Görüntülediğiniz mahkeme kararı henüz kesinleşmemiştir. Yararlı olması amacıyla eklenmiştir.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/27 Esas
KARAR NO: 2023/1612
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 1.FİKRÎ VE SINAÎ HAKLAR HUKUK MAHKEMESİ
TARİHİ: 24/06/2021
NUMARASI: 2016/245 2021/290
DAVANIN KONUSU: Endüstriyel Tasarımın Hükümsüzlüğü
KARAR TARİHİ: 03/11/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
TARAFLARIN İDDİA VE SAVUNMALARININ ÖZETİ ASIL DAVADA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkilinin tekstil sektöründe … TİCARET LİMİTED ŞİRKETİ (… ) markası adı altında bayan konfeksiyon üreticisi olarak faaliyet gösterdiğini, endüstriyel tasarım tescil başvurusunda bulunduğu … numaralı endüstriyel tasarım tescil başvurusu formundaki 51 numaralı tasarımın davalı tarafından “…” markası adı altında toptan üretimi yaparak tüm ülke sathında perakendeci işyerlerine satış, dağıtım ve pazarlamasını yaptığını, müvekkiline ait tasarım haklarını ihlal ettiğini, müvekkiline ait tasarımların davalı tarafından taklit edildiğinin ve satışının yapıldığının İstanbul 1 Fikri ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesinin 2016/85 D.İş dosyası ile tespit edildiğini, dosyaya ibraz edilen orijinal ürün ile taklit ürün örnekleri üzerinde yapılan incelemede müvekkilinin tasarım hakkının ihlal edildiğinin tespit edildiğini, davalı işyerinde bu ürünlerden 1 seri bulunduğunu, maddi tazminat hesaplarının 554 sayılı KHK’nın 52/a maddesine göre yapılmasını, tekstil sektöründe her renk için ortalama 500 adet kesim yapıldığını, birden fazla kumaş ve renk düşünüldüğünde, her tasarım için 2500-3000 adet üretim yapıldığının bilindiğini, davalının tecavüzünün ve haksız rekabetin tespitini, durdurulmasını, önlenmesini, delil tespit dosyası ile tespit edilen ürünler için imalat ve satışının yapılmamasını, www…com internet sayfasında tanıtım yapılmamasını ve görüldüğü yerde toplatılmasına yönelik ihtiyati tedbir kararı verilmesini, belirsiz alacak davası hükümlerine göre tazminat miktarı tam ve kesin olarak tespit edildiğinde talebi artırmak üzere şimdilik 1.000,00 TL maddi, 20.000,00 TL manevi tazminatın 20/06/2016 olan tespit tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep ve dava etmiştir. Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Dava belirsiz alacak davası olarak açılmış ise de davanın konusu, davacının izahat ve delilleri gereğince huzurdaki davanın kısmi olarak açılamayacağını zira 554 sayılı KHK 52/a maddesine göre davanın açıldığını, zarar talep edildiğini, davacının zarar miktarını bilmesi gerektiğini, 554 sayılı KHK 52/a maddesine göre belirsiz alacak davası açılamayacağını, davaya konu iddiaların tümünün haksız ve hukuki dayanaktan yoksun iddialar olduğunu, İstanbul 1 Fikri ve Sınai Haklar Hukuk mahkemesinin 2016/85 D.İş dosyasına sunmuş oldukları itirazları aynen tekrar ettiklerini, bu dosya kapsamında bilirkişinin benzerlik yönündeki kanaatlerini kabul etmediklerini, davaya konu tasarımın harcıalem tasarım olduğunu, 2014 yılında “…” tarafından modelin yapıldığını, müvekkilinin piyasada tanınan, itibar sahibi kendi tasarımlarını yapıp bu tasarımlarının tescilinide yapan kendi modelhanesi olan bir firma olduğunu, müvekkilinin tasarımlarının sektörde modaya yön veren tasarımlar olduğunu, kendi tasarımlarının da taklit edildiğini, buna karşın davalar açıldığını, tespit adresinde bulunan modelin müvekkili tarafından 19.10.2016 tescil tarihli … tescil numaralı TPE tescilinin yapıldığını, müvekkilinin davacıya karşı sorumluluğunun sadece tespitte bulunan ürün sayısı ile sınırlı olması gerektiğini, davacının yapmış olduğu hesaplamanın doğru bir hesaplama olmadığını, davacı yanın taleplerini kabul etmediklerini, davacı yanın zararının olup olmadığının müvekkiline ait ticari defter kayıtlarının incelemesi ile ortaya çıkabileceğini, karşı tarafın sunduğu kayıtları kabul etmediklerini, haksız açılan davanın esastan reddini talep etmiştir.
