Görüntülediğiniz mahkeme kararı kesinleşmiş bir karardır.

T.C.
İSTANBUL
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
16. HUKUK DAİRESİ
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
DOSYA NO: 2022/240 Esas
KARAR NO: 2023/1571
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ: İSTANBUL 15. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ: 03/09/2021
NUMARASI: 2019/198 Esas – 2021/610 Karar
DAVANIN KONUSU: Menfi Tespit (Kambiyo Senetlerinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ: 01/11/2023
İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen dosyanın ilk incelemesi tamamlanmış olmakla, HMK 353. Maddesi gereğince dosya içeriğine göre duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinde yapılan inceleme sonucu;
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA: Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili olan şirket tarafından keşide edilen, 20.02.2019 keşide tarihli, ..delli, … seri numaralı, muhattabı … bank Tuzla Ticari Şube olarak düzenlenen çeke istinaden, … A.Ş. tarafından müvekkili olan şirket hakkında İstanbul 3. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2019/393 D. İş sayılı dosyadan alınan ihtiyati haciz kararına istinaden, İstanbul … İcra Müdürlüğü’nün .. Esas sayılı dosyadan takibe girişildiğini, müvekkili olan şirket hakkında verilen ihtiyati haciz kararına 11.03.2019 tarihli dilekçe ile itiraz edildiğini, takip konusu çek nedeniyle müvekkili olan şirketin icra takibinde alacaklı görünen … A.Ş.’ ne bir borcu bulunmadığı gibi çekte cirosu bulunan diğer kişilere de takip konusu çek nedeniyle herhangi bir borcu bulunmadığını, takibe konu çekin kargo ile gönderildiği esnada diğer bir çok gönderi ile birlikte çalındığını, bunun üzerine çekin son meşru hamili-lehtar … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından çekin iptaline yönelik olarak İstanbul Anadolu 10. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 2018/403 Esas sayılı dosya ile dava açıldığını, çek hakkında ödeme yasağı kararı verildiğini, takibe konu çek ile ilgili olarak lehtar …’e karşı da takip yapıldığını, … San. Tic. Ltd. Şti. tarafından verilen bilgiye göre kendileri adına sahte kaşe basılmak ve sahte imza atılmak suretiyle uyuşmazlık konusu çekin piyasaya sürüldüğünü, İstanbul … İcra Müdürlüğü … Esas sayılı icra takibi ve takibe konu çekten dolayı, müvekkilimizin davalılara borçlu olmadığının tespitini ve İİK 72 maddesine göre takibin tedbiren durdurulmasını veya icra kasasındaki bedelin alacaklıya ödenmemesi yönünde tedbir kararı verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP: Davalı … vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkil dava konusu çeke ilişkin alacağı ciranta …’den Faktoring Sözleşmesi, alacak bildirim formu ve alacağa ilişkin fatura tavsik edilerek devralındığını, müvekkilinin üstlendiği alacağa ilişkin ciranta …’in borçlu … Ticaret Limited Şirketi için düzenlediği fatura, müvekkilinin alacağı usule uygun şekilde üstlendiğini, bu sebeple müvekkil iyi niyetli son hamil olarak alacaklı sıfatını taşımakta olduğunu, davacı tarafından fatura konusu malların teslimine ilişkin kayıt veya imza bulunmadığı iddia edildiğini, müvekkilin çekin alacağını devraldığı …’in imzaladığı ön ödeme talimatında devredilmiş alacağın alıcıları ile arasında mal ve hizmet satışından kaynaklandığı, mal ve hizmetin eksiksiz olarak yerine getirildiği, teslim edildiği imza altına alındığını, borçlu vekillerinin itiraz dilekçesinde çekin çalındığını beyan ettiğini, ödeme yasağı kararı olsa bile çekin zayi gerekçesiyle açılan iptal davasındaki ödemeden men kararı hasımsız olarak verildiği için davaya taraf olmayan iyi niyetli üçüncü kişiyi (çek hamilini) bağlı kılmayacağını, bu nedenle iyi niyetli hamilin ihtiyati haciz kararı alması ve icra takibi başlatmasına engel olmadığını, borçlu vekilinin ihtiyati hacze itirazının usul ve yasaya aykırı olduğunu, bu sebeplerle borçlu itirazlarının reddini talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI: İstanbul 15.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/09/2021 tarih ve 2019/198 Esas – 2021/610 Karar sayılı kararıyla; “…Alınan bilirkişi raporuna göre, taraf ticari defter ve kayıtlarının incelenmesi neticesinde, davacının davalı Maskim şirketine çek bedeli ile örtüşen bedeli EFT yoluyla ödediği, davalının çek bedelinin ödenmediği yönünde itirazı da bulunmadığı, davacının diğer davalılar ile ticari ilişkisi bulunmadığı, davacı ve davalı … San. Tic. A.Ş., … A.Ş.’nin dava konusu döneme ait ticari defterlerinin açılış tasdiklerinin yasal süresi içinde usule uygun olarak yapılmış olduğu, taraf defterlerinin sahipleri lehine delil olma özelliğini haiz olduğu anlaşıldığından, davacının davalılara uyuşmazlık konusu çek nedeniyle borçlu olmadığı tespit edilerek davanın kabulüne karar verilmiştir. Çek bedeline karşılık davalı;… Temizlik …’in; düzenlemiş olduğu … Ürünleri San.Tic.A.Ş. ünvanına 28.11.2018 tarihli … n.olu 9.635,88 TL tutarındaki faturanın irsaliyeli fatura olarak düzenlendiği ürünleri teslim alan kısmının imzasız ve olduğu, Faktoring şirketleri devir aldığı alacak bir kambiyo senedinden kaynaklanıyor olsa bile alacağı doğuran temel ilişkiye ait fatura veya benzeri belgelerle bunu tevsik etmesi gerekmektedir. Davalı şirketin müşterisinden temliken aldığı bir alacağı takip edebilmesi için alacak bir kambiyo senedinden kaynaklansa bile faktöring sözleşmesi ile beraber alacağı doğuran temel satım ilişkisine ait fatura ve benzer belgeleri de ibraz etmek zorundadır hükmü de dikkate alındığında, ödeme yasağı kararı ve çekin zayiine ilişkin ilana rağmen çeki takibe koyan davalı haksız ve kötü niyetli görülerek icra inkar tazminatına mahkum edilmesine.” karar verilmiştir.
