması, devamında sonuç alınamaması durumunda aranacak borç nitelikleri tüketilerek sona ereceğini ve götürülecek borç niteliğine dönüştüğünün kabul edileceğini, aynı şekilde çek, alacaklısı tarafından muhatap bankaya ibraz edilir ve muhatap banka tarafından karşılıksızdır yahut ödeme yasağı işlemi görürse, çekin artık, aranacak borç niteliğini kaybettiği, nitelik olarak götürülecek borca dönüştüğünün kabul edilebileceğini, Yargıtay 11.Hukuk Dairesi de 2016/12481 E., 2016/8797 numaralı kararı,YARGITAY 11.H.D. Esas: 2006/412 Karar: 2006/1370 Karar Tarihi: 13.02.2006 kararı ve İstanbul BAM Daire kararlarının aynı yönde olduğunu, davacı ile asıl borçlu … arasında imzalanan … sözleşme numaralı Faktoring Sözleşmesi’nin 8. maddesinde de, İstanbul Ticaret Mahkemeleri ve İstanbul İcra Müdürlüklerinin yetkili kılındığını, yetki itirazında birden fazla mahkeme ileri sürüldüğünden geçersiz olduğunu, itiraz eden ciranta ve keşidecinin borçtan sorumlu olduğunu beyanla, istinaf başvurularının reddine karar verilmesini talep etmiştir.
DELİLLER: İhtiyati haciz talebine dayanak keşidecisi …, lehtarı … A.Ş. Olan … Bankası Denizli Şubesi’ne ait keşide yeri Denizli, keşide tarihi 25/07/2021 olan 20.000 TL bedelli çekin sırasıyla, … A.Ş., … Ltd. Şti. , … ve … A.Ş. Tarafından ciro edildiği, 26/07/2021 tarihinde bankaya ibrazında tedbir kararı nedeniyle karşılıksızdır işlemi yapılmadığına dair şerh verildiği anlaşılmıştır. Çekin İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün … Esas sayılı dosyasında, 05/08/2021 tarihinde kambiyo senetlerine özgü takibe konulduğu anlaşılmıştır.
G E R E K Ç E: İlk derece mahkemesince, çeke dayalı olarak yapılan ihtiyati haciz talebinin kabulüne karar verildiği, borçlulardan … Tic. Ltd. Şti. vekili ile … A.Ş. vekillerinin yetki itirazında bulundukları, mahkemenin yetki itirazlarının reddine karar verildiği, itiraz edenler vekillerinin ayrı ayrı istinaf başvurusunda bulundukları anlaşılmıştır. İlk derece mahkemesinin ek kararının gerekçesinde; İİK 258. Madde yollaması ile İİK 50. Madde ve İİK 50. Madde yollaması ile HMK hükümlerinin uygulanacağı, HMK 10. Madde ve TBK 89. Maddesine göre para borçlarının, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde ödeneceği gerekçesiyle, alacaklı … Faktoring’in adresinin İstanbul olduğundan bahisle yetki itirazının reddine karar verildiği açıklanmıştır. İhtiyati haciz isteyen taraf çeke dayalı olarak ihtiyati haciz talebinde bulunmuş olup, dayanak çekin keşide yerinin ve muhatap bankanın bulunduğu yerin Denizli olduğu anlaşılmaktadır. Çekten kaynaklanan borcun alacaklısı borçlunun yerleşim yerinde, birden fazla borçlu bulunması halinde borçlulardan birinin yerleşim yerinde, çekin keşide yerinde veya muhatap bankanın bulunduğu yerde ihtiyati haciz isteyebilecektir. Dosyanın incelenmesinde itiraz eden … Şirketinin adresinin Denizli ili olduğu, diğer borçlu … A.Ş.’nin adresinin ise İzmir olduğu anlaşılmaktadır. Hakkında ihtiyati haciz kararı verilen borçlu … Yapı’nın adresinin Bahçelievler’de olduğu, …’ın adresinin Tokat olduğu, herne kadar borçlu … ile talep eden arasında Faktoring Sözleşmesi bulunduğu ve yetki sözleşmesi yapıldığı ileri sürülmüşse de sözleşmeye taraf olmayan diğer borçlular hakkında yetki sözleşmesinin uygulanamayacağı anlaşılmıştır. Somut olayda ihtiyati haciz İstanbul Mahkemelerince verilmiş olup İstanbul Mahkemeleri yukarıda belirtilen kural