BİRLEŞEN MAHKEME 2018/183 ESAS SAYILI DAVADA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle: Müvekkili hakkında İstanbul 1.FSHHM 2016/245 E. sayılı dosyasında davalının … numarası ile tescilli pardesü tasarımının müvekkili tarafından üretilip satıldığı iddiası ile dava açıldığını, davaya konu olan tasarımın, davalıya ait … sıra numarası ile tescilli pardesü tasarımı olduğu, Müvekkilin kendini korumak adına TPE nezdinde … sıra numarası ile tasarımını tescil ettirmiş olup söz konusu tescile herhangi bir itirazı olmadığını, daha sonra kötü niyetli olarak davalı tarafından 20.10.2016 tarihinde müvekkilin iş yerine tespite gelindiğini, tespit sonrasında yaptıkları araştırmalar sonucunda TPE nezlinde kayıtlı … sıra numaralı davalı tasarımının harcıalem ürün olduğunu öğrendiklerini, dava konusu tasarım ile ilgili müvekkili hakkında açılmış olan İstanbul l.FSHH Mahkemesi 2016/245 E. sayılı dava ile tasarımın hükümsüzlüğü davasının birleştirilmesini, taleplerinin kabul görmemesi halinde 2016/245 E. sayılı dava dosyasına bilgi verilerek davanın bekletici mesele yapılmasını, … sıra numarası ile tescilli pardesü tasarımının tescilinin hükümsüz sayılmasını, iptalini, yargılama gideri, vekalet ücretinin karşı tarafa yükletilmesini talep ve dava etmiştir.Davalı vekili cevap dilekçesinde özetle: Müvekkiline ait tescili yapılmış ürünün “harcıalem” ürün olarak nitelendirilmesinin tamamen açtıkları davayı sürüncemeye bırakmak amacı ile ortaya atıldığını, haksız davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN KARARI:”ASIL DAVADA 1-Davalının eyleminin, davacının tescilli tasarımından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, 2- 93.960 TL maddi tazminatın delil tespiti tarihi olan 20/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine,3- 10.000 TL manevi tazminatın delil tespiti tarihi olan 20/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,4- Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,BİRLEŞEN MAHKEMEMİZİN 2018/183 E SAYILI HÜKÜMSÜZLÜK DAVASININ REDDİNE,…” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMLERİ:Asıl davada davacı …Şti vekili istinaf dilekçesinde; Manevi tazminat miktarının dosya kapsamındaki delillere uygun olmadığını, 20.000TL manevi tazminat talebinin tamamen kabulü gerektiğini, tasarım tecavüzü ve haksız rekabetin mevcudiyetine karar verilmişse de tek vekalet ücretine hükmedilmesinin hatalı olduğunu, iki ayrı vekalet ücretine karar verilmesi gerektiğini belirterek hükmün kaldırılmasını talep etmiştir.Asıl davada davalı – birleşen davada davacı … vekili istinaf dilekçesinde özetle; 20.08.2020 tarihli raporda bilirkişinin “Davacı şirkete ait Bilanço ve Gelir Tablosu verilerine ilişkin 2016 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinin dosyaya ibraz edilmesi halinde tazminat hesabı yapılabileceğini” belirttiğini, usuli eksiklikler giderilmeden tazminat hesaplaması yapılmadan afaki bir maddi tazminat hesabı yapıldığını, Bilirkişi raporlarında Davacı adına tescilli … numaralı 51 kodlu tasarım ile davalıya ait … numaralı 4 kodlu pardösü ile karşılaştırılmasında tasarımların ayırt edici unsuru olan kup uygulaması ve kup kuşak kemerin köprü bantlarının benzer olması ve sair nedenlerle ilgili tasarımların bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibasa sebebiyet verecek şekilde benzerlik taşıdığının belirtildiğini, Müvekkilinin ürünü ile davacının … sıra nolu tasarım arasındaki farklılıkların ise arkadaki üçgen kulp omuzdan yerine sırt robadan bele doğru yapılmış, omuzlara çift düğme , omuzlarda apolet kullanılmış ve normal yaka yerine hakim yaka kullanılmış olmadı olduğunu, … ve … tarafından hazırlanan mütalaayı sunacaklarını, bu mütalaada karşılaştırma yapıldığını, bilirkişilerin vurguladıkları benzerlik özelliğinin …’in özellikle kup yapısı olduğunu, bu benzerliğin SMK m. 81/1.a bendi kapsamında tecavüz olarak nitelenebilmesinin mümkün olmadığını, tasarımların birbirinin aynısı olmadığını, farklılıkların mütalaada açıklandığını, Müvekkilinin tasarımının tescil tarihi 19/10/2016, Tespit tarihinin ise 20/10/2016 tarih olduğunu, müvekkilinin deneme için ürün sergilediği dönemde daha hiçbir satış yapılmaksızın davacının tespite geldiğini, İşbu süre dikkate alınarak hesaplama yapılması gerektiğini, bu süre zarfında