İSTİNAF İSTEMİ: Davalı … vekili istinaf dilekçesinde; “Davacı keşideci, çekin kargoda çalınması üzerine çek bedelini lehtar …’e ödediğini ve çekte lehtarın imzasının sahte olduğunu iddia ederek ; davaya konu çekin bedelsiz kaldığından bahisle ileri sürdüğü ödemezlik def’ini , davaya konu çekleri usul ve yasaya uygun şekilde, ciro yoluyla iktisap etmiş iyi niyetli son meşru hamil olan müvekkile karşı ileri süremeyeceğini, bedelsizlik bir kişisel defi olduğundan keşideci tarafından kural olarak ancak lehtara karşı ileri sürülebileceğini, çünkü keşidecinin sadece lehtarla arasında bir temel borç ilişkisi bulunduğunu, Müvekkilin davaya konu çekleri usul ve yasaya uygun şekilde faktoring sözleşmesi ve fatura tavsik ederek ciro yoluyla iktisap etmiş olup iyi niyetli son meşru hamil olduğunu, Ödeme yasağı kararı hasımsız verilmiş bir karar olup; müvekkil davalı lehtar tarafından ikame edilen zayi davasına taraf olmadığından, ödeme yasağı kararı müvekkilin icra takibinde bulunmasına engel olmadığı gibi, kötü niyetli olduğunu da göstermediğini, Keşideci borçlu kendi imzasını ikrar edip ciranta imzasına itiraz ederek, icra takibine konu borçtan kaynaklanan sorumluluğundan kurtulamayacağını, imzaların istiklali prensibi gereği keşideci borçlu imzasını ikrar ettiği çeke ilişkin tüm borçtan ve çek tazminatından sorumlu olduğunu, Davaya konu çekin; … kargo ve kurye gönderileri hakkında yönetmelik’in m.39 kapsamında yasaklı maddelerden sayıldığı göz önüne alındığında dahi huzurdaki davanın reddi gerektiğini, Mahkemenin gerekçeli kararında esas aldığı bilirkişi raporu usul ve yasaya aykırı tanzim edilmiş olup; bilirkişi raporuna itirazlarımızın mahkemece değerlendirilmediğini, Müvekkilin haksız ve kötü niyetli olarak icra takibi başlattığına dair hiçbir delil somut dava dosyasında olmadığından, sırf ödeme yasağı kararına rağmen icra takibi başlattığı gerekçesiyle müvekkil aleyhine tazminata hükmedilemeyeceğini.” beyanla ilk derece mahkemesi kararının kaldırılması istenmiştir.