gereğince yetkili değildir. TBK 89/1 maddesi; “Borcun ifa yeri, tarafların açık veya örtülü iradelerine göre belirlenir. Aksine bir anlaşma yoksa, aşağıdaki hükümler uygulanır; 1.Para borçları, alacaklının ödeme zamanındaki yerleşim yerinde, 2.Parça borçları, sözleşmenin kurulduğu sırada borç konusunun bulunduğu yerde, 3.Bunların dışındaki bütün borçlar, doğumları sırasında borçlunun yerleşim yerinde, ifa edilir.” hükmünü içermektedir. Çekin ibrazının borçlunun ödeme yapacağı kimseyi öğrenmesini sağlayıcı bir fonksiyonu yoktur. Dolayısıyla çekin bankaya ibrazıyla borçlunun ödeme yapacağı kimseyi tespit ettiği ve aramanın tüketildiğini kabul etme ve bunun sonucu olarak da çek borcunun götürülecek borca dönüştüğünü kabul etme olanağı yoktur. Yine kambiyo senetlerinde ve bu bağlamda çekte hak doğrudan doğruya çeke ait kayıtları ihtiva eden evrakta tecessüm ettiği için çekteki borcu tek başına para borcu sayma olanağı da yoktur. Bu yönüyle TBK’nun 89/1 maddesine göre çekteki borcun götürülecek borç olduğunu kabul etme imkanı bulunmamaktadır. Açıklanan bu hususlar gözetildiğinde karşı taraflar vekillerinin ihtiyati hacze itirazının kabulü gerekirken yanılgılı değerlendirme sonucu itirazın reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup ihtiyati hacze itiraz eden … Ltd. Şti. Vekili ile … A.Ş. Vekillerinin istinaf talebinin kabulüne, mahkemenin ek kararının kaldırılmasına, itiraz edenler vekilinin itirazının kabulü ile, ihtiyati haciz kararının bu borçlular yönünden kaldırılmasına karar vermek gerekmiş ve aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
H Ü K Ü M: Yukarıda açıklanan gerekçe ile: 1-İhtiyati hacze itiraz edenler vekillerinin istinaf istemlerinin ayrı ayrı KABULÜNE, 2-6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İSTANBUL 1. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ’nin 26/10/2021 tarihli 2021/491D.İş -2021/489 D.İş Karar sayılı ek kararının KALDIRILMASINA, 3- … Tic. Ltd. Şti. Vekili ile … A.Ş. Vekillerinin yetki itirazlarının kabulü ile; – İstanbul 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 10.08.2021 tarihli 2021/491 D.İŞ – 2021/489K. Sayılı ihtiyati haciz kararının bu borçlular yönünden KALDIRILMASINA, 4-İleride haksız çıkacak tarafa yükletilmek üzere ihtiyati hacze itiraz edenler lehine ayrı ayrı (ihtiyati haciz talebinin değerlendirilmesi duruşmalı yapılmakla)1.405,00.TL vekalet ücreti taktirine, 5-İlam harcının peşin harçtan mahsubuna, 6-İstinaf yargılaması yönünden; a-İstinaf isteminde bulunan ihtiyati hacze itiraz edenler vekillerinin istinaf talebi kabul olunmakla, istinaf peşin harçlarının talep halinde ilk derece mahkemesince ilgilisine iadesine, b-İstinaf yargılaması sırasında ihtiyati hacze itiraz eden … Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan, 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcı ile 50, 00 TL posta-teb.müz. giderinin ihtiyati haciz talep eden’den alınarak …Şti’ye verilmesine, c -İstinaf yargılaması sırasında ihtiyati hacze itiraz eden … A.Ş. tarafından yapılan, 162,10 TL istinaf kanun yoluna başvurma harcının, ihtiyati haciz talep eden’den alınarak … A.Ş.’ye verilmesine, ç-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti takdirine yer olmadığına, d-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine, Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu 06/06/2022 tarihinde oy birliği ile kesin olarak karar verildi.