sektör bilirkişisinin ticari teamüllere dayanarak söylemiş olduğu kesimin yapılması mümkün olmadığını, firmaların her zaman seri üretimi tercih etmediklerini, İşleri ekonomik kriz nedeniyle kötü giden bir firmanın 2000 adet üretim yaptığı düşünülerek karar vermenin yerinde olmadığını, Müvekkilinin deneme için sadece ürünlerini sergilediğini ve satış yapmadığını, firma büyüklüğü , zarar durumu ve kesim föyleri, yeni tescilenen ürünün bir anda üretilip üretilmeyeceği ya da ne kadar üretilebileceği gibi kriterlerin bilirkişilerce değerlendirilmediğini, dosyaya zararına ilişkin iade faturası ya da ürün kodu bulunan stok bilgisi sunulmaksızın 2000-3000 gibi ciddi parti üretimleri üzerinden hesaplama yapılamayacağını, Sektörel teamül değerlendirme konusunda ise dosyada mübrez üç birlirkişi raporunda da farklı değerlendirme yapıldığını, 30.10.2017 Tarihli raporda maddi tazminat hesabı 234,90 TL yapılırken , 26.02.2018 tarihli ek bilirkişi raporunda ticari teammüle göre 300 adet üzerinde 14.094,00 TL hesaplama yapılmış ,02.10.2018 tarihli raporda ise 2000 adet üzerinden hesaplama yapılmış 93.960 TL maddi tazminat hesaplanmış olduğunu, bilirkişi raporlarında çelişkili durumu yeterince inceleme yapılmaksızın hatalı hesaplama yapıldığını gösterdiğini,Mütalaada da maddi tazminat hesabının yerinde olmadığının açıklandığını, İstanbul 1. Fikri Ve Sınai Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 2016/85 D. İş sayılı tespit dosyasında ürünlere ilişkin müvekkili mağazasından alınan Katalogta ve …com adlı web sitesinde dava konusu ürüne rastlanılmadığı tespit edildiğini, Sektörel bilirkişi tarafından maddi hesaplama yapılabileceği belirtilen 2000 adet bir parti üretim olsa idi dava konusu ürünlerin hem katalog hem de internet sitesinde yayınlanması gerekeceğini,Birleşen davanın reddinin yerinde olmadığını, tasarım ürünün harcıalem olduğunu, başta … Tic. Ltd. Şti. olmak üzere birçok firma 2014 yılında üretip sattıklarını , bilirkişilerce talep bu konuda herhangi bir değerlendirme yapılmadığını, birçok firma tarafından üretilip satıldığına ilişkin ilgili görsel ve internet adreslerini belirtilmiş olmasına rağmen işbu hususta yeterli inceleme yapılmadığını, Mütalaada yandex kayıtlarında zaman damgası taşıyan kayıtlara göre … çoklu tasarım başvurusundan önce , 2013 ve 2014′ te mevcut olduğunun belirtildiğini, tasarımın yenilik unsuru olmadığını,http://www… com/… adresinde mevcut olan tasarımın internete yüklendiği tarihin de tasarımdan önce, 2015 yılına ilişkin olduğunu, ekte sunulu resmin altındaki açıklamaya göre 2014 modeli olduğunun kendileri tarafından belirlendiğini, http://www…com/ … sayfasında 10 nolu resim olarak mevcut olup piyasada tanınan firmalarca üretime konu edilmiş, 2014 yılında kullanılarak … firmasınca piyasaya sunulduğunu, tasarımları yan yana getirerek dahi karşılaştırma yapılmadığını, … Tic. Ltd. Şti. ürünün önceki tarihli olduğunu, ilgili şirkete yazılan müzekkere cevabında da açıkça 2014 yılında üretilip satışa arz edildiği beyan edildiğini, 16.05.209 tarihli bilirkişi raporunda davacıya ait pardesü tasarımı ile … ait … numaralı tasarımın sektör bilirkişisince incelenmesi sonucu arka omuzdan bele doğru verev inen parçanın iki üründe de benzer olduğunu, iki modelin de formunun aynı olup A kesimi olması, iki modelin de bele oturması, iki modelin boyunun da birbirine yakın görünmesi ve diz altı hizasında olması, iki modelin de kol takımının aynı olması, iki modelin de ön kapama şeklinin ciddi şekilde benzer olduğu sektör bilirkişisince tespit edildiğini,mütalaada görseller ve site linkleri mevcut olup resen yapılacak araştırma sonucu başkaca firmalara ilişkin ürünlerin ve müvekkili ile davacı ürünlerinin farklı ve benzer özelliklerinin tablo şeklinde birbiriyle karşılaştırılmasını talep ettiklerini, belirterek birleşen davanın reddi kararının da kaldırılmasını talep etmiş, 11.11.2021 Tarihli dilekçe ekinde dilekçe içeriğinde yer verilen mütalaa sunulmuştur.Davalı vekili aynı gün önceki saat içeren dilekçesinde … adına istinaf dilekçesi sunmuş ise de ilgilinin davada taraf olarak yer almadığı, davalı vekilinin de asıl davalı adına verdiği istinaf dilekçesinde dilekçenin sehven gönderildiğini beyan ederek sonra gönderilen dilekçenin dikkate alınmasını talep etmiştir.