GEREKÇE:Dava, İİK’nun 72.maddesi uyarınca icra takibinden sonra açılan menfi tespit istemine ilişkindir. İlk derece mahkemesi tarafından, “Davanın KABULÜ ile, İstanbul … İcra Dairesinin … Esas (Eski Esas No:… Esas) sayılı dosyasına konu 20.02.2019 keşide tarihli 9.634,57 TL bedelli … çek seri nolu muhatabı … bank Tuzla Ticari şube olan çek nedeniyle davacının davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE, -Asıl alacağın %20’si oranında icra inkar tazminatının davalı … A.Ş.’den alınarak davacıya verilmesine” karar verilmiştir. Hüküm davalı … A.Ş. vekili tarafından istinaf edilmiştir. İnceleme, 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun(HMK) 355. maddesi hükmü uyarınca istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle sınırlı olarak ve kamu düzenine aykırı hususların olup olmadığı gözetilerek yapılmıştır. Davacı, davalı … Ürünleri San. Tic. A.Ş. lehine keşide ettiği 20.02.2019 keşide tarihli ve 9.634,57-TL tutarlı çekin bu davalıya gönderildiği sırada kargoda çalındığını, çekin haksız olarak ele geçirilerek takibe konulduğunu, cirantalar ve hamil ile aralarında ticari ilişki bulunmadığını beyanla menfi tespit isteminde bulunmuştur. Davalı … A.Ş. ise, çekin ticari ilişki kapsamında ve fatura ile cirantadan devir ve teslim alındığını, davacı beyanlarının gerçek dışı olduğunu beyanla davanın reddi gerektiğini savunmuş; diğer davalılar davaya cevap vermemiştir. Somut uyuşmazlıkta; davacının takibe konu çekin keşidecisi olduğu, çekin davacı tarafından davalı lehtar … Ürünleri San. Tic. A.Ş.’ye gönderildiği sırada kargoda çalındığının ve davalı … A.Ş.’nin meşru hamil olmadığının iddia edildiği, davacının çekteki imzasını inkar etmemesi karşısında davalının meşru hamil olmadığını ispat yükünün davacıda olduğu, çek üzerindeki ciro zincirinin görünüşte düzgün olduğu da dikkate alındığında davalı … A.Ş.’nin meşru hamil olmadığı hususu ispat edilemediğinden ilk derece mahkemesi tarafından bu davalı yönünden davanın reddine karar verilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile davacının bedelsizlik iddiasını iyiniyetli üçüncü kişi durumundaki hamile karşı ileri sürülemeyeceğinin gözetilmemesi hukuka aykırı olduğundan; davalı … A.Ş. vekilinin istinaf isteminin kabulüyle ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verilmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda açıklanan nedenlerle;1-Davalı … Anonim Şirketi vekilinin istinaf talebinin KABULÜNE, 2-İstanbul 15.Asliye Ticaret Mahkemesi’nin 03/09/2021 tarih, 2019/198 Esas – 2021/610 Karar sayılı kararının KALDIRILMASINA, 3-İlk derece yargılaması yönünden; a)Davalılar … ve … Ürünler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketine karşı açılan davanın kabulü ile; İstanbul … İcra Dairesinin … Esas (Eski Esas No:… Esas) sayılı dosyasına konu 20.02.2019 keşide tarihli 9.634,57 TL bedelli … çek seri nolu muhatabı …bank Tuzla Ticari şube olan çek nedeniyle davacının bu davalılara borçlu olmadığının TESPİTİNE, b)Şartları oluşmadığından davacının icra inkar tazminatı talebinin reddine, c)Davalı … A.Ş.’ye karşı açılan davanın REDDİNE,ç)Şartları oluşmadığından davalının kötüniyet tazminatı talebinin REDDİNE, d)Alınması gereken 726,06-TL karar ve ilam harcının, davacı tarafından peşin yatırılan 181,52-TL harçtan mahsubu ile eksik kalan 544,54-TL harcın davalılar … ve … Ürünler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen alınarak hazineye irat kaydına, e)6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu’nun 18/A-13 maddesinin “…Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenen ve taraflarca karşılanan arabuluculuk ücreti, yargılama giderlerinden sayılır…” hükmü gereği 1.320,00-TL arabuluculuk ücretinin davalılar … ve … Ürünler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine, f)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 10.628,91 TL vekalet ücretinin davalılar … ve … Ürünler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketi’nden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine, g)Davacı tarafından yapılan 225,92-TL ilk gider, 1.400,00-TL bilirkişi ücreti ve 431,75-TL posta gideri olmak üzere toplam 2.057,67-TL yargılama giderinin davalılar … ve … Ürünler Sanayi ve Ticaret Limited Şirketinden müştereken ve müteselsilen alınarak davacıya verilmesine,ğ)Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi gereğince hesaplanan 10.628,91 TL vekalet ücretinin davacıdan alınarak davalı … Faktoring A.Ş’ye verilmesine, 4-İstinaf yargılaması yönünden; a)İstinaf peşin harcının talebi halinde davalı … Faktoring A.Ş’ye iadesine, b)İstinaf aşamasında davalı … Faktoring A.Ş tarafından yapılan yargılama gideri olan 162,10 TL istinaf yoluna başvurma harcı ile 44,00 TL posta masrafı olmak üzere toplam 206,10 TL’nin davacıdan alınarak davalı … Faktoring A.Ş’ye verilmesine, c)İstinaf incelemesi duruşmalı yapılmadığından vekalet ücreti takdirine yer olmadığına, 5-Gerek ilk derecede gerekse istinaf aşamasında yatırılan gider avanslarından kullanılmayan kısımların karar kesinleştiğinde ve talep halinde ilk derece mahkemesince yatıran tarafa iadesine, Dair, dosya üzerinden yapılan inceleme sonunda, oy birliğiyle kesin olarak karar verildi.01/11/2023