İNCELEME: TPE kayıtlarına göre davacının delil olarak dayandığı ve birleşen davada hükümsüzlüğü istenen … numaralı tasarım 05.02.2016 tarihli başvuruya istinaden aynı gün davacı adına tescil edilmiş “pardesü ” tasarımıdır.İstanbul 1.FSHHM’ nin 2016/85 D.iş sayılı dosyasında bilirkişi Endüstri Ürünleri tasarım bölümü … raporunda özetle; modeller arasındaki benzerliğin önde ve arkada modelin beden kısmını oluşturan özellikli kup uygulaması olduğunu, bu kupun kuşak kemerin köprü bantlarını oluşturduğunu, bu uygulamanın modele özellik kazandıran bir uygulama olduğunu, davalının websitesinde tespite konu modellerin olmadığını model ile tasarımın genel görünüm itibarı ile özellikli kup kalıbının benzerlik taşıdığı, bir seri tüm bedenler malın stantta olduğunu belirtmiştir.Mahkemece 3 ayrı heyetten bilirkişi raporu alınmıştır….; mali müşavir …, ENdütri mühendisi … 30/10/2017 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Dava konusu olan ve işyerinde tespit edilen 1 seri pardösünün, davalıya ait … sıra nolu pardösü tasarımı ile aynı olduğu, davalıya ait … nolu tasarımların tescilli olduğu, tescillerinin devam ettiği, dosyada hükümsüzlüğüne dair herhangi bir bilgi ve belge bulunmadığı, dava konusu olan ve işyerinde tespit edilen 1 seri pardösü üzerinde, davacıya ait … sıra nolu tasarımın iltibas yaratacak derecede benzerinin kullanıldığı, davacıya ait … sıra nolu tasarımın ve davalıya ait … sıra nolu tasarımın benzer olduğu, davalıya ait tasarımın davacı tasarımın tescil tarihinden sonra, tespit gününden 1 gün önce tescilinin yapıldığı, tasarım hakkına tecavüzün mahkemenin takdirinde olduğu, bu konuda hüküm kılınması halinde, davalı şirket ticari defter ve belgelerinde tasarıma ilişkin ayırt edici ibare olmadığından davaya konu tasarıma ilişkin ürünle ilgili tespit yapılamadığı, davacının 2016 defterlerine göre, 1837 adet ürün satıldığı, ortalama birim kar tutarının; 46,98TL olduğu davalının 2016 defterlerine göre 57.533,60TL zarar ettiği, davalı şirkette imalat yapıldığının tespit edildiği, mahkemenin 2016/85 D.İş dosyası ile bilirkişi raporu sonuç kısmında yer alan “bir seri malın stantta olduğu” tespit edildiği bir seride 5 farklı beden olduğu düşünüldüğünde 46,98×5= 234,90TL olduğu dikkate alınarak maddi tazminat hesaplandığında 554 sayılı KHK 52-a maddesi uyarınca 234,90-TL maddi tazminat tutarının makul sayılabileceği, manevi tazminat takdirinin mahkemenin takdirinde olduğu bildirilmiştir. 26/02/2018 tarihli bilirkişi kurulu ek raporunda özetle: Daha önce sunulan kök raporda herhangi bir değişiklik olmadığı, tasarımın sıradan basit bir pardesü modeli olmadığı, davalının ürünü ile davacı tasarımında farklar olsa da bunların tasarımı farklılaştırmadığını, farklılık yaratan özellikler olmadığını, kök raporda 554 sayılı KHK 52-a maddesi uyarınca maddi tazminat tutarı 234,90-TL olarak hesap edildiği, ancak ek rapor içerisinde yer alan teknik ve sektör bilirkişisi görüşleri dikkate alınarak her katt a5 beden bulunduğu, bir model için en az 300 adet üretime gireceği düşünülerek maddi tazminat hesaplandığında, maddi tazminat tutar(300x 46,98TL) 14.094,00-TL olduğu, manevi tazminatın takdirinin mahkemeye ait olduğu bildirilmiştir. 2.bilirkişi heyetinde bilirkişiler Tekstil ve tsarım bölümü Dr Öğr üyesi …, Sektör bilirkişisi …, mali bilirkişi … 02/10/2018 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davalı ve davacıya ait tescilli iki ürünün TPMK kayıtlarında yer alan görsellerinin detaylı analizi akabinde yapılan karşılaştırma sonucunda; iki ürünün bilgilenmiş tüketici nezdinde ciddî benzerliklere sahip olduğu görüşüne varıldığı, tasarımlardan davacıya ait olanın daha önce tescil edildiği TPMK kayıtlarında da görüldüğü, öncelikle davalı tarafin … tescil numaralı 4 sıra no.lu tasarımının; daha önce İstanbul 1.Fikri Sinaİ Haklar Mahkemesi 2016/85 D.İş dosyası ile gerçekleştirilmiş yerinde yapılan bilirkişi incelemesi sonucunda yine davalıya ait 1 seri (pembe renk) pardösü ile birebir benzerlik taşıdığı ve aynı vasfında olduğuna kanaat getirildiği, bu minvalde davalıya ait iş yerinde bulunan 1 seri pardosü ile davacıya ait … tescilli 51 sıra nolu tasarımı karşılaştırıldığında, sıradan bir tüketici nezdinde benzer vasfını taşıdığı kanaat getirildiği, davacı şirketin davaya konu olan … nolu tasarımına ilişkin ürünü 8672 … pardesü kodu ile sattığı ve bu üründen ortalama birim kar tutarının 46,98 TL olduğu, sektör bilirkişisi tarafından üretim sayısı yönünden yapılan tespitte davacı tarafa ait ürün kumaşının polyviskondan olduğu, piyasada genellikle 36-….-46 bedenleri aralıkları içim polyviskon kumaşın pastalama ortalama 80-100 kat arasında atıldığı, minimum renk başına 500-600 adet olacağı 4 renk düşünülürse 4x 500=2000adet ürünün 1 parti üretiminde sunulabileceği, bu veriler ışığında maddi tazminat tutarı 46,98 TL birim kar üzerinden 2000 x 46,98 TL = 93.960 TL olabileceği kanaatini varıldığı bildirilmiştir. 16/05/2019 tarihli bilirkişi kurulu ek raporunda özetle: Davacı tarafa ait … numaralı tasarımın 2016 yılında tescil edildiği, … tarafından yukarıda detaylı olarak incelenen tasarımın ise 2014 yılından önce piyasaya sunulduğu ve … Konfeksiyona ait … numaralı 35,tasarımın 2012 yılında tescil edildiği, dava konusu tasarımın ön kısmının … ’e ait tasarım ile bir takım benzerlikler taşıdığı ancak …‘e ait tasarımın arka kısmına ilişkin veri olmadığı ve … numaralı 35. tasarım ile Dava konusu tasarımın arka kısmında bir takım benzerlikler yer aldığı görülse de ön kısmının benzerlik taşımadığı, davacıya ait dava konusu tasarım ile … ait … numaralı 25. Tasarımın herhangi kayda değer benzerlik taşımadığı, davacıya ait dava konusu tasarım ile …’e ait … numaralı 4. Tasarımın herhangi kayda değer benzerlik taşımadığı, davacıya ait dava konusu tasarım ile …’e ait … numaralı 5.Tasarımın sadece ön resminin TPE kayıtlarında görüldüğü, iki tasarım arasında herhangi bir kayda değer benzerlik olmadığı, davacıya ait dava konusu tasarım ile … ait … numaralı 6. Tasarımın ön kısmında herhangi bir kayda değer benzerlik olmadığı, tasarımın arka kısmında teknik anlamda bir takım benzerlikler olduğu, ancak bu benzerliklerin davacıya ait tasarımın yenilik vasfını etkilemeyeceği görüş ve kanaatine varıldığı, rapor konusu tasarımlar incelendiğinde, dava konusu tasarımın yenilik ve ayırt edicilik vasfı taşıdığı, bir takım benzerliklerin davacıya ait tasarımın yenilik vasfını etkilemeyeceği, dosyaya sunulan deliller ve resen inceleme neticesinde, davacı tarafa ait … numaralı tasarım yönünden hükümsüzlük şartlarının oluşmadığı bildirilmiştir.3 bilirkişi heyetinde marka vekili …, bilişim uzmanı …, mali bilirkişi … 20/08/2020 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Davacı-birleşen davada davalı şirket adına tescilli … numaralı tasarımın hükümsüzlüğü koşullarının oluşmadığı, Davalı – birleşen davada davacının tespit olunan kullanımlarının davacı – birleşen davada davacı şirkete ait … tescil – sıra numaralı tasarımdan kaynaklanan haklara tecavüz ve haksız rekabete sebebiyet verecek şekilde olduğu, maddi tazminat yönünden yapılan inceleme – değerlendirme sonucunda davacı şirketin maddi tazminat hesabında tercihini 554 sayılı KHK’nin 52/a maddesi; “Tasarımdan doğan haklara tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, Tasarım hakkı sahibinin Tasarımı kullanması ile elde edebileceği muhtemel gelire göre,” yönünde kullanmış olması nedeniyle, 19.10.2016 tescil tarihli, … sıra numaralı tasarımına ait dava konusu üründen üretmemiş olsaydı veya üretmiş olmasından kaynaklanan rekabeti olmasaydı, söz konusu tasarıma ait modelden üretim sayısı kadar davacının üretim ve satışını yapabileceği veya bu üretim sayısı kadar üretim ve satıştan mahrum kalmış olduğu, dolayısıyla davalının üretimi üzerinden hesaplama yapılmasında bir yanlışlık bulunmadığı, en son düzenlenen bilirkişi raporunda davalının üretim sayısı yönünden yapılan 2000 adet tespite ilişkin olarak heyette bu konuda uzman bilirkişi bulunmadığından, yeniden değerlendirme yapma imkanı olmadığı, şayet en son düzenlenen bilirkişi raporunda davalının üretim sayısı yönünden yapılan 2000 adet tespit kabul edilecek olursa, davacının talep edebileceği maddi tazminat tutarının 93.960,00 TL olduğu, ancak daha önce birim kar olarak tespit edilmiş olan 46,98 TL, brüt birim kar olup, davacı şirketin dava konusu tasarım ile ilgili ürüne ait 86.308,44 TL brüt karı üzerinden faaliyet giderlerinin (genel yönetim giderleri ile pazarlama, satış ve dağıtım giderleri) düşülmesi ile bulunacak olan faaliyet karı ile ilgili birim faaliyet karının tespit edilmesi gerektiği, bunun için de dosyada bulunmadığı görülen davacı şirkete ait Bilanço ve Gelir Tablosu verilerine ilişkin 2016 yılı Kurumlar Vergisi Beyannamesinin dosyaya ibraz edilmesi halinde, davalının en son 2000 adet olarak tespit edilen üretim adedi nazara alınarak, maddi tazminat yönünden hesaplama yapılabileceği bildirilmiştir. 3.bilirkişi heyetine … tekstil giyim … eklenerek alınan 10/05/2021 tarihli bilirkişi kurulu raporunda özetle: Hükümsüzlüğe mesnet olarak gösterilen … 35.sıra numaralı tescilli tasarımın görselleri birleşen davada davacı yanın asıl davaya mesnet … tescil nolu tasarımın 05/02/2016 tarihinde tescil edilmiş olduğu ve davacı – birleşen davada davalı yana ait tasarım ile ilgili tasarımın karşılaştırılması ile tespit edilebildiği kadarı ile, ilgili tasarımların iltibasa sebebiyet vermediği, davacı – karşı davalı yana ait tasarımın hükümsüzlüğü koşullarının oluşmadığı, sair hususlarda kök raporda yer verilen değerlendirmeleri değiştirmeyi gerektirir bir durumun mevcut olmadığı, Davacı – birleşen davada davalı yanın asıl davaya mesnet … tescil sıra numaralı davalıya ait … tescil numaralı 4 sıra numaralı pardesü ile karşılaştırılmasında ise tasarımların ayırt edici unsuru olan kup uygulaması ve kup kuşak kemerin köprü bantlarının benzer olması ve sair nedenlerle ilgili tasarımların bilgilenmiş kullanıcı nezdinde iltibasa sebebiyet verecek kadar benzerlik arz ettiği, SMK 155. Madde hükmü çerçevesinde davalı – karşı davacı yanın davacı – karşı davalı yan tarafından başlatılmış olan dava bakımından ilgili tasarımı savunma argümanı olarak kullanamayacağı, davacı – karşı davalı tarafa ait davaya mesnet tasarım ile davalı tarafa ait ürün arasında bilgilenmiş kullanıcı üzerinde yarattığı genel izlenimde belirgin farklılıklar bulunmadığı, bu sebep ile benzer olarak algılandıkları, davalı – karşı davacı yana ait kullanımların davacı – karşı davalı yana ait tasarımdan kaynaklanan hakları ihlal eder mahiyette olduğu sonucuna varıldığı, öncelikle eldeki dava ile talep olunan maddi tazminat SMK’nın 6769 saylı Kanunun 151/2 a maddesine Sınai mülkiyet hakkına tecavüz edenin rekabeti olmasaydı, hak sahibinin elde edebileceği muhtemel gelir.” göre talep edildiği, anılan yasa maddesine göre ise tazminat hesabının (davalının üretim ve satış miktarı) x [(müvekkilin ürün başına satış fiyatı ürün başına maliyeti)], minimum üretim miktarı; sadece bir renk kumaştan bir pastal kesim yapıldığı düşünüldüğünde: 100 kat X 5 beden X 1 renk 500) adet ürün kesimi olarak hesaplanıldığı, üretim ve satış 30.10.2017 tarihli bilirkişi raporunda, davacı şirketin 2016 yılında … no’lu tasarımına ilişkin … kod numarası ile sattığı üründen 1877 adet ürettiği ve 1837 adet sattığının tespit edildiği, bu sebepten minumun üretim miktarı olarak hesaplanılamayacağı, anılan yasa maddesine göre ise tazminat hesabının (davalının üretim ve satış miktarı) x [(müvekkilin ürün başına satış fiyatı ürün başına maliyeti)] = müvekkilin talep edebileceği tazminat miktarı şeklinde olduğu, Yargıtay kararı doğrultusunda davalının en az 2.500 adet ürettiği kabul edilerek tazminat hesabı yapılması gerektiği, davacı-karşı davalının 6769 sayılı SMK 151/2-a maddesine göre, davalı-karşı davacıdan talep edebileceği maddi tazminat miktarının ürün başı davacı karı 46,98TL x 2500= 117.450,00 TL olarak hesap edildiği bildirilmiştir.
GEREKÇE Asıl davada davacı, davalının ürünlerinin davacının … nolu çoklu tescil belgesinin 51 nolu tasarımına tecavüz ve haksız rekabet oluşturduğunu ileri sürerek tecavüzün ve haksız rekabetin tespiti, meni, refi ile 554 sayılı KHK 52.a maddesi gereğince maddi tazminat ile manevi tazminat isteminde bulunmuştur.Birleşen davada ise davacı; … nolu çoklu tescil belgesinin 51 nolu tasarımının hükümsüzlüğüne karar verilmesini talep etmiştir.İlk derece mahkemesince asıl davanın kısmen kabulüne, birleşen davanın reddine karar verilmiştir. Bu kararda asıl dava yönünden davacı vekili, asıl ve birleşen davalar yönünden ise davalı-birleşen davacı vekili, yasal süresi içinde istinaf kanun yoluna başvurmuştur. İstinaf incelemesi, HMK’nın 355. maddesi gereğince, ileri sürülen istinaf başvuru nedenleri ve kamu düzeni yönüyle sınırlı olarak yapılmıştır.Somut uyuşmazlıkta, dosyada mevcut üç ayrı bilirkişi raporunda ve tespit dosyasındaki raporlarda davalı ürünü ile davacının tasarımının usulüne uygun karşılaştırılması yapılmış ve davalı ürünü ile davacı tasarımının benzer olduğu tespit edilmiştir. Davaya konu tasarımın harıcalem olduğuna dair herhangi bir delil bulunmadığı gibi, 2.bilirkişi heyetinin de davalının bu yönde itirazlarının yerinde olmadığını açıkladıkları, delil olarak sunulan internet görsellerinden arşiv kayıtlarına ulaşılabilenler karşılaştırıldığında davacı tasarımın yenilik unsurunu kaldırmadığının tespit edildiği, davalının tasarımının davacı tasarımından sonraki tarihli olduğu dikkate alındığında ilk derece mahkemesince birleşen davanın reddine, asıl davada tasarıma tecavüze yönelik talebin ise kabulüne karar verilmesi yerinde görülmüştür. Maddi tazminat istemlerine ilişkin istinaf istemlerine gelince; davacı taraf tazminat seçeneğini 554 Sayılı KHK’nın 52. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendine dayandırmış olup buna göre davalı mütecavizin rekabeti olmasaydı, davacının satmaktan mahrum kaldığı ürünleri satacak olsaydı ne miktarda fazla ürün satacağının ve edeceği net kârın tespitinin gerekir. Davalının ticari defterlerine göre 2016 yılında zarar ettiği, dava konusu tasarıma ilişkin ürünü belirleyici bir ibarenin kayıtlı olmadığı rapora yansımıştır. Davalının ürün satışı belirlenememiş ve davacı yanca KHK 52/1-a maddesi gereğince maddi tazminat talep edilmiş olduğundan TBK 50.md gereğince maddi tazminatın mahkemece takdiri gereklidir. Dosyada mevcut delil durumu, tespit tarihinin 20.10.2016 dava tarihinin 21.12.2016 olduğu, ihlal süresi, ihlalin ağırlığı dikkate alındığında Dairemizce maddi tazminat talebinin 30.000TL üzerinden kabulü yerinde görülmekle davalı vekilinin bu yöndeki istinafının kısmen kabulüne, kararın asıl dava yönünden bu nedenle kaldırılmasına karar vermek gerekmiştir.Mahkemece takdir olunan manevi tazminatın ise dosya kapsamındaki delil durumuna uygun olduğu dikkate alınarak manevi tazminata ilişkin istinafın reddi gerekmiştir.Davacı vekili tasarıma tecavüz ve haksız rekabet yönünden vekalet ücretinin eksik hesaplandığını ileri sürmüş ise de; mahkemece bu yönde tek bir vekalet ücretine hükmedilmesi yerinde olduğundan davacının bu yöndeki istinafının reddi gerekmiştir.Açıklanan nedenle davacının istinafının reddine, davalının istinafının kısmen kabulüne, HMK 353.1.b.2 maddesi gereğince ilk derece mahkemesinin kararının kaldırılmasına, kazanılmış haklar korunarak Dairemizce yeniden hüküm kurulmasına karar vermek gerekmiştir.
HÜKÜM: Gerekçesi ayrıntılı kararda açıklandığı üzere;1-6100 sayılı HMK’nın 353/1-b-1 maddesi gereğince, asıl davacı vekilinin yerinde görülmeyen istinaf isteminin ESASTAN REDDİNE, -Davalı-birleşen davacı vekilinin istinaf başvurusunun KISMEN KABULÜNE,2- 6100 sayılı HMK.’nın 353/1-b-2 maddesi gereğince İstanbul 1.Fikrî ve Sınaî Haklar Hukuk Mahkemesi’nin 24/06/2021 gün ve 2016/245 Esas, 2021/290 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3- ASIL DAVADA A-Davalının eyleminin, davacının tescilli tasarımından doğan haklarına tecavüz ve haksız rekabet teşkil ettiğinin tespitine, durdurulmasına, önlenmesine, B-30.000 TL maddi tazminatın delil tespiti tarihi olan 20/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, C- 10.000 TL manevi tazminatın delil tespiti tarihi olan 20/10/2016 tarihinden itibaren işleyecek değişken oranlardaki ticari faiz ile birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine,D- Karar kesinleştiğinde hüküm özetinin Türkiye’de tirajı yüksek bir gazetede bir kez ilanına masrafın davalıdan tahsiline,E- 2732,40-TL ilam harcından 358,63-TL peşin harç ve 1.700,00-TL ıslah harcının mahsubu ile eksik 673,77-TL’nin davalıdan tahsiline,F-Tasarım hakkına tecavüz ve haksız rekabet talepleri yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00 TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine,G-Maddi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 25.500,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, H-Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00-TL vekalet ücretinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, I-Reddedilen Manevi tazminat talebi yönünden Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, K- Kısmen reddedilen Maddi tazminat talebi yönünden AAÜT 13/3 md gereğince 25.500,00-TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, L-Davacı tarafın yaptığı 29,20 TL başvuru harcı 358,63 peşin harç, 1.700,00TL ıslah harcı, 4.135,83-TL tebligat, müzekkere ve bilirkişi masrafı olmak üzere toplam 5.835,83-TL yargılama giderinin kabul oranına göre 3890,55TL’sinin davalıdan alınarak davacıya verilmesine, bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına, -MAHKEMENİN 2018/183 ESAS SAYILI (BİRLEŞEN DAVA) HÜKÜMSÜZLÜK DAVASININ REDDİNE ,-59,30 TL ilam harcından peşin harcın mahsubu ile eksik 23,40 TL harcın davacıdan tahsiline,-Avukatlık ücret tarifesi uyarınca 5.900,00TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalıya verilmesine, -Davacının yaptığı yargılama giderlerinin üzerinde bırakılmasına, 4-İstinaf aşamasında yapılan yargılama giderleri ve harca ilişkin;A-Asıl davada davalı vekilinin istinaf talebi kısmen kabul edildiğinden davalı tarafça asıl dava yönünden yatırılan istinaf harcının karar kesinleştiğinde ve talep halinde iadesine,- Asıl davada davacı vekilinin istinaf istemi reddedildiğinden asıl dava yönünden alınması gereken 269,85TL harçtan peşin alınan 59,30-TL nin mahsubu ile bakiye 210,55-TL harcın asıl dosya davacısından alınarak Hazine’ye gelir kaydına,-Birleşen davada davacı vekilinin istinaf istemi reddedildiğinden birleşen davada davacıdan alınması gereken 269,85TL harçtan peşin yatırılan 59,30-TL’nin mahsubu ile bakiye 210,55-TL harcın birleşen dosyada davacıdan alınarak hazineye irat kaydına, B-İstinaf yargılaması için asıl dosyada davalı tarafından yapılan 162,10-TL istinaf yoluna başvurma harcı, 83-TL tebligat, müzekkere ve posta gideri olmak üzere toplam 245,10-TL’nin asıl dosyada davacıdan alınıp asıl dosyada davalıya verilmesine,- Davacı yanca yapılan istinaf masraflarının kendi üzerinde bırakılmasına,- Birleşen dosya davacısı tarafından yapılan istinaf masraflarının birleşen dosya davacısı üzerinde bırakılmasına, -İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından avukatlık ücreti tayinine yer olmadığına, 5-Artan gider avanslarının karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince taraflara iadesine,Dair, dosya üzerinde yapılan inceleme sonucunda iş bu kararın tebliğinden itibaren 2 hafta içinde Yargıtayda temyiz yolu açık olmak üzere 03/11/2023 tarihinde oy birliği ile karar verildi.